پروژه پایان نامه اثر شوری و قلیائیت بر دینامیک ماده آلی و خصوصیات فیزیکی خاکهای با کاربری مختلف تحت pdf دارای 149 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه پایان نامه اثر شوری و قلیائیت بر دینامیک ماده آلی و خصوصیات فیزیکی خاکهای با کاربری مختلف تحت pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه پایان نامه اثر شوری و قلیائیت بر دینامیک ماده آلی و خصوصیات فیزیکی خاکهای با کاربری مختلف تحت pdf
1-1بیان مسأله و ذکر مشکل
1-2تعاریف خاکهای شور و سدیمی
1-3- منشأ نمک در طبیعت
1-3-1- عوامل موثر در شور و سدیمی شدن خاک و آب
هوادیدگی
رسوبات ثانویه یا فسیلی
فرونشستهای جوی
فعالیتهای بشر
1-3-2- شرایط مناسب برای شور و سدیمی شدن خاکها
طبقه بندی خاکهای شور و سدیمی در جهان
خصوصیات خاکهای شور
خاکهای شور و سدیمی
خاکهای سدیمی
1-4- طبقه بندی خاکهای شور و سدیمی در ایران
1-4-1- شوری
1-4-2- سدیمی بودن
1-4-3- نمک غالب خاکهای سدیمی
1-5- خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاکهای شور و سدیمی
1-5-1- خصوصیات فیزیکی
عمق مؤثر
وزن مخصوص ظاهری
توزیع خللوفرج
هدایت هیدرولیکی یا آبگذری
قابلیت استفاده آب خاک
ساختمان خاک
سرعت نفوذ
بافت خاک
قابلیت کشت و کار
پراکنش رسها و هدایت هیدرولیکی
1-5-2- خصوصیات شیمیایی:
واکنش خاک
نسبت جذب سدیم محلول (SAR) و درصد سدیم تبادلی (ESP)
نمکهای محلول – شوری خاک
هدایت الکتریکی:
1-6- اثر شوری و قلیائیت بر رشد گیاهان
7-1- سوالاتی که در این تحقیق مطرح میباشند عبارتند از :
8-1- فرضیات مطرح شده عبارتند از:
9-1- اهداف
2-1- خاکهای بکر و تأثیر کشت و کار بر کیفیت و پایداری آن
2-2- تاثیر شوری، سدیم تبادلی و میزان ماده آلی خاک بر خصوصیات مختلف خاکها
2-2-1- تاثیر شوری، سدیم تبادلی و میزان ماده آلی خاک بر میزان رس قابل انتشار
2-2-2- تاثیر شوری، سدیم تبادلی و میزان ماده آلی خاک بر هدایت هیدرولیکی خاک
2-2-3- اثر شوری و سدیم تبادلی بر دینامیک ماده آلی و سرعت تجزیهی آن
3-1- زمان و مکان انجام پژوهش
3-2- مشخصات کلی مناطق مورد نمونه برداری
3-3- تهیه نمونههای خاک و تیمار کردن آنها
3-4-1- تجزیههای فیزیکی انجام شده روی خاکها و خاکدانه ها
بافت خاک
دانسیته توده خاک
پایداری خاکدانهها
رس قابل انتشار
تعیین رطوبت ظرفیت مزرعه و رطوبت نقطه پژمردگی
هدایت هیدرولیکی اشباع
3-4-2- روشهای تجزیه شیمیایی انجام شده بر روی خاکها
اندازهگیری واکنش خاک
هدایت الکتریکی(ECe )
کاتیونهای محلول
کربن آلی
3-4-3- تجزیه های بیولوژیکی انجام شده روی خاکدانهها
تنفس میکروبی
3-5- تجزیه و تحلیل دادهها
4-1- تأثیر شوری و قلیائیت بر میزان پایداری خاکدانهها در خاکهای با کاربری متفاوت
4-1-1- تأثیر شوری بر میزان پایداری خاکدانهها در خاکهای با کاربری متفاوت
4-1-2- تأثیر قلیائیت بر میزان پایداری خاکدانهها در خاکهای با کاربری متفاوت
4-2- تأثیر شوری و قلیائیت بر میزان رس قابل انتشار در خاکهای با کاربری متفاوت
4-2-1- تأثیر شوری بر میزان رس قابل انتشار در خاکهای با کاربری متفاوت
4-2-2- تأثیر قلیائیت بر میزان رس قابل انتشار در خاکهای با کاربری متفاوت
4-3- تأثیر شوری و قلیائیت بر میزان هدایت هیدرولیکی اشباع خاکهای با کاربری متفاوت
4-3-1- تأثیر شوری بر میزان هدایت هیدرولیکی اشباع خاکهای با کاربری متفاوت
4-3-2- تأثیر قلیائیت بر میزان هدایت هیدرولیکی اشباع خاکهای با کاربری متفاوت
4-4- تأثیر شوری و قلیائیت بر میزان تنفس میکروبی خاکهای با کاربری متفاوت
4-4-1- تأثیر شوری بر میزان تنفس میکروبی خاکهای با کاربری متفاوت
4-4-2- تأثیر قلیائیت بر میزان تنفس میکروبی خاکهای با کاربری متفاوت
4-3- نتیجه گیری کلی
4-4- پیشنهادات و راهکارها
منابع
بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه پایان نامه اثر شوری و قلیائیت بر دینامیک ماده آلی و خصوصیات فیزیکی خاکهای با کاربری مختلف تحت pdf
افیونی، م.، مجتبیپور، ر. و نوربخش، ف. 1376 خاکهای شور و سدیمی (اصلاح آنها). انتشارات ارکان، اصفهان، ایران
بایبوردی، م. 1385 خاک: پیدایش و ردهبندی، انتشارات دانشگاه تهران
برزگر، ع. 1387خاکهای شور و سدیمی: شناخت و بهرهوری، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز
بنایی، م. ح.، مؤمنی، ع.، بایبوردی، م. و ملکوتی، م. ج. 1384 خاکهای ایران. انتشارات سنا. تهران، ایران
پذیرا، ا. 1376 بررسی و تعیین آب مورد نیاز آبشویی خاکهای شور و سدیمی. مجموعه مقالات علمی- تخصصی تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، 4(6): 45-56
تاجآبادیپور، ا. 1376 اثرات بقایای گیاهی شیرین بیان بر اصلاح خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاکهای شور و سدیمی مناطق استان فارس و کرمان. پایان نامه کارشناسی ارشد خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
توسلی، ا. 1376 اصلاح خاکهای شور و سدیمی، بررسی آبشویی و اصلاح اراضی دشت ورامین. انتشارات دانشگاه تهران
جعفری، م. 1379 خاکهای شور در منابع طبیعی، شناخت و اصلاح آنها. انتشارات دانشگاه تهران
حاجی عباسی، م. ع.، میرلوحی، آ. ف. و صدرارحامی، م. 1381 مطالعه موردی تأثیر تبدیل مراتع به اراضی کشاورزی بر برخی ویژگیهای فیزیکی و حاصلخیزی و شاخص کشت پذیری خاک در بروجن. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 6(1): 149-161
حقنیا، غ. 1374 دشواریهای نفوذ آب در خاک (پیشگیری، شناسایی و راه حل آن). ترجمه و تدوین، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
روستا، م. ج.، گلچین، ا.، سیادت، ح. و صالح راستین، ن. 1381 تأثیر مواد آلی و ترکیبات معدنی بر بعضی از ویژگیهای شیمیایی و فعالیت بیولوژیکی یک خاک سدیمی، مجله علوم خاک و آب، 16(1):33-45
سماعی، ح. 1385 تأثیر پلیمرهای محلول در آب بر برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاکها و رشد گیاه. پایاننامه کارشناسی ارشد خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
علی احیایی، م. و بهبهانیزاده، ع. ا. 1372 شرح روشهای تجزیه خاک جلد اول. وزارت کشاورزی. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. موسسه تحقیقات خاک و آب کشور. نشریه شماره 893
علیمردانی، آ. 1389 تأثیر مواد آلی و گچ و اسید سولفوریک بر برخی از ویژگیهای خاکهای سدیمی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
کریمی، ح.، صوفی، م.، حق نیا، غ. و خراسانی، ر. 1386 بررسی پایداری خاکدانهها و پتانسیل فرسایش خاکهای لومی و لوم رسی شنی: مطالعه موردی دشت لامرد- استان فارس. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 14(6): 50-58
کسرائیان، م. 1376 تأثیر گچ و کلرید کلسیم بر برخی از ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی خاکهای شور و سدیمی استان فارس، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
کلیچ، س. 1385 اصلاح خاکهای شور و سدیمی با روشهای شیمیایی و بیولوژیکی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
مهاجر میلانی، پ. 1379 مروری بر تحقیقات کاربرد گوگرد و مشتقات آن. مؤسسه تحقیقات آب و خاک، ماهنامه زیتون، 142: 28-23
مهدوی، ا. 1387 اثرات مواد آلی بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی دو نوع خاک شور و سدیمی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
Abrol, I. P., Yadav, J. S. P. and Massoud, F. I. 1988. Salt-affected soils and their management. FAO Soils Bulletin. Number
Abdou, F. M., Elkobia, T. and Sorensen, L. H. 1975. Decomposition of native organic matter and 14C labelled barley straw in different Egiptian soils. 13: 203-
Alexander, S., Sara, S. and Luc, C. 2006. The Role of agriculture in reducing poverty in tanzania. A household perspective from Rural Kilimanjaro and Ruvuma. Paper presented at the CSAE Conference. In: Reducing Poverty and Inequality: How can Africa be included Held on 19-21 March 2006, at St Catherine’s College, Oxford England
Amezketa, E., Aragues, R. and Bazol, R. 2005. Efficiency of sulfuric acid, mined gypsum and two gypsum by products in soil crusting prevention and sodic soil reclamation. Agronomy Journal. 97: 983-
Ashraf, M., Saeed, M. M. and Ashfaq, A. 2004. Effect of sulfurous acid generator treated water on soil physio-chemical properties and crop yield. Sarhad Journal of Agriculture. 20 (4): 563-
Aylmore, L. A. G. and Quirk, J. P. 1960. The structural status of clay systems: Clays and clay minerals. 9: 104-
Baldock, J. A., Aoyama, M., Oades J. M. and Grant, C. D. 1994. Structural amelioration of South Australian red-brown earth using calcium and organic amendments. Australian Journal of Soil Research. 32: 571-
Baldock, J. A., Oades, J. M., Waters, A. G., Peng, X., Vassallo, A. M. and Wilson, M. A. 1992. Aspects of the chemical structure of soil organic materials as revealed by solid state 13C NMR spectrometry. Australian Journal of Soil Research. 30:71-
1-1بیان مسأله و ذکر مشکل
در بسیاری از نقاط جهان، ساختمان خاک و پایداری آن برای کارهای کشاورزی نامناسب گردیده است. عواملی مانند کاهش مقدار مادهی آلی خاک، شور و قلیا شدن اراضی، افزایش میزان سدیم تبادلی و کاهش فعالیت موجودات خاکزی در این امر دخالت داشتهاند. تخریب ساختمان خاک باعث کاهش سرعت نفوذ آب به خاک، افزایش آبدوی سطحی و فرسایش خاک، کاهش تهویه خاک و در نهایت کاهش عملکرد محصولات زراعی میشود (Gregorich et al., 1998). خاکهای شور و سدیمی از مشخصه مناطق خشک و نیمه خشک بوده که در کشور ما از وسعت قابل ملاحظهای برخوردار است. به عبارت دیگر وضعیت آب و هوایی در این مناطق باعث شده که دو عامل مهم در زراعت، یعنی آب و خاک، از کیفیت چندان خوبی برخوردار نباشند
بر اساس گزارش اخیر فائو در سال 2000 وسعت کل اراضی شور و سدیمی در جهان 831 میلیون هکتار میباشد که شامل اراضی شور و سدیمی در آفریقا، آسیا، استرالیا و آمریکا است ( Martinez and Beltran, 2005). وسعت خاکهای سدیمی در جهان 210 میلیون هکتار و در ایران 686 هزار هکتار برآورد شده است (Sumner, 2000). ایران دارای وسعتی معادل 1648800 کیلومتر مربع است که جمعاً 18 میلیون هکتار و یا 10 درصد خاکهای ایران را خاکهای شور و سدیمی تشکیل میدهد که از این مقدار 7 میلیون هکتار باتلاقهای شور کویر لوت و کویر نمک میباشد. بر اساس مطالعات مشعلی که وسعت اراضی شور و سدیمی را برای تمام کشورها تعیین کرده است، در ایران 8/23 میلیون هکتار اراضی شور و سدیمی وجود دارد. بیشترین درصد اراضی شور جهان در پاکستان، ایران و ازبکستان است. بیشترین درصد اراضی سدیمی در مجارستان و ازبکستان است. بیشترین وسعت اراضی شور بترتیب در چین (5/73 میلیون هکتار)، آرژانتین (1/33 میلیون هکتار) و استرالیا (5/24 میلیون هکتار) است و بیشترین وسعت اراضی سدیمی جهان در استرالیا (6/132 میلیون هکتار) وجود دارد (Mashali, 1999). وسعت اراضی شور و سدیمی در ایران بین 16 تا 23 میلیون هکتار میباشد (سیادت و همکاران، 1997). پذیرا و صادق زاده (1376) عدد 24 میلیون هکتار را ارائه دادهاند. متغیر بودن وسعت اراضی شور و سدیمی به علت تغییرات شوری در طی فصل رشد، بارندگی و آبشویی و یا اضافه شدن املاح به وسیله آب آبیاری است
جدول 1-1 گسترش خاکهای شور و سدیمی را در قارههای مختلف نشان میدهد. زمینهای شور و سدیمی حدود 13 درصد از کل زمینهای قابل کشت جهان را تشکیل میدهند و این گونه خاکها در بیش از 100 کشور جهان وجود دارند. خاکهای شور و سدیمی نه تنها در مناطق خشک و نیمه خشک به وفور یافت میشوند بلکه در سایر شرایط آب و هوایی، به دلیل حمل نمکها به وسیلهی سیلابها و رسوبات بادی نیز یافت میشوند
جدول 1-1 گسترش خاکهای شور و سدیمی در جهان (Mashali, 1999)
منطقه
سطح کل
اراضی شور
درصد از کل
اراضی سدیمی
درصد از کل
آفریقا
1/
7/
5/
8/
آسیا و استرالیا
2/
1/
3/
6/
اروپا
8/
7/
3/
7/
6/
آمریکای لاتین
6/
5/
9/
5/
خاور میانه
9/
5/
1/
1/
8/
آمریکای شمالی
7/
6/
2/
5/
8/
جمع کل
3/
1/
9/
3/
5/
اعداد جدول به میلیون هکتار است
مساحت جهانی خاکهای سدیمی، حدود 210 میلیون هکتار را شامل میشود که قسمت اعظم آنها در جنوب سیبری، استپهای وسیع روسیه و آسیای میانه و استرالیا پراکندهاند. در اروپا، کشورهای مجارستان، رومانی و اوکراین در مساحتهای قابلتوجهی، خاکهای سدیمی دارند. در آسیا، در کشورهای گرجستان، آذربایجان، ترکمنستان، ایران، منچوری چین، هندوستان و پاکستان، خاکهای سدیمی به طور پراکنده وجود دارند. در آسیا پس از چین ایران بیشترین مساحت خاکهای سدیمی را داراست (Mashali, 1999)
بررسی تاریخچهی کشاورزی در جهان نشان میدهد که بدون در نظر گرفتن موازنهی نمک و آب و خاک و احداث زهکشها، کشاورزی به خصوص در مناطق خشک و نیمهخشک، پایدار نمیباشد (Hillel, 2005). خصوصیات فیزیکی و مکانیکی خاکها غالباً به کیفیت، اندازه و دوام خاکدانهها و پایداری آنها در آب وابسته است. بدین دلیل، مطالعات دربارهی طبیعت خاکدانههای خاک به عنوان ابزاری برای ارزیابی خصوصیات فیزیکی و مکانیکی خاک در نظر گرفته میشود. اگر خاکدانههای خاک در شرایط خیس شدن و یا به وسیلهی عملیات ماشین آلات کشاورزی از هم فرو نپاشد، پیشبینی میشود که آبیاری، زهکشی، بارندگی و عملیات کشاورزی اثر نامطلوبی روی ساختمان خاک نداشته باشد و خاک پایداری نسبتاً قابلقبولی داشته باشد ( Bybordi, 1990). همچنین با شور شدن خاک و بالا رفتن میزان نمک محلول در خاک، فشار اسمزی بالا رفته و در نتیجه جذب آب توسط ریشه گیاهان دچار مشکل میشود و توان تولید گیاه برای دادن محصول مقرون به صرفه ناچیز میگردد (Gordon et al., 2003)
1-2تعاریف خاکهای شور و سدیمی
شور و قلیا شدن خاک از فرآیندهای اصلی تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمهخشک به شمار میرود (Metternicht and Zink, 1996 ). بر اساس تعریف شانونوگریو[1] (1999) شوری عبارت است از حضور بیش از اندازهی نمکهای قابل حل و عناصر معدنی در محلول آب و خاک که منجر به تجمع نمک در ناحیه ریشه شده و گیاه در جذب آب کافی از محلول خاک با مشکل روبرو میشود. رودس[2] و همکاران (1992) واژه خاک شور را به خاکهایی اطلاق کردند که بیش از 1/0 درصد نمک داشته باشد. بر اساس تعریف، خاک شور به خاکهایی اطلاق میشود که غلظت املاح محلول در آن به قدری باشد که عملکرد را کاهش دهد مشروط بر آن که سایر عوامل مانعی برای رشد محصول ایجاد نکنند. خاکهای سدیمی خاکهایی هستند که حاوی نمکهای سدیم با قابلیت هیدرولیز قلیایی میباشند، عمدتاً املاح موجود در این خاکها شامل کربنات سدیم میباشد و در قدیم تحت عنوان قلیا از آنها نام برده شده است. به طور کلی میتوان گفت تجمع املاح اضافی در مناطقی که دارای نمکهای محلول در ترکیبات مادری، سفره آب زیرزمینی بالا، تبخیر و تعرق بالا و کمبود باران سالیانه میباشند صورت میگیرد (Metternicht and Zink, 2008). در یک تقسیم بندی، شوری و قلیائیت به دو نوع اولیه و ثانویه طبقهبندی میشود. شوری اولیه به علت عوامل طبیعی (عمدتاً به علت وجود سازندهای شور در منطقه) به وجود میآید و علل ایجاد شوری ثانویه عبارتند از: 1- آبیاری با آبهای شور 2- هوادیدگی اولیه و ثانویه در خاک 3- کاهش مواد آلی خاک و 4- نوسان آبهای زیرزمینی (Metternicht and Zink, 1996). خاکهای متأثر از نمک دارای مقادیر زیادی املاح محلول میباشند که کاتیونها و آنیونهای غالب آن را Na+، Ca2+، Mg2+، K+، Cl- وSO42- تشکیل میدهند (Yadav and Girdhar, 1980)
در مناطق خشک و نیمهخشک، نمکهای محلول موجود در خاک عمدتاً مرکب از کلریدها و سولفاتهای سدیم، کلسیم و منیزیم میباشند. در خاکهای شور، بیکربناتها به مقدار بسیار کمی وجود داشته و کربناتها معمولاً وجود نداشته و یا در مقادیر بسیار جزئی دیده میشوند. در مناطقی با درجه خشکی کمتر، کربنات و بیکربنات سدیم غالب میباشند و یونهای سدیم در کمپلکس تبادلی خاک جذب سطحی شده و منجر به ایجاد خاکهای سدیمی میشوند (Oldeman et al., 1991). خاکهای سدیمی هر چند دارای مقادیر نسبتاً کمی از نمکهای محلول هستند، اما ترکیب نمکهای موجود در این خاکها نسبت به خاکهای معمولی و شور تفاوت زیادی دارد. این خاکها دارای مقادیر زیادی کربنات و بیکربنات سدیم هستند که این نمکها قابلیت هیدرولیز شدن را دارند. مقادیر کمی از کلرایدها و سولفاتها نیز در این خاکها دیده میشوند. مقدار یون کلسیم در این خاکها بسیار کم است زیرا این یون در اثر حضور یونهای کربنات رسوب میکند. (Dorgan et al., 1982 وMetternicht and Zink, 2008). این دو گروه اصلی خاکهای متأثر از نمک نه فقط از نظر خصوصیات شیمیایی با یکدیگر متفاوت هستند، بلکه از نظر پراکنش در واحدهای جغرافیایی و ژئوشیمیایی نیز با همدیگر متفاوت میباشند. علاوه بر این از نظر خصوصیات فیزیکی و بیولوژیکی نیز تفاوتهایی در آنها مشاهده میشود. بر همین اساس دو راه متفاوت برای اصلاح و استفاده زراعی از آنها وجود دارد، ویژگیهایی که باعث تمایز این دو گروه گسترده از خاکهای متأثر از نمک میشود در جدول 1-2 ارائه شده است
جدول 1-2- خصوصیات متمایز کننده خاکهای شور از خاکهای سدیمی
خاکهای سدیمی
عموماً مقدار نمکهای محلول طبیعی محسوس نیست و بیشتر نمکهای قابل اندازهگیری در خاک در اثر هیدرولیز نمکهایی نظیر کربنات سدیم به وجود میآید.
خاکهای شور
نمکهای غالب محلول در این خاکها بیشتر شامل کلرورها و سولفاتها است.کلریدها، سولفاتها و گاهی اوقات نیتراتها و مقادیر کمی از بیکربناتها نیز وجود داشته ولی فاقد کربناتها هستند
خصوصیات شیمیایی
واکنش خاک در گل اشباع در این خاکها بیشتر از 2/8 میباشد
واکنش خاک در حالت گل اشباع در این خاکها کمتر از 2/8 میباشد
سدیم قابل تبادل در این خاکها بیشتر از 15 بوده و این معمولاً حدی است که در بالاتر از آن در کلاس سدیمی قرار میگیرد. هدایت الکتریکی عصاره اشباع در این خاکها کمتر از 4 دسی زیمنس بر متر میباشد
هدایت الکتریکی عصاره اشباع در این خاکها در دمای 25 درجه سانتیگراد بیشتر از 4 دسی زیمنس بر متر بوده و این حدی است که در بالاتر از آن خاک در کلاس شوری قرار دارد
در این خاکها وجود رابطه مشخصی بین واکنش گل اشباع و سدیم قابل تبادل خاک و نسبت جذب سدیم محلول در عصاره اشباع تعیین نشده و برای گروهی از خاکها واکنش خاک میتواند فاکتور قابل قبولی از سدیم یا قلیایی بودن خاک باشد
عموماً هیچ رابطه مشخصی بین واکنش در گل اشباع خاک و سدیم تبادلی و نسبت جذب سدیم در عصاره اشباع معین نشده است
عموماً مقادیر گچ و سایر املاح در این خاکها کم و یا ناچیز است
خاکها شامل مقادیر کافی از نمکهای محلول کلسیم نظیر گچ است
سدیم به عنوان کاتیون غالب در این خاکها وجود دارد. واکنش بالای خاک در این خاکها باعث رسوب کلسیم و منیزیم شده و غلظت این املاح را در خاک کم کرده است. پتاسیم: گاهی اوقات (به شکل تبادلی و محلول).کلسیم و منیزیم در مقادیر کم. در واکنش خاک بالا و در حضور کربناتها کلسیم و منیزیم رسوب میکنند
گرچه سدیم عموماً جز کاتیونهای غالب است ولی در این خاکها مقادیر محسوسی از کاتیونهای دو ظرفیتی نظیر کلسیم و منیزیم نیز وجود دارد. سدیم:کمتر از نیمی از کاتیونهای محلول. کلسیم و منیزیم:مقادیر قابلتوجه پتاسیم:معمولاً حضور ندارد
در حضور سدیم قابل تبادل و واکنش بالای خاک جز رس خاک پراکنده شده و خاک دارای ساختمان پایدار نیست
در حضور مقادیر بالای املاح محلول جز رس خاک فلکوله شده و خاک دارای ساختمان پایدار و محکمی است
خصوصیات فیزیکی
نفوذپذیری این خاکها نسبت به آبوهوا محدود بوده و خصوصیات فیزیکی این خاکها با افزایش سدیم قابل تبادل و واکنش خاک تخریب میشود. پراکنده شدن و نامحلول گشتن مادهی آلی. پراکنده شدن رس. ساختمان منشوری یا ستونی
نفوذپذیری این خاکها نسبت به آب و هوا و دیگر خصوصیات فیزیکی معمولاً با خاک معمولی قابل مقایسه است. معمولاً فولکوله میشوند. نفوذپذیری برابر یا بیشتر از خاکهای غیر شور
عمده تأثیرات زیادی سدیم قابل تبادل و ضعیف شدن خصوصیات فیزیکی خاک و در نتیجه نفوذ آب، هوا و رشد گیاه است
عمده تأثیرات املاح روی فشار اسمزی در محلول خاک و در نتیجه کاهش آب قابل استفاده در خاک است
تأثیر روی رشد گیاه
سمیت از نظر سدیم، کلر و مولیبدن
برهم زدن تعادل عناصر غذایی به واسطه بالا بودن واکنش خاک و در نتیجه کمبود عناصر غذایی
شوری در به وجود آمدن سمیت یونهای ویژه نظیر سدیم، کلر و بُر و; مؤثر است
خاکهای سدیمی ضرورتاً نیاز به تعویض سدیم در کمپلکس تبادلی توسط کلسیم بوده که به واسطه بکار بردن مواد اصلاحی، آب شویی و زهکشی املاح در این خاکها فراهم میشود
خاکهای شور ضرورتاً احتیاج به رفع املاح زیادی از ناحیه ریشه به وسیله آب شویی و زهکشی دارند. بکار بردن مواد اصلاحی ممکن است بندرت احتیاج باشد
اصلاح
خاکهای سدیمی در مناطق خشک و نیمهخشک و نیمه مرطوب غالب هستند
خاکهای شور عمدتاً در مناطق خشک و نیمهخشک قرار داشته و یا به وجود میآیند
توسعه جغرافیایی
آب زیرزمینی در نواحی خاکهای سدیمی عموماً دارای پس ماندههای از سدیم بوده و در نتیجه پتانسیل به وجود آوردن قلیائیت را دارا باشد
آب زیرزمینی در نواحی خاکهای شور عمدتاً دارای غلظت بالای املاح و در نتیجه پتانسیل به وجود آوردن شوری را در خاک دارا است
کیفیت آب
تغییرات در ساختمان خاک. کاهش در میزان نفوذپذیری و تخلخل. تغییر در فعالیتهای بیولوژیک خاک، افزایش واکنش خاک بالاتر از 9 یا
فشار اسمزی بالاتر، حضور پوستههای سفید در سطح خاک
تأثیر بر ویژگیهای خاک
1-3- منشأ نمک در طبیعت
در شرایط طبیعی، حضور و تجمع نمکها در سطح زمین و در خاک به وسیلهی فاکتورهای ژئولوژیکی، ژئومورفیکی، آب و هوایی و هیدرولوژیکی کنترل میشود. کلیه نمکهایی که در خاکها و آبها وجود دارند از هوادیدگی سنگهای مادری خود به وجود میآیند. پس از هوادیدگی نمکها در سطح زمین نهشته شده و باعث تشکیل سنگها و یا ته نشستهای رسوبی میشوند و سپس این ترکیبات از طریق هوادیدگی سنگهای سخت، بلوری و رسوبی و یا رسوبات غنی از نمک وارد سیستم خاک میشوند (Metternicht and Zink, 2008)
1-3-1- عوامل موثر در شور و سدیمی شدن خاک و آب
به طور کلی عوامل موثر در شور و سدیمی شدن خاک و آب شامل هوادیدگی کانیها، رسوبات ثانویه، رسوبات مواد معلق در هوا و فعالیتهای بشر میباشد
هوادیدگی
اولین عامل موثر در میزان نمک آبها و خاکها، پدیدهی هوادیدگی ژئوشیمیایی سنگهای موجود در سطح کرهی زمین میباشد. هوادیدگی یک پدیدهی خودبخودی است و باعث تبدیل کانیهای اولیه به کانیهای ثانویهی دیگر میشود. عوامل موثر در هوادیدگی ژئوشیمیایی شامل آب، اکسیژن و دی اکسید کربن موجود در هوا میباشد. مواد آلی میتوانند باعث تولید دی اکسید کربن و اسیدهای آلی و در نتیجه باعث افزایش هوادیدگی گردند. اگر چه هوادیدگی پدیدهای دائمی است و در همه جا اتفاق میافتد، ولی شدت آن تابع آب و هوای منطقه است. آب علاوه بر تسهیل انتقال املاح، در حل کردن آنها نیز دخالت دارد
1-Shannon and Grieve
2-Rhoads
- ۹۵/۰۴/۲۵