پروژه تحقیق تأثیر دوره پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی کودکان دوره ابتدایی تحت pdf دارای 122 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه تحقیق تأثیر دوره پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی کودکان دوره ابتدایی تحت pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه تحقیق تأثیر دوره پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی کودکان دوره ابتدایی تحت pdf
مقدمه
فصل اول
2- بیان مسئله
3- ضرورت و اهمیت تحقق
4- اهداف تحقیق
5-تعریف اصطلاحات تحقیق
6-سئوالات تحقیق
7- تعاریف عملیاتی
7-فرضیه تحقیق
8-متغیر ها
فصل دوم – پیشینه مطالعاتی
9- تاریخچه آموزش در دوران کودکی در جهان
10- تاریخچه آموزش و پیش دبستانی در ایران
11- سیر فرهنگ و تعلیم و تربیت در اروپا
12- تعلیم و تربیت از دیدگاه اسلام
13- مرور اجمالی بر آموزش پیش دبستانی در کشور های مختلف جهان
14- تاثیر اشتغال مادران بر عملکرد کودکان پیش دبستانی
فصل سوم- روش تحقیق
16- مقدمه
17-جامعه آماری
18-نمونه آماری
19-روش جمع آوری اطلاعات
20- تجزیه و تحلیل داده ها
21-آزمون T
22-ویژگی های توزیعای T استودنت
23-آزمون T مقایسه میانگین های مستقل
فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها
24- خلاصه نتایج آماری
25- جدول توضیع جدول فراوانی درس فارسی
26- جدول توضیع فراوانی درس ریاضی
27- لیست نمرات پس آزمون درس املا
28- جدول توزیع فراوانی درس املا
فصل پنجم – نتیجه گیری و پیشنهادات
29- خلاصه و نتیجه گیری
30- محدودیتهای تحقیق
31- توصیه ها برای تحقیقات بعدی
32- منابع
بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه تحقیق تأثیر دوره پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی کودکان دوره ابتدایی تحت pdf
1) آقازاده – احمد – 1368- هفت گفتار درمورد آموزش و پرورش قبل از دبستان سازمان پژوهش و برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش – انتشارات دانش
2) اسپارک – برنالد (مولف ) – نظری نژاد (مترجم ) – 1372 آموزش در دوران کودکری
3) باغچه بان – حسین -1351 – دوران آمادگی – آغاز آموزش ناشنوایان – انتشاران آموزشگاه کر و لال
4) بیژن – اسدا; – 1350 – سیر تمدن و تربیت ایران باستان – اتشارات ابن سینا
5) بایوردی – مهر آفاق (مترجم )- برزین کا ،ولگانف (مولف ) – 1371- نقش تعلیم و تربیت در جهان امروز –تهران ، نشر دانشگاهی چاپ اول
6) پارسا – محمد -1370- روانشناسی رشد کودک و نوجوان – انتشارات بعثت
7) حکمت علیرضا –1350- آموزش و پرورش در ایران باستان – تهران ، موسسه تحقیقات و برنامه ریزی علمی و آموزشی
8) دیده با ن – صدیقه و همکاران – 1369-برسی اثرات آموزش مهد کودک بر رشد جسم ، ذهنی و اجتماعی کودکان دبستانی
9) دلاوری – علی –مقدمه ای بر احتمالات و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی – انتشارات سروش
10) رابندی – مرتضی -1369- تاریخ تالیم و تربیت در ایران و اروپا – انتشارات هدایت
11) سیف – علی اکبر – 1372 –روانشناسی پرورشی – تهران ، انتشارات آگاه
12) سره –صغری – ویژگی های کودک قبل از آموزشهای رسمی کتاب کودک و نوجوان شماره
13) سی فلت – کارل بار بور -1372 –تی تا . آموزش و پرورش دوران نخستین کودکی مترجم دکتر سوسن سیف
14) شریعت مداری - علی – 1353 –مبانی تربیت جدید – انتشارات چاپ بخش
15) شکوهی –بکتا – محسن – 1363 – مبانی تعلیم و تربیت اسلامی – انتشارات دفتر تحقیقات آموزش و پرورش
16) شعاری نژاد – 1368 – روانشناسی رشد – انتشاراتی تهران
17) شکوهی –غلام حسین ( مترجم ) 1369- شاتوژان (مولف ) مربیان بزرگ – تهران انتشاران دانشگاه تهران
18) شیخ الاسلام – جعفر – 1370-پرورش کودک از نظر اسلام – انتشارات امیری
19) شریعت مداری - علی – 1369 تعلیم و تربیت در اسلام – تهران ، انتشارات امیر کبیر
20) صدیق –عیسی – 1354 – تاریخ فرهنگ ایران – تهران ،
21) صفوی – عمان ا; – روند تکوینی و تطبیقی تعلیم و تربیت جهان در قرن
22) ایت ا; مطهری مرتضی –
23) لاند ورث – کاترین ( مولف ) 1370 – آموزش و یادگیری در دوران پیش از دبستان
24) عباسی – عبد ا; 1361 – اثر آموزشهای قبل از دبستان بر پیشرفت تحصیلی کودکان تحقیق چاپ نشده – تهران : دفتر تحقیقات برنامه ریزی های وزارت آموزش و پرورش
25) مفیدی – فرخنده -1342 – آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستان – انتشارات پیام نور –
26) نادری – عذت ا.. – سیف نراقی – 1372 – روشهای تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی 1372 – تهران ، انتشارات پدر – چاپ پنجم
تاریخچه آموزش در دوران کودکی در جهان
در ایالات متحده در نتیجه جنبش مطالعه دهه 1920 مهد کودکهای آزمایشگاهی وابسته به دانشگاه بوجود آمد
مهد کودک هایی با همکاری مادران ایجاد شد که به آنها کنک می کرد درباره کودک و پرورش کودک چیزی بیاموزند
این مهد کودک ها محیط هایی بود که مادران در آن می توانستند تجربیات خود را تبادل کنند
برنامه ایجاد مهد کودک های دولتی در دهه 1930 بخشی از اقداماتی بود که برای گروههای مربیان بیکار فراهم می کرد
در سالهای 1960 توجه ملی اثرات ویرانگر و همیشگی جنگ جلب شد . دولت برای این برنامه سر آغاز و انجمنهای خیریه دیگر بودجه ای اختصاص داد که از طریق آن به کودکان فقیر همان مقدار داده شود که والدین طبقه متوسط در مهد کودک های خصوصی یا کودکستانها بابت آن پول پرداخت می کنند
از آنجا یکی از اهداف آموزش خر سالان آماده سازی آنها برای موفقیت تحصیلی و اجتماعی آنها شد
تاکید بر رشد شناختی ، زبانی و تحصیلی جانشین تاکید بر رشد جسمانی اجتماعی و عاطفی که در گذشته محور اصلی برنامه های مطالعه کودکان ، کار آموزی مربیان و والدین یا صرفأ مراقبت از کودکان بود
برنامه مهد کودک های اولیه تا حوددی از عقاید اریکسون (1950) ناشی شده بود. اریکسون[1] ادامه دهنده راه فروید بود و به نیاز های کودکان برای رسیدن به رشد اجتماعی اهمیت می داد
به عقیده او سازگاری اجتماعی و عاطفی هر فرد و کار آرایی شخصی او در بزرگسالی بستگی دارد به آموزشهای خرد سالی در زمینه اعتماد بنیادی ، استقلال شخصی ، ابتکار و اهمیتی که فرد برای خود قائل است
بنا براین نظامهای آموزشی اولیه طوری برنامه ریزی شده بودند که کودکان را تشویق به ابراز خود کنند؛ به اکتشاف محیط بپردازند و هر مسئله اجتماعی که احتمالأ بر ایشان بوجود می آمد حل کنند
در این نظامها والدین و مربیان نمی بایست کودک را بدون جهت محدود کنند یا مدام تشویق نمایند
به هر حال تاکید بر هر چه باشد برای خدمت هر چه شایسته تر به کودکان همه برنامه ها باید در همه حوزه ها ی رشد و سایل یادگیری را فراهم کنند
حتی اگر تاکید خاص هم در کار نباشد همه برنامه ها باید در همه حوزه های رشد آموزش را برای کودکان فراهم کنند
کودکان با انگیزه خود جوشی که برای آموختن و رسیدن به انواع مهارتها لازم دارند فرصتهای لازمه را بوجود آورند
الف ) تاریخچه آموزش پیش دبستانی در ایران
در ایران آموزش پیش دبستانی به عهده مکتب خانه ها بود. آموزش دختران به عهده زنان بود که در منازل خود و درحد ابتدائی آموزش می دیدند
از سال 1290 اولین قانون معارف برای آموزش ابتدائی تصویب شد و در سال 1310 بطور فعال مدارسی شروع به کار کردند
اولین کودکستان در ایران توسط میسیونزهای مذهبی تاسیس شده است که دو خانم به نامهای ((سزوژیان )) ، ((خانزادیان))ارمنی اداره کننده این مراکز در تهران و تبریز بودند
از بین ایرانیان نخستین کسی که اسلوب جدیدی در تعلیم و تربیت[2] نوآموزان به کار برد ، میرزا حسن رشدیه بود که با تحمل رنج و خسارت فراوان بسیار در این کار خیر گذارد و از نیم قرن پیش به این طرف به همت والای عده ای از آموزگاران دلسوز با تجربه از جمله جبار عسگریان معروف به باغچه بان در سال 1303 ه . ش در تبریز اقدام به تأسیس کودکستان[3] کرده که به نام آن خواندن و نوشتن ، بازی و نقاشی برده است
باغچه بان آموزش و پرورش نونهالان را با اسلوب سهل و آسان را پی ریزی کردند و تأدیب حامی خود را به تشویق و دلجویی داد
وضع نا مطلوب مدارس تا حدود نیم قرن پیش ادامه می یابد و از این دوزه به بعد بع تقلید از اروپاییان مدارس زیادی ایجاد می شود و راه و رسم تعلیم و تربیت دگر محو می شود. البته لازم به یاد آوری است که در سال 1307 در شیراز نیز باغچه بان ، کودکستان مشابه تبریز تأسیس کرد
اولین امتیاز کودکستان در سال 1301 به نام خانم ((برسایه )) در ایران صادر شد ه است. تاریخ فعال شدن کودکستان در ایران به حدود 1304 برمی گردد
قبل از انقلاب مسئولیت اداره آموزش پیش دبستانی بین اتاق اصناف شهرداری سازمان زنان ، انجمن ملی حمایت از کودکان ، مشترک بود ولی امروزه کودکستانها زیر نظر وزارت آموزش و پرورش اداره و مهد کودکها زیر نظر بهزیستی است
اهداف جمهوری اسلامی در مورد آموزش و پرورش پیش دبستانی
الف) کمک به جریان رشد جسمی ، [4]عاطفی ، [5]شخصیتی و [6]اجتماعی کودکان با تکیه بر زمینه های دینی و شعائر مذهبی
ب) تعلیم زبان رسمی مملکت با هدف تنظیم (تفاهم بیشتر و صورت بخشیدن به جامعه)
ج)ایجاد ارتباط اجتماعی بینننن کودکان
د)کمک به افراد کم در آمد تا فرزندان آنان درمحیط تربیتی سالم پرورش یابند
ه) شکوفایی استعداد های کودکان ( راوندی 1369 )
عقیده چندین تن از متفکران ، دانشمندان ایرانی در باب تعلیم و تربیت
الف ) ابن سینا
ابن سینا بر مبنای آراء و نظرات این مقنع و فرابی ( معلم ثانی ) در پیرامون تعلیم اولاد چنین می گوید
پدر و مادر باید برای فرزندان خود نام نیکو انتخاب کنند و اسمأ شایسته برگزینند
شیر نیز در مزاچ و صحت او تاثیر به سزایی دارد
باید پدر و مادر هنگام از شیر باز گرفتن ، که کودک برای هر گونه تربیتی آمادگی دارد به تربیت او همت گمارند
باید مربیان سختی و نرمی تشویق و ترهیب را به هم آمیزند . چون اقتضا کند از زدن باز نایستند ، برای تعلیم و تربیت معلمی خردمند و پسندیده فعال برگزینند
آموزگار باید: خشرو و باوقار و پاکیزه باشد
باید پدر و مادر سعی کنند فرزندانشان با بزرگان و صاحبان اخلاق نیکو همدرس باشند ، که کودک از کودک تقلید کند و بدو انس گیرد و باید پس از آموختن سواد ، صناعتی بیاموزد و باید صناعت و مسیر استعداد طبیعی ایشان باشد
بر پدر و مادر واجب است که چون فرزندانشان صناعتی آموخت برای او زن بگیرند و آن گاه او را به حال خود رها کنند ، که نشاید فرزندان همواره پا بردوش پدران خود باشند
ب) ناصر خسرو
ناصر خسرو نخستین شرط تعلیم دادن و آموزش و پرورش دیگران را خود آموزی یا آموختن می داند و با صراحت می گویند
چون نیاموختی چه دانی گفت که به تعلیم شد جلیل((جریر))
و مراد او از ((جریر)) ابو جعفر محمدبن جریر طبرسی مورخ و دانشمند معروف قرن سوم هجری است ( همان منبع)
ج) خواجه نصیرالدین طوسی
خواجه نصیرالدین طوسی در کتاب اخلاق ناصری ضمن بحث در پیرامون تعلیم و تربیت فرزندان می گوید
چون فرزندی بوجود آمد ، باید نام نیکو و مناسبی بر او نهاد ، زیرا اگر در انتخاب نام دقت نشود ، صاحب نام در تمام عمر ناراحت خواهد بود
سیر فرهنگ ، تاریخ تعلیم و بربیت در ایران و اروپا – راوندیص 26-
دیگر اندرزهای خواجه این است که حتی الامکان کودکان را به کار می گمارند که مورد علاقه ایشان است و همین که در کاری مهارت یافتند و به کسب و کار مشغول شدند باید جوانان را متأهل کنند و به آنها استقلال بخشند.( همان منبع ص 29 )
سیر فرهنگ و تعلیم و تربیت در اروپا:
هر جامعه در طول زمان از راه میراث فرهنگی خود و مشاهده و تجربه در زمینه های مختلف زندگی ، اقتصادی و اجتماعی ، اطلاعاتی کسب می کنند و در مجموع سازمان سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی عادی آن جامعه را تشکیل می دهد و ما از طریق مصنوعات آثار ادبی و فلسفی و ذوقی و افزارها و وسایل تولیدی ، سلامها و لباسها می توانیم به میزان رشد اجتماعی آن پی ببریم
وقتی که تاریخ اروپا از قدیمترین ایام مورد مطالعه قرارا می دهیم می بینیم که این قاره طی هزاران سال عصر حجر قدیم ، ار راه شکار و ماهی گیری ، زندگی می کردند. در عصر حجر جدید کشاورزی و اهلی کردن حیوانات آغاز می شوند.به کار بردن مفرغ که در حدود سه هزار سار قبل از میلاد از مصر وسوریه وارد جزیره (( کرت )) شد در نواحی اطراف مدیترانه رایج گردید و بعد از دو هزار سال قبل از میلاد بر بیتانیا و آلمان رسید
در حدود 1800 ق ، م وحشیهای یونانی زبان به سرزمین یونان هجوم بردند و تمدن ((منسی )) را تأسیس کردند
اختراع الفبای (( فونتیک )) به وسیله فنیقیها و اختراع پول در آسیای صغیر در حدود 700 ق،م تاثیر عمیقی در اوضاع فرهنگی و اقتصادی اروپا داشت و در حدود 1100 ق،م مهاجمین دیگری به یونان تاختند و تمدن منیسی را از بین بردند و دلتشهرها را تأسیس کردند که سرانجام حکومت دموکراسی در انجام استقرار یافت
از قرن ششم تا چهارم قبل از میلاد فرهنگ[7] و تمدن یونانی به معنی اخذ نشأت یافت ، که فتوحات اسکندر مقدونی باعث گسترش و اشاعه آن در مشرق زمین گردید
در قرن سوم قبل میلاد شهر روم در شبحه جزیره ایتالیا رونق بسیار یافت و پس از جنگهای (( کارتاژی)) سیسیل و ایتالیا جز و قلمرو دولت روم گردید در 14 ق،م یونان یکی از ولایات روم گشت ضمناً ((ملتهای)) اروپای مرکزی پس از دست یافتن به فرانسه و بریتانیا و ایرلند و ایتالیا وارد اسپانیا شدند
فتوحات روم نه فقط وسیله حفظ نظم وبسط تجارت و اشاعه تمدن یونانی رومی شد بلکه وسیله نشر مسیحیت نیز گردید و در سال 224 ب،م دین (( مسیح))دین رسمی امپراطوری گشن . ولی توسط امپراطوری در قرن دوم بعد از میلاد متوقف گردید و مشکلات مالی و عیوب دستگاه اداری و مهاجمات پی در پی اقوام وحشی به مرز های شرقی منجر به متلاشی شدن امپراطوری روم و آغاز قرون وسطی گردید.همان منبع ص 156-
1- عقیده صاحبنظران اروپایی در باب تعلیم و تربیت
الف)افلاطون
افلاطون مدت دو سال در مکتب سقراط به تحصیل مشغول بود . پی از مرگ استاد مدتی به سیر و سیاحت پرداخت پس از مراجعت به وطن به تعلیم و تربیت اشراف زادگان همت گماشت و در باغ خود که به نام ((آکادمی[8])) معروف شده بود طالبان علم ، کسانیکه اوقات خود را صرف تحصیل علمی و کشف حقیقت می کردن تعلیمات فلسفی می داد متاسفانه تعالیم فلسفی افلاطون مبنای علمی و منطقی نداشت اساس حکمت افلاطون دین است که محصوسات ظاهرند نه حقایق و گذرنده اند . نه اصیل و باقی و علم به آنها تعلق نمی گیرد بسیاری از نظریات ایده آلیستی افلاطون به شدت مورد اعتراض ارسطو شاگرد او قرار گرفت .همان منبع ص 162-
ب) ارسطو :
نظریات فلسفی و اجتماعی ارسطو ، در فرهنگ و تمدن اسلامی مخصوصاً پس از استقرار حکومت عباسیان تاثیر فراوانی بخشیده است بنابراین بی مناسبت نیست عقاید و نظریات او را پیرامون تعلیم و تربیت تقل کنیم
به نظر ارسطو (( خانواده یک واحد اجتماعی است که انسان بدون آن نمی تواند زندگی کند ، و خانواده خوشبخت نخواهد بود مگر آنکه زن شریک مرد ومطیع آن باشد و فرزندان از پدر و مادر فرمان برداری کنند و ایشان را گرامی دارند و فرزندان را هیچ حقی نیست ، تنها بر پدر و مادر واجب است که فرزندان خود را تربیت کند و استعدادهای اورا بارور سازد
ج)شران ژاک روسو :
یکی از نخستین کسانی بود که علیهه حالت رسمی آموزش طغیان کرد و حقوق فرد تعلیم و تربیت سخن راند
وی با تمدن که جنبه قراردادی دارد خصومت ورزید و آن را ساختگی و فنابر دانست. روسو بر این باور بود که انسان باید سرنوشت خویش تعیین کند و تحقیق خصلتهای خود را عهده دار شود
روسو در “ ” و تمام آثارش اعتقاد فراوان به عالم طبیعی دارد و می گوید
هر چیزی به همان صورتی که پرورده قدرت آفریدگار جهان است ، خوب است اما هر چیزی در دست انسان تعییر ماهیت دهد
بنابر این تعلیم و تربیت چنانچه بخواهد با طبیعت همنوا شود باید به کودک احترام بگذارد . از آنجا که کودکان از نظر طبیعی با یکدیگر متفاوت اند آموزش و پرورش باید فردیت کودک را مورد توجه قرار دهد . وی مصّرانه سفارش می کمرد که کار تعلیم و تربیت را با شناخت دانش آموزان آغاز کنید به اعتقاد وی قبل از اینکه کودک توانایی فهمیدن بدست آورد نباید به او چیزی آموخت ، روسو بیشترین اهمیت برای فعالیت جسمی و تندرستی قائل بود و عقیده داشت که علائق طبیعی کودک نظیر کنجکاوی و بازی در تعلیم و تربیت او نقش مهمی ایفا می کنند و او معتقد بود که آموزش و پرورش کودک باید کمتر گفتاری و بیشتر حسی و تجربی باشد
روسو پاها ، دستها و چشمها را نخستین معلمان کودک می دانست و عقیده داشت که جایگزین کردن کتاب به جای آنها ، به منزله آنست که کاربرد عقل و خرد دیگران را بیاموزد
روسو بر این باور بود کهم تکیه کودک بیش از حد به حافظه درست نیست و عقید ه داشت که تعلیم و تربیت باید گسترده و همه جانبه باشد به گونه ای که توانایی های بالقوه کودک شکوفا گردد
روند تکوینی و تطبیقی تعلیم و تربیت جهان در قرن بیستم ترجمه و تألیف امان ا; صفوی ص 28-
د- فردریک فروبل:
فروبل معتقد بود که کلیه آموزشهایی که در مدرسه صورت می گرفت باید و اساس درست اولیه را نداشت و عقیده داشت که بدون پرداختن به آموزش و پرورش قبل از دبستان ، کار استعداد با ارزشی نمی توان انجام داد
او در سال 1837 در یک شهر کوچک مدرسه ای برای کودکان 3 تا 8 سال را دایر کرد
فروبل برای مدرسه نامی انتخاب کرد که در زبان آلمانی عجیب و غریب و باور نکردنی بود به مرور واژه طولانی که فروبر بکار برد به کینه و کارتن یا کودکستان تبدیل و در زبانهای زنده دنیا جای خود را باز کرد
فروبل معتقد بود که تعلیم و تربیت باید شخصیت[9] کودک را پرورش و اساساً این رشد باید خود جوش باشد
فروبل هم مانند روسو عقیده داشت که کودک از آغاز موجودی فعال است و جسم او قبل از ذهنش رشد می کند
او فهمیده بود که تعلیم و تربیت باید بر مبنای این حقایق طبیعی بنا شود از این رو برنامه ای کودکستان خود را طوری سازمان داد که کودک را بطور خود جوش به فعالیت وا می داشت در اینجا بود که فروبل از پیشینیان خود گوی سبقت را ربود زیرا وی نخستین کسی بود که ارزش بی پایان دنیای شخصی کودک را از نظر تعلیم و تربیت شناخت
رشد خود جوش ، فعالیت و همکاری اجتماعی ، در فعالیت های کودکستان فروبل به هم آمیخت و حرکت ، بازی ، شعر ، شناخت رنگها ، داستان انواع دیگر فعالیتهای شناخته شده بشری اساس کار کودکستان را تشکیل می دهد
به علاوه کودکستان فروبل واحد کوچکی از جامعه بود که در آن ، شهروند خردسال می آموخت که آزادانه جنب و جوش داشته باشد و درعین حال ملاحظه دوستان خود را بکند
اما آنچه که بیش از هر چیزی کودکستان فروبل را شاخص می ساخت ، داستان بود پس از اینکه معلم داستان را نقل می کرد اثر آن در میان کودک در شعرهایش و بازی های او ، حتی در چیزهایی که می ساخت نمایان می شد فعالیتهای سازنده فروبل از قبیل سوزن کاری، کاردستی، بافندگی و کارهای مختلفی که با شن و گل رس و غیره ;;.. صورت می گرفت توجه نهضت (( آموزش عمل )) منجر شد
ق)فرانسیس بارکر :
بسیاری بارکر را پدر آموزش و پرورش نوین آمریکا می دانند . او در پی آن بود که روش های متداول تعلیم وتربیت را دگرگون سازد
او با یادگیری از طریق کتاب و انباشتن ذهن از حقایق نظری مخالف بود و عقیده داشت که کوشش فردی کودک ، برای یادگیری فوق العاده و با ارزش و مهم است
رومی گفت : هر کودک ، فردیت ، رشته افکار ، تمایلات، امید ، بیم ، غم و شادی خاص خود را دارد
بارکر معتقد بود که تعلیم و تربیت آنست که کودک ، شوق کار ، نظم و ترتیب در کار وعشق به کار و دلبستگی به آن را بیاموزد او با به هم آمیختن نظم و عمل ، پایه و اساس تعلیم و تربیت نوین را بنیان نهاد.همان منبع ص 40-39 امان ا; صفوی
تعلیم و تربیت از دیدگاه اسلام
تربیت بعنی برانگیختن [10]استعدادها و قوای گوناگون انسان و پرورش آنکه باید با کوشش و مساعی خود نیز توأم کرد تا به انتهای کمال و نسبتی خود به میزان طاقت و توانایی نائل شود
این استعداد ها و قوای مختلف و کیفیت کار برو آنها در سایه اعمال منظم و سازمان یافته متربّی تحت نظارت مربی و پرورش کار شکوفایی در رشد خود را آغاز کند
در جهان بینی اسلامی هدف تعلیم و شناخت ذات خداوندی از طریق شناخت انسان است یعنی تعلیم و تربیت وسیله ای محسوب می شود تا بتواند از طریق پرورش استعدادهای انسان ؛ امکان شناخت را از نفس خودش به وجود آورد نا نتیجتاً به معرفت خداوندی برسد به عبارت دیگر هدفهای تعلیم و تربیت اسلامی انسان را از مرحله حیوانی و پست خودش به مرتبه اعلاتر و کاملتر صعود می دهد
در این رهگذر از همان اوان کودکی پرورش قوای سه گاه اصلی انسان یعنی تربیت بدن ، تربیت عقل ، بربیت روح و کنار آن تریبت اخلاقی و پرورش اجزایی که در ارتباط با هم کدام از این سه قوا هستند باید مورد توجه پرورشکار به این اصول قرار گیرد. اما تعلیم با مفهوم محدود آن که عبارت از تقلین و ابصال معلومات با اذهان شاگردان می باشد
پس معلم در دایره وظیفه و حوزه خود عمل می کند . بدینگونه که شاگرد در برابر او ساکت بسر می برد . و القاآت و گفته های او را دریافت کند و آنگاه تربیت متربّی را وا می دارد که شخصا نیز و به منظور حل مشکلات بیندیشد با تعلیم این نقش را به عهده دارد که فقط از همان شاگردان را با معلومات و معارف مختلف محدود می باشد ، که غا لباً این معلومات برای خود شاگردان روشن معلوم نیست
تعلیم با چنین مفهوم محدود خود یک عمل نارسا و ناتمام می باشد زیرا تنها یک ناحیه انسان که عبارت است از ذهن او احتمام دارد
ولی باید گفت که تعلیم صحیح عبارتست از کوششی که معلم باید در زیر سایه آن مشوق و تمایل به علم و عمل و اتمام به آن دو را نفوس شاگردان زنده و بیدار سازد
تفاوت عقل فطرت در این است که عقل قدرت تمیز حق از باطل را دارد و می تواند خوب و بد را از هم تشخیص دهد و انسان را به طرف خود بکشاند در حالی که فطرت تمایلی قلبی و باطنی به سوی خداوند است که گرایشات فطری مورد قبول عقل است و عقل به پیروی از آنها محکوم می کند به این ترتیب عقل و فطرت با هم حضور می یابند.مجتبی، محمد باقر، اسلام و تعلیم و تربیت ، ص 12-
بختیار سفر آبادی – حسینعلی ،رساله دانشنامه مدرس ص
مرور اجمالی بر آموزش پیش دبستانی در کشورهای مختلف جهان
از آنجایی که اطلاع از کم و کیف آموزش و پرورش قبل از دبستان در کشورهای مختلف دنیا می تواند در رهگشای آموزش و پیش دبستانی در کشور ما باشد . بنابراین آموزش پیش دبستانی چند کشور را به شرح زیر عنوان می کنیم
اولین آموزشگاه خردسالان توسط فردریک او برلین در سال 1774 در دهکده ای در فرانسه ایجاد شد که مقدمه ای برای گسترش آموزشگاههای کودکان بود.اما در واقع فردریک فروبل 1852-1782 در تاریخ تعلیم وتربیت به عنوان (( پدر کودکستان )) شناخته شده است
او نخستین فردی بود که نظریه آموزش و پرورش پیش از دبستان را به طور جامع طرح و روش اجرای آن را تنظیم کرد او معتقد بود که جریان زندگی یک انسان نظیر حیات یک نبات است
به عقیده فروبل کودک پاک به دنیا می آید. او مهربانی و محبت را برای توفیق در فن تعلیم ضروری می دانست و آموزش کود کان را معمولاً با مکالمه و بازیهای ساده شروع می کرد و به تدریج به فعالیتهای پیچیده تر می رسید
بعد ها این روش گسترش یافت تا جایی که هم اکنون در اکثر کشورهای جهان آموزش و پرورش قبل از دبستان با جدیت دنبال می شود البته در بعضی از کشورها تا پیش از دوره [11]کودکستان مهد کودکهایی ساخته اند که معمولاً بچه هایی از 1 تا 4 ساله در آنجا نگهداری می شوند اما به هر حال کودکستانها تشکیلاتی رسمی و قابل قبول اکثر کشورها محسوب می شوند
حال به ذکر نمونه هایی از چگونگی این نوع موسسات در چند کشور جهان می پردازیم
در کشور چین ، دوره کودکستان شامل سه مرحله است : مقدماتی، متوسطه ، ارشد. مرحله مقدماتی مخصوص کودکان 3 تا 4 سال ، مرحله متوسطخ مخصوص کودکان 4 تا 5 سال ، مرحله ارشد مخصوص کودکان 5 تا 6 سال است . اداره کودکستانها وشیر خوارگاهها به وسیله دولت یا گروههای خاص مانند کمیته همسایگی در شهر ها ، گروههای تولید در روستا اداره می شوند ، که معمولاً به صورت [12]روزانه یا [13]شبانه روزی می باشد
مواد آمورشی در کودکستانها شامل زبان ، معلومات عمومی ، (مشتمل بردانش ابتدائی در مورد زندگی و محیط طبیعی کودک ، ریاضیات ساده و موسیقی ، هنر، ورزش می باشد
مسئولیت و نظارت بر کار کودکستانها به عهده یک گروه از نمایندگان وزارتخانه های آموزش و پرورش ، بهداری ، دارایی و بودجه فدراسیون زنان کمیته دفاع از کودکان است
در کشور فرانسه آموزش قبل از دبستان مخصوص 2 تا 6 سال است . در این دوره که اختیاری است و در کودکستانها صورت می گیرد شامل سه بخش می شود: بخش اول ، کودکان 2 تا 4 سال بخش دوم کودکان 4 تا 5 سال و بخش سوم کودکان 5 تا 6 ساله .آموزش اساسی در دو بخش اول و دوم عبارت است از ارتباط با جهان خارج و زندگی در کروهی که با گروه خانواده متفاوت است . میان مقصود و ایجاد رابطه کلام و نیز ار راه آواز ، نقاشی و بالا خره حرکت دست و بدن، در این سطح از تربیت کودک مبتهی بر بازی است . بخش سوم از آموزش کودکستانی مسئولیت مرحله انتقال کودک از کودکستان به دبستان برعهده دارد . در این مرحله کودکان ضمن ارائه تمرینات بدنی و فعالیتهای دستی و هنری به تدریج با حساب و خواندن و نوشتن آشنایی پیدا می کنند
به منظور به کار انداختن توانائیهای ذهنی احساس و مهارتهای دستی کودکان ، تا حد امکان آموزش در این مرحله متنوع و غیر یکنواخت است
خصوصیات برجسته آموزش و پرورش در دوران اولیه کودکی در آمریکا این است که این آموزش دارای ماهیتی گزینشی و گلچین کننده می باشد این منظر که می بایست روشها و نظریهای جدید یا بیگانه را رد کرد و حد اقل می بایست تا حددودی آنها را پذیرفت مورد قبول مربیان آمریکایی و نیز عامه مردم بوده است که این مربیان نهایتاً در قبال آن مسئول بوده اند
اما به ندرت دیده شده است که شکل خاصی از آموزش دوران اولیه کودکی دست نخورده و بکر مانده باشد. اغلب در نتیجه برخوردهای متقابل ایدئولوژی های متضاد و نیز شیوه های عملی بسیاری از مربیان آمریکایی خاص در آموزش دوران اولیه کودکی به وجود آمده است
این آموزش در عین سازگاری و استواری انعطاف پذیر نیز هست و علاوه بر آن بهترین وجود نظرات فروبل ، مونته سوری و دیکر نظریه پردازان اروپایی را از آنها گرفته است . نظریه ها ، فنون ومهارتهای آمریکایی را نیز در خود جای داده است . به عبارت دیگر ظهور آموزش دوران اولیه کودکی نه تنها از مربیان اروپایی فوق الذکر ، بلکه از افرادی آمریکایی مانند دیوئ و نیز گروهی دیگر تاثیر پذیرفته است
امروزه بسیاری از متخصصان علوم تربیتی کودکستانها و مهد کودکها را در دوره پیش دبستانی می دانند . اهدافی کهم بر مهد کودکها و کودکستانها مترتب است درست همان اهدافی است که در همه دوره های تحصیلی آموزشگاهی وجود دارد
تفاوت های موجود در چنین مراحل ابتدایی تر اغلب از تفاوت های تدریجی و رشد افراد تحت آموزش آنها ناشی می شود و به تفاوتهای فلسفی یا تفاوت اهداف ارتباطی ندارد
در حال حاضر باسد شکل و محتوای مدارس دوران اولیه کودکی بسته به این امر باشد که ما چه تعریفی از اهداف مدارس ارائه می دهیم و چه منظوری از تحصیل دانش در ذهنمان داریم
اما در ژاپن برنامه ریزی آموزش و پرورش و وزارت علوم و فرهنگ صورت می گیرد. کودکستانها روزانه 4 ساعت کلاس دارند . برنامه های آموزشی آن عبارت است از رعایت بهداشت 24 برنامه – کارهای اجتماعی 27 برنامه – طبیعت شناسی 21 برنامه – زبان 22 برنامه – موسیقی و حرکات موزون 26 برنامه –هنر و کاردستی 17 برنامه در کشور بلژیک آموزش پیش دبستانی بخشی از آموزش پایه محسوب می شود و ویژه کودکان 5/2 سال تا 4 سال که به سه گروه سنی تقسیم می شوند
1-کودکان 5/2 سال تا 4 سال – 2- کودکان 4 تا 5 سال 3-کودکان 5 تا 6 سال گاه برحسب ضرورت ، کودکان سنین مختلف در یک کلاس حاضر می شوند
این مسئله بیشتر در نقاط روستایی و مدارس کو چک مختلف پیش می آید
در دانمارک اگر چه موسساتی برای پذیرش کودکان از بدو تولد وجود دارد . اما آموزش پیش دبستانی به قبل از دوران کودکان به دوره ابتدایی اطلاق می شود
هدف از ایجاد این موسسات کودکان ار با فعالیت های آموزشی قبل از ورود به مرحله واقعی آموزش یعنی به محیط تحصیلی آشنا می سازد
برنامه های این دوره دقیقاً با برنامه های سال اول مدسه هماهنگ و منطقی است
ولی درساعات درسی ، آموزش به معنای مواقعی صورت نمی گیرد و ساعات درس این کودکستانها هر روز 3 ساعت و برای 5 روز در هفته تنظیم شده است
در [14]ایتالیا آموزش قبل از دبستان اجباری نیست و به دو شکل وجود دارد . مهد کودک های روزانه و مهد کودک های شبانه روزی
مهد کودک های روزانه به امر نگهداری و تربیت کودکان زیر سه سال می پردازند و این مهد کودکها به موازات افزایش کارخانجات صنعتی ، رشد و افزایش یافته است و به عنوان موسسات رفاه اجتماعی که جهت نگهداری فرزندان مادرانی که در طی روز مشغول کار هستند بوجود آمده است
ساعتهای آخر مهد کودک ها توسط موسسات خصوصی و زیر نظر مقامات محل اداره می شود . هر کلاس باید دو نفر معلم داشته باشد تا بطور متناوب آن را اداره کنند
آنها باید دارای گواهینامه تربیت معلم ابتدایی باشند . آموزش پیش دبستانی در آلمان شامل مهد کودک و کودکستان است . شرایط سنی برای ورود به مهد کودک حد اقل 3 سال و حد اکثر 6 سال است معمولا کودکان در موسسات آموزشی نزدیک به محل سکونت فرد نگهداری می شوند . این موسسات از روز دوشنبه تا جمعه دایر است و کودکان می توانند از ساعت خانواده های شاغل امکان استفاده از مهد کودکهای خاصی بنام مهد کودکهای هفتگی وجود دارد که تمام هفته دایر است
علاوه بر این موسسات فصلی هشت ماهه ای نیز در مناطق روستائی تاسیس شده است
آموزش نگهداری کودکان در موسسات آموزش پیش دبستان رایگان است و خانواده ها تنها مبلغ نا چیزی برای غذای کودک خود می پردازند در آلمان تغذیه و نگهداری کودکان کمتر از 3 سال به عهده کودکهایی است که زیر نظر وزارت بهداشت عمومی اداره می شوند
حداقل سن پذیرفته شدن در مهد کودک ، بیست هفته است
مادرانی که هنوز درس می خوانند و یا دوره های آموزشی می بینند ، می توانند کودکان خود را از 10 هفتگی به مهد کودک بسپارند . مادران شاغل پس از تولد کودک خود ، از یک مرخصی یک ساله با حقوق استفاده می کنند . در کشورهای رومانی آموزش کودکان 3 تا 6 ساله نخش جدایی ناپذیر نظام آموزشی این کشور به حساب می آید
در حال حاضر بیش از 75% از کودکان که 3 تا 6 سال سن دارند در این بخش بر فراگیری مشغولند
کودکستانهای کشور رومانی زیر نظر وزارت آموزش و پرورش و همچنین نظارت شوراهای مردمی اداره می شوند و برنامه آن بخشی از برنامه های دولت ، برای گسترش اقتصادی و اجتماعی محصوب می شوند . این کودکستانها چندین نوع هستند
الف)کودکستانهای تمام وقت در مناطق شهری و روستای
ب) کودکستانهایی با برنامه طولانی و هفتگی برای کودکانی که مادران آنها در گروههای کار شاغل هستند
ج) کودکستانهایی با برنامه های آموزشی و درمانی برای کودکان معلول و عقب مانده ذهنی
د) خانه کودکان که در آنها از کودکان یتیم و بی سرپرست نگهداری می شوند
کودکان دو موسسات به سه گروه سنی تقسیم می شوند که در طول هفته برنامه های درسی ، ورزشی و بازی برای آنان درنظر گرفته شده است . سازمانها و موسسات مختلفی در اداره کودکستانها نقش دارند . از جمله رادیو و تلوزیون هر روز برنامه هایی برای کودکان پیش دبستان پخش می کنند و کتابها و مجله های متعدد برای آنان چاپ و منتشر می شود
1- تاثیر اشتغال مادر بر عملکرد کودکان پیش دبستانی
زمان و میزان اشتغال مادر در نخستین سال زندگی فرزند وی با عملکرد شناختی و رفتاری پایین تر فرزندان در سه سال بعد ، ارتباط دارد و در این مطالعه اطلاعت هفتگی از اشتغال مادر در سه سال نخستین پس از تولد فرزند گرد آوری شد
نگاه این کودکان (527=n همگی سفید پوست ) در سن 3 یا 4 سالگی برای تعیین عملکرد شناختی و رفتاری ، مورد ارزیابی قرار گرفتند
زمان اشتغال مادر مهمترین عامل بود. کودکانی که مادرانشان تا ربع چهار سال اول زندگی کودک به دنیای کار وارد نشده در مقایسه با مادرانی که کار کردن را زودتر آغاز کرده بودند ، عملکرد بهتری داشتند
ورود مادر به نیروی کار در ربع دوم نخستین سال زندگی کودک در مقایسه با ربع اول به عملکرد شناختی و رفتاری کودک بیشتر اطمه را می زند
هر گاه اشتغال مادر تا دومین یا سومین سال زندگی کودک به تعویض می افتاد ، تاثیر آن بر این عملکرد ها قابل چشم پوشی بود
کودکانی که مادرانشان در خلال سال اول زندگی آنها کمتر از 10 ساعت در هفته کار می کردند کمترین تاثیر منفی را تجربه می کردند
کودکانی که مادرانشان 20 ساعت و بیشتر کار می کردند ، متحمل تاثیر منفی بیشتری می شدند نظر نویسندگان این است که امکان دارد مادری که بیش از 20 ساعت در هفته کار می کند : نسبت به مادری که در هفته 10 تا 11 ساعت به کار مشغول است
شیوه استوارتری را برای مراقبت از کودک بر قرار ساخته باشد و این برای رشد کودک سودمند است
فرزندان داور پناه – پژوهش های روانشناختی ص
2- اثر اشتغال مادر بر رشد کودک
3- همه روزه مادران بیشتری به اشتغال در خارج از خانه روی می آورند
با توجه به نتایج حاصل از پژوهش در زمینه وابستگی کودک و مزایای برخورداری از یک محیط انگیزنده در نخستین سالهای زندگی لازم است حاظر را بر نسلهای آینده بررسی کنیم
مادران شاغل ترتیبات گوناگونی برای نگهداری کودکانشان به کار می گیرند
اکثر آنان به هنگام کار ، کودکان پیش دبستانی خود را تحت مراقبت یک پرستار یا یکی از خویشاوندان خود قرار می دهند و بقیه آنها را به مهد کودک می سپارند
روشن است که تاثیر اشتغال مادر بر رشد کودک تا حدود زیادی بستگی به کیفیت مراقبت از کودک ، توسط جانشین مادر دارد
پژوهش در این زمینه به دو حوزه گسترده متمرکز شده است
1- اثرات عمومی داشتن مادر شاغل در مقایسه با مادر تمام وقت بر کودک
2- اثر مراقبت فردی در مقایسه با مراقبت گروهی
به نظر می رسد دختران بیشتر از پسران از داشتن یک مادر شاغل بهره می برند
دخترانی که مادران شاغل دارند ، نسبت به دخترانی که مادران غیر شاغل دارند، از خود پسندگی ، سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی بیشتر برخوردارند و تمایل بیشتری به اشتغال نشان می دهند
پسران مادران شاغل نیز در مقایسه با پسران مادران غیر شاغل از خود پسندگی و سازگاری اجتماعی بیشتری برخوردارند اما پیشرفت تحصیلی با نمره های آنها در آزمونهای شناختی پایین تر است
این یافته ها را چگونه باید تبیین کرد ؟ به چند شیوه می توان به تبیین این یافته ها پرداخت . احتمال دارد فقدان تحریک فکری که از اشتغال مادر ناشی می شود اثر معکوس هم دختران و هم پسران داشته باشد
اما در مورد دختران این کمبود با مزایای دیگری مانند برخور داری از خود پسندگی بیشتر و داشتن مادری موفق ولایق به عنوان الگو جبران می گردد
پسر کوچولوهایی که در سنین پیش از دبستانی ، مادران تمام وقت و غیر شاغل دارند در نوجوانی ممکن است از [15]توانایی ، بازی داری و [16]ترس بیشتری نشان می دهند
یک مادر شاغل ممکن است آنچنان در نقش خود غرق گردد که پسرش را به وابستگی بیشتر تشویق کند و نتواند او را آزاد گذارند تا رفتارهای رشد یافته تری کسب کند
تو ظهور و تا حدی تشویق کننده در کشور چینت به محض آنکه کودک به دو ماهگی رسید مادر می تواند ، او را به مهد کودک محل کار خود بسپارد . این گونه مادران در فواصل معینی برای شیر داردن به بچه خود به مهد کودک می روند
در این کشور کودکان وقتی به دو یا سه سالگی می رسند ، والدینشان صبحها آنها را به یک مهد کودک نزدیک به خانه خود میسپارند و شامگاهان پس از باز گشت از کار آنها را به خانه می برند
واضح است که هر نوع کو ششی برای ارزیابی آثار مراقبت خانگی در مقابل مراقبت گروهی از کودک ، بستگی به امکانات موسسه پرورشی کودک و وضع خانواده دارد
برای مثال : همچنین اظهار نظر قبلی ما که پیشرفت پسرهای مادران شاغل در مقایسه با پسرهای ماردان غیر شاغل در سطح پایینتری است ، تنها در مورد پسرهای طبقه متوسط صادق است
برعکس ، در مورد خانواده های بسیار فقیر ، پسران مادران شاغل در آزمونای شناختی ، نمره ای بالاتر از پسر های مادران غیر شاغل دارند
این اثر اشتغال مادر احتمالاً از عوامل متعددی است اما به نظر می رسد که یکی از مهمترین آنها نقش مادر به عنوان یک معلم است
مادران طبقه متوسط نسبت به مادران طبقات پایین تر از تحصیلات بیشتری بر خوردارند ولی می توانند معلم خوبی برای فرزندان خود باشند و تحریک ذهنی گسترده تری برای وی فراهم سازند
بنابراین ، اشتغال مادر ، کودکان طبقه متوسط را بیشتر از کودکان طبقه پایین دچار می کند
اگر برای کودکان طبقه پایین در زمان غیبت مادر محیطی سرشار از تحریک ذهنی فراهم شود
برای مثال : کودک را به مهد کودک مجهز بسپار که معلمان کار آزموده ای دارد ، می توان انتظار داشت که مهارتهای تحصیلی آنان پیشرفت کند
بسیاری از مهد کودکها زا افراد [17]آموزش دیده ای اداره می کنند ، که مسولیت گروه کوچکی از کودکان را بر عهده دارند و تلاش فراوانی برای حمایت عاطفی از کودکان و آموزش مهارتهای اجتماعی و تحصیلی به آنها از خود نشان می دهند
از سوی دیگر ، خدمات برخی از این مراکز از محدوده رفع نیاز های جسمانی کودکان فراتر نمی رود
از آنجا که تجارب سالهای پیش از دبستان ، اساس ، بعدی است ، باید از حان داشت
کودکانی که بیشتر ساعات بیداری خود را در شرایطی کم و بیش عاری از تحریک ذهنی به سر می برند مسلماً به میزان زیادی لطمه می بینند
با توجه به شمار روز افزون مادران شاغل که کودکان خردسال دارند (در آمریکا تقریباً 45 درصد مادران متأهل و 60 درصد مادران مجرد که دارای کودکانی در سنین پیش از دبستان هستند به کار اشتغال دارند) فراهم آوردن تحصیلات و متناسب با در آمد افراد برای مراقبت از کودکان یک مسئله مهم اجتماعی به حساب می آید
براهنی و همکاران ، زمینه روانشناسی جلد اول ، ترجمه ص 146 ، 145 ،144 ،
نگرشی بر سیر تعلیم و تربیت کودکان در ایران و جهان