پروژه تحقیق بررسی پایانی و روانی عملکرد نظام ارزیابی عملکرد نیروی انسانی تحت pdf

 پروژه تحقیق بررسی پایانی و روانی عملکرد نظام ارزیابی عملکرد نیروی انسانی تحت pdf دارای 151 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه تحقیق بررسی پایانی و روانی عملکرد نظام ارزیابی عملکرد نیروی انسانی تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه تحقیق بررسی پایانی و روانی عملکرد نظام ارزیابی عملکرد نیروی انسانی تحت pdf

فصل اول
2-1- ضرورت تحقیق
3-1- اهمیت تحقیق
4-1- اهداف تحقیق
1-4-1- هدف اصلی
2-4-1- سؤالات تحقیق
5-1- فرضیات تحقیق
6-1- واژگان تخصصی تحقیق
2-7-1- متغیرهای وابسته
3-7-1- متغیرهای تعدیل کننده
8-1- محدودیتهای تحقیق
9-1- قلمرو تحقیق
10-1- روش تحقیق
2-2- تحقیقات انجام شده در ایران و جهان
1-3- مقدمه
2-3- اهمیت مدیریت منابع انسانی برای سازمانها
3-3- وظایف مدیریت منابع انسانی
5-2- جایگاه ارزشیابی عملکرد در مدیریت منابع انسانی
6-3-2- تاریخچه ارزیابی عملکرد
7-3-2- تاریخچه ارزشیابی عملکرد در ایران
7-3-2- طبقه‌بندی نظام‌های  ارزشیابی عملکرد
8-3-2- بررسی عوامل مورد ارزشیابی
9-3-2- روشها و فنون ارزشیابی شایستگی کارکنان
10-3-2- محدودیتهای ارزیابی
12-3-2- ویژگیهای نظام ارزیابی اثر بخش
13-3-2- قابلیت اعتماد   Relibility
14-3-2- عوامل مؤثر در پایایی آزمون
15-3-2- اعتبار Validity
17-3-2- عوامل مؤثر بر روایی آزمونها
18-3-2- مدل تحقیق
منابع فارسی
منابع لاتین

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه تحقیق بررسی پایانی و روانی عملکرد نظام ارزیابی عملکرد نیروی انسانی تحت pdf

1- بزار جزایری، سید احمد ـ ضرورت ارزیابی عملکرد در سازمان‌ها ـ آذر 1378ـ        تدبیرشماره 98

2- بقائی رواری ـ جواد ـ مدیریت منابع انسانی پیشرفته ـ زمستان 1381 ـ چاپ اول انتشارات دانشگاه فردوسی

2-   خائف، احمد علی ـ طبرسا، غلامعلی، نگاهی جدید به نظام ارزیابی عملکرد ماهر، محتوی و کارکردها ـ بهار 1377، شماره 6ـ دانشگاه مدرس

3-   جزئی ـ نسرین ـ مدیریت منابع انسانی ـ 1375ـ نشر نی ـ چاپ اول

5-  حقیقی محمد علی ـ رعنائی حبیب‌الله ـ بهره‌وری نیروی انسانی ارزشیابی عملکرد کارکنان ـ 1376 ـ چاپ اول ـ انتشارات ترمه

4-   حاجی شریف، محمود ـ ارزیابی در مدیریت نیروی انسانی ـ تابشان 1371ـ آموزنی مجتمع صنعتی ـ سیمان آبیک

7- شولر، رندال ـ دولان شهیون ـ مدیریت امور کارکنان و منابع انسانی ـ 1995- ترجمه طوسی و مانبی ـ مرکز آموزش مدیریت دولتی

1-   صادقیان ـ ابراهیم ـ بررسی نظام ارزیابی عملکرد مدیران در صنعت خودروـ 1379 ـ مرکز آموزش مدیریت دولتی

2-   سعادت، اسفندیار ـ مدیریت منابع انسانی ـ 1381، چاپ دوم ـ انتشارات سمت

3-  طبیان، محمد علی ـ بررسی و تجزیه و تحلیل وضع موجود نظام ارزیابی عملکرد دبیران و ارائه پیشنهادات جهت بهینه نمودن آن در اداره کل آموزش و پرورش انسان قم‌ـ‌ تابستان 1379- دانشگاه بهشتی

4-  غلامزاده، داریوش ـ بررسی نظام ارزشیابی عملکرد کارکنان وزارت جهاد سازندگی و ارائه راهکارهایی برای بهینه کردن آن ـ 1379 ـ دانشگاه بهشتی

12- عباس زادگان ـ سید محمد ـ فتوت، احمد رضا ـ کاربرد پایانی و روانی در پژوهش ـ 1384ـ دفتر پژوهشهای فرهنگی

5-  عباس پور ـ عباس ـ مدیریت منابع انسانی پیشرفته (رویکردها فرایندها و کارکردها) ـ 1382ـ تهران ـ انتشارات سمت

14- قربانی، محمود ـ کرامتی، محمدرضا ـ جعفریان داد، سید محمد جعفر ـ ارزشیابی عملکرد کارکنان ـ 1381، انتشارات پژوهش توس ـ چاپ اول

15- کرباسی، علی ـ ولدخانی، محمد ـ شرافت، مهرداد ـ عظیم زادگان، حامد ـ نظام‌های خود ارزیابی عملکرد ـ 1382- بهار و تابستان، فصل نامه صنایع شماره 35-34

16- گذشته حال، آینده گمرک، 1374، نشریه شماره 15- انتشارات آموزش و تحقیقات گمرک

17- کاظمی ـ بابک ـ مدیریت امور کارکنان (اداره امور استخدامی و منابع یا نگرش کاربردی به بخش دولتی در ایران) 1380- سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ـ چاپ سوم

18- دسلر، گری ـ مبانی مدیریت منابع انسانی ـ 1378- ترجمه علی پارسائیان و دکتر سید اعرابی ـ دفتر پژوهش‌های فرهنگی ـ تهران ـ چاپ دوم

19- رضائیان، علی ـ مبانی سازمان و مدیریت 1380- تهران سمت

20- میرسپاس ـ ناصر ـ مدیریت منابع انسانی نگرش نظام‌گرا ـ 1361- چاپ نقش جهان ـ چاپ اول ـ

21- مرکز آموزش مدیریت دولتی ـ ارزشیابی عملکرد افراد ـ 1378- مجموعه شانزدهم

21- یزدان شناس ـ بررسی و تجزیه و تحلیل وضعیت موجود نظام ارزیابی عملکرد کارکنان و ارائه پیشنهاداتی در جهت بهبود آن (حوزه مرکزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) معین 1379- دانشگاه بهشتی

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه تحقیق بررسی پایانی و روانی عملکرد نظام ارزیابی عملکرد نیروی انسانی تحت pdf

1- Amaratung, Dilanthi- Baldry David- Performance Measuremont in facilities managemcnt and ib’s relationship with managemont theory  and motivation – 2002- univorsity of sal ford, uk

2- Davis, keith- w Newstorm, John- Human Bohavror at Work – 1989- Cditinr

3- Praneh, wondoll- Human Resource Managcment 1997, edtlon 8. Mifflin company

4- Singer, marc- Human Rcoouvce management 1990- Publishing company

5- Wies, Danell- Buckley Ronald – the evolution of the Perfovman ce appraisal process- 1999- Journol of management history 233-242- MBA univevsity Pvess

6-    Wolk, Jamos- Hill, mc- Human Resource Stvatcgy 1992-cdition

1-3- مقدمه

در سازمانهای منعطف امروزی، ارزیابی عملکرد شیوه ای است که مدیران بوسیله آن اهداف و استانداردهای اجرائی را روشن می کنند و باعث ارتقای عملکرد آینده می‌شوند. همچنین زمینه را برای اخذ تصمیمات مؤثر بر نحوه پرداخت، ارتقاء، اخراج، آموزش، نقل و انتقالات و دیگر فعالیتها آماده می کند. شاید قدیمی ترین تکنیک مورد استفاده مدیران تأثیرگذاری بر رفتار فرد ارزشیابی باشد. انگیزه کارکنان برای فعالیت، افزایش توانائیهای شخصی و اصلاح عملکرد آتی تحت تأثیر بازخوری است که از عملکرد گذشته خویش می گیرند. در آغاز دریافت بازخور بوسیله درک مستقیم از نتایج حاصله بود. کارگرانی که هرمها را می ساختند در ارتش می جنگیدند، زراعت می کردند و یا به کارهای دیگر مشغول بودند قادر بودند نتیجه کار خود را شاهد باشند اگر چه بازخور منفی در برخی موارد (مانند مرگ) می توانست تأثیرات مخربی بر عملکردها باقی گذارد

بیشتر مؤسسات بزرگ ارزیابی عملکرد را در طی دهه ها به کار گرفته اند و در جریان اجرا تکنیکهای مختلفی را پذیرفته اند اما هنوز تعداد کمی از مؤسسات از اثربخشی فرایندهای ارزشیابی سازمان خود رضایت دارند و هنوز مترصد فرصتهایی برای اصلاح هستند

شکلی که وجود دارد اغلب این است که ارزیابیها اغلب براساس شکل سنجیده می شوند نه براساس محتوا. به ارزیابی نیز بعنوان چیزی که باید انجام شود و سازمان بتواند ادعای انجام آن را داشته باشد نگریسته می‌شود و نتایج این کارهای ناقص و تحریف شده گاه به گاه نفعی برای موسسه ندارد و بسیاری مدیران در اجرای استراتژیهای خود نسبت به نقشهای دیگر خود کمتر بر روی ارزیابی عملکرد حساب می کنند اثربخشی بیشتر بسته به چگونگی اجرای ارزیابی معیار به کار گرفته شده و فرد ارزیابی کننده است. در سازمانهای منعطف فرایند ارزیابی عملکرد به مقتضای تغییر شرایط تغییر می کند و این تغییر با توجه به اولویتها و تجارتی است که با استراتژی ها تطبیق داشته باشد. براین اساس، تأکید امروزی بر شیوه ارزیابی عملکرد مبتنی بر اصول اولیه است امید به تکنیکهای جدید و همه جانبه ارزیابی بطور گسترده ناشی از این تجربه سازمانهاست که عملکرد خود را نامناسب، مغشوش و هزینه بر می بیند. برای بیشتر مؤسسات، ارزیابی بهتر به معنی اجرای بهتر فعالیتها است و نه به معنی پذیرفتن تکنیکها و ابزارهای پیچیده‌تر و پیشرفته تر (والک – مکهیل ، 271، 1995)

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه تحقیق بررسی پایانی و روانی عملکرد نظام ارزیابی عملکرد نیروی انسانی تحت pdf

مدیریت منابع انسانی،‌ اصطلاحی است به نسبت جدید، زیرا از دهه 1970 متداول شده است. بطور اساسی منابع انسانی با مدیریت امور کارکنان، اداره امور کارکنان و روابط صنعتی مترادفند و می توان آنها از بجای یکدیگر به کار برد در گذشته، فعالیتهای مدیریت امور کارکنان نسبت به سایر وظیفه های سازمانی در درجه دوم اهمیت قرار داشت (شولر، ص 18، 1992)

در نخستین سالهای دهه 1900 دایره پرسنل (دایره منابع انسانی) وظیفه استخدام و اخراج کارکنان را از دست سرپرستان گرفت. امور مربوط به حقوق را بر عهده گرفت و برنامه‌های مربوط به پاداش و مزایا را به اجرا درآورد با گسترش فن آوری در این زمینه‌ها و اموری چون گرفتن آزمودن و مصاحبه نمودن داوطلبان شغل مطرح شد دایره پرسنل فعالیتهای خود را گسترش داد و در زمینه گزینش، آموزش و ارتقای افراد، نیز عهده دار فعالیتهای تازه ای شد در دهه 1930 قوانین مربوط به اتحادیه ها به تصویب رسید و مدیریت منابع انسانی وارد مرحله دوم فعالیت خود شد و در رابطه متقابلی که با اتحادیه های کارگری برقرار کرد، بر حمایت از کارکنان تأکید زیادی نمود در دهه 1960 و 1970 قوانین مربوط به تبعیض به تصویب رسید و این مدیریت وارد سومین مرحله فعالیت خود شد از آنجا که مراجعه به دادگاهها می توانست جریمه های سنگینی را بر شرکت ها تحمیل نماید بنابراین شیوه کار این دایره اهمیت بیشتری پیدا کرد. در این مرحله فعالیت خود همانند مرحله دوم در زمینه هایی چون کارمندیابی، گزینش و آموزش افراد تخصص های ویژه ای پیدا کرد و از سوی دیگر، بر دامنه نقشی که ایفا می‌نمود افزود در زمان کنونی، اداره کارگزینی (پرسنل) وارد چهارمین مرحله فعالیت خود می شود یعنی فعالیتهای را که در زمینه حمایت یا گزینش افراد می کرده است کم می‌شود و نقش یک برنامه ریز یا عامل تغییر را بر عهده می گیرد که این دگردیسی یا تحول بازتابی از این واقعیت است که در سازمانهای کنونی (سازمانها در سطح افقی گسترش یافته) نیروی کار خود را کاهش داده و بیشتر رقابتی شده اند به افرادی نیاز است که از آموزش بالایی برخوردار بوده و تعهد بیشتری نسبت به سازمان داشته باشند (دسلر، ص 16، 1998)

سازمانها به وضوح متشکل از چیزی بیش از نمودارهای سازمانی هستند موجودیت آنها براساس منابع متعددی همچون منابع انسانی، مالی، مادی و اطلاعاتی و دانش شکل می‌گیرد. آنگونه که گریفین (1996، ص 5) می گوید: مدیران در قبال ترکیب و هماهنگی این منابع متنوع و در نیل به اهداف سازمانی پاسخگو هستند» با وجود این، مدیریت منابع انسانی برای سازمانها به مثابه کارکردی حیاتی تلقی می شود زیرا، مؤلفه اصلی تشکیل دهنده سازمانها ‌می‌باشد و مدیریت اثر بخش آنان وظیفه اصلی مدیریت منابع انسانی است امروزه سازمانها برای بقاء، انتظام و بالندگی خود می کوشند از طریق منابع انسانی فرهیخته در گستره جهانی به رشد سریع، بهبود مستمر، کارآمدی، سودبخشی، انعطاف پذیری، انطباق پذیری، آمادگی برای آینده و برخورداری از موقعیت ممتاز در عرصه فعالیت خود نائل شوند. فعالیت مدیریت منابع انسانی به بهترین استفاده از منابع انسانی برای نیل به اهداف سازمان توجه بیشتری می کند هر سازمان اثربخش می کوشد کارکردهای سنتی مدیریت کارکنان را در چهارچوب نظام مند و جامعی بازآفرینی کند و به وظایف اساسی که باید در حوزه مدیریت منابع انسانی انجام شود به گونه منسجم و استراتژیک توجه کند. از این رو، مدیریت منابع انسانی غالباً به منزله رویکردی فوق فعال و اثرگذار در امر مدیریت مردم در نظر گرفته می شود و کارکرد آن از اینکه فقط در قبال نگهداری سوابق پاسخگو باشد به سمت شریک استراتژیک تحول یافته است. بارون و گریس بیان می دارند که منابع انسانی کلیه موفقیت یا شکست سازمانی به شمار می آید از این لحاظ، خط مشی ها، شیوه ها و کارکردهای منابع انسانی باید در مجموع مقید به استراتژی سازمانی باشد و مدیران و رهبران سازمانها نسبت به مسائل آن درک درستی داشته و در مورد پیامدهای آن حساس باشند (عباس پور، 1382، ص 80)

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه تحقیق بررسی پایانی و روانی عملکرد نظام ارزیابی عملکرد نیروی انسانی تحت pdf

1-3-3- اجزای نظام مدیریت نیروی انسانی:

مدیریت منابع انسانی سیستمی است متشکل از بسیاری از فعالیتهای متقابل و وابسته به یکدیگر که هر فعالیت بر دیگری اثر می گذارد بنابراین هنگامی که با یکدیگر مرتبط هستند سیستم به وجود می آید یک سیستم از دو یا چند جز (زیرسیستم) تشکیل یافته که به صورت یک کلیت سازمان یافته با مرزهای قابل شناسایی با یکدیگر کار می کنند. (جزنی، ص 28، 1375)

نظام مدیریت نیروی انسانی را به چهار جز یا سیستم فرعی (زیر نظام) به شرح زیر تقسیم کرده اند

1- نظام جذب (عملیات استخدامی و تأمین نیروی انسانی واجد شرایط شامل برنامه ریزی، کارمند یابی، انتخاب و انتصاب)

2- نظام بهسازی ( عملیات ارزشیابی و آموزش)

3- نظام نگهداری (عملیات رفاهی و ایجاد انگیزش در نیروی انسانی در سازمان از قبیل بهداشت و درمان، ایمنی و فعالیت، خدمات و تسهیلات رفاهی، بیمه و بازنشستگی)

4- نظام کاربرد (عملیات اجرایی برای کاربرد صحیح منابع انسانی نظیر رهبری و سرپرستی، ارتباطات و انگیزش. جابجائی و امور انضباطی)

ارزشیابی یکی از مشکلترین جنبه های مدیریت منابع انسانی است که برخی از آن به عنوان نقطه آسیب پذیر مدیریت نام برده اند مدیران از دیرباز نسبت به ارزشیابی زیردستان خود ابراز بی میلی می کرده اند. اکنون نیز در کشورهای جهان، خواه پیشرفته صنعتی و یا کشورهای در حال رشد، برداشت های گوناگونی نسبت به ارزشیابی وجود دارد در بسیاری از کشورها آن را یک عامل امید بخش برای بهبود و بهسازی مدیریت و فرد به شمار می آورند و در برخی کشورها ارزشیابی را ابزاری ناتوان در دست فردی بدون اختیار برای اندازه گیری چیزی نامعلوم می پندارند (علوی، 1381، ص 49)

در اینجا تعاریفی از ارزیابی عملکرد ارائه می شود

الف) ارزیابی عملکرد عبارتست از تعیین درجه کفایت و لیاقت کارکنان از لحاظ انجام وظایف محوله و قبول مسئولیتها در سازمان که این ارزیابی باید به طور عینی و سیستماتیک انجام پذیرد. (بزاز جزایری ، 78، ص 36)

ب) ارزیابی عملکرد: ارزیابی عملکرد کنونی یا گذشته فرد با توجه به معیارهای او (گری دسلر، 1998، ص 200)

ج) فرایند ارائه اطلاعات به افراد در رابطه با عملکرد کاری آنها را ارزیابی عملکرد می‌گویند. (سنگر، 1998، ص 203)

د) ارزشیابی عملکرد عبارتست از فرایند علمی، منطقی و منظم قضاوت کردن در مورد ارزش کار افراد از بعد کمی و کیفی در فاصله زمانی معین، طبق ملاکهای عینی و قابل قبول به منظور فراهم کردن مقدمات لازم برای تحقق هدفهای سازمانی در رشد شخصیتی و حرفه ای کارمند از طریق شناخت نقاط قوت و ضعف او (قربانی – کرامتی – جعفریان را، 1377، ص 44)

هـ) فرایند سنجش و اندازه گیری عملکرد شاغل در دوره ای مشخص، به گونه ای که انتظارات و شاخصهای مورد قضاوت برای ارزیابی شونده شفاف و مشخص و به او ابلاغ شده باشد، ارزیابی عملکرد اطلاق می شود (طبرسا، خائف، 1377، ص 180)

4-3-2- اهمیت و فوائد ارزشیابی عملکرد:

ارزیابی عملکرد یک مفهوم قدیمی است که اهمیت مجددی در سازمانها بازیافته است سیستمهای ارزیابی عملکرد، بصورت تاریخی ابزاری برای کنترل نظارت و ثبات سازمانی توسعه می‌دهند که آنها عبارتند از فرایند اطمینان از اینکه سازمان استراتژی هائی را که نائل به آن به اهداف کلی می شود را دنبال می کند ارزیابی، مبنائی برای یک سازمان به منظور ارزشیابی اینکه چگونه آن سازمان به سمت اهداف از قبل تعیین شده در حال پیشرفت است و به شناسائی نقاط ضعف و قوت سازمان و تصمیم گیری در مورد نوآوری های آینده همراه با هدف، بهبود عملکرد سازمانی کمک می نماید. ارزیابی خودش هدف نیست بلکه ابزاری برای مدیریت مؤثرتر می‌باشد (بالدری، آمارانگ، 2002، ص 327)

در یک سازمان هر فرد برای پیشرفت و نیل به اهداف تعیین شده شغلی نیاز به آگاهی از موقعیت خود دارد این آگاهی موجب می شود که او از نقاط قوت و ضعف عملکرد و رفتار خود مطلع گردد و تمهیدات لازم را برای اثربخشی بیشتر کوششهایش به کار برد. سازمانها نیز به شناخت کارآئی خود، دارند تا براساس آن وضعیت نیروی انسانی خود را بهبود بخشند و به این طریق بر حجم تولید و ارائه خدمات خود بیفزاید و در روند حرکتهای خود تحولات مثبت ایجاد کنند ارزشیابی کارکنان یکی از موثرترین ابزارهای ارتقاء کارآمدی ، توانمندسازی و بهسازی نیروی انسانی است. ارزشیابی ابزاری است که سازمانها و کارکنان را در تأمین این نیازها کمک می کند (کاظمی ، 1380، ص 242) ارزشیابی از اصول ضروری زندگی فردی و اجتماعی انسانهاست و با توجه به اینکه غرض از ارزشیابی این است که پاداش و جزای کسی که کار خوب می کند و وظایف خود را به نحو احسن انجام می دهد با فردی که به پاداش و جزای کسی که کار خوب می کند و وظایف خود را به نحو احسن انجام می دهد با فردی که کار بد می کند و نسبت به وظایفش بی تفاوت است. یکسان نباشد. فواید عدیده ای برای سازمان به ارمغان خواهد آورد که اهم آنها عبارتست از (حاجی شریف. 1371 صص 26 و 25)

الف) ایجاد رغبت و میل به کار و پیدایش احساس امنیت در کارکنان

ب) اعمال کنترل صحیح و ایجاد معیارهای اصولی برای انجام کار که باعث هوشیاری مسئولین و تعیین میزان کیفیت و کمیتی که از یک کار که برای سازمان قابل قبول است می گردد

ج) ایجاد زمینه برای تعالی و پیشرفت کارکنان مستعد

د) تطبیق هر چه بیشتر شرایط فکری، روحی و جسمی کارکنان با شغلشان از طریق شناخت و اندازه گیری نقاط ضعف و قوت آنان

هـ) کاهش نارضایتی و شکایات ناشی از تبعیضات غیراصولی و یا غیر عمدی

م) برآورد کمی و کیفی نیروی انسانی در جهت نیازهای سازمانی (تعیین محلهای سازمانی که تورم و یا خلاء نیروی انسانی دارد و همچنین مشخص شدن فقر کمی و کیفی نیروی انسانی در سازمان و ;)

ک) استعدادیابی و علاقمند کردن افراد ساعی به کار

گ) جهت دار شدن برنامه ریزی آموزشی

س) ایجاد شوق و تقویت انگیزه کارکنان (انسان موجودیت که ذاتاً میل به موفقیت ، پیشرفت، تقدیر، تحسین، احترام و شناخته شدن هنرهایش دارد به همین جهت گفته می‌شود ارزیابی در سازمان، باعث تقویت انگیزه کارکنان، ایجاد شوق به کار و رقابت بین افراد می گردد)

ش) خودشناسی، وجود نظام ارزیابی به لحاظ ماهیتی که در اجرا دارد باعث شناخت فرد از عملکرد و نقاط ضعف و قوت خود می گردد که این شناخت تأثیر مستقیم در پیشرفت و رشد سازمانی فرد خواهد داشت

ر) تعیین اعتبار و اصلاح معیارهای استخدام: نتایج ارزیابی عملکرد، ملاک مناسبی برای سنجش معیارهای جذب نیروهای جدید الورود در آزمون استخدام می باشد زیرا چنانچه عملکرد نیروهای جدید الاستخدام پس از اشتغال به کار، ضعیف ارزیابی گردد می تواند مؤید وجود اشکال در معیارهای انتخاب در مرحله جذب نیرو یاکارسپاری به افراد باشد

ز) آگاهی سرپرست یا مدیر از عملکرد کارکنان زیردست و همچنین آگاهی زیردست از نظریه مقام مافوق، نسبت به عملکرد خویش

ه) دستیابی به نحوه پراکندگی کیفی و کمی بازدهی ، کارآئی و کارآمدی نیروی انسانی سازمان

ق) شناخت هنجار و ناهنجارهای رفتاری در سازمان

4-3-2- مقاصد ارزشیابی عملکرد:

در یک کلام می توان گفت که هدف نهائی ارزیابی عملکرد عبارتست از افزایش کارآئی و اثربخشی سازمان و نه تنبیه و توبیخ کارکنان. بنابراین ارزیابی عملکرد در صدد است تا اثربخشی و کارآئی کارکنان را حفظ و بهبود نماید یکسو مقاصد سیستمهای ارزیابی عملکرد را براساس شکل زیر نشان می دهد

 می توان اهم اهداف ارزیابی عملکرد را در زیر خلاصه کرد. (حاجی شریف، 1371، ص 19)

1- تعیین بازدهی کار: قدرت تولید و یا مقدار تولید یک شخص یا یک کارگر در یک واحد زمانی معین

2- تعیین کارائی: نسبت کار انجام شده و یا انرژی مصرف شده به منابع مصروفه و یا نسبت مقدار تولید شده به مقدار عواملی که به کار گرفته شده است

3- تعیین کارآمدی: میزان موفقیت در تحقق هدفها و یا انجام مأموریتها

4- طبقه بندی عادلانه کارکنان – دستیابی به وضعیت استعداد و توان نیروی انسانی موجود و سوق دادن استعدادهای نهفته به سمت اهداف مطلوب سازمان و به کارگیری این اطلاعات در انتصابات و ترفیعات آتی و برآورد نیاز آموزشی کارکنان و بالاخره تعیین طبقه بندی عادلانه کارکنان در گروههای مختلف شغلی

بطور کلی مقاصد ارزیابی را می توان به دو دسته تقسیم کرد مقاصد ارزشیابی و مقاصد پرورشی (شولر – شیمون ال – 1995 ص 292)

مقاصد مربوط به ارزشیابی به تصمیم گیری درباره پرداخت، ترفیع، تنزل درجه، تعلیق و انفصال منجر می شود اما مقاصد مربوط به بالاندن پژوهش، بازخور مدیریت و رشد حرفه ای، برنامه ریزی نیروی انسانی، بهسازی عملکرد، ارتباطات و بهسازی دانش شغلی سرپرستان را در بر می گیرد

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه تحقیق بررسی پایانی و روانی عملکرد نظام ارزیابی عملکرد نیروی انسانی تحت pdf

مدیریت منابع انسانی مجموعه فعالیتهایی است که فرایند قبل از استخدام تا زمان خروج کارکنان از سازمان را در بر می گیرد و برخی از فعالیتهای عمده آن را می توان به شرح زیر دسته بندی کرد

1-5-2- تجزیه و تحلیل (تعیین ماهیت شغل هر یک از کارکنان)

2-5-2 برنامه ریزی منابع انسانی و کارمندیابی

3-5-2- گزینش داوطلبان واجد شرایط

4-5-2- توجیه و آموزش کارکنان تازه استخدام

5-5-2- مدیریت حقوق و دستمزد (چگونگی جبران خدمت کارکنان)

6-5-2- ایجاد انگیزه و مزایا

7-5-2- ارزیابی عملکرد

8-5-2- برقراری ارتباط با کارکنان (مصاحبه ، مشاوره و اجرای مقررات)

9-5-2- توسعه نیروی انسانی و آموزش

10-5-2- متعهد نمودن کارکنان به سازمان

مجموعه فعالیتهای فوق را می توان در دو دسته کلی دسته بندی کرد

دسته اول شامل فعالیتهائی که بیش از انجام وظیفه و تحقق عملکرد واقع می شوند و این فعالیتها معمولا افراد مناسب مورد نیاز را برای تحقق برنامه ها و اهداف سازمان مهیا می‌کند و عبارتند از برنامه ریزی، گزینش، استخدام و آموزش های بدو استخدام

دسته دوم شامل فعالیتهائی که به تبع عملکرد افراد واقع می شوند که عبارتند از پرداخت حقوق و مزایای نقدی و غیرنقدی، پرداخت و تخصیص پاداشهای نقدی و غیرنقدی، ارتقاء و انتصاب در مشاغل بالاتر، آموزش ، اخراج و خاتمه خدمت

ارزیابی در بین دو دسته فوق قرار می گیرد و حلقه اتصال آنها به اصلاح و بهبود هر دو دسته وظیفه مدیریت منابع انسانی است پس اطلاعات حاصل از ارزیابی عملکرد می‌تواند نقاط ضعف و قوت و مناسب و عدم مناسبت آنها را نشان داده و اصلاحات لازم را بنمایاند. (صادقیان، 1379، ص 25)

 پس ارزشیابی عملکرد بعنوان ابزاری برای کنترل کیفیت اقدامات مدیریت منابع انسانی به کار گرفته می شود وجود تعداد زیادی از افراد که عملکرد ضعیفی دارند می تواند نشانگر وجود نقص یا اشکالاتی در انجام یکی از وظایف مدیریت منابع انسانی باشد به این ترتیب نتایج حاصل از سیستم ارزشیابی عملکرد می تواند بعنوان ابزاری در جهت حصول اطمینان از انجام سایر وظایف مدیریت منابع انسانی مورد استفاده قرار می گیرد و چنانچه این سیستم درست طراحی شده باشد می تواند نقایص و اشکالات موجود در سایر زمینه ها را به روشنی مشخص نماید. (حقیقی ـ رعنانی، 1376،ص3)

در ذیل به توضیح رابطه ارزیابی عملکرد و سایر اقدامات مدیریت منابع انسانی پرداخته می‌شود. (شولر ـ 1995 ـ صص، 29 و 293)

ارزشیابی عملکرد با تحلیل شغل، گزینش، انتصاب، پرداخت حقوق و دستمزد و آموزش شغلی رابطه نزدیکی دارد

 الف) تحلیل شغل: اساس ارزشیابی عملکرد، تحلیل شغل است اگر تحلیل شغل رسمی صورت نگرفته باشد تا از وجود معیارهای مبتنی بر شغل اطمینان حاصل شود ممکن است مؤسسه به اعمال تبعیض متهم شود

ب) گزینش و انتصابات اطلاعات حاصل از ارزشیابی عملکرد در مورد بسیاری از تصمیمهایی که باید در زمینه گزینش و انتصاب گرفته شوند نقش حیاتی دارد اول آنکه به افزایش این احتمال کمک می کند که کارجویان برگزیده از میان گروهی بزرگ، در مقایسه با آنهائی که برگزیده نمی شوند عملکرد بهتری داشته باشند دوم آنکه چون روایی یا اعتبار تجربی یک آزمون استخدامی مستلزم محاسبه همیشگی امتیازات آزمون با امتیازات عملکرد است، نتایج ارزشیابی عملکرد ضروری است از این رو بدون این نتایج نمی توان امتیازی برای عملکرد در نظر گرفت

ج) حقوق و دستمزد : یکی از مقاصد ارزشیابی عملکرد ترغیب کارکنان است با توجه به این امر، از ارزشیابی عملکرد می توان برای تعیین پرداختها استفاده کرد اگر سازمانی بخواهد برای چگونگی پرداخت پاداشهای آتی تصمیمی بگیرد وجود یک نظام معتبر ارزشیابی عملکرد برای آن ضروری است ارزشیابی عملکرد را می توان نه تنها برای تعیین سطوح پرداخت بلکه برای افزایش حقوق و دستمزد به کار گرفت

بطور کلی در رابطه با جایگاه ارزیابی در سازمان می توان گفت که وجود نیروی انسانی در سازمان شرط لازم برای ایجاد سازمان است ولی شرط کافی برای بقاء آن نیست و یک سازمان نمی تواند بدون ارزیابی و قضاوت نسبت به عملکرد افراد به اهداف خود دست یابد و رسالت و نقش خویش را ایفا نماید و به همین جهت، امروزه در دنیای صنعت، علیرغم انتقاداتی که به ارزیابی نیروی انسانی می گردد، کاربرد آن رو به افزایش است. (حاجی شریفی، 1371 ص 22)

6-3-2- تاریخچه ارزیابی عملکرد

افلاطون، اندیشمند بزرگ کهن، در 25 قرن پیش نوشت “هرگز دو فرد همانند متولد نشده اند هر یکی از دیگری در خصایص روانی و بدنی متفاوت است. یکی برای شغلی مناسب و دیگری برای شغلی دیگر، زمانی که فرد به شغلی بپردازد که با مواهب طبیعی او سازگار است کارها را در اعلای کیفیت و کیفیت خود به پیش می برد پس از افلاطون ، شاگردش ارسطو در کتاب “سیاست” خویش نوشت: طبع انسان مدنی است و افراد آن باید با اجتماع زیست و کار کنند به یکدیگر یاری رسانند و کارهای حیاتی را بین خود تقسیم کنند تا حوایج ایشان برآورده شود و اگر جامعه خواهان سعادت است باید کار به دست کاردان و قدرت و مسولیت معلوم و حاکم، قانون باشد. توجه به لیاقت شایستگی افراد در کار را شاید بتوان با قدمت تاریخ پیدایش دولتها در جهان مقارن دانست، دولتها برای رسیدن به اهداف خود مجبور بودند از افرادی استفاده کنند که شایستگی و لیاقت تصدی مشاغل بزرگ و حساس کشوری و لشکری را داشته باشند. اما ارزشیابی به طرز علمی و آماری عمری بیش از یک قرن ندارد، در اینجا به سه مورد از کشورهای پیشرفته که به سبب صنعت جلو هستند و پیشگام بقیه بوده اند اشاره ای خواهد شد (قربانی – کرامتی، 1382، ص 6-5)

الف) آمریکا – در آمریکا کارکنان دولت سالها از فقدان هماهنگی در پرداخت حقوق و دستمزد و بی تناسبی آن با وظایف و مسئولیتها شکایت داشتند. گر چه قانون نمی توانست برای اوضاع و احوال نابسامان آن زمان درمان فوری باشد، در سالهای 1854 و 1855 قوانین دیگری برای تکمیل آن قانون به تصویب رسید که مبنای پرداخت حقوق در دولت فدرال را تعیین می کرد. سرانجام در سال 1923 یعنی پس از گذشت 70 سال، قانون جدید طبقه بندی مشاغل و اصل پرداخت حقوق مساوی در مشاغل در آن کشور به تصویب رسید که فرایند انتصاب و ارتقاء در آن بر ارزشیابی بنیان نهاده شده بود و مسئولیت کلیه امور اداری، از قبیل ورود به خدمت دولتی، ترفیعات، انتقالات. تعیین حقوق و دستمزد و رفاه و بازنشستگی و سایر موضوعات استخدامی به کمیسیون خدمات کشوری محول شد که وظایف و مسئولیتهای خود را تحت نظارت رئیس جمهور انجام می داد

ب) انگلستان – در انگلستان نظام خدمات کشوری در قرن نوزدهم بوجود آمد که اصول آن بر مبنای نظام ربته بندی قرار داشت در این کشور برای هدایت امور استخدامی و نظارت در امر استخدامهای دولتی که دستخوش امیال و اغراض مسئولان و وزارتخانه ها و واحدهای دولتی شده بود، سازمان مستقلی بنام‌“کمیسیون خدمات کشوری” بوجود آمد که زیر نظر پادشاه انگلستان انجام وظیفه می کرد. در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم، دولت انگلیس با توجه به مسئولیت بزرگی که در اثر ملی کردن صنایع خود به عهده گرفته بود، هیأتهایی را مأمور مطالعه و بررسی نظام استخدامی خود کرد تا در وضع تشکیلاتی و آموزشی بالاخص اجرای اصول لیاقت و شایستگی با توجه به اوضاع و احوال بعد از جنگ جهانی و پیشرفتهای سریع در امور صنایع و تکنولوژی تجدیدنظر به عمل آوردند به همین سبب در سال 1943 اداره کل کارآموزی و آموزش و ارزشیابی جای خود را در حل مسائل مربوط به توسعه ملی باز کرد

ج) در فرانسه نیز برای اولین بار در سال 1946 مرکز آموزش جدید به نام‌“مدرسه ملی امور اداری” تأسیس گردید که گامهای مؤثری برای اجرای برنامه های آموزشی جامع به منظور افزایش کیفیت و کارآیی خدمات و مشاغل دولتی برداشت

7-3-2- تاریخچه ارزشیابی عملکرد در ایران

شاید بتوان توجه به نظام ارزشیابی و تعیین لیاقت و شایستگی بر مبنای اندازه گیری و مقیاسها را در ایران از آغاز سال 1332 به بعد دانست. تحولات و تغییرات پس از جنگ جهانی دوم، بالاخص تحولات اجتماعی، سیاسی ایران در دهه 1330 و دهه 1340 در دروس و مباحث جدیدی در علوم اداری و استخدامی در دانشگاهها و کلاسهای آموزشی و کارآموزی مطرح شد و با نقایصی که در اولین قانون استخدام کشوری (مصوب سال 1302 مجلس شورای اسلامی) و اصلاحات آن وجود داشت زمینه را برای تدوین و تهیه قانون جدی که بر ازدیاد مشاغل و طبقه بندی آنها تأکید کرد، مهیا کرد و سرانجام لایحه جدید استخدام کشوری در سال 1342 تهیه و در تاریخ خرداد 1345 به تصویب کمیسیون مشترک مجلسین (ملی و سنا ) رسید و از آن تاریخ به بعد جایگزین کلیه قوانین و مقررات استخدامی قبلی شد. (قربانی، کرامتی، 1381، ص 8)

7-3-2- طبقه‌بندی نظام‌های  ارزشیابی عملکرد

اطلاعات مربوط به عملکرد را می توان به سه دسته اساسی طبقه بندی نمود (حقیقی، رعنائی، 1376، صص 46،45،43،42)

الف) نظام ارزشیابی مبتنی بر خصایص یا ویژگیهای شخصی

ب) نظام ارزشیابی مبتنی بر رفتار

ج) نظام ارزشیابی نتیجه گر

الف) ارزشیابی مبتنی بر ویژگیهای فردی، به منظور ارزیابی خصوصیتهای شخصی کارکنان، نظیر توانایی آنان در اتخاذ تصمیمات، میزان تعهد و وفاداری آنها نسبت به سازمان، مهارتهای ارتباطی با میزان ابتکار آنان مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع ارزشیابی تأکید زیادی بر خود شخص و صفات و روحیات شخصی وی دارد و در مقابل نسبت به اینکه فرد مورد نظر عملاً چه کاری انجام می دهد تأکید کمی دارد علیرغم اینکه ایجاد نظام ارزشیابی مبتنی بر ویژگیهای شخصی ساده و آسان است اما تأکید صرف بر ویژگیهای شخصی نیز معایب زیادی را در پی خواهد داشت. روشهای مبتنی بر ویژگیهای شخصی از نظر اعتبار مورد تردید هستند ویژگیهایی که در این نوع ارزشیابی مورد ارزیابی قرار می گیرند، غالباً با نحوه رفتار واقعی کارکنان در شغل خویش ارتباط چندانی ندارند، چرا که رفتار شغلی تا حد زیادی تحت تأثیر عوامل وضعیتی و محیطی قرار دارد. شخصی که معمولاً با همکارانش به صورت پرخاشگرانه و خشن برخورد می کند ممکن است در برخورد با مشتریان یا ارباب رجوع به شیوه ای ملایم و ملاحظه گرایانه برخورد نماید

از آنجا که رابطه بین خصایص شخصی و رفتارهای شغلی فرد ضعیف است، نظامهای ارزشیابی مبتنی بر خصایص شخصی بطور بالقوه امکان برخوردهای غیرمنصفانه با گروههای اقلیت، زنان و سایر گروههای تحت حمایت را ایجاد می کنند به این ترتیب، نظام ارزشیابی مذکور، نظام ارزشیابی محکمه پسندی نیست، بنابراین آنچه که در نظام ارزشیابی عملکرد مورد ارزیابی قرار می گیرند باید رابطه روشنی را با اثربخشی در شغل داشته باشد. مسأله دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که ثبات خارجی نظامهای ارزشیابی مبتنی بر ویژگیهای فردی غالباً اندک است. تعریف دقیق و صحیح ویژگیهای فردی دشوار است و چارچوب مرجع متفاوتی که مورد استفاده ارزیابان مختلف قرار می گیرد، ایجاد توافق بین ارزیابها را در این زمینه مشکل می سازد یکی دیگر از معایب اینگونه ارزشیابیها اینست که برای ارائه بازخور به کارکنان کمک چندانی نمی کنند بعلاوه خصایص اصلی شخصیتی افراد از زمانی که به استخدام سازمان درآمده اند نسبتاً ثابت باقی می ماند و تغییر آن نیز بسیار دشوار است

ب) در ارزشیابی می توان بجای تأکید بر ویژگیهای شخصی کارکنان، رفتار آنها را مورد توجه قرار داد. شاخصهای رفتاری هنگامی مناسبند که چگونگی انجام کار از اهمیت زیادی برخوردار باشد. استفاده از این شاخصها به منظور ارائه بازخور به کارکنان بسیار مفید است، چرا که شاخصهای رفتاری دقیقاً مشخص می سازند که یک کارمند چه کاری را باید به شیوه متفاوتی انجام دهد

یکی از مسائل و مشکلاتی که در ارزشیابی های مبتنی بر رفتار مشاهده می شود نقص آنهاست. چرا که اینگونه ارزشیابیها نمی توانند کلیه رفتارهایی را که منجر به اثربخشی شغل می شوند در برگیرند. در برخی مشاغل، عملکرد مؤثر را می توان با استفاده از طیف متنوعی از رفتارهای مختلف، تحقق بخشید برای مثال اگر یک فروشنده اتومبیل را در نظر بگیرید، وی ممکن است در طول یک ماه با استفاده از یک سبک پرخاشگرانه و تحلیل گرایانه بیست دستگاه اتومبیل را به فروش برساند، فروشنده دیگری نیز ممکن است همین تعداد اتومبیل را به شیوه ای ملاحظه گرایانه، واقع بینانه و با در نظر گرفتن کلیه جوانب کار بفروش برساند

نظام ارزشیابی که سبک اول را بهترین شیوه برای فروش می‌داند قطعاً به شکل غیر منصفانه ای  عملکرد فروشنده دوم را مورد ارزشیابی قرار خواهد داد

ج) به منظور اجتناب از مسائل و مشکلات آمیخته با ارزشیابی مبتنی بر رفتار، در ارزشیابی می‌توان به جای رفتارها، نتایج حاصل از رفتارهای کاری را مورد اندازه گیری قرار داد. در این روش عوامل مهم و تعیین کننده ای نظیر تعداد اتومبیل هایی که یک کارمند فروخته یا اینکه طی ماه جاری کارمند مورد نظر چه مقدار سود عاید سازمان نموده، مورد سنجش و اندازه گیری قرار می‌گیرد وقتی که چگونگی تحقق نتایج از اهمیت زیادی برخوردار نیست یا زمانی که روشها و شیوه های مختلفی برای تحقق نتایج مورد نظر وجود دارند، استفاده از این روش حائز اهمیت است بر اساس این روش، هر دو فروشنده مورد بحث در مثال قبل مثبت ارزیابی می‌شوند، هر چند که نتایج حاصله را به شیوه های متفاوتی تحقق بخشیده اند علیرغم جذابیت ظاهری که در ارزشیابی های نتیجه گرا وجود دارد، مسائل مختلفی در زمینه کاربردی بودن، وجود موارد نامربوط و ناقص بودن آن مطرح گردیده است. در برخی مشاغل یافتن شاخصهای مناسب برای ارزشیابی های نتیجه گرا دشوار است. برای مثال نتایج حاصل از عملکرد معلم کدامند؟ بعلاوه نتایج حاصل از عملکرد همواره تحت کنترل کارمند نیست خرابی دستگاهها و ماشین آلات، بدشانسی، پشتیبانی مالی و ستادی ضعیف، یا سایر عواملی که مستقیماً تحت کنترل کارمند نیستند می‌توانند نتایج حاصل از کار وی را تحت تأثیر قرار دهند. بنابراین در اینگونه ارزشیابی ها، شاخصهای تعیین شده در اثر حضور این عوامل خارجی دچار آلودگی می‌شوند مسأله دیگری که وجود دارد این است که ممکن است ارزشیابی‌های نتیجه گرا این ذهنیت را در بین کارکنان ترویج دهد که او به هر قیمتی باید به نتایج تعیین شده دست یابد) یا دستیابی به نتایج مورد نظر به هر قیمتی که شده رواست. چنانچه که هر یک از کارکنان صرفاً به نتایج حاصل از کار خویش توجه داشته باشند، قطعاً کار گروهی لطمه دیده و کسی تمایل چندانی به صرف وقت جهت همکاری با دیگران و کمک به آنها نخواهد داشت شاخص های مبتنی بر نتیجه از آن جهت که برخی از ابعاد عملکرد نظیر همکاری، که می‌تواند منافع زیادی برای سازمان در بر داشته باشد را در بر نمی‌گیرند، دچار نقص هستند، یکی دیگر از معایب ارزشیابی های نتیجه گرا این است که چنین ارزشیابی های کمک چندانی به بهسازی و پرورش کارکنان نمی‌کنند این ارزشیابی ها نشان می‌دهد که نتایج بدست آمده کمتر از سطح قابل قبول است اما همیشه اطلاعات روشنی را ارائه نمی‌کنند که چگونه می‌توان عملکرد کاری را بهبود بخشید

 در مجموع تعیین این که چه نوع عملکردی را باید ارزیابی نمود، دقت فراوانی لازم است. از ارزشیابیهای  مبتنی بر خصایص شخصی باید اجتناب نمود، مگر این که رابطه روشنی را بین ویژگی های شخصی و اثر بخشی و شغلی نشان دهند، ولی در کل استفاده از نظام های ارزشیابی مبتنی بر رفتار و نتیجه گرا مسائل و مشکلات کمتری در بر دارد در بسیاری از مشاغل ترکیب مناسبی است روشهای مبتنی بر رفتار و روشهای مبتنی بر نتیجه می‌تواند بهترین نوع ارزشیابی باشد

8-3-2- بررسی عوامل مورد ارزشیابی

الف) عملکرد- نوعاً هر سازمانی برای هدفی تشکیل می‌گردد و مراد از ارزیابی این است که بدانیم عملکرد و فعالیت افراد معطوف به هدف بود یا نه؟ لذا در این بخش سه چیز باید مورد ارزشیابی قرار گیرد

1) سنجش باردمی‌کار  2) سنجش کارآیی 3) سنجش کارآمدی ( موثر بودن)

در این مرحله میزان بصیرت، تخصص، دانش، جهد و کوشش فرد به طور نسبی ارزیابی می‌گردد

ب) رفتار و خصایص انسانی

در این بخش منظورمان این نیست که سرپرست راجع به شخصیت فرد، قضاوت کند زیرا پیچیدگی ابعاد وجودی انسان که زیر بنای شخصیت آدمی‌به شمار می‌رود، به حدی است که یک سرپرست به سادگی قادر به شناخت آن نخواهد بود بلکه مراد ما در این مرحله ارزشیابی تعدادی از ویژگیهای بارز و عینی است که اولاً تأثیر مستقیم در کار و رسیدن به هدف سازمان دارد و ثانیاً تا حدودی به صورت کمی‌قابل سنجش می‌باشد

ج) توانایی و استعداد

استعداد کارکنان به این جهت باید مورد ارزیابی قرار گیرد که بتوان به کشف تواناییهای بالقوه و بالفعل آنان، مسیر حرکت شغلی شان را در جهت رشد و تعالی فرد و سازمان طراحی و تدوین نمود و برنامه های آموزشی را در جهت اهداف مطلوب به سازمان تنظیم کرد

د) سرپرستی و قدرت رهبری- توانایی فرد در ایجاد و حفظ رابطه صحیح با زیر دستان و قدرت شناخت مشکلات کارکنان و بطور کلی اعمال و وظایف خاص مدیریت (برنامه‌ریزی، سازماندهی، انگیزش و کنترل) از عوامل مهمی‌است که باید مورد ارزشیابی قرار گیرد (حاجی شریف، صص 66-67) به طور کلی می‌توان عوامل ارزشیابی را به دو گروه عوامل مثبت و عوامل منفی تقسیم کرد این عوامل به تناسب نوع و ماهیت هر شغل متفاوت بوده و لازم است مناسب با نوع و ماهیت کار، عوامل متناسب برای ارزیابی انتخاب شده و به کار رود( کاظمی‌، 1380،ص 252)

الف) عوامل مثبت: 1- قوه ابتکار و خلاقیت 2- حسن همکاری 3- میزان بازدهی و بهره وری4- کیفیت و درجه افت مورد نیاز در کار 5- داشتن قدرت بیان و نفوذ کلام 6- مهارت و قدرت استفاده از اطلاعات فنی 7- قابلیت انجام کارهای متفاوت  و قابلیت انعطاف و انطباق با شرایط مختلف محیط 8- توانایی برنامه ریزی و انجام کارها در حدود مقررات و امکانات 9- آشنایی با ویژگی ها و ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی محیط 10- ویژگی های اخلاقی و شخصیتی 11- منفی بودن( وجدان کار و صحت عمل)

ب) عوامل منفی: 1- نداشتن ابتکار و خلاقیت 2- عدم تمایل به پیشرفت و تعالی 3- بی‌دقتی و بی توجهی در کار 4- نداشتن حس همکاری 5- تنبلی و کم کاری 6- توجه داشتن به روابط و مناسبات و جنبه های غیر رسمی‌ و خارج از کار 7- فقدان اعتماد به نفس 8- عدم اعتماد به همکاران 9- رفتار و سلوک نامناسب در محیط کار و با همکاران و ارباب رجوع 10- نداشتن انضباط

در انتخاب عوامل مختلف برای ارزشیابی لازم است عواملی مورد سنجش قرار گیرد که در اجرای موفقیت آمیز وظایف و مسئولیت های هر شغل لازم است به این جهت در انتخاب عوامل باید: الف‌ـ تأثیر هر عامل در پیشرفت کار ب- قابلیت عملی عامل برای ارزشیابی  ج- تناسب عامل با مقتضیات زمانی و مکانی را در نظر گرفت بعضی از عوامل یا خصیصه‌ها در پاره‌ای از مشاغل اهمیت فوق‌العاده داشته و درجه ارزش آنها با سایر عوامل یکسان نمی‌باشد لذا نمره ای که به این عوامل اختصاص داده
می‌شود باید دارای ارزش بیشتری باشد بدین جهت اجازه داده شده است که بار و  ضرایبی متناسب با اهمیت عوامل مورد بحث توسط افراد متخصص و کارشناس در نظر گرفته شده و در طرح ارزشیابی مورد محاسبه قرار گیرد (کاظمی، 1380، صص 253)

9-3-2- روشها و فنون ارزشیابی شایستگی کارکنان

پروژه تحقیق بررسی رابطه بین میزان دین‌داری والدین با خشونت میان فردی فرزندان پسر دبیرستانی تحت pdf

 پروژه تحقیق بررسی رابطه بین میزان دین‌داری والدین با خشونت میان فردی فرزندان پسر دبیرستانی تحت pdf دارای 23 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه تحقیق بررسی رابطه بین میزان دین‌داری والدین با خشونت میان فردی فرزندان پسر دبیرستانی تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه تحقیق بررسی رابطه بین میزان دین‌داری والدین با خشونت میان فردی فرزندان پسر دبیرستانی تحت pdf

چکیده  
مقدمه  
روش تحقیق  
ابزار اندازه‌گیری  
پرسش‌نامه ویژگی‌های اجتماعی جمعیت‌شناختی  
پرسش‌نامه خشونت میان‌فردی  
پرسش‌نامه دین‌داری والدین  
یافته‌های تحقیق  
یافته‌ِهای توصیفی  
تحلیل یافته‌ها  
بحث و نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه تحقیق بررسی رابطه بین میزان دین‌داری والدین با خشونت میان فردی فرزندان پسر دبیرستانی تحت pdf

بازرگان، زهرا؛ صادقی، ناهید و غلامعلی لواسانی، مسعود، «بررسی وضعیت خشونت کلامی در مدارس راهنمایی شهر تهران: مقایسه نظرات دانش آموزان و معلمان»، مجله روان شناسی و علوم تربیتی، شماره 1، 1382، ص 1-28

پورچیت ساز، مرضیه، «مقایسه عوامل مؤثر در پرخاشگری دانش آموزان دختر و پسر دوره راهنمایی شهر یزد ناحیه 2»، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت آموزشی، یزد،1382

توسل، غلام عباس و فاضل، رضا، «تأثیر پایگاه اقتصادی اجتماعی و رفتار والدین بر اثر بخشی خشونت تلویزیونی بر رفتار کودکان»، مجله جامعه شناسی ایران، شماره 3، 1382، ص 98-120

زارعی، امین، «عوامل مؤثر بر خشونت دانش آموزان دبیرستانهای پسرانه شهر تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، 1389

سجادی، حمیرا، «بررسی عوامل مرتبط با خشونت شوهران علیه زنان در خانواده در مراجعین به دادگاه خانواده شهر تهران سال 1382»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی، تهران، 1382

فاضلی نیا، فرزانه، «نقش خانواده و مدرسه در آسیب زایی اجتماعی نوجوانان کانون اصلاح و تربیت شهر تهران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، 1380

کاپلان، پاول. اس، روان­شناسی رشد، ترجمه مهرداد فیروزبخت، چاپ اول، تهران، خدمات فرهنگی رسا، 1381

گیدنز، آنتونی، جامعه­شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، نشر نی، 1373

گلچین، مهری، «ارتباط عملکرد خانواده با برخی ویژگی­های روانی نوجوانان دختر و پسر»، پژوهش در علوم پزشکی، ش 6، 1380، ص 300-302

محسنی تبریزی، علیرضا، «مبانی نظری و تجربی وندالیسم: مروری بر یافته­های یک تحقیق»، نامه علوم اجتماعی، ش 16، 1379، ص 197-223

مسرور شلمانی، آسیه، «روابط درون خانواده و تأثیر آن بر رفتار نابهنجار نوجوانان 14-18 سال»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه الزهرا، 1381

مشکانی، محمدرضا و مشکانی، زهرا السادات، «سنجش تأثیر عوامل درونی و بیرونی خانواده بر بزهکاری نوجوانان(آزمون تجربی نظریه ترکیبی کنترل اجتماعی و پیوند افتراقی)»، مجله جامعه شناسی ایران، ش 2، 1381، ص 3-25

ممتاز، فریده، انحرافات اجتماعی نظریه­ها و دیدگاه­ها، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1381

Dennis, V. A. et al., Adolescent problem behavior: the influence of parents and peers”. Behaviour Research and Therapy, v 37 , 1999, p 217-

Duncan, O. D. et al., Occupation & Social Status.Glencoe, IL, Free press,

Declyen, M. et al., “Fathers and preschool behavior problems”, Developmental Psychology, v 34, 1998, p 264-

Nam, B. C. & Powers, M. G., The Socioeconomic Approach to Status Measurement, Houston, Cap & Gown

Prinz, R. J. et al.,”Multivariate assessment of conict in distressed and nondistressed mother-adolescent dyads”, Journal of Applied Behavior Analysis, v 12, 1979, p 691-

Webster- Stratton,C. & Dahl, R. W., Conduct Disorder. In M. Hersen & R.T. Ammerman (Eds), Advanced Abnormal Child Psychology, Hillsdale, New jersey, Lawrence Erlbaum Associates,

Smith, C., & Faris, R., Religion and American Adolescent Delinquency, Risk Behaviors and Constructive Social Activities, A research report of the national study of youth and religion

Gillett, M. S.& Kyle, S., “Parental and religious influences on adolescentempathy and antisocialbehavior among latino and Euro-American youth: an investigation of mediating and moderating effects”, Teses for the Degree of Doctor of Philosophy, faculty of texas tech university,

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین دین‌داری والدین با خشونت فرزندان پسر دبیرستانی انجام شده است. این پیمایش با استفاده از ابزار پرسش‌نامه روی 385 نفر از دانش آموزان پسر دبیرستان­های شهر یزد که با روش خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شده‌اند، صورت یافته است.

همان‌طور که نتایج نشان داده است، بین دین‌داری والدین و خشونت فرزندان رابطه منفی و معناداری وجود داشته و هر چه دین‌داری والدین بالاتر رفته، خشونت فرزندان کاهش یافته است. میزان این همبستگی در مورد رابطه دین‌داری پدر با خشونت فرزند معنادارتر بوده است. بنابراین، تقویت باورهای دینی در والدین می‌تواند نقش مؤثری در کاهش رفتارهای انحرافی، چون خشونت ایفا کند.

کلید واژه‌ها: دین‌داری، والدین، خشونت میان فردی، پسران نوجوان، یزد.

 

مقدمه

خشونت1 عملی آسیب­رسان است که فرد برای پیشبرد مقاصد خویش به کار می­برد و صرفاً جنبه فیزیکی(بدنی) ندارد، بلکه ممکن است ابعاد روانی (فحاشی، تحقیر، منزوی کردن، داد و فریادزدن و ;)، اقتصادی (شکستن وسایل) وحتی جنسی (آزار و مزاحمت جنسی و تجاوز) نیز داشته باشد.2 در تقسیم­بندی دیگری آن را به چهار نوع فیزکی (نسبت به انسان، اعم از درون فردی و میان فردی و خشونت نسبت به اشیا و اموال، اعم از اموال شخصی یا عمومی)، کلامی، ترکیبی (ترکیبی از دو نوع قبلی) و اجتماعی (سرپیچی از مقررات) تقسیم کرده‌اند

افراد به دلایل گوناگون، از جمله تضاد منافع، با یکدیگر درگیری­های خشونت‌آمیز داشته و دارند. اما در جامعه امروز خشونت به شکل­های مختلف آن به معضل اجتماعی رو به رشد و به عنوان بخشی از رفتار معمولی تبدیل شده است.4 گسترش دامنه خشونت و پرخاشگری، به ویژه در سال­های اخیر در جامعه ایران یکی از جدی­ترین آسیب­های اجتماعی به شمار می­رود.5 خشونت را می­توان به طور روز­افزونی در برخوردهای بین افراد (خشونت علیه زنان و کودکان در خانواده و جامعه و حتی قتل، همسرکشی و کودک­آزاری، اهانت به دیگران و خشونت علیه اموال و ;) در جامعه مشاهده کرد و ما هر روز شاهد تظاهر آن در محیط مدرسه، زمین ورزشی، خانه و خیابان و امثال آن هستیم

تردیدی وجود ندارد که وجود خشونت در جامعه می­تواند آسیب­های جدی جسمی و روانی را به افراد و خسارت­های بزرگی را به اموال وارد آورد و هنگامی که اشاعه یابد می­تواند آسیب­های عمیقی را بر روابط اجتماعی وارد سازد.7 اما باید این نکته را خاطرنشان کرد که توجه به مسئله­ خشونت در بین نوجوانان، اهمیت ویژه­ای دارد، چرا که از یک طرف، نوجوانان بخش اعظمی از اوقات روز خود را در مدرسه می­گذرانند و دانش آموزی که در محیط مدرسه تحت خشونت­های کلامی یا بدنی قرار گیرد یا اینکه آن‌را مشاهده کند دچار احساس ناامنی و بیزاری از مدرسه می­شود، و این امرخود را به تدریج به صورت افت تحصیلی یا ترک تحصیل نشان می­دهد.8 از طرف دیگر باید گفت که شخصیت آدمی در سنین کودکی و نوجوانی تحت تأثیر نهادها و عوامل اجتماعی شدن (خانواده، مدرسه، هم‌سالان، رسانه­های جمعی و ;) شکل می­گیرد و این نهادها در ایجاد پیوند با جامعه و درونی کردن ارزش‌های آن در افراد، بسیار مؤثرند.9 هیرشی10 معتقد است که رفتارهای انحرافی (از جمله خشونت) زمانی واقع می­شوند که پیوند فرد و جامعه ضعیف یا گسسته شود. در واقع، هرچه پیوند افراد با جامعه بیشتر باشد احتمال کج‌رفتاری کمتر خواهد بود. در این میان، خانواده و جامعه دو عامل مهم در ایجاد این پیوند هستند.11 اما این نکته را نیز باید خاطر نشان کرد که نهاد خانواده عامل اصلی اجتماعی­شدن در دوران طفولیت است و بدهی است که در سنین نوجوانی تنها معدودی از نوجوانان ممکن است به سادگی و بی­چون و چرا بینش والدین خود را بپذیرند،12 چرا که نوجوانی آغاز ورود به جامعه وسیع­تر و استقلال از والدین و کاهش ارتباط با آنهاست.13 این امر، نقش والدین را حساس‌تر و دشوارتر از قبل خواهد ساخت و آنها باید با وجود این استقلال­طلبی به تربیت و درونی ساختن هنجارهای جامعه در نوجوان بپردازند. نظارت و عملکرد درست یا نادرست خانواده و والدین در این دوران حساس، نقش مهمی بر فرایند جامعه­پذیری نوجوان و رشد رفتار بهنجار یا نابهنجار در او دارد و روابط والدین و عملکرد خانواده با رشد رفتاری نوجوان ارتباط دارد

نای15 معتقد است خانواده از طریق چهار عامل به تقویت پیوند اجتماعی نوجوان با جامعه و در نتیجه، کاهش رفتارهای انحرافی می‌پردازد. از جمله عواملی که نای آنها را در جامعه‌پذیری توسط خانواده مهم می‌داند، عبارت‌اند از

نظارت غیر مستقیم: به این صورت که نوجوان به دلیل بستگی و وابستگی عاطفی که با خانواده خود دارد، سعی می­کند طبق میل آنها رفتار کند و کاری نکند که باعث رنجش و ناراحتی آنها شود. به اعتقاد نای نوجوانانی که به والدین و خانواده خود دلبستگی بیشتری دارند، کمتر به رفتارهای انحرافی، از جمله خشونت روی می­آورند.16 پژوهش­ها نشان می­دهد خانواده­های سردی که خیلی از فرزندانشان انتقاد می‌کنند و رابطه صمیمی با آنها ندارند، کودکان بزهکار تولید می­کنند.17 بنابراین، وابستگی عاطفی اعضای خانواده به همدیگر، روی رفتارهای مسئله­دار نوجوانان مؤثر است

نظارت غیر مستقیم: تنبیه نوعی محدودیت مستقیم از جانب خانواده است.19 پژوهش‌ها نشان می‌دهد که در بیشتر موارد، پدر و مادرهای بزهکاران یا خیلی سخت‌گیری و تنبیه می­کرده‌اند و یا خیلی سهل­گیر بوده و کنترل نداشته‌اند.20 بنابراین، میزان کنترلی که والدین روی فرزندان اعمال می­کنند در بروز رفتارهای مسئله­دار نوجوانان مؤثر است

ارضای نیازها، تأمین زندگی و فراهم کردن امکانات موفقیت برای نوجوان: خانواده­هایی که در انجام این امر توانایی کمتری دارند کمتر می­توانند از نوجوانان خود انتظار هم‌نوایی داشته باشند. نای معتقد است فروپاشی خانواده کم اهمیت­تر از خوشحالی و خوشبختی خانواده است. خانواده‌ای که پر از تشنج و اختلاف است می­تواند نقش مهمی در کج‌رفتاری نوجوان بازی کند. اما نوجوانی که در خانواده طلاق گرفته، ولی آرام زندگی کند وضعیت بهتری دارد.22پژوهش­ها نشان می­دهد خانواده­هایی که ناسازگاری و درگیری زیادی دارند، بیشتر دارای فرزندانی پرخاشگر و متجاوز به حقوق دیگران­اند

اما مهم‌ترین عامل از نظر نای، نقش خانواده در نظارت یا کنترل درونی است؛ به این طریق که خانواده به ایجاد وجدان، یعنی درونی کردن هنجارها، ارزش‌ها و نیز احساس شرم و گناه در صورت ارتکاب به کج‌رفتاری می­پردازد.24 با توجه به تأکید آموزه‌های دینی بر مدارا و سازش با دیگران و همچنین تأکید بر احترام متقابل، باورهای دینی می­توانند نقش مؤثری در کاهش انحرافات و از جمله خشونت داشته باشند. به نظر می­رسد والدینی که دین‌داری یا تعهدات دینی بالاتری دارند، تعهد به دستورات اخلاقی دین را به فرزندان خود نیز انتقال داده و باعث افزایش نیروی کنترل درونی در آنها می­شوند

این نکته در تحقیقات مختلف نیز بررسی شده است. فاضل‌نیا(1380) به این نتیجه رسیده است که فقدان باورهای مذهبی در خانواده نقش مؤثری در رفتارهای آسیب­زای اجتماعی نوجوانان کانون اصلاح و تربیت دارد.25 مشکانی(1381) نیز به این نتیجه رسیده است که باورها و نگرش­های مذهبی و اخلاقی نقش تعیین کننده­ای در تعیین شدت بزهکاری دارند.26 مسرور شلمانی(1381) بین اعتقادات مذهبی خانواده و رفتار بزهکارانه، همبستگی معکوسی مشاهده کرده است. اسمیت و فاریس (2002) نیز نقش مذهب و حضور در تشکل­های مذهبی را در کاهش انحرافاتی چون سوء استفاده از مواد، مصرف دارو، دزدی، مسائل مدرسه و خشونت و امثال آن معنادار نشان داده‌اند.27 البته در این میان، تحقیقات گیلت و کلی(2006) در تحقیقات خود، رابطه معناداری بین دین‌داری و رفتارهای انحرافی مشاهده نکرده‌اند

بنابر این، طبق نظر نای و همچنین نتایج برخی از پژوهش­ها، خانواده و باورهای مذهبی و اخلاقی آن، نقش مؤثری در رفتار افراد دارند. به این منظور، پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخ سؤال است که آیا خشونت نوجوانان پسر با دین‌داری والدین در ارتباط است؟

روش تحقیق

روش تحقیق در این پژوهش، پیمایشی بوده و این پژوهش از نوع مقطعی می­باشد که با تکنیک پرسش‌نامه خود اجرا انجام شده است. همچنین واحد تحلیل آن، فرد (دانش‌آموز) می­باشد و سطح تحلیل، خرد است

جامعه آماری این تحقیق، دانش­آموزان پسر دبیرستان­های شهر یزد بوده است که در سال تحصیلی 87-88 در دبیرستان­های دولتی و غیر انتفاعی مشغول به تحصیل بوده­اند. 385 نفر از دانش­آموزان به روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شده‌اند. در مرحله اول، از میان دو ناحیه آموزش و پرورش شهرستان یزد ناحیه یک به طور تصادفی انتخاب شده است. در مرحله دوم، از میان مدارس متعدد ناحیه یک، تعداد پنج مدرسه به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند. در مرحله سوم، از میان کلاس‌های متعدد هر مدرسه، چهار کلاس به صورت تصادفی انتخاب شده و در نهایت، دانش‌آموزان کلاس تمام شماری شده‌اند

ابزار اندازه‌گیری

پرسش‌نامه ویژگی‌های اجتماعی جمعیت‌شناختی

 

پروژه پایان نامه صور خیال در غزلیات و قصاید فخرالدّین عراقی تحت pdf

 پروژه پایان نامه صور خیال در غزلیات و قصاید فخرالدّین عراقی تحت pdf دارای 119 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه پایان نامه صور خیال در غزلیات و قصاید فخرالدّین عراقی تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه پایان نامه صور خیال در غزلیات و قصاید فخرالدّین عراقی تحت pdf

پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: کلیات
1-1    هدف
1-2    پیشینه ی تحقیق
1-3    روش کار
فصل دوم: تشبیه
2-1    انواع تشبیه
2-1-1    تشبیه مؤکّد
2-1-2    تشبیه مطلق یا صریح
2-1-3    تشبیه بلیغ
2-1-4    تشبیه مجمل
2-1-5    تشبیه مفصّل
2-2    انواع تشبیه به اعتبار طرفین تشبیه
2-2-1    حسی به حسی
2-2-2    حسی به عقلی
2-2-3    عقلی به حسی
2-2-4    عقلی به عقلی
2-2-5    خیالی
2-2-6    وهمی
2-3    انواع تشبیه به اعتبار افراد و ترکیب طرفین
2-3-1    مفرد به مفرد
2-3-2    مفرد به مرکب
2-4    انواع تشبیه به اعتبار تعدّد طرفین
2-4-1    تشبیه ملفوف
2-4-2    تشبیه مفروق
2-4-3    تشبیه جمع
2-5    اقسام دیگر تشبیه
2-5-1    تشبیه مضمر
فصل سوم: استعاره
3-1     انواع استعاره  استعاره ی مصرّحه
3-2    استعاره ی مکنیّه
3-3    استعاره ی تمثیلیّه
3-4    اقسام استعاره به اعتبار ذکر لوازم طرفین
3-5    استعاره ی مجرّده
3-6    استعاره ی مرشّحه
3-7    استعاره ی مطلقه
3-8    استعاره ی تخییلیّه
فصل چهارم: کنایه
نتیجه گیری
منابع

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه پایان نامه صور خیال در غزلیات و قصاید فخرالدّین عراقی تحت pdf

1- امیر خراسانی، احمد، لبخندشعرا ، انتشارات کرمان شناسی ، چاپ بهمن ، کرمان

2- براوان،ادوارد،«ازسعدی تا جامی» ترجمه علی اصغرحکمت، تاریخ ادبی ایران، انتشارات ابن سینا،تهران ، چاپ اول

3- پادشاه ، محمد، متخلص به ( شاد )، دکترمحمد دبیر سیاقی« فرهنگ اصطلاحات ومترادفات آنندراج »، 7جلد انتشارات کتابفروشی خیام ، چاپخانه حیدری ، تهران 1363 شمسی

4- تبریزی، محمودحسین بن خلف،«برهان قاطع» به اهتمام دکترمحمد معین،انتشارات ابن سینا ، چاپ دوم

5- ثروتیان ، بهروز، « بیان درشعر فارسی » ، انتشارات برگ ، تهران

6- ثروت ، منصور، « فرهنگ کنایات » ، انتشارات سخن ، تهران

7- خانی جزنی ، اکبر ، « دیوان فخرالدین عراقی » ، انتشارات نگاه تهران ،

8- دهخدا ،علی اکبر ، «لغت نامه دهخدا» ، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه ، تهران، 1338 و دوره جدید

9- سهیلی خوانساری ، احمد ، دیوان و خواجوی کرمانی ، انتشارات پاژنگ ، چاپ دوم ، تهران 1361

10- شفیعی کد کنی ، محمد رضا ، « صور خیال در شعر فارسی » انتشارات آگاه تهران ،

11- شمیسا، سیروس ، « نگاهی تازه به بدیع » انتشارات فردوسی ، تهران،  ویرایش دوم، چاپ سیزدهم ،

12- شمیسا، سیروس، در انواع ادبی » ، انتشارات دانشگاه پیام نور ، چاپخانه رامین ، چاپ سوم ،

13- صفا ، ذبیح الله ، در تاریخ ادبیّات در ایران » ،انتشارات فردوسی، تهران ، چاپخانه رامین ،

14- فخرالدین عراقی،« دیوان عراقی»بااهتمام درویش، نشر سخن، تهران، «بی تا»، وبه اهتمام سعید نفیسی ، تهران ، 1336 هـ . ق

15- قائمی پروین ، « دیوان فخردالدین عراقی » نشر پیمان ، تهران،  

15- کزّازی ، جلیل ، در زیبا شناسی سخن پارسی بیان »، نشر مرکز، تهران،

16- محتشم ، نسرین ، « مجموعه آثار فخرالدین » انتشارات زوّار ، تهران ،

17- میرزانیا ، منصور ، «فرهنگنامه کنایه » ، انتشارات امیرکبیر ، تهران

18- نشاط محمود ، « ادات تشبیه در زبان فارسی » ، نشر سهند ، تهران ، ;;;;;

19- نفیسی ، سعید ، لبخند شعرا ، نشریّات مؤسسه خاور ، تهران

20- همایی ، جلال الدین ، در فنون بلاغت و صنلاعات ادبی » ، انتشارات نشر هما ، تهران ،

چکیده

فخر الدّین عراقی از شاعران و عارفان ادب فارسی در سده ی هفتم هجری می باشد. شعرهایش رنگ و بوی عرفان دارد. همان طوری که می دانیم آنچه سخن را شاعرانه می کند تصاویر شعری یا صورت های خیال دل انگیز آن است که از تصرّف شاعرانه در واقعیت خارج نشأت می گیرد. عراقی از جمله شاعرانی است که صور خیال را برای بیان اندیشه های عرفانی به کار برده و صور خیال در واقع نمودهای گوناگون تخیل می باشد. به کمک تشبیه، استعاره و کنایه می توان تصویری زیبا آفرید

در این رساله کوشش نگارنده بر آن بوده که غزلیّات و قصاید فخرالدّین عراقی را از جنبه خاص بیان هنری مورد بررسی قرار دهد. این علم ابتدا شامل 4 فصل (تشبیه،استعاره،کنایه و مجاز) بود که با توجه به بررسی ابیات مجاز در شعر او به کار برده نشده است

در این رساله به پیشگفتار، مقدمه، تشبیه و استعاره و کنایه و انواع آنها پرداخته ایم

بررسی صور خیال در اشعار یک شاعر ، به ما کمک می کند تا دریچه ای به ذهن او بگشایم و ببینیم اگر استعاره و تشبیه به کار می برد محسوس هست یا معقول ، تا از این رهگذر به گستره ی اندیشه ی او راه یابیم

 

پیشگفتار

بیان از دیدگاه قدما: قدما در تعریف بیان گفته اند، بیان در لغت بر معنی کشف و ایضاح و ظهور است. حسام العلماء، چاپ و سال ؟ ص 138)

در اصطلاح عبارت است از « معرفت ایراد معنی واحد به طرق مختلف به سبب زیادتی و نقصان دلالت عقلی بر معنای مقصود.»   ( تفتازانی ، 1409 : 273 )

بیان از دیدگاه  ادبای معاصر

ادبای معاصر غالبا شرط دیگری بر آنچه در تعریف گذشتگان آمده است افزوده و گفته اند: بیان دانشی است، که در آن از نحوه ی ایراد معنای واحد به طرق مختلف سخن می رود، بشرط آنکه اختلاف طرق  (شیوه های مختلف گفتار) مبتنی بر خیال باشد. یعنی لغات و عبارات به لحاظ خیال انگیزی نسبت به هم متفاوت باشند. مثلاً به جای صورت او زیباست، می توانیم بگوییم صورت او مثل گل است ولی اگر بجای عبارت اخیر بگوییم صورت او مثل ورد است از علم بیان استفاده نکرده ایم.         (شمیسا ، 1371: 50 )

خیال

علمای گذشته ما به هنگام «تشریح» قوای مغزآدمی، به پنج قوه ی متمایز دست یافته اند که یکی از آنها «خیال» است.«او قوتی است ترتیب کرده در آخر تجویف مقدم از دماغ که آنچه حس مشترک از حواس ظاهر قبول کرده باشد، او نگاه می دارد و بماند در او بعد غیبت محسوسات»

(عروضی‌سمر قندی ، 1369 : 13)

هیچ تجربه ای از تجربه های انسانی که می تواند موضوع شعر قرار گیرد، بی تأثیر و تصرف نیروی خیال، ارزش هنری و شعری پیدا نخواهد کرد و هر حادثه ای هنگامی موضوع شعر است که از شهود حسی و خیال شعری انسان شاعر، رنگ پذیرفته باشد، یعنی تجربه ای که به گفته ی کروچه به حد یک شهود غنایی رسیده است.(کروچه ، 1866 : 89 )

یکی ازپر بسامد ترین کارکردهای تخیّل همان برقراری پیوند نو میان اجزاء و عناصر محسوس و معقول است.تخیّل برای انجام کار مستلزم یاری «تداعی» است. از نظر فرای، دو نوع اصلی از تداعی وجود دارد که عبارتند از «قیاس» و «این همانی» یعنی دو چیز مشابه یکدیگرند یا در حکم یک چیزند. رنه ولک معتقد است که عبارت قدیمی «تداعی معانی» عبارت یکدیگر را تداعی می کنند.مقولات عمده این تداعی ها «مجاورت زمانی و مکانی، (مجاز) و شباهت  و عدم شباهت، (تشبیه و استعاره) است. (رنه ولک ، 1373 : 92 )           

مقدمه:

نام شاعر و محل ولادت آن

شیخ فخرالدّین ابراهیم بن بزرجمهربن عبدالغفار همدانی فراهانی معروف و مشهور به « عراقی » ازمشایخ بزرگ و از شاعران بلند مرتبه ایران در قرن هفتم هجریست. حمدالله مستوفی نام و نسب اورا « فخرالدّین ابراهیم بن بوذر جمهر بن عبدالغفار الجوالقی » و نویسنده ی مقدمه ی دیوان او یعنی یکی از مریدان قریب العهد وی « فخر الملّه‍ و الدّین ابراهیم ابن بزر جمهر المشتهر بعراقی »نوشته اند. مولد او را خواه حمد الله مستوفی و خواه نویسنده ی مقدمه ی دیوانش و دیگران هم بتبع« کومجان » و « کمجان » نوشته اند و این قریه امروز بنام « کمیجان » باقی و مرکز دهستان «بزچلو»از توابع اراک است. عراقی خود در آثارش به مولد خود کمجان اشاره کرده و گفته است

جز عراقی، که نیست امیدش                                                                        تا  ببینـد  وصــال کُمــجـان  را

یا صبا بوی سر زلف نگاری آورد                       یا خود این بوی زخاک خوش کُمجان را  نفیسی ،

گویند که مولد آن سوخته ی جمال و آن تشنه ی وصال، آن یگانه با سلامت و آن نشانه تیرملامت، از قریه ی کمجان از نواحی شهر همدان بوده است. حمدالله مستوفی قریه  ی کمجان را در « ولایت اعلم همدان» یاد کرده است. نام چنین ولایتی در قرب همدان دیده نشده است و شایدکلمه ی « اعلم » تحریفی از « اعلی» و مراد از ولایت اعلی نواحی علیای همدان واقع در ارتفاعات جنوبی ولایت همدان باشد.(قائمی ، 1381: 19 ). عراقی در سال 610 هجری در روستای کمجان در ناحیه اعلم یاالمر در میان همدان و اراک که در 86 کیلومتری هر دو شهر است ولادت یافت
( نفیسی، 1344: 163)

خانواده شاعر

 خاندان عراقی اهل علم بوده اند و آبا و اجداد او جداً فوق جد علما و افاضل بوده اند. این موضوع کاملاً صحت دارد که خانواده ی فخرالدّین اهل علم و ادب و فضل و مورد احترام اهالی همدان بوده اند و مسلّماً در بعضی از مدارس این شهر و حتی در حوالی بغداد به تعلیم حکمت  و تفسیرعلوم شرعی اشتغال داشته اند و خود فخرالدّین هم تا قبل از آنکه جاذبه ی آن حادثه ی عشقی ویرا به دنبال خود از مدرسه بیرون بکشد در پی همان شیاری می رود که پدرش بزرجمهر و جدش عبدالغفار دنبال کرده بودند.( محتشم 1384 : 16 )

شخصیت عراقی:

مردی مهربان و بی ریا بود و سرشتی از ادب و نزاکت و فروتنی داشت. از کودکی در بین هم مکتبان خود از محبوبیتی چشم گیر برخوردار بود. در احوال او آمده است که در جوانی با وجود اینکه در چهره ی یک قلندر وارد خانقاه مولتان شد، بهاالدین زکریا شیفته و مجذوب او شد که تصمیم گرفت او را نزد خود نگه دارد و به تربیت و ارشاد او همت گمارد. صفات و خصوصیات حمیده ی قلندران واقعی را که عبارت از تواضع و مناعت و شرافت نفس و بی اعتنایی به دنیا و مال دنیا و خدمت در راه معشوق ازلی بدون چشم داشت و بی اهمیّت بودن به مقرّرات و قیودی که برای کسب وجهه در اجتماع برخی به اعمال آن نظر می کنند، فخر الدین عراقی در وجود خودآنها را پرورش داده بود و گویا ارز همان ابتدا قلندر به دنیا آمده بود.( محتشم ، 1372 : 17 )

ادوارد براون می گوید: فخرالدین عراقی را می توان یک قلندر تمام عیار دانست که به هیچ وجه در بند نام و مقام خود نبوده ، و هر صورت یا موجود نیکو و جمیل را آئینه ای از طلعت دوست دانسته و در آن عکسی از جمال مطلق نمایان می دیده است. ( براون ، بی تا ، 1374 : 79 )

وی به هیچ وجه علا قه ای به جمع مال و ثروت نداشته و آنچه را که بعنوان مقرّر ی حکّام و سلاطین وقت به او می دادند ما بین فقرا تقسیم می کرده و حتّی در فکر اینکه اندوخته ای برای پسر بسازد نبوده است با این اعتقاد که روزی رسان خداست . این موضوع را از زبان خود او می شنویم

هر چند خدا ببخشد از سیم و زرم                                                                      یا در ره او دهم یا خوش بخورم

یک جو نکنم ذخیره از بهر پسر                                                                 روزی چوخدا دادمرا،نی پدرم

( آثار فخرالدین عراقی ، 1372 : 34 )

سبک عراقی:

عراقی عاشق سوخته ایست که با سخنانش از سوز درون و شوق باطن و کمال نفس خویش حکایت می کند. کلامش ساده و استوار و استادانه است. در غزل ها و ترکیب ها و ترجیع های وی شورو شوقی بی مانند که نشانه ی التهاب درونی اوست دیده می شود و این شوق گاه با تأمل درمعارف و حقایق عرفانی همراه و گاه با توصیفات بدیع و کم سابقه یی از حالات سالکان و واصلان آمیخته است. مثنوی و قصائدش بیشتر رنگ تحقیق دارد و طبعاً حالت و لطافت غزلهای او را فاقد است خاصّه که استادی وی در غزل همواره مورد اذعان سخن شناسان، و بعضی از غزلهای وی درشهرت بدرجه یی بود که مبداء ایجاد افسانه هایی درباره  ی شاعر شده است

(صفا ، 1371: 577 )

سبک عراقی در شعر ساختگی و قراردادی نیست و صداقت و هیجانات طبیعی این عاشق بی قرار بیشتر زبان او را به زبان گفتگو نزدیک می کند و از تصنّع به دور. وی الفاظ معمولی و کلمات ساده را بکار گرفته و به آنها معانی رمزی و مفاهیم شاعرانه داده است. شعر او آنقدر روان است که صنایع لفظی و معنوی در آن مستحیل شده و اثری از تکلّف در آن دیده نمی شود، به طوری که در وهله ی اول حتی تشخیص این صنایع دشوار می نماید

غزلیات وی در ادبیات ایران و بخصوص در ادب صوفیه اهمیّتی شایان دارد. این غزل ها با زبان ساده یک عاشق شیفته وشیدا سروده شده، و از زمان حیات شاعر ورد زبان عشّاق وشیفتگان شعر بوده است.(محتشم ،1372 : 18)

مذهب و اعتقادات عراقی:

 فخرالدین عراقی ظاهراً شافعی، یعنی اهل حدیث بوده است. اما در غزلیّات، وی تمام ادیان و مذاهب را به یک نظر می بیند و مذهب عشق را بالای تمام مذاهب قرار می دهد

مرا که بتکده و مصطبه مقام بود                                                 چه جای صومعه و زهد و وجد و حالات است؟

 مرا که قبله خم ابروی بتان باشد                    چه جای مسجد و محراب و زهد و طاعات است؟     ص 50، غ

 (قائمی ،1381 : 104 )

ممدوحان شاعر:

1  –  شیخ حمید الدین احمد واعظ. (ص 41)

اوست اوحد حمید احمد خلق                                                                      کز جلالش نمود برهان را

2 –  شیخ بها الدّین زکرّیا ملتانی ( ص 43)

 پرسی اگر در جهان کیست امام الامام؟                                                         نشنوی از اسمان جز زکریّا جواب

3 –  شیخ عزیز الدین محمد الحاجّی ( ص 46)

بیا تا بینی، ای منکر، دلی از همت مردی                                         که در صحرای قرب حق همی طیار در جنبد

ولی حق عزیز الدین محمد حاجی آن عاشق                                که گرد کعبه ی وحدت همی صد بار در جنبد

4 –  شیخ صدر الدین (47)

دل تورا دوست تر زجان دارد                                                                                    جان زبهر تو در میان دارد

گرکند جان به تو نثار مرنج                                                                                   چه کند؟ دسترس همان دارد

5 –  در نعت رسول اکرم (ص) (50 )

عاشقان چون بر در دل حلقه ی سودا زنند                                                   آتش سودای جانان در دل شیدا زنند

تا به چنگ آرند دردش دل به دست غم دهند                               ور به دست آید وصالش جان به پشت پا زنند

شرح دوران زندگی شاعر:

 عراقی وقتی از تربیت دایه و زحمت گهواره فارغ شد و سن او به پنج سال رسید او را در مکتب نشاندند. مدت نه ماه مجموع کلام الله را حفظ کرد. سن او چون به هفده رسید، بر جمله ی علوم ازمعقول و منقول ، مطلع شده بود و مستفیذ گشته، تا چنان شد که در شهر همدان در مدرسه ی «شهرستان» به افادت و دیگران درخدمتش به استفادت مشغول بودند. ناگاه جمعی قلندران، های وهوی زنان، از مجلس در رفتند و سماع آغاز کردند و این غزل به آواز خوش خواندند

ما رخت زمسجد به خرابات کشیدیم

                                                                                                خط بر ورق زهد و کرامات کشیدیم ;;;;;

شنیدن این غزل هیجان روحی فخرالدّین ابراهیم را بر می انگیزد و. بدنبال آن کشیده می شود  و او را از شهر و دیار خویش آواره آفاق و انفس می کند .( قائمی ، 1381 : 21 )

فوت شاعر:

 بعد از مدتی شیخ فخر الدین را اندک عارضه ایی پیدا شد. بر روی او اثر ماشرا ظاهر گشت. پنج روز بخفت، روز ششم بیماری که هشتم ذی العقده بود و هفتاد سال از هجرت حضرت رسالت گذشته و سن شریف آن بزرگوار به هشتاد رسیده، پسر و اصحاب را بخواند و آب در دیده بگردانید و ایشان را وداع کرد و این آیت را بخواند که « یَومَ یَفرُّ الَمرءِ مِنْ اَخیهِ و امّهِ و ابیه».روزی که آدمی از برادرش می گریزد و از مادرش و پدرش.( سوره ی عبس، ایه ی 34 و 35). ( خانی جزنی ، 1373 : 9 )

فی البداهه این رباعی را سرود و کلمات شهادت طیبّه را بر زبان راند و از این بقعه فنا بعام بقا خرامید، مدفن آن بزرگ دین در جبل صالحیه دمشق است و فرزندش کبیرالدّین نیز در نزدیکی اودر جوار شیخ محی الدّین عربی آسوده است

در سابقه چون قرار عالم دادند                                                                                 مانا که نه بر مراد آدم دادند

زان قاعده و قرار کانروز افتاد                                                                      نه بیش به کس دهند و نه کم دادند

( صفا ، 1372 : 58 )

آثار عراقی:

1 – آثار منظوم عراقی

الف) دیوان اشعار: دیوان عراقی شامل  غزل، قصیده ترکیب بند، ترجیع بند، مقطعات و مثنوی دارد

ب) عشّاق نامه ی عراقی: مخلوطی است از مثنوی و غزل که مجموعاً شامل 1063 بیت است. این منظومه به «ده نامه » نیز معروف است و بنام شمس الدّین محمد صاحب دیوان جوینی وزیر اباقا و سلطان احمد تگودار که در آغاز سلطنت اوغون خان در سال 683 به قتل رسید، سروده و بدو تقدیم شده است و ظاهراً  این اقدام شاعر بعد از آشنایی او با شمس الدّین صاحب دیوانست که به روایت صاحبان تراجم بعد از قتل معین الدّوله پروانه در حدود سال 680 همراه شاهزاده «قونغرتای» برادر اباقاخان به روم آمده بود. پس نظم عشّاق نامه بین سالهای 680 – 683 انجام گرفته است

این منظومه شامل ده فصل و هر فصل مشتمل بر مثنوی و غزل به همان بحر خفیف مخبون مقصور یا محذوف یعنی وزن حدیقه الحقیقه ی سنائی است

2 – آثار منثور عراقی:

پروژه بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد بر صفات زراعی و شاخص‌های رشد ارقام بهاره کلزا تحت pd

 پروژه بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد بر صفات زراعی و شاخص‌های رشد ارقام بهاره کلزا تحت pdf دارای 145 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد بر صفات زراعی و شاخص‌های رشد ارقام بهاره کلزا تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد بر صفات زراعی و شاخص‌های رشد ارقام بهاره کلزا تحت pdf

چکیده
مقدمه

فصل اول: کلیات
1-1- تاریخچه
1-2- کلیاتی درباره کلزا
1-3- اهمیت وجایگاه کلزا در ایران
1-4- سطح زیرکشت، تولید وعملکرد کلزا در جهان و ایران
1-5- ترکیب شیمیایی دانه کلزا
1-6- خصوصیات گیاه شناسی
1-6-1- ریشه
1-6-2- ساقه
1-6-3- برگ
1-6-4- گل
1-6-5- میوه
1-6-6- دانه کلزا
1-7- مراحل فنولوژی
1-8- اکولوژی کلزا
1-9- کاشت
1-9-1- آماده سازی زمین
1-9-2- تاریخ کاشت
1-9-3- میزان بذر وتراکم بوته
1-9-4- عمق و ابعاد کاشت
1-9-5- روش کاشت
1-10- داشت
1-10-1- نیازهای غذایی
1-10-2- علف‌های هرز
1-10-3- آفات و بیماری‌ها
1-11- برداشت
1-11-1- خرمن کوبی
1-12- انبار کردن

فصل دوم : بررسی منابع
2-1- تنش
2-2- تنش خشکی یا تنش آبی
2-3- مکانیزم‌های مقاومت به خشکی
2-4- تنظیم اسمزی
2-5- تأثیر تنش خشکی بر رشد برگ
2-6- تأثیر تنش خشکی بر رشد ساقه و برگ
2-7- عکس العمل کلزا در برابر تنش خشکی ورژیمهای رطوبتی
2-8- تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه
2-9- تأثیر تنش خشکی بر اجزای عملکرد
2-9-1- تعداد خورجین در گیاه بوته
2-9-2- تعداد دانه در خورجین
2-9-3- وزن هزار دانه
2-9-4- شاخص برداشت
2-10- تأثیر تنش خشکی بر صفات کیفی
2-10-1- درصد روغن دانه
2-11- تجزیه و تحلیل رشد
2-11-1- تجمع ماده خشک
2-11-2- شاخص سطح برگ

فصل سوم : مواد و روش ها
3-1- مشخصات محل اجرای آزمایش
3-2- مشخصات آزمایش
3-2-1- معرفی تیمارها
3-2-2- طرح آزمایشی
3-2-3- تجزیه آماری
3-3- عملیات زراعی
3-3-1- آماده سازی زمین
3-3-2- کاشت
3-3-3- داشت
3-3-4- برداشت
3-4- برآورد شاخص های رشد
3-4-1- نمونه برداری
3-4-2- تعیین سطح برگ
3-4-3- تعیین وزن خشک برگ و وزن خشک کل
3-5- اندازه گیری صفات کمی
3-6- اندازه گیری صفات کیفی مورد مطالعه
3-6-1- تعیین درصد روغن دانه
3-7- تعیین مراحل فنولوژیکی

فصل چهارم : نتایج و بحث
4-1- تأثیر تنش خشکی بر ویژگیهای مورفولوژیکی، ساختاری و زراعی
4-1-1- ارتفاع بوته
4-1-2- تعداد شاخه فرعی در بوته
4-1-3- قطر ساقه
4-1-4- طول خورجین ساقه اصلی
4-1-5- طول خورجین شاخه فرعی
4-1-6- طول خورجین بوته
4-1-7- تعداد خورجین در ساقه اصلی
4-1-8- تعداد خورجین در شاخه فرعی
4-1-9- تعداد خورجین در بوته
4-1-10- تعداد دانه در خورجین ساقه فرعی
4-1-11- تعداد دانه در خورجین شاخه فرعی
4-1-12- تعداد دانه در خورجین
4-1-13- وزن هزار دانه
4-1-14- عملکرد دانه
4-1-15- عملکرد بیولوژیک
4-1-16- شاخص برداشت
4-2- تأثیر تنش خشکی بر روی صفات کیفی
4-2-1- درصد روغن دانه
4-2-2- عملکرد روغن دانه
4-3- تأثیر تنش خشکی بر روی شاخص‌های رشد
4-3-1- وزن خشک کل گیاه
4-3-1-1- روندتغییرات وزن خشک کل گیاه درشرایط آبیاری معمول وتنش کم آبی
4-3-1-2- روند تغییرات وزن خشک کل ارقام برتر در شرایط آبیاری معمول
4-3-1-3- روند تغییرات وزن خشک کل ارقام برتر در شرایط تنش کم آبی
4-3-2- وزن خشک برگ
4-3-2-1- روند تغییرات وزن خشک برگ در شرایط آبیاری معمول و تنش کم آبی
4-3-2-2- روند تغییرات وزن خشک برگ ارقام برتر در شرایط آبیاری معمول
4-3-2-3- روند تغییرات وزن خشک برگ ارقام برتر در شرایط تنش کم آبی
4-3-3- شاخص سطح برگ
4-3-3-1-روندتغییرات شاخص سطح برگ ارقام کلزادرشرایط آبیاری معمول وتنش کم آبی
4-3-3-2-روندتغییرات شاخص سطح برگ ارقام برتر در شرایط آبیاری معمول
4-3-3-3- روند تغییرات شاخص سطح برگ ارقام برتر در شرایط تنش کم آبی
4-4- همبستگی ساده صفات مورد مطالعه
4-5- نتیجه گیری کلی
4-6- پیشنهادات

فهرست منابع

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد بر صفات زراعی و شاخص‌های رشد ارقام بهاره کلزا تحت pdf

1- احمدی، م. ر. 1371 گزارش پژوهشی تحقیقات کلزا. انتشارات مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج. ص:5-1

2- احمدی، م.ر. و ف. جاویدفر. 1377 تغذیه گیاه روغنی کلزا. (ترجمه). انتشارات شرکت سهامی خاص توسعه کشت دانه‌های روغنی. ص: 15-14

3- احمدی، م.ر. و ف. جاویدفر. 1379 روش‌های ارزیابی و اصلاح مقاومت به خشکی در گونه‌های روغنی جنس براسیکا. (ترجمه). نشر آموزش کشاورزی. کرج: 141 ص

4- آلیاری، ه. ، ف. شکاری وف. شکاری. 1379 دانه‌های روغنی (زراعت و فیزیولوژی). انتشارات عمیدی. تبریز: 182 ص

5- افشاری آزاد، ه. 1380 بیماری‌های مهم کلزا. نشر آموزش کشاورزی. تهران: 99ص

6- بی‌نام. 1377 گزارشات ماهانه شرکت توسعه دانه‌های روغنی

7- بی‌نام. 1383 دستورالعمل‌های تولید کلزا در اقلیم های مختلف کشور. انتشارات مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج: 9ص

8- بی‌نام. 1384 گزارشات ماهانه مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج: 5ص

9- پازوکی، ع.ر. 1379 بررسی و اندازه‌گیری اثر تنش آب بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و شاخص‌های مختلف مقاومت به خشکی دو رقم کلزا. رساله دکتری رشته زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات. اهواز: 259 ص

10- حجازی، ا. 1379 زراعت کلزا (کاشت-داشت-برداشت). انتشارات روزنه. تهران: 157 ص

11- حسینی آغوزینی،م،م. 1382 اثر سطوح مختلف کود ازت سرک بر شاخصهای رشد و صفحات زراعی ارقام کلزای پاییزه. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران… ص

12- حکمت شعار، ح. 1372 فیزیولوژی گیاهان در شرایط دشوار. انتشارات نیکنام. تبریز

13- حیدری شریف آباد، ح. 1379 گیاه، خشکی و خشکسالی. انتشارات وزارت جهادسازندگی. تهران

14- حیدری شریف‌آباد، ح. 1383 روشهای کاهش خسارت خشکی و خشکسالی (3). انتشارات وزرات جهاد کشاورزی. تهران

15- دانشمند، ع.ر.1383 بررسی اثر تنش خشکی در مرحله رشد زایشی بر صفات زراعی و شاخص‌های رشد ارقام کلزا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. تهران: 330ص

16- دانشیان، ج. 1378 بررسی اکوفیزیولوژیک اثرات تنش کم آبی در سویا. رساله دکتری رشته زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. تهران: 252 ص

17- دلخوش. ب. 1383 بررسی اثر تنش خشکی بر صفات زراعی و روند رشد ارقام پیشرفته کلزا،  پایان نامه کارشناسی ارشد رشته زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات. تهران: 204ص

18- دهشیری، ع. 1377 عکس‌العمل ارقام کلزا به تنش آب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته زراعت. دانشگاه تربیت مدرس. تهران: 114 ص

19- رودی، د.، س. رحمان پور وف. جاوید فر. 1382 زارعت کلزا. انتشارات دفتر برنامه ریزی رسانه‌های ترویجی. تهران: 53ص

20- سبحانی، ع.ر. 1379 بررسی جنبه‌های فیزیولوژیک تنش کم‌آبی و تغذیه پتاسیم درگیاه سیب‌زمینی. رساله‌دکتری رشته زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. تهران: 225 ص

21- سرمدنیا، غ. و ع. کوچکی. 1376 جنبه‌های فیزیولوژیک زراعت دیم. (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد

22- سرمدنیا، غ. و ع. کوچکی. 1377 فیزیولوژی گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد: 467 ص

23- سینکی، ج. م. 1380 بررسی جنبه‌های فیزیولوژیک مقاومت به خشکی در سورگوم. پایان‌نامه‌کارشناسی ارشد رشته زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. تهران: 216 ص

24- شکاری، ف. 1380 بررسی تنش خشکی بر روی فنولوژی، روابط آبی، رشد، عملکرد و کیفیت محصول کلزا. رساله دکتری رشته زراعت. دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز: 180 ص

25- شهیدی، ا. و ک. فروزان. 1375 زراعت کلزای پاییزه. انتشارات شرکت توسعه و کشت دانه‌های روغنی. کرج

26-  شیرانی راد، ا. ح. 1373 بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر روند رشد و صفات زراعی دو رقم کلزا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته زراعت. دانشگاه تریبت مدرس. تهران: 161 ص

27- شیرانی راد، ا.ح. 1378 فیزیولوژی گیاهان زراعی. انتشارات مؤسسه فرهنگی، هنری دیباگران تهران: 358 ص

28- شیرانی راد، ا. ح. 1379 بررسی فیزیولوژیک تحمل به تنش خشکی ارقام کلزا: گزارش نهایی. انتشارات مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

29- شیرانی راد، ا. ح. 1380 نتایج تحقیقات به زراعی کلزا. انتشارات مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

30- شیرانی راد، ا. ح. 1383 بررسی تحمل به شدت های مختلف تنش خشکی ارقام کلزا. نتایج تحقیقات به زراعی کلزا. انتشارت مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج. ص:18

31- عاشوری، م. 1380 کشت دوم کلزا. اتنشارات افراز تهران: 70ص

32- عزیزی، م. 1377 اثر رژیم‌های مختلف آبیاری و کود پتاسیم بر خصوصیات زراعی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی سویا. رساله دکتری رشته زراعت. دانشگاه فردوسی مشهد

33- عزیزی، م.، ا. سلطانی و س. خاوری خراسانی. 1378 کلزا. (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد: 230 ص

34- علیزاده، ا. 1378 رابطه آب وخاک و گیاه. (ترجمه). انتشارات دانشگاه امام رضا. مشهد

35- فنایی، ح. ر. و غ. ع. کیخا. 1381 بررسی اثر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد برعملکرد و اجزاء عملکرد ارقام کلزا در منطقه سیستان. نتایج تحقیقات کلزا. انتشارات مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج.ص:97

36- قالی‌باف، ک. 1376 بررسی اثر تاریخ کاشت بر روی رشد، عملکرد دانه واجزای عملکرد ارقام کلزای پاییزه در شرایط محیطی تبریز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته زراعت. دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

37- کافی، م.، ا. زند.، ب. کامکار.، ح. شریفی و م. گلدانی. 1379 الف. فیزیولوژی گیاهی. (ترجمه). جلد دوم. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد: 379 ص

38- کافی، م.، ع. ع. گنجعلی.، ا. نظامی و ف. شریعتمدار. 1379 ب. آب و هوا و عملکرد گیاهان زراعی. (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد

39- کافی، م.، ب. کامکار و ع. مهدوی دامغانی. 1382 واکنش‌های گیاهان زراعی به محیط رشد. (ترجمه). انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد: 297 ص

40- کریمی، م. 1372 آنالیز شاخص‌های رشد براساس واحد گرمایی. اولین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران

41- کریمی، م. و م. ر. خواجه پور. 1366 کاربرد آمار درجه حرارت هوا در تصمیم گیری‌های زراعی. مجموعه مقالات درباره آب و خاک کشاورزی و منابع طبیعی. کتاب یکم

43- کریمی، م. و م. عزیزی. 1376 آنالیزهای رشد گیاهان زراعی. (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد: 111ص

44- لطیفی، ن. 1374 اثرات کمبود رطوبت بر ویژگی‌های مورفولوژیکی، تولید ماده خشک وشاخص برداشت در مراحل قبل و بعد از گلدهی گیاه کلزا. مجله علوم و صنایع کشاورزی. جلد 2 شماره 2 ص: 83-71

45- ماهنامه روغن نباتی. مهر 1383 الف. انتشارات شرکت توسعه کشت دانه‌های روغنی

46- ماهنامه روغن نباتی. دی و بهمن 1383 ب. انتشارات شرکت توسعه کشت دانه‌های روغنی

47- مجد نصیری، ب. 1381 بررسی امکان تولید گلرنگ در کشت تابستانه و مطالعه الگوی توزیع اجزاء عملکرد، خصوصیات فیزیولوژیکی و فنولوژیکی لاینهای انتخابی در مقایسه با کشت بهاره. رساله دکتری رشته زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. اهواز: 221ص

48- مجیدی هروان، ا. 1381 تنش های محیطی. جزوه درس تنش های محیطی. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

49- نادری، م. ر. 1382 ارزیابی تاثیر تنش خشکی و تراکم گیاهی بر خصوصیات کمی وکیفی سه لاین گلرنگ در کشت تابستانه. رساله دکتری رشته زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. تهران.  224ص

50- ناصری، ف. 1375 دانه‌های روغنی. (ترجمه). انتشارات آستان قدس رضوی: 816 ص

51- نصری، م. 1383 بررسی تأثیر متقابل عناصر غذایی و تنش خشکی در ارقام کلزا. رساله دکتری رشته زراعت گرایش فیزیولوژی گیاهی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. تهران:197ص

52-Arraudeau, M. A. 1989. Breeding strategies for drought resistance in cereals. CAB. International. pp: 107-

53-Ashraf, M. and S. Mehmood. 1990. Response of four brassica species to drought stress. Envir. and Exp. Bot. 30(1): 93-

54-Aspinall, D.R. and L. G. Paleng. 1981. Physiology and biochemistry of drought resistances in plant: 386 pp. In: Paleng, L.G. and D.R. Aspinall(eds). American press. New York

55- Balestrini, S., N. Vartanian and M.Rollier. 1983. Variabilite genetique dans les reactions adaptives du colza a la Secheresse. In: Proceedings of the sixth International Rapeseed Congress. Paris. PP:64-

56- Baraynk, P and H.Zukalova. 2000. Seed yield, oil Content and oil yield of hybrid oilseed rape in the conditions of Czech Republic. Rostlinna Vyroba. 46: 571-

57-Bengtsson, A. 1988. Current winter rape Cultivars. Aktulla hostrapssorter. Svensk Frotidning. 57:115-

58-Bray, A. E. 1997. Plant response to water deficit to trends in plant science. 2: 45-

59-Bunting, A. H. and A. H. Kassam. 1988. Principles of crop water use, dry matter production and dry matter partitioning that govern choices of crops and systems. In: Bidinger, F. R. and Patachera. India: 43-

60- Buzza, G.1991. Canola. In RS Jessop, RL Wright, eds New Craps: Agronomy and potential of alternative crop species. Inkata Press. Sydney . pp

61-Campbell, D.C. and P.Kondra. 1997. Growth pattern analysis of three rapeseed cultivars. Can. J. Plant Sci. 57:707-

62-Champolivier, I. and A. Merrien. 1996. Effects of water stress applied at different growth stages to Brassica napus L. var. Oleifera on yield, yield components and seed quality. Eur. J. Agron. 5(): 153-

63-Chay, P. and N. Thurling. 1989. Variation in pod length in spring rape (Brassica napus L.) and its effect on seed yield and yield components. J. Agric. Sci. 113: 139-

64- Das, T. K. 1998. Studies on the performance of some new mustard gentypes under irrigated condition. J.Oilseed Res. 15: 310-

65- Deepak, M. and P.N. Wattal. 1995. Influence of water stress on seed yield of canadian rape at flowering and role of metabolic factors. Plant Physiol and Biochem. New Delhi. 22(2): 115-

66-Desclaux,D.,T.T.Huynh and P.Roumet. 2000. Indentification of soybean plants characteristics that indicate the timing of drought stress. Crop Sci. 40: 716-

67- Edmeades, G. O., S. C. Chafman, J. Bolanos, M. Banziger and H. R. Lafitte. 1994. Recent evaluation of progress in selection for drought tolerance in tropical maize. Fourth Eastern and Southern African Regional maize conference. Herare, Zimbabwe

68-Fowler, D. B. and R. K. Downey. 1970. Lipid and morphological changes in developing rapeseed, Brassica napus L. Can. J. Plant Sci. 50: 223-

69- Francois, L.E. 1994. Growth, Seed yield, and oil Contents of canola grown under saline conditions. Agron. J. 86:230-

70- Getient, A., G. Rakow., J. P. Roney and R.K.Downey. 1996. Agronomic performance and seed quality of Ethiopian mustard in Saskatchewan. Can.J. Plant Sci. 76:387-

71-Ghosh,R.K., P.Bandyopadhyay and N. Mukhopadhyay. 1994. Performance of rapeseed-mustard cultivars under various moisture regimes on the gangetic alluvial plain of west Bengal. J. Agron. and Crop Sci. 173(1): 5-

72- Gollan, Y., J. B. Passioura, R.  Munns. 1986. Soil water statue effects the stomatal conductance of fully turgid wheat and sunflower leaves. Aust. J. Plant Physiol. 48:575-

73- Hang, A.N. and G.C. Gilliland 1991.Water requirement for winter rapeseed in Central Washington. In: McGregor , D.I.(ed). Proceedings of the Eight International Rapessed Congress. Saskatoon. Canada. PP:1235-

74-Hashem, A., M. N. A. Majumdar, A. Hamid and M. M. Hossein. 1998. Drought stress effects on seed yield, yield attributes, growth, cell membrane stability and gas exchange of synthesized Brassica napus. J. Agron. and CropSci. 180(3): 129-

75- Hocking , P. J.,  J. A. Kirkegaard., J.F. Angus., A. H. Gibson and E.Koet. 1997. Comparation of Canola and Indian mustard in two contrasting environment. I. Effects of nitrogen fertilizer on dry matter production seed yield and seed quality

76- Holmes, M.R. and A. M. Ainsely. 1978. Seedbed fertilizer requirements of spring oilseed rape. Journal of the Science of food and agriculture. 28:301-

77-Hsiao, T. C. 1973. Plant response to water stress. Ann. Rev. P. Physiol. 24: 519-

78-Hsiao, T. C. and E. Acevedo. 1974. Plant response to water deficits, water use efficiency and drought resistance. Agric. Meteo. 14: 56-

79-Human, J.J., D. Du Toit., H. D. Bezuidenhout. and L.P.De Bruyn. 1990. The influence of plant water stress on net photosynthesis and yield of sunflower(Helianthus annuus L.). J. Agron. Crop Sci. 164:231-

80- ICRISAT. 1996. ICRISAT Asia Region Annual Report. PP:17-20, Patancheru

81- Jat, N.L., G.L.Keshwa and G.D.Singh. 1987. Response of tarmira varieties to nitrogen levels. Trans. of Ind. Soc. of Desert Tech.12: 43-

82-Jensen, C.R., V.O. Morgensen, G.Mortensen and J.K.Fieldsend. 1996. Seed glucosinolate, oil and protein contents of field grown rape (Brassica napus L.) affected by soil drying and evaporative demand. Field Crops Res. 47: 93-

83- Jones , H. G. 1993. Drought tolerance and water use effeciency. In: Water deficits, Griffits, H (eds). Pp: 193-

84-Kajdi, F. and K. Pocsai. 1993. Effect of irrigation on the yield potential, protein yield of oilseed rape cultivars. Acta. Ovarien. 35: 65-

85-Kajdi, F. 1994. Effect  of irrigation on the protein and oil content or rape varieties. Acta. Agron. 36:41-

86- Kajdi, F. and K. Pocsia. 1999. Effect of irrigation on yield potential and protein yield of oilseed rape cultivars. Acta. Ovarinsis. 35: 65-

87- Karimi, M. and K.H.M. Siddique. 1991. Crop growth and relative growth rates of old and modern wheat cultivars. Aust. J. Agric. Res. 42:13-

88-Keiller, D. R. and D. G. Morgan.1988. Effect of pod removal and plant growth regulations on the growth, development and carbon assimilate distribution in oilseed rape (Brassica napus). J. Agri. Sci. 111: 357-

89- Khehra, M.K. and P.Singh. 1988. Senesitivity and Performance of some Brassica napus genotypes in stress and non-stress environments. Crop  Improvement in Ind. 15:209-

90- Khoshnazar, P.R., M.R.Ahmadi and M.R.Ghanandha. 2000. A study of adaptation and yield capacity of rapeseed (Brassica napus L.) cultivars and lines. Iranian. J. Agric. Sci. 31: 341-

91-Kimber, D. S. and M. C. Gregor. 1995. Brassica oil seeds: production and utilization. CAB International

92-Kolte, S.J., R.P.Awasthi and vishwanath. 2000. Divya mustard: a useful source to create alternaria black spot tolerant dwarf varieties of oilseed Brassica. Plant Varieties and Seeds. 13:107-

93- Korte, L.L., J. H. Williams and R. C. Sorensen. 1983. Irrigation of soybean genotypes during reproductive ontogeny: Agronomic response. Crop Sci. 23: 521-

94- Kosaki,AE.Psomiadau., M.Tsimidou., A.Rlopia., A.Tienonen. and P.kefalas. 2002.Oxidative salinity and minor constituents of virgin olive oil and rapeseed oil. European Food Research and Technolgoy. 2(4)

95- Kramer, D. J. 1983. Effects of wilting on the subsequent intake of water by plant. Amer. J. Bot. 37: 280-

96-Krogman, K. K. and E. H. Hobbs. 1975. Yield and morphological response of rape(Brassica campestris L. cv. Span) to irrigation and fertilizer treatments. Can. J. Plant Sci. 55: 903-

97-Krzymanski, J. 1998. Agronomy of oilseed Brassicas.Acta. Hort. 459: 55-

98-Kumar, A., D. P. Singh and P. Singh.1987.Genotypic variation in the response of Brassica species to water deficit. J. Agric. Sci. Camb. 109: 615-618. Kumar, A. and  J.Elston

99- Labana, K. S., K.L. Ahuja and S.S.Banga. 1987. Evaluation of Some Ethiopian mustard (Brassica Carinata) genotypes under lndian conditions In: 7th internal.Rapeseed Congress. Poznan. Poland.PP

100-Levitt, J. 1980. Response of plants to environmental stresses: water, radiation, salt and other stresses. Academic press, New Yourk. pp: 187-

101-Levitt, J. 1983. Response of plants to environmental stresses: water relation, salt and other stresses. Academic press, New York

102- Lewis, G.L. and  N.Turling. 1994. Growth development and yield of three oilseed Brassica Species in a water limited environment. Aus. J. of Experimental Agriculture. 34: 93-

103-Ludlow,M.M. and R.C.Muchow. A Critical evaluation of traits for improving crop yield in water- limited environments. Adv. Agron. 43:107-

104- Ma.Q., D.W.Turner., W.A.Cowling. and D.Levy.2004. Searching for Physiological markers that indicate drought tolerance in Brassica oilseed. Agribusiness crop updates

105-Mailer, R. J. and P. S. Cornish. 1987. Effect of water stress on glucosinolate and oil concentrations in the seeds of rape (Brassica napus L.) and turnip rape (Brassica napus L. var silvestris). Can. J. plant Sci. 70: 399-

106- Maliwal, G. L., K.R.Thakkar., V.V. Sonani., P.H.Patel and S.N.Trivedi. 1998. Response of mustard (Brassica juncea L.) to irrigation and fertilization. Ann. Agric. Res. 19:353-

107-Mastro. G. 1995. Rape, Metapontum area. Informatore Agrario. 51: 26-

108-Mathur, D. and P. N. Wattal. 1996. Physiological analysis of growth and development in three species of rapeseed mustard (Brassica jancea, Brassica campestris and Brassica napus) under irrigated conditions. Indian. J. Plant Physiol. 1(3): 171-

109-May, W.E.,D.Y.Hume. and B.A.Hale. 1994. Effect of Agronomic practices on free fatty acid level in the oil ontario grown spring canola. Can. J. of plant Sci. 74: 267-

110-Mendham, N. J., J. Russell and G. C. Buzza. 1984. The contribution of seed survival to yield in new Australian cultivars of oilseed rap (Brassica napus L.). J. Agric. Sci. Camb. 103:303-

111-Mendham, N.J. and P. A. Salisbury. 1995. Physiology, crop development, growth and yield. In: Kimber., D. and McGregor, D.I. (eds). CAB International. pp: 11-

112-Mingeau, M. 1974. Comportement du cloza de printemps la sechersse. Inf. Tech. Cetiom. 36: 1-

113-  Mogensen, V.O., C.R. Jensen, G. Mortensen, J. H. Thage, J. Koribids and A. Ahmed. 1996. Spectral reflectance index as an indicator of drought of field grown oil seed rape (Brassica napus L.) Eur. J. Agron. 5: 125-

114- Mondal, R. K. and N. K. Paul. 1995. Effect of soil moisture on growth attributes, root characters and yield of mustard (Brassica juncea L.). Pakis. J. Bot. 27(1): 143-

115-Morgan, J. M. 1984. Osmoregulation and water stress in higher plants. Ann. Rev. Plant Physiol. 35:299-

116-Moustafa, M. A., L. Boersma and W. E. Kronstad. 1996. Response of four spring wheat cultivars to drought stress. Crop Sci. 36: 982-

117- Munir, M. and T.McNeilly. 1986. Variation in yield and yield components in six varieties of spring oilseed rape. Pak. J. Agric. Res. 7: 21-

118- Munir, M. and T.Mc Neilly.1992. Comparson of Variation in yield and yield Components in forage and winter oilseed rape. Pak.J. Agric. Res. 13:289-

119- Munoz, F. and J.L.M.Fernandez.1998. Effect of different level of irrigation on the yield of a crop of rape (Brassica napus.L) in south-East Spain Proc.5^th. Int. Rapeseed Conf. Malmo. Sweden. 1: 254-

120-Nachtiagall, G. R., L. C. Vahl, E. A. Pauletto and A. L. Turatti. 1990. Expanded vermiculite and soil moisture in development of rape in green house conditions. Revista Brasile ria de ciencia do Solo. Brazil. 14(3): 363-

121-Nagarjan, S. and K. C. Bansal. 1991. Growth and distribution of dry matter in drought tolerant and a susceptible potato: cultivar under normal and water deficit. Can. J. Agron. and Crop Sci. 167: 112-

122-Naik, G. R., R. Somashekhar and S. M. Hiremeth. 1993. Effect of water stress on growth and stomatal characteristics in sugarcane cultivars. Indian Sugar. 43: 645-

123-Nesmith, D. S.1991. Growth responses of corn (Zea mays L.) to intermittent soil water deficits. Field Crops Abst. pp

124- Nielsen, D.C. 1996. Potential of Canola as a dry land Crop in Northestern Colordo. In: Janick (ed). Progress in new Crops. ASHS Press. Alexandria. VA. PP: 281-

125- Nielsen,D.C.1997. Water use and yield of Canola under dry land conditions in the central great plains. J. Agron. Prod. 10(2):307-

126-Nielsen, D. C. and J. Janick. 1996. Potential of canola as a dryland crop in northeastern Colorado. Progress in new crops proceeding of the third national symposium indianapolis. 22: 281-

127-Nielsen, D. C. and N. O. Nelson. 1998. Black bean sensitivity to water stress at various growth stages. Crop Sci. 38: 422-

128-Niknam, S. R. and D.W.Turner. 1999. Physiological aspects of drought tolerance in Brassica napus  and Brassica Juncea. Proceedings of the 10^th International Rapesseed Congress. Camberra. Australia

129- Niknam, S. R., Q.Ma and D.W. Turner. 2003. Osmatic adjustment and Seed yield of Brassica napus and B.juncea genotypes in a water-limited environment in South-Western Australia. Aus. J. of Experimental Agriculture. 43: 1127-

130- Norris, I. B. 1982. Soil moisture and growth of contrasting varieties of Lolium , Dactylis and Festuca species. Grass Forage Science. 37: 273-

131-Noureldin, N. A., M. S. EL-Habbal, M. A. Hamada and M. F. Hamed. 1993. Growth response of two rapeseed cultivars to irrigation intervals and nitrogen application under sandy soil conditions. Ann. Agric. Sci. (Cairo). 38(2): 499-

132- Noureldin, N. A., M. Habbal., A. Q.Osman and M.M.Badram. 1994. Yield performance of two rapeseed varieties irrigation and fertilization in saline soils. Ann. Agric. Sci. (Cario). 39(1): 177-

133- Norton, R., J.Kirkegaard., J. Angus. and T.Potter. 1999. Canola in rotations. In P.A Salisbury, T.D Potter, G.Mc Donald, A.G Green. Eds Canola in Australia: The first thirty years. pp: 23-

134- Om, P., T. K. Das., H. B.Singh. and N.Singh. 1999. Performance of three Brassica Species as affected by time of sowing and nitrogen. I. Yield attributes and yield. Ann. Agric. Res. 20: 448-

135-Oram, R. N. and J. T. O. Kirk. 1993. Breeding Indian mustard for Australian conditon. In: Hatchinson, K. J. and Vickery, P. J. (eds), proceedings of the sixth Australian Agronomy conference. Australian Society of Agronomy. New South Wales. pp: 467-

136- Ozer, H. and E. Oral. 1999. Relationships between yield and yield components on currently improved spring rapeseed cultivars. Tr. J. of Agriculture and forestry. 23: 603-

137-Pannu, R. K., D. P. Singh, P. Singh, V. P. Sangwan and B. D. Chaudhury. 1992. Effect of moisture stress on growth, partitioning of biomass and harvest index of oilseed Brassica. Crop Res. (Hisar). 56: 31-

138- Patel,J.R. 1999. Effect of irrigation and nitrogen on mustard. J. Agic. Univ. 23: 259-

139- Poma, I., G. Venezia and L. Gristina. 1999. Rapeseed (Brassica napus L. var Oleifera D.C.) Echophysiological and Agronomical aspects as affected by soil water availability. Proceedings of the 10^th Internationl Rapeseed Congress. Canberra. Australia: 8 pp

140- Potfer, J. P. 1987. Etude du systeme racinaire du colza de printemps en conditions de se cheresse. Unpublished compte rendu d’experimentation. CETIOM. Paris. France. PP

141- Potfer, J.P., A. Merrien. and N. Vartanian. 1988. Etude in Situ du systeme racinaire du colza de printemps en condition de secheresse. In: Colza: Physiologie et Elaboration du Rendement. CETIOM.Paris.PP: 47-

142- Pritchards, F. M., R. M. Norton., H. A. Eagles. and M.Nicolas. 1999. The effect of environment on Victorian Canola quality. 10^th International oil crops

143-Rakow, G. and D.I. McGregor. 1975. Oil, fatty acid and chlorophyll accumulation indeveloping seeds of two ‘linolenic acid lines’ of two low erusic acid rapeseed. Can. J. Plant Sci. 55: 197-

144-Rao, M. S. S. and N. J. Mendham. 1991a. Comparision of chinoli (Brassica campestris subsp. oleifera × subsp. chinensis) and Brassica napus oliseed rape using different growth regulators, plant population densities and irrigation treatments. J. Agric. Sci. Camb. 177-

145-Rao, M. S. S. and N. J. Mendham. 1991b. Soil- plant-water relations of Brassica campestris L. J. Agric. Sci. Camb. 117: 197-

146- Rao, M. S. S. and N. J. Mendham and G. C. Buzza. 1991. Effect of the apetalous flower character on the radiation distribution in the crop canopy, yield and its components of oilseed rape (Brassica napus). J. Agric. Sci. Camb. 117: 189-

147-Rashid, A., A. Beg., A. A. Attary., H. Ketata., A. Nazzar-Ali., S. S. Pourdad and K. Alizadeh-Dezaj. 2002. Oilseed crops for the highlands of CAWANA  highlands and mountains: 3pp

148- Rawson, H. M. G. A. Constable. 1980. Carbon production in dryland sunflowers. 4th Aust. Sunflower workshop shepparton. 2:11-

149-Reed, R.H. 1984. Use and abuse of osmo-terminology. Plant, Cell and Environment.1 :165-

150- Reddy, C.S. and P.R.Reddy.  1998 Performance of mustard varieties on alfisoils of rayalaseema region of andhra pradesh. J. Oilseed Res. 15:379-

151- Richards, R.A.1978. Variation within and between species of rapeseed (Brassica Campestris and B.napus) in response to drought Stress. III. Physiological and physicochemical charaters. Aus. J. Agric.Res. 29: 491-

152-Richards, R. A. and N. Thurling. 1978. Variation between and within species of rapeseed (Brassica campestris and Brassica napus) in response to drought stress. I. Sensitivity at different stages of development. Aust. J. Agric. Res. 29: 469-

153- Russell, M.P., W. W. Wilhelm., R. A. Olson. And J. F. Power. 1984. Growth analysis based on degree days. Crop.Sci. 24:28-

154- Sadaqat, H. A., M. H. Nadeem Tahir. and M. Tanveer Hussain. 2003. Physiogenetic aspects of drought tolerance in Canola (Brassica napus). Int. J. of agric and Biology. 4:611-

155- Salisbury, P. A. 1991. Genetic Variability in Australian wild crucifers and its potential utilisation in oilseed Brassica Species. Ph.D Thesis. La Trobe university

156- Sana, M., A. Ali., M. Asghar Malik., M. Farrukh Saleem. and M. Rafiq. 2003. Comparative yield potential and oil contents of different canola cultivars (Brassica napus L.). Pak. J. Agron. 2(1): 1-

156-Schnobeck, M. W., F. C. Hsu. and T. M. Carlsen. 1986. Phosphorus uptake by plants from soil to cell. Plant Physiol. 116:447-

157- Schulze, J. E. 1974. Root development of wheat at the flowering satge under different cultural practices. Agric. Res. 1: 12-

158-Sierts, H. P., G. Geisler., J. Leon and W. Dipenbrock 1987. Stability of yield components for winter oilseed rape (Brassica naps L.) J. Agron. and Crop Sci. 158: 107-

159- Sims, J. R., D.M.Wichman., G.D.Kushnak. and G.D.Welty. 1993. Canola variety yield trails. Montana Statue university Ay. Expt. Sta. Bozeman. Montana. Agric. Res. 10 :15-

160-Sina, S. K. 1988. Drought resistance in crop plants: a critical physiological and biochemical assessment. Wiley InterScience. New York

161- Singh, D.P., P. Singh, A. Kramer and H. C. Sharma. 1985. Transpirational cooling as a screening technique for drought tolerance in oilseed Brassica. Ann. Bot. 56: 815-

162- Sionit, N. and J. Kamer. 1977. Effect of water stress during different stages of growth soybean. Agron. J. 69: 274-

163- Smith, H. 1990. Signal perception, differential expression within multigene families and the mulecular basis of phenotypic Plasticity. Plant, Cell and Environment.  13:585-594

164- Smith, C. J., G. C. Wright . and M. R. Wood roofe. 1988. The effect of irrigation and nitrogen fertilizer on rapeseed (Brassica napus) production in south eastern austalia. Irrigation Science.9 :15-

165- Stevenson, G.K. and G.S.Baldowin. 1991. Effect of time and method of nitrogen application and source of nitrogen in the yield and nitrogen content of corn (Zea mays). Agron. y. 61:381-

166- Stocker, R. and K. E. Carter. 1984. Effect of irrigation and nitrogen on yield and quality of oilseed rape. NewZeland. J. of Experimental Agric. 12:219-

167-Sylvester-Bradley, R. and R. J.Makepeace. 1984. A code for development in oilseed rape (Brassica napus L.). Asp. App. Biol. 6: 399-

168-Taiz, L. and E. Zeiger. 1991. Plant physiology.The Benjamin – Cumings publishing company Inc. California: 565 pp

169-Takami, S., N. C. Turner and H. M. Rawson. 1981. Leaf expansion of four sunflower (Helianthus annus L.) cultivars in relation to water deficit. I. Pattern during plant development. Plant Cell Envir. 4: 399-

170-Toniolo, L.1989.Colza, Coltivazioni erbacee. Baldoni e Giardini Coordinatori.  Patron editore

171-Trautwein, E. A. and H. F. Erbersdobler. 2000. The optimization of agricultural production and the exploitation of soil and protein plants. UFOP- Documentation: 33pp

172-Triboi-Blondel, A.M. and M. Renard. 1999. Effect of temperature and water stress on fatty acid composition of rapeseed oil (Brassica napus L.). Proceeding of the 10_th International Repeseed Congress. Australia

173- USDA.2005.Oilseed and products biodiesel demaind boosts rapeseed production. USDA Foregian Agriculture service. GAIN. Report. Global Agriculture Information Network. France

174- West , C. D., D. W. Walker., R.K. Bacon., D. E. Longer. And K. E. Turner. 1991. Phonological analysis of forage yield and quality in winter wheat. Agron. J. 83:217-

175-Wilson, C. C. 1986. Maximum yield potential: transition from extensive to intensive agriculture. Int. Cong. 7:34-

176-Wright, G. C., C. J. Smith and M. R. Woodroofe. 1988. The effect of irrigation and nitrogen fertilizer on rapeseed (Brassica napus L.) production in south eastern. Australia. Irri. Sci. 9: 1-

177-Wright, P. R., J. M. Morgan, R. S. Jessop and A. Gass. 1995. Comparative adaptation of canola  (Brassica napus L.) and Indian mustard  (Brassica juncea) to soil water deficits: yield and yield components. Field Crops Res. 42: 1-

178-Wright, P.R., J. M. Morgan and R. S. Jessop.1996. Comparative adaptation of canola  (Brassica napus L.) and Indian mustard  (Brassica juncea) to soil water deficits: plant water relations and growth. Field Crops Res. 49: 51-

179- Xiaobin, W., X.Jing Feng., C. A. Grant and L.D.Bailey. 1995. Effect of platement of urea with a urease inhibitor on sedding emergence, N.upteake and dry matter yield of wheat. Can. J. Plant. Sci. 75: 449-

180-Yang, G. H., Y. X. Shen and S. H. Tang. 1992. Stimulated test research on relationship of soil moisture storage and rape yield. Crop Sci. 12(3): 231-

چکیده

به منظور بررسی اثر تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد برصفات زراعی و شاخص های رشد ارقام بهاره کلزا (Brassica napus L.) آزمایشی به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 83-1382 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش، آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل آبیاری معمول یا آبیاری پس از 60 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A ( شاهد) و تنش خشکی (قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد) و ارقام بهاره کلزا به عنوان عامل فرعی در ده سطح شامل ارقام Comet, Goliath ، Sw Hot Shot, Eagle, Sw 5001،19-H،Hyola 401، Hyola 420 ، Option 500 و Quantum بودند. در این تحقیق از کلیه مراحل فنولوژیکی گیاه یادداشت برداری به عمل آمد. همچنین صفاتی نظیر: ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، قطر ساقه ، طول خورجین ساقه اصلی، شاخه فرعی، طول خورجین، تعداد خورجین در ساقه اصلی و شاخه فرعی ، تعداد خورجین در بوته ، تعداد دانه در خورجین ساقه اصلی و شاخه فرعی، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و درصد روغن دانه و عملکرد روغن دانه، اندازه گیری شدند.نتایج حاصل نشان داد که اثر سطوح مختلف آبیاری بر صفات تعداد شاخه فرعی دربوته، قطر ساقه، طول خورجین شاخه فرعی، تعداد خورجین در ساقه اصلی و شاخه فرعی، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین ساقه اصلی و شاخه فرعی، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد روغن دانه معنی دار گردید. همچنین اثر رقم بر صفاتی نظیر ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، طول خورجین ساقه اصلی و شاخه فرعی، طول خورجین، تعداد خورجین در ساقه اصلی و شاخه فرعی، تعداد دانه در خورجین ساقه اصلی و شاخه فرعی، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه معنی دار شد. اثرات متقابل آبیاری و رقم نیز بر صفات ارتفاع بوته وعملکرد بیولوژیک معنی دار گردید. تعداد خورجین در بوته در شرایط تنش خشکی درکلیه ارقام کاهش یافت( البته غیرمعنی دار). بیشترین تعداد دانه در خورجین در شرایط آبیاری معمول به رقم Quantum (7/18 عدد) و در شرایط تنش خشکی به رقم Option 500 (1/12عدد) اختصاص یافت. بیشترین وزن هزار دانه در شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی به ترتیب با میانگین 52/4 و 49/4 گرم مربوط به رقم Hyola 401 و کمترین آن با میانگین 44/3 گرم مربوط به Comet بود. ارقام Option 500،19-H،Eagle و Comet به ترتیب با میانگین 4725،4567،4467 و 4419 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را در شرایط آبیاری معمول دارا بودند. همچنین ارقام 19-H, Option 500, Hyola 420 , Sw 5001 , Eagle به ترتیب با میانگین 3889 ، 3863،3831،3731 ،3708 کیلوگرم در هکتار، ارقام برتر در شرایط کم آبی ( قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد) بودند که از لحاظ عملکرد روغن دانه نیز جزء ارقام برتر بوده‌اند. بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک در شرایط آبیاری معمول با میانگین 19390 کیلوگرم در هکتار به رقم Eagle و در شرایط تنش خشکی با میانگین 11420 کیلوگرم در هکتار به رقم Hyola 401 تعلق داشت. شاخص برداشت بالاتر رقم Option 500 (295/0) در شرایط آبیاری معمول و همچنین شاخص برداشت بالاتر رقم Hyola 401 (274/0)‌در شرایط تنش خشکی نسبت به سایر ارقام مورد بررسی، بیان گر این است که این ارقام، درصد بیشتری از مواد فتوسنتزی را در شرایط مختلف رطوبتی به دانه ها اختصاص داده اند. همبستگی ساده صفات مورد آزمون نشان داد که عملکرد دانه با شاخص برداشت، عملکرد روغن دانه، درصدروغن دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد خورجین در شاخه فرعی، طول خورجین شاخه فرعی، قطر ساقه و تعداد شاخه فرعی در بوته همبستگی مثبت بسیار معنی دار و با طول خورجین بوته، همبستگی مثبت معنی دار نشان داد. در بررسی شاخص های رشد مشخص گردید که تنش خشکی سبب کاهش وزن خشک کل گیاه (TDW)، وزن خشک برگ (LDW) و شاخص سطح برگ (LAT) گردید. البته در شرایط تنش خشکی، بالاترین وزن خشک کل گیاه با میانگین8/2477 گرم بر متر مربع مربوط به رقمHyola 420، بالاترین وزن خشک برگ با میانگین7/330 گرم بر مترمربع مربوط به رقمOption 500 و بالاترین شاخص سطح برگ با میانگین 64/5 مربوط به رقم Sw 5001 بود. بر پایه نتایج حاصله می توان این گونه استنباط نمود که ارقام 19-H , Option 500,Eagle نسبت به سایر ارقام مورد بررسی، سازگاری بهتری با تنش خشکی داشتند و توانستند هم در شرایط آبیاری معمول و هم در شرایط تنش خشکی عملکرد بالاتری را تولید نمایند. بنابراین این سه رقم قابل توصیه از دیدگاه زراعت در شرایط تنش کم آبی ( دو بار آبیاری کمتر نسبت به شرایط معمول ) می باشند

2-1- تنش

تنش معمولاً به عنوان یک عامل خارجی که اثرات سوء بر گیاه به جا می‌گذارد، تعریف می‌شود. در بیشتر موارد، تنش در ارتباط با رشد( تجمع بیوماس) یا فرایندهای اولیه اسیمیلاسیون ( جذب  و مواد معدنی)، مرتبط با رشد کلی گیاه اندازه‌گیری میِ‌شود. چون تنش به تنهایی برحسب عکس‌العمل‌های گیاه تعریف می‌شود، بعضی مواقع فشار[1] نامیده می‌شود که با اصطلاحات مهندسی مطابقت دارد. گیاهان تحت شرایط طبیعی وزراعی، به طور پیوسته در معرض تنش هستند، اثر عوامل محیطی ممکن است روزها تا هفته‌ها (مانند رطوبت خاک) یا حتی ماه‌ها (مانند مواد معدنی) به طول بیانجامد(کافی وهمکاران‏، 1379الف). تنش در نتیجه ورود غیرعادی فرآیندهای فیزیولوژیک که از تأثیر یک یا ترکیبی از عوامل زیستی و محیطی حاصل می‌شود، به وجود می‌آید (حکمت شعار،1372). هر عامل محیطی که باعث شود گیاه، رفتار مطلوب فیزیولوژیکی نداشته باشد تنش نامیده می‌شود(Jones,1993). از آنجا که تنش باعث کاهش رشد و عملکرد می‌شود، تنش را می‌توان چنین تعریف نمود، شرایطی که سبب کاهش عملکرد از حداکثر مورد نظر شود یا به عبارتی به هر عاملی که باعث شود گیاه به اندازه پتانسیل ژنتیکی خود رشد نکند اطلاق می‌گردد (Levitt,1980). تنش بلافاصله بعد از بروز، اثر خود را ایجاد نمی‌کند، زیرا گیاهان مکانیزم‌های حفاظتی را برای تأخیر یا متوقف کردن اختلالات شیمیایی و ترمودینامیکی داخل سلول به کار می‌برند
(حکمت شعار،1372)

2-2- تنش خشکی[2] یا تنش آبی[3]

تنش خشکی هنگامی روی می‌دهد که آب موجود در خاک کاهش یافته و شرایط جوی به دفع آب از طریق تعریق و تبخیر کمک‌ کند. در صورتی که تنش طولانی باشد ممکن است گیاه در اثر خشک شدن از بین برود مگر این‌که دارای مکانیسم‌های مقاومت باشد (حکمت‌شعار،1372). بروز خشکی یک اصطلاح هواشناسی است و معمولاً به صورت یک دوره بدون بارندگی کافی تعریف می‌شود. از این رو، فقدان بارندگی، تنش آبی را ایجاد می‌کند و اصطلاح تنش خشکی به صورت تنش آبی به علت فقدان باران تعریف می‌شود. لذا تنش خشکی فقط به صورت کمبود آب ونه به وفور آب نسبت داده می‌شود. با این وجود، دو اصطلاح تنش آبی و تنش خشکی اغلب به صورت مترادف با هم استفاده می‌شوند(Levitt,1980). تنش‌های محیطی دارای دو مقوله ملایم و شدید می‌‌باشد. بازدارندگی ناشی از تنش ملایم برگشت‌پذیر و بازدارندگی‌های ناشی از تنش شدید غیرقابل برگشت هستند . بنابراین، شرایط محیطی فقط زمانی برای گیاه مطلوب تلقی می‌شوند که موجب بروز تنش نشوند. این در حالی است که گیاهان در شرایط طبیعی، تحت تأثیر یک یا تعداد بیشتری از عوامل تنش‌زا قرار می‌گیرند. از لحاظ انواع تنش نیز به نظر می‌رسد که تنش‌هایی که بیشتر در کاهش عملکرد محصول دخالت دارند از نوع تنش‌های ملایم هستند. بدیهی است این امر در مورد تنش خشکی نیز صادق است(Levitt,1983). خشکی کشاورزی[4] بیانگر وضعیتی است که در آن، میزان بارندگی و رطوبت خاک برای تأمین نیاز آبی گیاه جهت رشد و رسیدن بهینه ناکافی می‌باشد. این نوع خشکی، بسیار قابل ملاحظه‌ و در مناطقی که گونه‌های براسیکا عمدتاً‌ به صورت دیم کشت می‌شوند از اهمیت بیشتری برخوردار است ( احمدی و جاوید فر، 1379). تنش خشکی به منزله کمبود آب در گیاه بوده و هنگامی ایجاد می‌گردد که میزان تعرق از میزان جذب آب بیشتر گردد (Bray,1997). تنش آب یا کمبود آب در گیاه به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن سلولها از آماس خارج شده باشند. به عبارت دیگر، تنش آبی هنگامی بوجود می‌آید که سرعت تعرق بیشتر از سرعت جذب آب باشد(Kramer,1983). از نظر زراعی، تنش آبی وضعیتی است که آب از نظر مقدار و توزیع به مقدار کافی در اختیار گیاه قرار نمی‌گیرد تا گیاه، بتواند عملکرد بالقوه خود را تولید نماید (Sina,1988). تنش خشکی کمبود آب قابل استفاده گیاه در خاک است که باعث ایجاد تنش‌های درونی در گیاه شده و نهایتاً رشد آن را تحت تأثیر قرار می‌دهند(Hsiao and Acevedo,1974)

2-3- مکانیزم‌های مقاومت به خشکی

براساس تعریف مقاومت به خشکی، توانایی بقای یک گیاه در برابر خشکی بلندمدت بوده (Levitt,1980) و در گیاه معمولاً به سه روش اعمال می‌شود

1- گریز از خشکی[5]

2- اجتناب از خشکی[6]

3- تحمل به خشکی[7] یا حفظ ذخیره آب (حیدری شریف‌آباد،1379؛ مجیدی هروان،1381؛ Levitt,1980). گیاهی که توانایی کسب آب بیشتر یا راندمان مصرف آب زیادتری دارد، مقاومت بیشتری به تنش خشکی خواهد داشت( کافی و همکاران،1379 الف). مقاومت به خشکی در قالب توانایی یک رقم در تولید اقتصادی بیشتر( و یا حفظ حیات بهتر) در مقایسه با سایر ارقام و در شرایطی تعریف می‌شود که این ارقام در معرض خشکی خاک یا اتمسفر قرار می‌گیرند( کافی و همکاران، 1382)

گریز از خشکی، خود شامل دو فرآیند انعطاف پذیری و زودرسی می‌باشد. بدین ترتیب، دوره رشد کوتاه مدت در مناطق با احتمال وقوع خشکی زودهنگام یک حسن به حساب می‌آید که موجب کاهش مصرف آب بر اثر تقلیل سطح برگ می‌شود(Arrandeau ,1989)

مکانیزم فرار یا گریز از خشکی توسط گیاهانی اتخاذ می‌شود که چرخه زندگی آنها در طول فصل مرطوب، قبل از شروع تنش خشکی کامل می‌شود. این گیاهان در حقیقت اجتناب کننده از خشکی هستند
(کافی‌و همکاران، 1379 الف)

گیاهان با استفاده از ریشه‌های عمیق و توسعه‌یافته، ساختمان و سطح مناسب سایه انداز، تغییر زاویه و حرکت برگ، کوتیکول ضخیم، تنظیم سطح برگ و بستن روزنه در ساعات گرم و خشک وتنظیم فشار اسمزی می‌توانند از تنش خشکی جلوگیری نمایند. توانایی یک گیاه برای تحمل دوره‌های بدون بارندگی از طریق بالا نگه‌داشتن میزان آب موجود در خود را اجتناب از خشکی می‌گویند (Levitt,1980). توانایی یک گیاه به زنده ماندن در دوره های بدون بارندگی و تحمل کمبود آب در بافت‌ها را تحمل به خشکی گویند که به طور معمول با تنظیم اسمزی در ارتباط می‌باشد

تحمل به خشکی از مهمترین سازوکارهای گیاه برای مقابله با تنش خشکی است
(Moustafa et al,1996). تحمل به فقدان آب به مفهوم بروز حداقل کاهش در کلیه فرآیندهای زندگی گیاه نسبت به زمانی است که گیاه به اندازه کافی آب در اختیار دارد(Levitt,1980). مکانیزم مقاومت به خشکی در گیاهان در جدول (2-1) نشان داده شده است

جدول (2-1) – مکانیزم مقاومت به خشکی در گیاهان.

فرار از خشکی ( اجتناب)

1- توسعه سریع مراحل فیزیولوژیکی      2- شکل‌پذیری از نظر مراحل نمو

تحمل به خشکی با حفظ مقدار زیاد آب (بردباری)

1- کاهش تلفات آب                                           2- حفظ جذب آب

1-1- افزایش مقاومت روزنه ای و کوتیکولی برگ                   2-1- افزایش عمق و تراکم ریشه

1-2- کاهش جذب تشعشع                                   2-2- افزایش هدایت هیدرولیکی

1-3- کاهش سطح برگ

تحمل به خشکی با شرایط عدم حفظ آب ( سازگاری)

1- حفظ آماس                                        2- تحمل آب کشیدگی

1-1- تنظیم اسمزی                                   2-1- تحمل پروتوپلاسمی

1-2- افزایش قابلیت ارتجاع                         2-2- خصوصیات دیواره سلولی

1-3- کاهش اندازه سلول

ماخذ : (Aspinall  and  Paleng , 1981).

تحمل گونه B.napus به خشکی ناشی از خصوصیات مختلفی از جمله نسبت ریشه به تاج بالاتر و توزیع یبشتر ماده خشک به دانه ها ( به جای شاخه ها و دیواره خورجین ، در بعد از گرده افشانی) می‌باشد(Richards,1978). همچنین تحمل بیشتر گونه B.napus به تنش آب به دلیل پتانسیل اسمزی بالا، دمای برگ پائین، و جذب بیشتر CO2 در شرایط تنش آب توسط این گونه می‌باشد. تولید ریشه‌های کوتاه وغده دار تحت شرایط خشکی یک مکانیزم سازگاری گونه B.napus به شمار می‌رود
(Potfer et al ,1988). همچون تحمل نسبت به خشکی، راندمان مصرف آب نیز یک شاخص کلیدی از قابلیت تولید گیاه تحت شرایط محدودیت آب به حساب می‌آید. این شاخص به صورت مقدار ماده خشک تولید شده ( کل یا دانه ) به ازای واحد آب مصرف شده ( شامل تعرق و تبخیر از سطح خاک) اندازه گیری می‌شود(Oram and kirk,1992). بنابراین برای حصول حداکثر موفقیت تولید در محیطی که شرایط آن، غیر – قابل پیش‌بینی است. یک گیاه باید قادر به عکس العمل سریع به شرایط تنش و عدم تنش باشد
( عزیزی و همکاران، 1378)

2-4- تنظیم اسمزی[8]

تنظیم اسمزی یکی از ساز وکارهای مهم در گیاهان عالی می‌باشد که در شرایط خشکی به گیاه این توانایی را می‌دهد که از دست دادن آماس و از دست دادن آب را به تأخیر اندازد و یا اجتناب کند(Morgan,1984). تنظیم اسمزی یک مکانیسم فیزیولوژیکی برای تحمل به خشکی است. تنظیم اسمزی با ذخیره املاح محلول از جمله قندها، اسیدهای آلی و یون‌ها (به‌خصوص یون)‌توسط سلول‌ها، فرآیندی است که می‌تواند بدون اینکه پتانسیل فشار را کاهش دهد، پتانسیل آب سلول را کاهش‌ دهد (کافی و همکاران، 1379 الف)

تنظیم اسمزی معیاری برای تعیین واکنش به خشکی است که اختلافات بین ژنوتیپها را بهتر از معیارهای هدایت برگ، پتانسیل اسمزی وغیره نشان می‌دهد. تنظیم اسمزی در یک لاین B.carinata بسیار موثر‌تر از گونه B.napus صورت می‌گیرد. این امر موجب می‌شود تعرق برگ‌ها ادامه پیدا کند و خنک‌تر بمانند. عملکرد این گونه تقریباً دو برابر گونه B.napus بوده است (Kumar et al,1984). تنظیم اسمزی در گونه های براسیکا همسبتگی مثبتی با عملکرد دانه دارد (Kumer et al,1987). به عنوان مثال، لاین های هندی B.juncea و B.carinata از بالاترین تنظیم اسمزی و عملکرد برخوردار بوده‌اند. به نظر می‌رسد در گیاهان با تنظیم اسمزی بالاتر، افزایش تحمل به پسابیدگی[9]برگ‌ها اجازه می‌دهد تا در شرایط تنش باقی بمانند و بتوانند پس از برطرف شدن تنش به رشد خود ادامه دهند(Kumar and Elston,1993). به طور کلی تنظیم فشار اسمزی می‌تواند یک نفش اصلی در مقاومت به خشکی در ژنوتیپ‌ها به شرح ذیل ایفا نماید

1- نگهداری آماس در نوسان‌های میزان پتانسیل آب خاک

2- نگهداری هدایت روزنه‌ای و بنابراین، انجام فتوسنتز

3- حفظ رشد

4- افزایش تحمل به از دست دادن آب

5- افزایش جذب آب از خاک ( حیدری شریف آباد ، 1383)

[1] – Strain

[2] – Drought stress

[3] – Water stress

[4] – Agricultural drought

[5] – Drought escape

[6] – Drought avoidance

[7] – Drought  tolerance

[8] . Osmotic adjustment

[9] . Dehydration

پروژه گزارش کارآموزی در مجتمع کارگاهی خودرو پژو GLX تحت pdf

 پروژه گزارش کارآموزی در مجتمع کارگاهی خودرو پژو GLX تحت pdf دارای 45 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه گزارش کارآموزی در مجتمع کارگاهی خودرو پژو GLX تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه گزارش کارآموزی در مجتمع کارگاهی خودرو پژو GLX تحت pdf

1-مقدمه
2-سیستم شاسی و بدنه و ترمز پژو
3-سیستم فرمان هیدرولیکی پژو
4-سیستم فنربندی پژو
5-سیستم سوخت رسانی
6-سیستم خنک کار پیکان و پژو
7-سیستم انتقال قدرت در پژو
8-جمع آوری موتور
خلاصه ای بر ترمزهای ABS
ترمزهای ضد بلوکه ABS
اساس کار سیستم ABS
ترمزهای ABS در خودروهای سنگین
ABS در شرکتهای بزرگ خودروسازی
اصول هیدرولیک
ترمز پر قدرت کلسی – هیز

مقدمه

در این دوره کارآموزی،با وجود استادانی مجرب و تحصیل کرده و وجود اتومبیلهایی از نوع پژو(GLX)و بازدید از قسمتهای مختلف آن خصوصا موتور، به نکات جدید و جالبی رسیدم.از آنجائیکه در دوران تحصیلی از مکانیسم چنین اتومبیلهایی اطلاع کافی نداشتم برای من بسیار تازگی داشت و جالب بود

شاسی و بدنه و ترمز

       دو پنجره جلو و عقب و در واقع مکانهایی که امکان چرخش الکترود وجود ندارد از جوش مقاومتی استفاده شده است

ترمز:سیستم ترمز در پژو دیسکی توربین دار و در عقب کاسه ایی می باشد

بدین صورت که یک بوستر یا تقویت کننده از فشار وارده بر روی پدال تاثیر می پذیرد  . بر اساس همان روغن را از پمپ بالا به چرخها (4 چرخ)        می فرستد که در چرخهای جلو فشار وارده بر روی پمپ اثر کرده و پمپ که تماس مستقیم با لنت ها دارد باعث فشرده شدن آنها روی دیسک می شود و باعث توقف می شود و در عقب فشار روغن روی پمپی بنام کاتوسکا اثر کرده کفشکها را از هر دو طرف به بیرون فشار داده و باعث چسبیدن کفشکها به کاسه می شود و عمل توقف در چرخهای عقب نیز صورت می گیرد.در ضمن مکانیزم ترمز دستی در پژو به صورت سیمی بوده و با کشیدن اهرم ترمز دستی اهرمها باعث چسبیدن کفشکها به کاسه می شود.شایان ذکر است که سیستم ترمز در پیکان کاملا شبیه این سیستم بوده و فقط در چرخهای جلوی پژو دیسک توربین دار و در پیکان دیسک است

قسمت تصادف:آن چیزی که در هنگام تصادف اتفاق می افتد یکی تاب برداشتن در قسمت شاسی است ولی چیزی که باعث تعجب است در تصادف هایی که تخریب آن معمولی می باشد سقف در جوار ستون های بین دو شیشه عقب و جلو تحت خمش و اکثراً به سمت داخل قرار می گیرد بسته به شدت تصادف کم و زیاد می شود . در ضمن در اکثر تصادفهایی که جلوی اتومبیل به سختی آسیب می بیند موتور سالم می ماند

در یک تحلیل می توان گفت که طراحی پژو به صورتی است که در جریان ضربات نیرو به موتور وارد نمی شود و بیشتر به کناره یا ورودی اتومبیل  منتقل می گردد

دوماً نیرو به سرنشین وارد نمی شود که این امر با ستون های محکم که چهار چوب بالایی پژو هستند امکان پذیر می شود

 فرمان هیدرولیکی(GLX)

پژوهای جدید همگی از سیستم هیدرولیک فرمان سود می برند .در این سیستم که از لحاظ ظاهری شبیه سیستم قبلی است تنها یک سیلندر هیدرولیکی و همچنین سوراخها و منفذهای تنظیم پیستون که روی پیستون قرار دارند را دارا می باشد.بدین صورت که علاوه بر در گیری پیستون و شانه ، میله فرمان سمت راست به سر پیستون متصل شود در نتیجه هر گونه حرکتی از پیستون به سمت چپ و راست شدن چرخها ی جلو می شود.بدین صورت که روی پیستون 4 سوراخ وجود دارد که هر کدام نقش خاصی را بر عهده دارند

با چرخش فلکه فرمان پیستون نیز که این منفذها در آن قرار دارند،         می چرخد و سوراخهای محیطی را در هر شرایط و بطور مختلف تطبیق    می دهد . که این تطابق باعث می شود که با استفاده از فشار روغن هیدرولیک که در پمپ فرمان آنرا تأیین می کند پیستون به نرمی و راحتی به چپ یا راست حرکت می کند و این امر موجب می شود که چرخش راحت تر و نرمتر در حالت سکون صورت بگیرد

سیستم فنربندی پژو

سیستم فنربندی پژو: سیستم فنربندی پژو در جلو مقابل بازوهای عرضی و فنر های مارپیچ است و در عقب بصورت بازوهای طولی و فنرهای از نوع میله پیچشی

در سیستم تعلیق برای هر چرخ یک دستگاه جداگانه در نظر گرفته شده است که در هر طرف شامل فنر مارپیچ و کمک فنر تلسکوپی و یک میله موج گیر می باشد

در ضمن اهرمها و اتصالات عرضی مربوط به سیستم تعلیق در عقب پژو 405یک سیستم منتقل است و به نام بازوهای دنباله دار معروف است .نام دنباله ای به این جهت به این اعضاء داده می شود که ظاهراً دنبال اتومبیل کشیده می شود و همانطور که گفته شد در این سیستم از بازوهای دنباله ای و فنرهایی از نوع میله پیچشی دیده می شود . این نوع فنرها به شکب میله ای با دو سر هزار خار دار است که از طریق این هزارخارها یک سر آن به نقطه ای از شاسی و سر دیگر آن به یکی از اتصالات فنر بندی متصل       می شود . با حرکت چرخ و اتصالات فنر بندی به بالای پائین میله تحت پیچش قرار گرفته و حالت فنر یت آن با حرکت چرخ مقابله می کند که به صورت عرض قرار گرفته استفاده می شود .جلو پیکان مستقل و عقب پیکان از نوع فنر شمشی است (برگی) و تعلیق غیر مستقل است و در پژو هر دو مستقل است

این طراحی سبک است و می تواند بصورت بسیار جمع و جوری طراحی شود تنها اشکال آن تغییر زاویه انحراف از قائم چرخها به هنگام چرخش اتومبیل است . به عقیده بسیاری از رانندگان که از نوع مختلفی از اتومبیلها را سوار شده اند، فنر بندی پژو را نسبتاً خشک می نامند

البته در اتومبیلهای امروزی با کمک فنرهای بادی و هیدرولیکی سعی در بر طرف کردن این عیب دارند

1-سیستم های فنربندی به دو دسته تقسیم می شوند

الف-مستقل ب-غیر مستقل

منظور از فنربندی مستقل برای چرخها،یعنی مثلاً در جلوی یک اتومبیل این است که سیستم اجازه حرکت مستقل و جداگانه به هر یک از چرخها       می دهد.در حالی که در یک سیستم غیر مستقل چرخها از یکدیگر تاثیر   می پذیرند

 

سیستم سوخت رسانی

سیستم سوخت رسانی در پژو از باک بنزین،پمپ بنزین برقی ،پمپ بنزین مکانیکی،صافی بنزین،هواکش،المنت،کاربراتور و مانیفولد گاز تشکیل شده است

بدین صورت که یک پمپ بنزین برقی که درون باک 70 لیتری پژو که در زیر صندلی عقب است بنزین را به سمت پمپ بنزین مکانیکی پمپاژ              می کند.پمپ مکانیکی بصورت دیافراگمی عمل می کند و دارای یک شیطانک و میله دیافراگم و فنر می باشد.فنر برای تنظیم فشار بنزین ورودی و شیطانک برای پمپاژ بنزین به کاربراتور می باشد.با چرخش میله سوپاپ شیطانک که به محیط بادامک اتکا دارد حرکت ضربه ای داشته و بوسیله میله دیافراگم ،دیافراگم را به نوسان وا  می دارد که سبب پمپ کردن بنزین به کاربراتور می گردد.بدین صورت بنزین بعد از خروج از پمپ بنزین مکانیکی و عبور از صافی بنزین وارد محفظه مقسم بنزین می شود

مقسم بنزین چسبیده به کاربراتور می باشد که سه لوله به آن متصل بوده که بالایی،میانی،انتهایی نامیده می شود

بنزین به قسمت بالایی مقسم رفته و از لوله پایین به کاربراتور می رود و در صورت اضافه بودن بنزین توسط لوله میانی به باک برگشت داده              می شود.هوای مورد نیاز برای سیستم سوخت رسانی بعد از عبور از قسمت جلو پنجره به المنت می رسد . از طرفی یک لوله دیگر گرمایی حاصل از احتراق را از روی مانیفولد برداشته و به المنت می رسد.المنت چیزی جز تعدیل کننده حرارت نیست ،بنابراین بعد از اینکه هوا به ایده آل ترین شرایط برای احتراق آماده شد به درون هواکش می رود

هواکش به صورت کاغذی است و از آنجا به کاربراتور می رود البته بخارات حاصل از سوختن بنزین و تبخیر بنزین به هواکش رفته و از آنجا دوباره به جریان سوخت رسانی وارد می شود . البته از بالای درب روغن نیز یک لوله از طرفی به هواکش و از طرف دیگر با خلاء مانیفولد در تماس است و بخارات جمع شده روغن روی درب روغن با استفاده از این خلاء به جریان سوخت رسانی وارد می شده و باعث می شود که در محوطه سوپاپها مقداری هر چند کم روغن وجود داشته باشد . بنزین بعد از عبور از این صافی که بسیار ریز است وارد کاربراتور می شود و به محض پر شدن محفظه ورود بنزین قطع         می شود.در ضمن کاربراتور پر و دارای دو دریچه ورودی است که یکی در همه دورها کار کرده و دیگری تنها در دور تند به عبارتی پدال دوم کار     می کند . بطوریکه اگر گاز تا یک حدی فشرده شود ، باعث تکان دادن اهرم دور تند می شود و دریچه 2 را باز می کند . در کاربراتور پژو 3 مدار وجود دارد که اولی مدار دور آرام که دارای یک سنسور برقی می باشد و با آن تنظیم می شود

پروژه مقاله ارائه طرح های خلاق و ایده های نو در آموزش شیمی تحت pdf

 پروژه مقاله ارائه طرح های خلاق و ایده های نو در آموزش شیمی تحت pdf دارای 18 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه مقاله ارائه طرح های خلاق و ایده های نو در آموزش شیمی تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه مقاله ارائه طرح های خلاق و ایده های نو در آموزش شیمی تحت pdf

چکیده  
مقدمه  
نمونه ای از یک نقشه مفهومی  
سطوح مختلف یادگیر یو طرح پرسش های استاندارد  
آ. سطح حافظه یا به خاطر سپردن  
ب. سطح درک و فهم  
پ. کاربرد  
ت. تجزیه و تحلیل  
ث. ترکیب و نوآوری  
ج. سطح داوری و ارزشیابی  
ارائه تکلیف دانش آموزی  
آموزش شیمی به صورت انفرادی و گروهی  
چند پیشنهاد  
واژگان کلیدی  
منابع:  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه مقاله ارائه طرح های خلاق و ایده های نو در آموزش شیمی تحت pdf

1- فضلی خانی، منوچهر، روش های فعال تدریس، انتشارات تربیت 1378

2- ادوارد کنرادراگ و جورج براون، توضیح دادن در دبیرستان، مترجم: دکتر علیرضا کیامنش- کامران گنجی، انتشارات رشد، 1383

3- مجله رشد آموزش شیمی، تابستان 1378، ویژه نامه سومین کنفرانس آموزش شیمی ایران

4- مجله رشد تکنولوژی آموزشی، اسفند 1376 و فروردین 1373

5- مجله رشد معلم، دی 1367، آذر1366، مهر 1366، آبان1366

6- مجله تربیت، سال چهارم، تابستان 1368

چکیده

زندگی بدون یادگیری و آموزش، همچون مردابی در حال تقلیل و فساد است. از زمانی که آموزش و یاددادن شروع شد، نحوه انجام دادن این فعالیت یعنی چگونگی آموختن و روش های تدریس مورد توجه دست اندرکاران قرار گرفت

در مسیر تاریخ، فنون، مهارت های گوناگون در زمینه روش های تدریس، تولید و ارائه شده است و روش های تدریس جزو مهارت های فنی و حرفه ای معلمان محسوب می شود و هنر معلم در کیفیت انتقال و اجرای آنهاست

در این تحقیق  انواع روش های تدریس فعال که بتواند یادگیری مؤثر و اکتشافی ایجاد کند و همچنین فعالیت های دانش آموز را تقویت کند ارائه شده تا معلم بتواند با ابتکارات و نوآوری های خود در تدریس خود از روش علمی استفاده کند

یادگیری دارای سطوح مختلفی است که شامل به خاطر سپردن- درک و فهم- کاربرد- تجزیه و تحلیل- ترکیب و نوآوری و داوری و ارزشیابی است. معلم با آگاهی از این سطوح باید تدریس فعال و دو سویه انجام دهد. همچنین در طرح پرسش های امتحانی از تمامی این سطوح سئوالات طرح نماید تا دانش آموز بتواند مطالب آموخته شده را عمیق تر درک نموده و خود نیز فعالیت علمی انجام دهد و همچنین از نمره خود احساس رضایت و تلاش بیشتر داشته باشد به بیان دیگر نمره وسیله ای شوق انگیز باشد نه برای شلاق زدن برای اینکه دانش آموزان به طور عملی فعال شوند باید کلاس را گروه بندی کرد طبق تحقیقات انجام شده فقط گروه های 3 تا4 نفره کارآیی لازم را دارند و چون دانش آموزان از نظر ویژگی های عاطفی و درسی متفاوتند بهتر است کار گروه بندی با توجه به علایق و سطح درسی شان انجام شود تا همه‌ی افراد گروه فعال و مسئول باشند

تکلیف مناسب حلقه اتصال و انتقال آموخته های کلاس به فضای خارج از کلاس است اما باید دانست تمرین وسیله ای برای یادگیری نیست بلکه عاملی برای ایجاد مهارت است و باید در انتخاب تکلیف و تمرین به دانش آموز دقت و توجه خاص داشت

مقدمه

با کنار رفتن مفهوم قدیمی یادگیری که بیشتر بر روی انتقال انبوهی از معلومات به مغز دانش آموزان تأکید می کرد و با توجه به مفهوم جدید یادگیری های رفتاری برای حل مسائل فردی و اجتماعی در آموزش و پرورش گام های بلندی برداشته شده است. هم اکنون میزان یادگیری را در توانایی و مهارت او در به کار بستن دانستنی ها و اصول علمی هنگام قرار گرفتن در موقعیت های جدید و برخورد با شرایط متغیر زندگی علمی و اجتماعی می دانند

به این ترتیب روش قدیمی و سنتی عرضه کردن واقعیت های علمی فراوان در کتاب ها و انتقال یکطرفه آنها به وسیله معلم و بالاخره به خاطر سپردن موقت آنها توسط دانش آموز و پس دادن آنها به هنگام امتحان مورد نظر نیست. زیرا در عمل ارزش قابل توجهی ندارد و تغییر مؤثری در رفتار او از لحاظ طرز تفکر،‌کسب مهارت و پرورش نگرش ها و معیارهای مطلوب علمی و اجتماعی به وجود نمی آورد

درست است که آموزش بر پرورش تقدم عملی دارد، یعنی پرورش بدون آموزش مطلوب، امکان پذیر نیست. با این حال هدف، پرورش دادن افراد با کیفیت های مطلوب و مطابق با معیارهای انسانی و اسلامی است. درس شیمی دبیرستان نیز یکی از این عوامل است یعنی هدف از آموزش شیمی دبیرستان، تربیت یک شیمیدان ماهر نیست. بلکه درس شیمی نیز وسیله ای برای پرورش است و در صورت پذیرفتن این موضوع اهمیت روش تدریس بر محتوا بیشتر پدیدار می شود

روش های تدریس فعال

روش های تدریس از زوایای گوناگون قابل تقسیم بندی است. بعضی ها تقسیم بندی زیر را ارائه داده اند

الف) روش تاریخی

1- روش سقراطی

2- نظام مکتبی در ایران

ب) روش های جدید

1- روش توضیحی               2- روش سخنرانی               3- روش اکتشافی

4- روش حل مسئله             5- روش مباحثه ای             6- روش پرسش و پاسخ

7- روش انفرادی                8- پروژه (واحد کار)            9- روش نمایشی

10- روش دریافت مفهوم      11- روش استقرایی             12- روش آزمایش و کاوشگری و;[1]

بعضی از روش های تدریس، دانش آموز را منفعل و معلمان را فعال می کند. زیرا اطلاعات به صورت یک سویه داده می شود و در تدریس تعامل اندکی وجود دارد. این روش ها اکتشافی نیستند و معمولاً نمی توان از آنها به تنهایی برای اجرای تدریس استفاده کرد زیرا خسته کننده و ملال آورند

بعضی دیگر از روش های تدریس معلم و فراگیرندگان را به نحو مطلوب فعال می کند و یاددهی- یادگیری با ارتباطات دو سویه اتفاق می افتد. در این روش ها تدریس به صورت منظمی شروع می شود و تا دریافت مفهوم ادامه می یابد، مانند  روش های استقرایی، حل مسئله، ایفای نقش و کاوشگری و;

اگر فراگیران خود را در بطن فرایند آموزش ببینند و نقش راهبردی «اکتشاف مفاهیم و علوم» را درک کنند، در این صورت با علم تولید شده شریک می شوند، با کمال میل از آن دفاع و پشتیبانی می کنند و به کاربرد علوم اعتقاد و ایمان راسخ می یابند. در این جریان یادگیری در همه ابعاد (مهارت های ذهنی، مهارت های فیزیکی و طرز تفکر) اتفاق می افتد

بنابراین معلم باید ویژگی ها و خصوصیات روش های تدریس یاددهی- یادگیری فعال را بداند و برای دست یابی به آنها اهتمام ورزد. در تدریس خود از روش علمی استفاده کند. اگر مجموععه فعالیت های یک معلم بر اساس موارد زیر باشد او در تدریس خود از روش علمی استفاده کرده است

1) آغاز و پایان کار خود را پیش بینی کند

2) فعالیت ها و تجارب آموزشی مناسبی تنظیم کند

3) ابزارها و وسایل آموزشی و کمک آموزشی لازم را به درستی انتخاب کند

4) آزمون های ارزشیابی را به طور دقیق و مؤثر تهیه کند

5) طرح خود را با مهارت و اطمینان کامل در کلاس اجرا کند

6) تغییر رفتار مطلوب در دانش آموزان به وجود آورد

توضیح دادن در دبیرستان

توضیح دادن یعنی فهماندن مطلب به فرد دیگر

توضیح دادن می تواند به افراد در درک و فهم مفاهیم، علت و معلول، شیوه ها، هدف ها و مقصدها همبستگی (رابطه ها) و فرایندها کمک کند

چون اغلب در تدریس از شیوه‌ی توضیح دادن استفاده می شود باید چندین نکته را مدنظر داشت

1- نوع صدا و حرکت ها می تواند توضیح ها را تقویت کند

2- هدف از توضیح کاملاً روشن و مشخص باشد

3- اگر مخاطبان توضیح را نفهمند، یا حقایق بیان شده را از قبل بدانند، توضیح عالی نیز می تواند بی فایده باشد و به بی حوصلگی منجر شود

4- از وسایل کمک آموزشی مناسب بهره گرفته شود

5- نکته های کلیدی (مفاهیم اساسی، اصول) مشخص شود

6- در هنگام توضیح از سئوال های متوالی برای بررسی عمیق تر یک مسئله یا درک در سطوح بالاتر استفاده کرد[2]

7- تسلط چشمگیر بر تمام موضوع هایی که تدریس می کنند

8- مشارکت دادن دانش آموز در توضیح

نمونه ای از یک نقشه مفهومی

[1] – امان الله صفوی، روش ها و فنون تدریس (متن کامل) چاپ ششم، تهران، معاصر، 1367،ص89

[2] – توضیح دادن در دبیرستان: دکتر علیرضا کیامنش- کامران گنجی

پروژه مقاله ظرفیت گرمایی تحت pdf

 پروژه مقاله ظرفیت گرمایی تحت pdf دارای 28 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه مقاله ظرفیت گرمایی تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه مقاله ظرفیت گرمایی تحت pdf

ظرفیت گرمایی  
مقدمه  
ظرفیت گرمایی ویژه  
مشخصات ظرفیت گرمایی  
ظرفیت گرمایی مولی جامدات  
تعادل گرمایی  
دماسنج های اولیه  
اندازه گیری دما  
قوانین گازها  
انواع دماسنج ها  
ترموکوپل  
واحد اندازه گیری دما  
قانون صفرم ترمودینامیک  
قانون دوم ترمودینامیک و آنتروپی  
تعریف آماری آنتروپی  
تعریف ترمودینامیک انرژی  
تغییر آنتروپی محیط  
ترمودینامیک  
دیدگاه میکروسکوپیک  
قوانین اساسی ترمودینامیک  
ارتباط کمیات ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک  
چشم انداز ترمودینامیک  

مقدمه

“ژول” با آزمایش نشان داد که هرگاه مقدار معینی از انرژی مکانیکی به گرما تبدیل شود، مقدار گرمای حاصل همیشه یکسان است. بنابراین هم‌ارزی گرما و کار مکانیکی به‌عنوان دو شکل انرژی ، کاملا محرز است. “هلمهولتز” اولین کسی بود که بوضوح بیان کرد که نه‌تنها گرما و انرژی مکانیکی ، بلکه تمام شکلهای انرژی هم‌ارزند و مقدار معینی از یک شکل انرژی از بین نمی‌رود، مگر آنکه همان مقدار در یکی از شکلهای دیگر انرژی ظاهر شود. بنابراین گرما صورتی از انرژی است

حال اگر چنانچه بخواهیم دمای جسمی را به اندازه واحد افزایش دهیم، در این صورت بسته به نوع جسم ، این مقدار گرما متفاوت خواهد بود. کلمه ظرفیت در ظرفیت گرمایی بویژه گمراه کننده است، چون عبارت مقدار گرمایی را که یک جسم می‌تواند نگه دارد، به یاد می‌آورد که اساسا بی‌معنا است

اصولا می‌توان ظرفیت گرمایی را به‌عنوان یک ثابت تناسب در نظر گرفت، یعنی مقدار گرمای داده شده به یک جسم با تغییر دمای آن جسم متناسب است و با ضرب کردن ظرفیت گرمایی در طرف دوم این رابطه ، رابطه تناسبی به یک تساوی تبدیل می‌شود، یعنی نسبت مقدار انرژی گرمایی() که به یک جسم داده می‌شود، بر افزایش دمای متناظر با آن() را ظرفیت گرمایی آن جسم می‌گویند

ظرفیت گرمایی ویژه

ظرفیت گرمایی واحد جرم یک جسم را ظرفیت گرمایی ویژه آن جسم می‌گویند. ظرفیت گرمایی ویژه ، مشخصه ماده‌ایست که جسم را تشکیل داده است. در مورد یک سکه از ظرفیت گرمایی صحبت می‌کنیم، ولی در مورد ماده تشکیل دهنده آن یعنی مس ، گفتگو از ظرفیت گرمایی ویژه مناسبت ندارد. ظرفیت گرمایی یک جسم و ظرفیت گرمایی ویژه یک ماده ، هیچکدام ثابت نیستند و به محل بازده دمایی بستگی دارند

مشخصات ظرفیت گرمایی

ظرفیت ، یک مقدار عددی است که واحد آن بر اساس تعریف واحد گرما و واحد دما بیان می‌شود. معمولا گرما را برحسب کالری بیان می‌کنند و کالری طبق تعریف مقدار گرمایی است که باید به یک گرم آب داده شود تا دمای آن را به اندازه یک درجه سانتی‌گراد بالا ببرد. بر این اساس مقدار گرمای لازم برای افزایش دمای یک کیلوگرم آب به اندازه یک درجه سانتی‌گراد ، کیلوکالری نامیده می‌شود

دما را نیز برحسب واحد کلوین بیان می‌کنند، البته دما را برحسب درجه سانتی‌گراد نیز می‌توان بیان کرد. لذا واحد ظرفیت گرمایی خواهد بود

ظرفیت گرمایی مولی جامدات

یک مول از هر ماده ، مقداری از آن ماده است که شامل تعداد معینی از موجودات بنیادی ، یعنی عدد آووگادرو ‌باشد. این عدد ، حاصل این تعریف است که یک مول از اتمهای کربن (ایزوتوپ کربن 12) دقیقا 12گرم جرم دارد. در سال 1198- 1819، “دولون” و “پتی” خاطر نشان کردند که ظرفیت گرمایی مولی تمام عناصر ، به استثنای چند مورد ، مقادیری در حدود دارند. ظرفیت گرمایی مولی از ضرب کردن گرمای ویژه در وزن مولکولی بدست می‌آید

در عمل ظرفیتهای گرمایی مولی با دما تغییر می‌کنند، یعنی وقتی که دما به طرف صفر کلوین میل می‌کند، آنها به صفر و وقتی که دما به بی‌نهایت میل می‌کند، آنها به مقدار دولون _ پتی نزدیک می‌شوند. چون به نظر می‌رسد که در تعیین گرمای لازم برای افزایش دمای یک جسم به مقدار معین ، تعداد مولکولها اهمیت داشته باشد و نه نوع آنها ، لذا می‌توان انتظار داشت که ظرفیت‌های گرمایی مولی مواد مختلف تقریبا به نحو یکسانی با دما تغییر ‌کنند

دید کلی

مفاهیم داغ و سرد برای انسان ، مانند هر موجود زنده دیگر ذاتی است و دمای محیط مجاور را بیلیونها عصبی که به سطح پوسته می‌رسند، به مغز خبر می‌دهند. اما پاسخ فیزیولوژیکی به دما اغلب گمراه کننده است و کسی که چشمش بسته است نمی‌تواند بگوید که آیا دستش با اتوی بسیار داغ ، سوخته یا به وسیله یک تکه یخ خشک شده است. در هر دو حالت احساسی پدید می‌آید، زیرا هر دو عینا پاسخ فیزیولوژیکی به آسیبی هستند که به نسج رسیده است

یک آزمایش ساده

دو ظرف یکسان انتخاب کرده ، در یکی آب گرم و در دیگری آب سرد بریزید. حال یک دست خود را در آب گرم و دست دیگر را در آب سرد فرو برید. حال هر دو دست را در آب نیم‌گرم وارد کنید. احساس شما چیست؟

قطعا دستی که ابتدا در آب گرم بوده است، آب نیمگرم را سردتر و دست دیگر آن را گرمتر احساس خواهد کرد. بنابراین با این آزمایش ساده می‌توان نتیجه گرفت که قضاوت ما در مورد دما می‌تواند نسبتا گمراه کننده باشد. علاوه بر این گستره حس دمایی ما محدود است و ما به یک معیار معین و عددی برای تعیین دما نیاز داریم

دماسنج‌های اولیه

پروژه مقاله آشنایی با IP Telephony تحت pdf

 پروژه مقاله آشنایی با IP Telephony تحت pdf دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه مقاله آشنایی با IP Telephony تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه مقاله آشنایی با IP Telephony تحت pdf

مقدمه

Circuit Switching

Packet Switching

پروتکلها

تماس;

منبع تحقیق

 مقدمه

اگر معمولاً تماسهای تلفن راه دور دارید‌، این احتمال وجود دارد که تاکنون بدون آنکه بدانید ، از IP Telephony  استفاده کرده باشید . IP Telephony که در صنعت تحت عنوان (Voice-Over IP) VoIP شناخته می شود . انتقال تماسهای تلفنی بر روی یک شبکه دیتا ، نظیر یکی از چندین شبکه ای است که اینترنت را تشکیل می دهند . در  حالیکه ممکن است چیزهائی در مورد VoIP شنیده اید ، آنچه احتمالاً تا کنون نشنیده اید این است که بسیاری از شرکتهای تلفن سنتی از آن برای برقراری ارتباط بین دفاتر منطقه ای خود استفاده می کنند

شما در این تحقیق با VoIP و فن‌آوری که آن را امکان‌پذیر می نماید ، آشنا خواهید شد . ما درباره پروتکلهای مهم VoIP ، سرویسهای مختلف فراهم شده و نرم افزارهای ارزان قیمت و یا حتی رایگانی که به شما امکان می دهند از آن بهره ببرید ، صحبت خواهیم کرد

Circuit Switching

سوئیچینگ مداری یک مفهوم بسیار ابتدائی است که برای مدتی بیش از 100 سال در شبکه های تلفن مورد استفاده بوده است . آنچه روی می دهد این است که وقتی یک تماس تلفنی بین دو طرف برقرار می شود ،‌ارتباط در تمام مدت تماس حفظ می شود . از آنجائیکه شما دو نقطه را در هر دو جهت به یکدیگر مرتبط می کنید ، به این ارتباط یک مدار (Circuit) گفته می شود

این شالوده (Public Switched Telephone Network)PSTN نام دارد

شیوه کار برای یک تماس تلفنی معمولی عبارت است از

- 1 شما گوشی تلفن را برداشته و صدای بوق آزاد (Dial Tone) را می شنوید . این صدا به شما می گوید که با دفتر محلی حامل (Carrier) تلفن خود تماس دارید

- 2 شماره شخصی که می خواهید با وی مکالمه کنید را می گیرید

-3 تماس از طریق یک سوئیچ در دفتر Carrier محلی شما به طرفی که با او تماس گرفته اید هدایت می شود

- 4 بین تلفن شما و خط طرف دیگر ، یک ارتباط برقرار می شود و مدار باز می شود

- 5 شما برای مدتی با طرف مقابل صحبت کرده و سپس گوشی را می گذارید

- 6 هنگامیکه شما تماس را قطع می کنید ، مدار بسته شده و خط شما را آزاد می کند

فرض کنیم شما 10 دقیقه صحبت کرده اید . در طول این مدت ، مدار بطور دائم بین این دو تلفن باز بوده است . مکالمات تلفنی بر روی PSTN سنتی با نرخ ثابتی در حدود 64 کیلوبیت بر ثانیه در هر جهت (یا در مجموع 128 کیلوبیت بر ثانیه در هر جهت) منتقل می شوند . از آنجائیکه هر کیلوبایت برابر است با 8 کیلوبیت ، این مقدار برابر است با انتقال 16 کیلوبایت در هر ثانیه از باز بودن مدار و 960 کیلوبایت در هر دقیقه از باز بودن آن . پس در یک مکالمه 10 دقیقه ای ، مجموعه انتقال برابر است با 9600 کیلوبایت که تقریباً معادل است با 4/9 مگابایت

اگر به یک مکالمه تلفنی نمونه نگاه کنید ، متوجه می شوید که بخش عمده ای از این نقل و انتقال به هدر می رود . هنگامیکه شما صحبت می کنید ، طرف دیگر در حال گوش کردن است و این بدان معنی است که هر بار تنها نیمی از ارتباط مورد استفاده قرار می گیرد . بنابراین می توئانیم حدس بزنیم که می توانستیم حجم انتقالات را به نصف آن یعنی حدود 7/4 مگابایت کاهش دهیم . بعلاوه ، مقدار قابل توجهی از زمان اکثر مکالمات ، شامل فضای مرده است ؛ مدت زمانی که در آن هیچیک از طرفین صحبت نمی کنند . اگر بتوانیم این فواصل سکوت را حذف کنیم ، حجم انتقالات باز هم کوچکتر می شوند

شبکه های دیتا از سوئیچینگ مداری استفاده نمی کنند . اگر ارتباط اینترنت شما برای صفحه وبی که در حال تماشای آن هستید یک ارتباط پیوسته را حفظ کند ، بسیار کندتر خواهد بود . در چنین شرایطی دو کامپیوتر دخیل در ارتباط بجای آنکه تنها داده‌ها را در هنگام نیاز شما ارسال و دریافت کنند . در تمام مدت به اینکار مشغول خواهند بود . مهم نیست که داده ها مفید باشند یا نه . هیچ راهی برای راه اندازی یک شبکه دیتای کارآمد وجود ندارد ، در عوض شبکه های دیتا از شیوه‌آی به نام «سوئیچینگ بسته‌ای» استفاده می کنند

Packet Switching

 

پروژه مقاله NRBCs در نوزادان تازه متولد شده تحت pdf

 پروژه مقاله NRBCs در نوزادان تازه متولد شده تحت pdf دارای 37 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه مقاله NRBCs در نوزادان تازه متولد شده تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه مقاله NRBCs در نوزادان تازه متولد شده تحت pdf

بیان مسئله و ضرورت توجیه و انجام تحقیق
بازنگری منابع و اطلاعات موجود
تعریف عملی واژه‌ها
اهداف و فرضیات
اهداف اختصاصی
فرضیه‌های جزئی
روش و تکنیک و نحوه اجرای کار
جامعه مورد مطالعه، تعداد و روش نمونه‌گیری
یافته‌ها
بحث و تفسیر نتایج
منابع

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه مقاله NRBCs در نوزادان تازه متولد شده تحت pdf

1 Asaf Ferber, MD, Armando Grassi, MD, the association of fetal Heart rate patterns with nucleated red blood cell counts at birth. Am J obsetet Gynecol 2003;188: 1228-
2. Catherine Y. Spong, Danforth’s obstetric & Gynecology, 9th edit 2003, 159-
3. Christopher R. Harman, High Risk, Second Edit 1999, 248-
4. Jeffrey P. & Ann, Nucleated red blood cells: A marker for fetal asphyxia. Obstet Gynecol 1995; 173: 1380 – 4
5 Kathleen & Kusseil, Nucleated red cells as a marker of acidemia in term neonates. Obstet Gynecol 1999; 181: 196-
6. Giuseppe Buonocore MD & Serafina perrone MD, Nucleated red blood cell count at birth as an index of perinatal brain damage. Obstet Gynecol 1999; 181: 1500-
7. Sean e. Black Well, MD, The relation ship between nucleated red blood cell counts and early – onset neonatal seizures Obstet Gynecol 2000; 182:1452-
8. Yeruchimovich, MD, Nucleated red blood cells in infants of smoking mothers. Obstst Gynecol 1999; 93: 403-
9. Mark Yesuchimovich, MD, Nucleated red blood cells in Healthy infants of women with Gestational Diabetes. Obstet Gynecol 2000; 95: 84-
10. Shaul Dollberg, MD, Nucleated red blood cells in Meconium Aspiration syndrome. Obstst Gynecol 2001; 97: 593-
11. Sheffer G, Mimouni FB. Labor dose not affect the neonatal obsolute nucleated red blood cell count. Obstet Gynecol 2003 oct; 20(7): 367-
12. Krebs HB, Intrapartum fetal Heart rate monitoring, prognostic significance of accelerations. Opstet Gynecol 1982 Feb 1; 142(3): 297-
13. Krebs HB & Petres RE. Atypical variable Decelerations. Obstet Gynecol 1983; 145(3): 297-
14. F. Gary Cunningham, kenneth J. Leveno, Williams obstetrics 22st Edition 2005, 445-457.

بیان مسئله و ضرورت توجیه و انجام تحقیق

NRBCs گویچه‌های قرمز نارسی هستند که در خون محیطی نوزادان تازه متولد شده سالم یافت می‌شوند. بلافاصله بعد از تولد کاهشی سریع در شمارش سلولهای بنیادی خونساز عمدتاً در نوزادان سالم دیده می‌شود. افزایش شمارش NRBC بندناف بعنوان یک شاخص هیپوکسی داخلی رحمی جنین بصورت حاد و مزمن و بعنوان یک پیشگویی‌کننده نتایج بدنوزادی پیشنهاد شده‌است (نظیر درجه آپگار پایین، اسیدمی نوزادی، نیاز به پذیرش در واحد مراقبت نوزدای و تشنج‌های نوزادی زودرس (1))

هدف اصلی از مانیتورینگ ضربان جنین بهبود نتایج پره‌ناتال با تشخیص زودرس هیپوکسی جنین بوده است، برای این منظور مانیتورینگ قلب جنین بطور گسترده‌ای در طی زایمان در دسترس قرار گرفت (2)

از طرفی مطالعات خوب کنترل شده مشخص کرده است که روش سمع متناوب با مانیتورینگ مداوم جنینی وقتی در فواصل زمانی خاص و با نسبت یک‌به‌یک بین پرستار و بیمار انجام شود کارایی یکسان دارد (3)

بنظر می‌رسد هم افزایش NRBC بندناف و هم الگوهای غیرطبیعی ضربان قلب هیپوکسی جنینی را منعکس می‌کنند. مطالعات قبلی نشان داده که در هیپوکسی جنینی شمارش NRBC در طناب نافی افزایش می‌یابد، از طرفی بین الگوهای غیرطبیعی ضربان قلب و هیپوکسی جنینی رابطه وجوددارد (1)

ارتباط بین NRBC و الگوهای ضربان قلب از طریق سمع متناوب کمتر مورد توجه قرار گرفته است، بنابراین هدف از انجام این تحقیق بررسی ارتباط بین الگوهای غیرطبیعی ضربان قلب جنین در یکساعت آخر زایمان و شمارش NRBCs بندناف می‌باشد

این الگوها شامل: تاکیکاردی، برادیکاردی، افت زودرس، افت‌دیررس، افت متغیر و افت طولانی می‌باشد. با توجه به اینکه مانیتورینگ جنین در این تحقیق به روش Doppler ultrasound Fetal Heart Detector و به طریق متناوب انجام می‌شود تعیین وجود یا حذف تغییرپذیری ضربان قلب و فاصله آخرین تسریع ضربان قلب تا زایمان که در مطالعات قبلی بعنوان شاخص قابل اعتماد پیشگویی‌کننده جنین غیرهیپوکسیک مطرح شده‌است (1) امکانپذیر نمیباشد

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه مقاله NRBCs در نوزادان تازه متولد شده تحت pdf

در مورد الگوهای ضربان قلب جنین در سیرلیبر و NRBC بندناف مطالعات متعددی صورت گرفته که به پاره‌ای از آنها اشاره می‌شود

    ·  Jeffrey P. & Ahn در مقاله‌ای با عنوان گریچه‌های قرمز هسته‌دار؛ شاخصی برای آسفیکسی جنین در 1995 در مجله obstet Gynecol مطالعه‌ای را برای تعیین ارتباط بین حضور NRBC و انسفالوپاتی  هیپوکسیک – ایسکمیک و معایب نورولوژیک طولانی مدت نوزادی طراحی کردند. در این مطالعه NRBC بندناف نوزادان تک قل با مشکل نورولوژیک با نوزدان سالم مقایسه شدند. آنها نتیجه گرفتند که نوزادان دچار مشکل فوق سطح NRBC بالاتری داشتند. از طرفی مدت پاک‌شدن این گریچه‌ها از خون در گروه اول بیشتر بود. بنابراین نتیجه گرفتند که NRBC می‌تواند به تشخیص حضور آسفیکسی جنینی کمک کند و وقتیکه آسفیکسی نزدیک به تولد اتفاق بیفند تعداد پایین‌تری NRBC در خون حضور دارند لذا این گریچه‌های هسته‌دار می‌توانند در زمان صدمه نورولوژیک کمک کننده باشند (4)

    · در مطالعه Kathleen & Kusseil در 1999 با عنوان NRBC بعنوان یک شاخص اسیدمی در نوزادان ترم ارتباط بین NRBC بندناف نوزادان ترم و دیگر شاخص‌های احتمالی هیپوکسی جنینی بررسی شد. نتیجه مطالعه این بود که شمارش گریچه‌های قرمز هسته‌دار بطور قابل توجهی در نوزادان ترم متفاوت است. افزایش NRBC با اسیدمی، مکونیوم و پذیرش NICU ارتباط داشت (5)

    · Serafina &Marina در 1999 در تحقیقی با عنوان گریچه‌های قرمز زمان تولد بعنوان شاخص آسیب‌مغزی پره‌ناتال، ارزش پروگنوستیک NRBC بدو تولد در مورد نتایج  نوزادی و آسیب مغزی پره‌ناتال در نوزادان در معرض خطر آسیب نورولوژیک بررسی شد. ارتباط قابل توجهی بین شمارش گریچه‌های قرمز هسته‌دار و سن حاملگی و آپگار دقیقه‌ اول، PH، base deficit، کسر O₂ مصرفی، محتوی O₂ خون و وزن تولد وجوددارد. نهایتاً آنها نتیجه گرفتند شمارش NRBC در زمان تولد نه فقط منعکس‌کننده نتایج نوزادی ثانویه به هیپوکسی پره‌ناتال است بلکه اندکس قابل اعتمادی از آسیب مغزی پره‌ناتال نیز می‌باشد (6)

    · Sean & Honor & Soina در مقاله‌ای با عنوان ارتباط بین NRBC و تشنج‌های زودرس نوزادی زمان آسیب نورولوژیک در نوزادان با تشنج‌های زودرس را از طریق ارزیابی سطوح NRBC بررسی کردند. آنها متوجه شدند که در گروه مبتلا سطح NRBC در مقایسه با گروه کنترل بالاتر بود. آنها این فرضیه را مطرح کردند که آسیب‌ نورولوژیک منجر به تشنج‌های زودرس نوزادی اغلب قبل از دوره زایمان اتفاق می‌افتد (7)

    · Dollbery S. در 2000 اثر Passive Smoking را روی NRBC در حاملگی بررسی کرد. شمارش NRBC در نوزادان ترم و AGA (مناسب برای سن حاملگی) در زنانیکه در معرض سیگار به صورت غیرفعال بودند با گروه کنترل مقایسه شد. او نتیجه گرفت سیگار کشیدن غیرفعال بعنوان یک متغیر غیروابسته ارتباط مهمی با شمارش NRBC نشان می‌دهد (8)

    · Dollberg S. در سال 2000 سطح NRBC جنین‌های سالم زنان مبتلا به دیابت بارداری را بررسی کرد. NRBC بندناف نوزادان LGA (سنگین‌تر نسبت به سن حاملگی) از زنان مبتلا به دیابت بارداری با نوزادان AGA زنانی با یا بدون دیابت بارداری مقایسه شدند در این مطالعه مشخص شد در گروه اول در مقایسه با دو گروه دیگر سطح NRBC بالاتر است (9)

    · در سال 2001 در مطالعه‌ای شمارش NRBC در سندرم آسپیریشن مکونیوم بررسی شد. در این مطالعه نوزادان با آسپیریشن مکونیوم که علائم تنفسی داشتند با جنین‌های دچار آسپیریشن بدون علائم تنفسی و نوزادان بدون آسپیریشن مقایسه شدند سطح NRBC در گروه اول بیشتر بود (10)

    · در 2003 در مطالعه‌ای اثر زایمان فیزیولوژیک روی شمارش NRBC بررسی شد در این تحقیق NRBC در سزارین انتخابی بدون Trial of Labor با زایمان واژینال مقایسه شد. شمارش HCTو RBC بطور قابل توجهی در گروه زایمان واژینال بالاتر بود ولی شمارش مطلق RBCهای هسته‌دار بطور قابل توجهی در دو گروه مشابه بود. آنها نتیجه‌گرفتند که لیبر شمارش NRBC را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. این مطالعه از این یافته حمایت می‌کند که زایمان فیزیولوژیک سبب هیپوکسی جنینی شدید یا طولانی در حدی که سبب ایجاد شواهد هماتولوژیک افزایش اریتروپویزیس باشد نمی‌شود (11)

پروژه مقاله امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین تحت pdf

 پروژه مقاله امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین تحت pdf دارای 35 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه مقاله امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه مقاله امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین تحت pdf

چکیده  
مقدّمه  
امتناع اثبات وجود خدا از راه عقل نظری  
بی‏اعتباری استدلال  
مصادره به مطلوب  
امکان‏ناپذیری استدلال لمّی بر وجود خداوند  
تکرار نشدن حدّ وسط در دسته‏ای از استدلال‏ها  
جریان نیافتن حُکم متناهی درباره امور نامتناهی  
بی‏معنایی واژه‏هایی همچون واجب، ممکن و ضروری  
بررسی  
انکار وجود محمولی  
بررسی  
انفکاک میان گریزناپذیری و واقعیت داشتن  
بررسی  
کارایی نداشتن استدلال در حوزه عقاید دینی (به ویژه اثبات وجود خدا)  
بررسی  
نتیجه‏گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه مقاله امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین تحت pdf

ـ ابن‏سینا (حسین‏بن عبداللّه)، الشفا، البرهان، قاهره، الامیریه، 1375ق

ـ بحرانی، شیخ یوسف، الحدائق الناضره، قم، مؤسسه‏النشر الاسلامی، بی‏تا

ـ بهمنیار، التحصیل، تهران، دانشگاه تهران، 1349

ـ حسین‏زاده، محمّد، درآمدی به معرفت‏شناسی و مبانی معرفت دینی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1385

ـ ـــــ ، پژوهشی تطبیقی در معرفت‏شناسی معاصر، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1382

ـ ـــــ ، «شکاکیت و نسبیت‏گرایی»، معرفت فلسفی 5 (پاییز 1383)، ص 57ـ108

ـ ـــــ ، فلسفه دین، قم، بوستان کتاب، در دست چاپ، چ سوم

ـ ـــــ ، معرفت بشری: زیرساخت‏ها، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، در دست چاپ

ـ ـــــ ، معرفت‏شناسی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1381، چ هشتم

ـ ـــــ ، منابع معرفت، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1386

ـ طباطبائی، سید محمّدحسین، بدایه الحکمه، قم، مؤسسه‏النشر الاسلامی، 1422، چ هجدهم

ـ ـــــ ، نهایه الحکمه، قم، مؤسسه‏النشر الاسلامی، بی‏تا

ـ طوسی، نصیرالدین، اساس الاقتباس، تصحیح مدرس رضوی، تهران، دانشگاه تهران، 1326

ـ ـــــ ، منطق التجرید، در: حسن‏بن یوسف حلّی، جوهرالنضید، قم، بیدار، 1381

ـ فروغی، محمّدعلی، سیر حکمت در اروپا، تهران، زوّار، 1381، چ سوم

ـ کانت، ایمانوئل، تمهیدات، ترجمه غلامعلی حداد عادل، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1367

ـ گیسلر، نرمن، فلسفه دین، ترجمه حمیدرضا آیت‏اللهی، تهران، حکمت، 1384

ـ مجتهدی، کریم، افکار کانت، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1386

ـ مصباح، محمّدتقی، تعلیقه علی نهایه‏الحکمه، قم، درراه حق، 1405

ـ ـــــ ، شرح برهان شفا، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1386

ـ مطهّری، مرتضی، مجموعه آثار، قم، صدرا، 1377، چ ششم، ج 6 (اصول فلسفه و روش رئالیسم

ـ ملّاصدرا (صدرالدین محمّدبن ابراهیم شیرازی)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، قم، مصطفوی، بی‏تا

ـ هارتناک، یوستوس، نظریه معرفت در فلسفه کانت، ترجمه غلامعلی حداد عادل، تهران، فکر روز، 1376

- Copleston, Frederick, A History of Philosophy, Newman Press,

- Kant, Immanuel, Critique of Pure Reason, Trans. by J.M.D. Meiklejohn, New York, St. Martins Press,

- Kierkegaard, Soren, Philosophical Fragments, Trans. by H. V. Hong etal. Princeton, Princeton University Press,

چکیده

یکی از مهم‏ترین مباحث معرفت ‏شناسی دینی این است که برای دست‏یابی به معرفت دینی، چه منبع یا ابزاری کارایی دارد؟ آیا راه معرفت در برابر ما گشوده است یا اینکه در انسدادی معرفتی به سر می‏بریم؟ پاسخ هر فرد بدین پرسش بر مبنای معرفت‏شناختی ویژه آن فرد مبتنی است. اگر او این دیدگاه را پذیرفته باشد که از راه عقل نمی‏توان دین را شناخت، پاسخ وی به پرسش مذکور ممکن است این باشد که منبع شناخت دینْ تجربه دینی، شهود، نقل وحی یا دلیل نقلی یا گواهی حاکی از وحی است. امّا اگر این فرد پذیرفته باشد که از راه عقل می‏توان دین را شناخت، پاسخ او به پرسش مزبور این خواهد بود که گزاره‏های بنیادین عقاید دینی را می‏توان از راه عقل اثبات کرد؛ از این‏رو، عقل مهم‏ترین منبع شناخت این بخش از دین است

در این نوشتار، به امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین می‏پردازیم و آنچه را ممکن است مانع از دست‏یابی به چنین معرفتی شود بررسی و ارزیابی می‏کنیم

کلیدواژه‏ها: معرفت عقلی، گریزناپذیری، وجود محمولی، برهان لمّی، پدیده، پدیدار، برهان انّی

 

مقدّمه

از منظری معرفت‏شناختی، مهم‏ترین راه‏ها یا منابع معرفت بشری اعم از دینی و غیردینی را عقل و حس تشکیل می‏دهند. حس در حوزه اعتقادات بنیادین دین راهی ندارد، بلکه تنها منبع کار در این حوزه عقل است. یکی از مسائل اساسی و چالش‏برانگیز در حیطه معرفت‏شناسی دینی این است که آیا می‏توان از راه عقل، دست‏کم، به بخشی از گزاره‏ها و معرفت‏های دینی دست یافت؟

این‏گونه پرسش‏ها پیشینه‏ای کهن دارند و از گذشته‏ای بسیار دور مطرح بوده‏اند. در حوزه تفکّر مسیحی،[3] بسیاری از متکلّمان و فیلسوفان به این پرسش‏ها پاسخ منفی داده و گفته‏اند که عقل توان چنین مهمی را ندارد. شماری از آنها که به عقل بها داده و نقشی برای آن قائل شده‏اند، در حالی که برخی از امور را فراعقلی دانسته، گفته‏اند که عقلْ محتوای ایمان را مستند می‏سازد. همچنین، تعدادی از این متفکران نیز آموزه‏های دینی را عقل‏ستیز پنداشته و گفته‏اند که نه فقط عقل راهی به شناخت آموزه‏های دینی ندارد، بلکه این آموزه‏ها با عقل تناقض دارند. بنابراین، از نظر این دسته از متفکران مسیحی، با عقل نمی‏توان هیچ‏یک از آموزه‏های دینی را شناخت

با شکل‏گیری عصر نوزایی (رنسانس) و جریان عقل‏محوری، در اروپا الهیات مبتنی بر عقل رواج یافت. بر اساس این نگرش، آموزه‏های دینی باید از راه عقل اثبات شوند: تا آنجا باید از دین پیروی کنیم که بتوانیم آموزه‏های آن را از طریق استدلال‏های عقلی اثبات کنیم. این خوداتّکایی یا استقلال عقل، جای دیدگاه سنّتی رایج را گرفت و برای آن به بدیل سرسختی تبدیل شد. با این حال، گروهی بدین نگرش روی آوردند که عقل در اثبات آموزه‏های دینی و متافیزیکی توانایی ندارد؛ از این‏رو، در این‏گونه گزاره‏ها، نباید به عقل استناد کرد. گفتنی است که این نزاع در میان مسلمانان نیز کم‏وبیش درگرفته است و برخی از آنها از منظری دیگر قائل شده‏اند که نمی‏توان از راه عقل آموزه‏های دینی را شناخت

در اینکه عقل به بخش‏هایی از دین (به ویژه احکام و فروع اخلاقی، حقوقی و;) راه ندارد تردیدی نیست. آنچه محل بحث است این است که آیا دست‏کم می‏توان آموزه‏های اعتقادی بنیادین اسلامی را نیز با عقل شناخت؟ به نظر می‏رسد، پاسخ بسیاری از متفکران مسلمان به این پرسش مثبت است و عموم آنها معتقدند که از راه عقل می‏توان به معرفت این‏گونه گزاره‏ها دست یافت، بلکه آنان بر وجوب نظر و بایستگی کسب معرفت، که عمدتا از راه عقل انجام می‏پذیرد، حُکم می‏کنند

بررسی پیشینه این بحث و ارزیابی دیدگاه‏هایی که در گستره تاریخ در این‏باره مطرح شده‏اند مجال مناسب دیگری را می‏طلبد. آنچه لازم است در این نوشتار بدان پرداخته شود این است که راه‏حل صحیح مسئله چیست. به نظر می‏رسد، در شناخت آموزه‏های اعتقادی بنیادین، عقل نقشی اساسی داشته باشد. عقل عمدتا در دیگر حوزه‏های دین، همچون احکام عملی و فروع اخلاقی، نمی‏تواند به طور مستقل کارایی داشته باشد؛ امّا تعبّد در آنها مستند به تعقل است و ریشه در عقلانیت و اعتبار عقل در حوزه آموزه‏های اعتقادی دارد. این نظریه در میان متفکران مسلمان، به ویژه شیعیان، نگرشی رایج است. حتی اخباری‏های شیعه نیز، به رغم نقل‏گرایی و نقد تلقّی عقل به مثابه ابزاری مستقل در حوزه دین، فقط در جریان قاعده «کلّما حکم به العقل حکم به الشرع» در حوزه احکام مناقشه کرده‏اند؛ امّا از نظر همین دسته، عقل ابزاری که با آن می‏توان متون دینی ـ کتاب و سنّت، یا سنّت ـ را فهم کرد معتبر است. عموم این متفکران نیز در استناد به عقل، در حوزه اصول اعتقادی، با دیگر متفکران شیعه اتفاق‏نظر دارند.[4]

در اندیشه مغرب زمین، جریان بانفوذی مشاهده می‏شود که رهروان آن عقل را در دست‏یابی به آموزه‏های اعتقادی دین، حتّی اصل وجود خدا، ناتوان می‏دانند. به واقع، این متفکران چرا و چگونه به چنین رویکردی رسیده‏اند؟ آیا در فلسفه دین با مشکل یا مشکلاتی روبه‏رو شده‏اند؟ آن مشکل یا مشکلات کدام‏اند؟

به نظر می‏رسد آنان در طول دو قرن اخیر با مشکلاتی معرفت‏شناسانه روبه‏رو شده و در واکنش به آن مشکلات بدین نتایج رسیده‏اند. با کاوش در آثار این دسته از متفکران، می‏توان مشکلاتی را که از نظر آنان حل‏ناشدنی بوده‏اند این‏گونه برشمرد

 

امتناع اثبات وجود خدا از راه عقل نظری

کانت با نقد عقل نظری، و بر اساس مبنای معرفت‏شناختی ویژه خود (مبنی بر تمایز میان پدیده و پدیدار)، چنین نتیجه گرفته که دست‏یابی به شناخت خداوند از راه عقل امکان‏ناپذیر است؛ از این‏رو، با چینش چند گزاره در کنار یکدیگر و اقامه استدلالی به کمک عقل، نمی‏توان وجود خداوند را اثبات کرد. همان‏گونه که از راه حواس یا تجربه‏های حسی نمی‏توان به معرفت خدا دست یافت، از راه عقل یا استدلال‏های عقلی نیز نمی‏توان به هستی خدا و دیگر موجودات مابعدالطبیعی به شیوه‏ای معتبر پی برد

بی‏گمان، مبنای معرفت‏شناختی ویژه کانت، نقش تعیین‏کننده‏ای در این موضع‏گیری داشته است. از دیدگاه او، ما نمی‏توانیم به شی‏ء آنچنان که هست (پدیده) معرفت داشته باشیم، بلکه می‏توانیم به شی‏ء آنچنان‏که بر ما پدیدار می‏شود و در ذهن ما انعکاس می‏یابد (پدیدار) معرفت داشته باشیم. وی وجود واقعیت یا شی‏ء فی‏نفسه را انکار نمی‏کند و در هستی آن تردید ندارد، امّا بر این باور است که ما نه از راه حواس بدان دسترسی داریم و نه از راه عقل؛ به همین علّت، راه شناخت آن بر ما مسدود است

از منظر کانت، ادراکْ در دو مرحله یا ساحت انجام می‏پذیرد: «حساسیت» و «فاهمه». در هر دو ساحت، مفاهیم (یا صوَری پیشین) شاکله ذهن را تشکیل می‏دهند. وی، در مرحله حساسیت، زمان و مکان را صور پیشین و ساخته ذهن می‏داند که با هرچه از طریق حواس به ذهن وارد شود آمیخته می‏شوند. همچنین، در مرحله فاهمه، مفاهیمی را همچون وحدت، کثرت، جوهر، علّیت، وجود، وجوب، کلّیت و جزئیت (تا دوازده مفهوم) قالب‏های پیش‏ساخته ذهن می‏داند و می‏گوید که این قالب‏ها کلّی‏ترین قالب‏های فکر آدمی در رویارویی با جهان خارج‏اند. بدین‏سان، این مفاهیم فطری، صورت‏ها و قالب‏های موادّی به شمار می‏آیند که از خارج به ذهن راه می‏یابند. مفاهیم مزبور با هرچه به ذهن وارد شود آمیخته می‏شوند؛ آنچنان‏که شیره معده با موادّی که وارد معده می‏شوند ترکیب می‏گردد. کانت اصل معرفت‏شناختی خود را مبنی بر تمایز میان پدیده و پدیدار از این راه‏حل نتیجه می‏گیرد. بر اساس این راه‏حل، شی‏ء فی‏نفسه و شی‏ء پدیدار، یا آنچه فی‏نفسه و مستقل از ذهن ما وجود دارد و آنچه بر ما پدیدار می‏شود و به ذهن‏مان راه می‏یابد (آن را می‏شناسیم)، با یکدیگر تفاوت دارند

از نظر کانت، حقیقتْ تفسیر دیگری غیر از تفسیر رایج دارد. او تفسیر تازه خود از حقیقت را «انقلاب کپرنیکی در فلسفه» نامیده است. تفسیری از حقیقت که از منظر وی دیگر باید دگرگون، و عکس آن طرح شود این است که تاکنون «معرفت» چنین تفسیر شده است: «مطابقت ذهن با اعیان و اشیای خارجی». از دید او، به علّت مشکلات این اصل، و اینکه تطبیق آن بر خارج دشوار است، این اصل را باید عکس نمود و «معرفت» را به گونه‏ای دیگر تعریف کرد. از این‏رو، معرفت عبارت است از: «مطابقت اشیا و اعیان با ذهن». بدین‏سان، برای اینکه به چیزی معرفت پیدا کنیم، آن چیز باید با ذهن مطابقت کند. کانت، در بیان این دیدگاه، از نظریه کپرنیک الهام گرفته است. پیش از کپرنیک، مردم می‏پنداشتند که زمین ثابت است و خورشید به دور آن می‏چرخد؛ چراکه به نظر می‏رسد زمین ثابت است، در حالی که خورشید از مشرق طلوع و در امتدادی حرکت می‏کند تا اینکه در مغرب از دیده‏ها پنهان می‏شود. امّا کپرنیک عکس این نظر را طرح کرد و گفت که زمین متحرک است و به دور خورشید می‏چرخد. بعدها، فرضیه کپرنیک با دلایل بسیاری به اثبات رسید. کانت می‏گوید: در فلسفه و معرفت‏شناسی، معرفت (یا حقیقت) را به «مطابقت ذهن با عین» تفسیر کرده‏اند و من اکنون آن تفسیر را برعکس می‏کنم و معرفت را به «مطابقت عین با ذهن» تعریف می‏نمایم

البته، کانت مدعی نیست که ذهن انسان اشیا را می‏آفریند، او می‏گوید: عین خارجی یا شی‏ء فی‏نفسه، برای معلوم شدن، باید رنگ ساختارها یا قالب‏ها یا شاکله‏های ذهنی را بپذیرد. بدین‏سان، اشیا از طریق چارچوب یا ساختار ویژه ذهنی ما معلوم می‏شوند و ما بدان‏ها معرفت می‏یابیم. مادّه خارجی معرفت که شی‏ء فی‏نفسه است، با ورود به ذهن، با صورت‏ها یا قالب‏های ذهنی ترکیب می‏شود. ذهن انسان این ساختارها را بر موادّ ورودی خود تحمیل می‏کند تا موادّ ورودی معلوم شوند. بدون این فعالیت ذهنی، نمی‏توان شیئی را شناخت. معرفت محصول مشترک ذهن و شی‏ء فی‏نفسه (نفس‏الامر) است. ذهن آنچه را به صورت تأثرات حسی دریافت می‏کند مادّه شناسایی قرار می‏دهد و به اقتضای ساختار معرفتی خود، صوَری جدایی‏ناپذیر بر آن مادّه می‏پوشاند؛ صوری که همان ساختارهای ذهنی و مفاهیمی همچون کلّی و ضروری هستند.[5]

به باور کانت، میان اشیا، چنان‏که هستند و چنان‏که بر ما پدیدار می‏شوند، تفاوت است؛ و ما فقط به پدیدارها (نه پدیده‏ها) دسترسی داریم. با ذهن‏های مختلف، پدیدارها و نمودهای گوناگونی خواهیم داشت: ممکن است شی‏ء برای فردی به گونه‏ای پدیدار شود، امّا برای فردی دیگر به گونه‏ای دیگر نمود یابد. دسته‏ای از مفاهیم و مقولاتْ فطری و جزء جدایی‏ناپذیر ذهن آدمی‏اند. زمانی که آنچه به ذهن آمده است با مقولات ذهنی آمیخته شود، عمل فهم انجام می‏شود. گفتنی است که نمی‏توان به ذات بود و پدیده معرفت یافت. بدین‏ترتیب، از نظر کانت، ادراک آدمی محصول تفاعل ذهن و عین است. به عبارت دیگر، هنگامی که انعکاس‏های خارجی ذهن با مفاهیم فطری ذهن آمیخته می‏شوند، ادراک یا فهم صورت می‏گیرد. از این‏رو، خود واقعیت عینی را نمی‏توان شناخت

پیامد راه‏حل کانت، به ویژه در فلسفه دین، آن است که هرچه زمانی و مکانی نباشد و در مقوله‏ها یا ساختارهای ذهنی پیشین ما نگنجد معرفت انسانی بدان ممتنع است. از این‏رو، معرفت به واقعیت‏هایی همچون خدا، نفس، و اختیار امکان‏پذیر نیست؛ چراکه این واقعیت‏ها مجرّد (فرازمان و فرامکان) هستند، در حالی که ذهن ما بر زمان و مکان بنیان یافته است و چارچوبی زمانی و مکانی دارد. هرگونه استدلال بر امور ذکرشده جدلی‏الطرفین است و نمی‏تواند ما را به حقیقت رهنمون سازد

کانت در جای جای آثار خود، به این پیامد تصریح کرده است؛ از جمله، در تعارض چهارم عقل محض، بدین دستاورد «نقد عقل» می‏پردازد که استدلال عقلی بر وجود خداوند، مشحون از تعارض است؛ از این‏رو، برای معرفت به وجود خدا، به کارگیری استدلال عقلی ممتنع است. ناگفته پیداست که از نظر وی، همان‏گونه که وجود خدا را نمی‏توان از راه عقل نظری اثبات کرد، اثبات عقلی عدم او نیز امکان‏پذیر نیست. در هر صورت، بر اساس راه‏حل کانت، ما نمی‏توانیم پدیده‏ها را شناسایی، و درباره‏شان داوری کنیم یا اینکه حُکمی را نفی و اثبات نماییم. زمانی که بخواهیم پدیده‏ها را بشناسیم، به تناقض‏ها یا تعارض‏هایی دچار می‏شویم که وی آنها را تعارض‏های عقل محض نامیده است. او چهارمین تناقض را که به اثبات وجود خدا اختصاص دارد چنین بیان کرده است

4 وضع: در سلسله علل جهان، واجب‏الوجودی هست