پروژه دانلود

آخرین مطالب

۱۰۸۴ مطلب در ارديبهشت ۱۳۹۵ ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه پایان نامه مقایسه سلامت روانی زنان با سرپرست و بدون سرپرست تحت pdf دارای 92 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه پایان نامه مقایسه سلامت روانی زنان با سرپرست و بدون سرپرست تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه پایان نامه مقایسه سلامت روانی زنان با سرپرست و بدون سرپرست تحت pdf

چکیده
مقدمه
بیان مساله
اهمیت و ضرورت تحقیق
اهداف تحقیق
سوال مسئله
فرضیه تحقیق
متغیرها
تعاریف نظری و عملیاتی واژه ها و مفاهیم
تعریف سلامت روانی
مشکل تعریف
مختصری درباره تاریخچه و پیشینه سلامت روانی در ایران
تاریخچه بهداشت و سلامت روان
زمینه تاریخی آسیب شناسی روانی
موضوع آسیب شناسی روانی
تعریف آسیب شناسی
ملاک اجتماعی
دیدگاه اختلالات اضطرابی در سلامت عمومی
1-دیدگاه زیست شناختی
2-دیدگاه روان پویایی
3- دیدگاه رفتار گرایی
4- دیدگاه شناختی
نظریه ها ، تحقیقها و درمان افسردگی در سلامت عمومی
نظریه های مربوط به افسردگی
نظریه های زیست شناختی
تحقیقات انجام شده در خارج و داخل کشور
تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
طرح تحقیق
جامعه تحقیق
حجم نمونه تحقیق
روش نمونه گیری
ابزار اندازه گیری تحقیق حاضر
پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ )
روش تحلیل داده ها
یافته ها و تجزیه و تحلیل داده ها
بحث و نتیجه گیری
پیشنهادات
محدودیت ها
منابع و ماخذ

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه پایان نامه مقایسه سلامت روانی زنان با سرپرست و بدون سرپرست تحت pdf

 اصغری ،عبدالله ، ( 1379) .  سلامت روانی . انتشارات آگاه ، تهران

بیانی ، احمد ،( 1380 ) . روش تحقیق در علوم تربیتی . انتشارات نور، تهران

سعادت ، علی ،( 1381 ) . بهداشت روانی بالغین . انتشارات سمت ، تهران

 شریفی ، پاشا ، ( 1379 ). سلامت روان. انتشارات نور ، تهران

شاملو ، سعید ، ( 1381) .  بهداشت روانی . انتشارات رشد ، تهران

 دلاور،علی ، ( 1381 ) . روش تحقیقی در علوم تربیتی . انتشارات نور،تهران

 دادستان ،پریرخ ،( 1379 ) .  تنیدگی و فشار روانی . انتشارات نور ، تهران

نائینی ،( 1380) . جامعه پذیری در بین جوانان و نوجوانان . انتشارات آگاه ، تهران

چکیده

هدف از تحقیق حاضر مقایسه سلامت روان در بین زنان با سرپرست و بدون سر پرست حدود سنی 35 ساله شهرستان رشت است که جامعه آماری مشخص شده عبارتند از زنان دارای شوهر و بدون شوهر که طبق آمار بدست آمده از اداره ثبت احوال از بین 12000 زن حدود سنی 35 سال و مشخص کردن آمار زنان بی سرپرست و با سرپرست 150 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده و جهت سنجش این آزمودنیها پرسش نامه سلامت عمومی گلدنبرگ که دارای 28 سوال چهار گزینه ای است استفاده گردیده و نمرات خام آن بدست آمده و جهت آزمون فرضیه ها از روش آماری t متغیر مستقل استفاده گردیده که نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بین سلامت روانی و اضطراب و افسردگی و نشانه های بدنی در بین زنان با سرپرست و بدون سرپرست تفاوت معنی داری وجود دارد

مقدمه

اعتقاد کامل داریم که تندرستی یکی از نعمتهای بزرگ در زندگی انسان است و نمی توان منکر شد که سلامتی روانی در رده بالاترین نعمتها است . افرادی  که به نحوی با بیماران روانی ، عقب ماندگان ذهنی ، معتادان به مواد مخدر و الکل سر و کار دارند به این امر اعتقاد کامل دارند بدیهی است بیماریهای روانی مخصوص به یک قشر و یا طبقه خاصی نبوده و تمام طبقات جامعه را شامل می گردد . بیماری روانی ، کارگر ، کارمند ، محصل ، مهندس نمی شناسد و به عبارت دیگر امکان دارد ابتلا به ناراحتی های روانی برای همه افراد جامعه وجود دارد و هیچ انسانی از فشارهای روانی و اجتماعی مصون نیست و به عبارت دیگر در برابر بیماریهای روانی مصونیت نداشته و ندارد به طورکلی باید گفت وجود یک بیمارروانی به کار عادی و اقتصاد خانواده لطمه شدید وارد می کند از لحاظ روابط انسانی سایر افراد خانواده را دروضع ناراحت و تاسف آوری قرار می دهد و خانواده باید صرفنظر از مخارج هنگفت و صرف وقت فشار روانی شدیدی را برای نگهداری بیمار خود تحمل کند و هدف از سلامت روان ارشاد و راهنمایی و آشنا ساختن مردم به اصول و روابط صحیح انسانی و بر حذر داشتن آنها از مخاطراتی است که سلامت روان را تهدید می کند متخصصین بهداشت روانی آموزش بهداشت همگانی را اساسی ترین روش پیشگیری اولیه می دانند شخص سالم احساس می کند که افراد اجتماع او را دوست دارند و به او احترام می گذارند و او نیز متقابلاً به آنها احترام گذاشته و آنها را دوست دارد . فرد غیر عادی اظهار می کند به کسی اعتماد ندارد ، اجتماع برای او ارزش قائل نیست او دوست خود و واقعی نداشته و ندارد . به افراد اجتماع بد بین بوده و نسبت به آنها سوء ظن دارد و روی این اصل برای خود نیز ارزش قائل نیست هدف اصلی از سلامت روان تقویت فکر و اصلاح رفتار افراد است لذا بر اساس این اصول باید به شخصیت و حیثیت دیگران احترام گذاشت و نسبت به دیگران گذشت و بردباری داشت و این اصل را قبول کرد که افرا اجتماع از هر صنفی و در هر موقعیتی باشند می توانند مثمر ثمر باشند و اجتماع می تواند به نحو مفیدی از آنها استفاده کند و عدم قبول این اصول باعث پیدایش عقیده خود کم بینی ، عدم اعتماد به نفس ، نا امنی و سوء ظن و عدم سازش شده است ( میلانی فر – 1381 )

بیان مساله

شناختن توانایی ها و محدودیت های فردی و اجتماعی و واقع بین در رسیدن به هدف یکی از اصول سلامت روان که شخص با واقعیت زندگی روبرو شود، خود را همانطور که هست بشناسد و قبول کند و کشمکش با واقعیت اغلب سبب بروز اختلال روانی می گرد به این صورت که نوجوانان دارای خانواده و نوجوانان پرورشگاهی می توانند در معرض این موضوع قرار بگیرند به این صورت که نوجوانان پرورشگاهی در صورت عدم موفقیت در کشمکش با واقعیت پیش آمده حتماً دچار عدم سلامت روان خواهد شد . شخص سالم باید علاوه بر استفاده از خصوصیات مثبت و برجسته به محدودیت و نواقص خود آشنایی کامل داشته باشد که این محدودیت ها زیاد مانند نواقص و عوارض جسمانی هستند و در برابر اینها همه افراد یک نوع واکنش نشان نمی دهد گروهی واقعیت را قبول می کنند و به زندگی عادی خود ادامه می دهند و از فعالیت خودداری نمی کنند و سعی می کنند که تعادل طبیعی بین خود و حرفه شان را به خوبی برقرار کند که تمام این مطالب نشان می دهد که آیا افراد می توانند دارای سلامت روانی در زندگی باشند یا نه و به خصوص جوانان و نوجوانان که در معرض نافرجامیها ممکن است قرار بگیرند می توانند سلامت خود را حفظ کند که در این میان مخصوصاً نوجوانانی که به دور از مراقبت و توجه والدین خود در محیط های پرورشگاهی مورد تربیت قرار می گیرند و همین طور نوجوانانی که زیر سایه والدین خود به زندگی می پردازند می توانند از لحاظ سلامت روان و بهداشت روانی در یک رده باشند ( میلانی فر – 1380 )

 اهمیت و ضرورت تحقیق

پی بردن به شخصیت ، قابلیتها و توانایی ها یا خود پنداری از مهمترین مسایل سلامت روان است و تصور مثبت و متعادل از خود داشتن نشانه سلامت روان و تصور منفی و نامتعادل از خود به معنای روان ناسالم قلمداد می شود، شخص در وهله اول باید بداند کیست و دارای چه عواطف ، ادراکات و احساساتی است و ون خود پنداری در اثر یادگیری به وجود می آید و به اصطلاح آموختنی است لذا تجارب گذشته و نقش اولیاء همانطور که ذکر شد باعث می شود که نوجوان به قضاوت درباره خود پی ببرد و از خود ارزیابی به عمل آورد و اعتماد به نفس پیدا می کند ولی اگر ارزیابی ناپسند و تحقیر کننده شود و در نوجوان باعث پیدایش عقده های خود کم بینی شود که نمونه هایی از این مشکلات مانند عدم برخورداری از جهت والدین در زمان حساس زندگی خود که این عامل و دوری از محیط گرم خانواده و سپری کردن عمر در یک محیط نه چندان گرم و با محبت می تواند بوجود آورند مشکلات روانی در نوجوان گردد که امید است با پژوهش های انجام شده و در صدر قرار دادن مردان و همسران بعنوان  پشتیبان خانواده و بررسی کامل حضور آنها بر خانواده باعث بالا رفتن سلامت روانی در بین زنان و فرزندان خانواده بوده و بتوانیم هر امری که باعث بالا رفتن سلامت روانی در خانواده می شود را عنوان کنیم.

اهداف تحقیق

هدف از تحقیق مقایسه سلامت روانی زنان با سر پرست و بدون سر پرست حدود سنی 35 ساله شهرستان رشت است و اینکه آیا حضور همسر یا سر پرست خانواده می تواند باعث سلامت روانی گردد یا بالعکس نبودن همسر باعث پایین آمدن سلامت روانی زن می شود؟

سوال مسئله

1-      آیا بین سلامت روان زنان با سر پرست و بدون سر پرست حدود سنی 35 ساله تفاوت معنی داری وجود دارد؟

فرضیه تحقیق

فرضیه اصلی

بین سلامت روان زنان با سر پرست و بدون سر پرست حدود سنی 35 ساله تفاوت معنا داری وجود دارد

سه بعد سلامت روان را نیز به عنوان فرضیه فرعی در نظر می گیریم

فرضیه فرعی

1-    (A ) : نشانه های بدنی

2-    ( B ) : اضطراب

3-    (D ) : افسردگی

متغیرها

سلامت روان                                                        متغیر وابسته

سن زنان حدود سنی 35 سال                                  متغیر کنترل

زنان دارای با سرپرست و بدون سر پرست                متغیر مستقل

تعاریف نظری و عملیاتی واژه ها و مفاهیم

سلامت روان عبارتنداز سازش فرد با جهان اطرافش به حداکثر امکان به طوری که باعث شادی و برداشت مفید و موثر به طور کامل شود و سلامتی روان عبارت است از اینکه فرد چه احساساتی نسبت به خود ، دنیای اطراف محل زنگی ، اطرافیان مخصوصاً با توجه به مسئولیتی که در مقابل دیگران دارد چگونگی سازش وی با درآمد خود و شناخت موقعیت مکانی و زمانی خویشتن است ( شاملو 1380 )

در این پژوهش سلامت روانی عبارت است از نمره ایست که آزمودنی از آزمون GHQ به دست می آورد

زنان دارای سر پرست عبارت است از زنانی ک دارای شوهر یاهمسر بوده و سرپرست زندگی آنها بر عهده مرد خانواده می باشد

زنان بدون سر پرست عبارت است از زنانی که بدون شوهر یا همسر بوده که بعلت مرگ یا جدایی طرفین زن دارای سر پرست خانواده نمی باشد

تعریف سلامت روانی

سلامت روانی[1]، روانپزشکی  پیشگیر[2] ، بهداشت روانی اجتماعی[3] ، و یا روانپزشکی اجتماعی[4] ، به کلیه روشها و تدابیری اطلاق می شود که برای جلوگیری از ابتلاء و درمان بیماریهای روانی و توان بخشی بیماران روانی موجود به کار می رود

دو واژه اخیر بعد از سومین انقلاب در روانپزشکی [5] از سال 1963 که باعث ایجاد مراکز جامع روانپزشکی در مناطق جغرافیایی و با جمعیتی معین گردیده بکار می رود

مشکل تعریف

مشکل تعریف سلامت روانی از آنجا سر چشمه می گیرد که هنوز تعریف صحیح و قابل قبولی برای بهنجاری [6] نداریم . البته تعاریف و نقطه نظرهای زیادی با توجه به شرایط و موقعیتهای اجتماعی ، سنن و فرهنگ برای بهنجاری شده است  ( میلانی فر – 1379 )

مختصری درباره تاریخچه و پیشینه سلامت روانی در ایران

اگر چه از تاریخچه ی بهداشت روانی در ایران اطلاعات کافی دردسترس نیست ولی از مدارک ناکافی به دست آمده با توجه به اعتقادات مذهبی ، سنتی و علمی آن زمان در کشورهای ایران و عربی می توان قبول کرد که رفتار با بیماران روانی به نحو مطلوب انجام می شده و از زمانهای قدیم محلهایی برای نگهداری بیماران روانی وجود داشته است . اکثر تصورها این است که علوم پزشکی یونان در نگرش کشورهای عربی زبان و ایران تاثیر گذارده ولی شواهدی وجوددارد که حتی در قرن 6 و 7 مدارس پزشکی در ایران وجود دارد و از کتابهای یونانی حتی به صورت ترجمه در این مدارس استفاده می شده . تجاوز و تاخت و تاز اعراب در قرن 7 به کشورهای آسیایی از جمله ایران و حتی اسپانیا باعث شده که آثار موجود از بین برود . از زمان ساسانیان در جندی شاپور اهواز برای بیماران روانی مکان مخصوصی ترتیب یافته و در قرن هشتم چندین بیمارستان در بغداد وجود داشته است و از مسافرینی که از این کشورها به اروپا می رفتند و یاجهت سیاحت به این کشورها آمده و بر می گشتند شواهدی در دسترس است که درمان بیماران در بیمارستان ها به نحو ممکن البته با روش آن زمان انجام می گرفت . در اینبیمارستانها ، باغها ، حوضخانه ها ، حمام ، موزیک ، کشاورزی وجود داشته واز عطریات داروهای مقوی و اشتها آور گیاهی جهت درمان استفاده می شد مطابق رسم یونان این بیمارستانها با مدارس پزشکی وابستگی نزدیک داشته و این وسایل برای فقرا و متمولین یکسان بوده و بیشتر بیماران را بیماران مانیاک و پرسیو تشکیل می داده است

در دوران اسلام پزشکان و نویسندگان مهم آن زمان مانند ذکریای رازی[7] و ابوعلی سینا[8]  را می توان نام برد که نوشته های آنان غیر از عربی به زبان یونانی لاتین و زبانهای دیگر ترجمه شده و در دسترس مردم مغرب زمین قرار گرفته و با استقبال آنان روبرو شده است

[1] – Mental health= mental hygiene

[2] – preventibve psychiatry

[3] – community mental health

[4] – community psychiatry = public health psychiatry

[5]  - اولین انقلاب و تنویر افکار در سالهای قرون وسطی بود که خاطر نشان کرد بیماریهای روانی به علت سحر و جادو و ارواح خبیثه نیست ، دومین انقلاب بوسیله سیگموند فروید صورت گرفت و باعث پیشرفت علم روان کاوی ( روان تحلیلی ) شد

[6] – normality

[7] – rhases

[8] – avicenna


برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
  • علی محمدی
  • ۰
  • ۰

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه مقاله بررسی احکام سقط جنین یا سقط حمل تحت pdf دارای 26 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه مقاله بررسی احکام سقط جنین یا سقط حمل تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه مقاله بررسی احکام سقط جنین یا سقط حمل تحت pdf

بررسی احکام فقهی و حقوقی اسقاط جنین  
مقدمه  
انواع جنایات  
جنایت بر دو نوع است :  
جنایت در فقه امامیه  
گفتار نخست _ احکام تکلیفی سقط جنین  
نظریه فقها درباره وصیت  
نظریه فقها در ارث دیه  
اقسام فعل  
کلمات فقها  
نقد و بررسی  
کفاره قتل عمد  
کفاره قتل خطایی  
نظریه فقها  

بررسی احکام فقهی و حقوقی اسقاط جنین

 در این مقاله عنوان (جنایت) از نظر لغوی قوانین عرفی و شریعت اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. گفتار نخست بحث به حکم تکلیفی سقط جنین ؛ یعنی حرمت اختصاص دارد و با استفاده از منابع فقهی و کلمات فقها حکم حرمت اثبات شده است
در گفتار دوم مساله اثبات دیه یا قصاص بر جانی مورد بحث قرار گرفته است و در گفتار سوم به طور مفصل به وراث حق قصاص یا دیه پرداخته شده است . در ادامه نیز به مناسبت به حکم کفاره با توجه به نظرات فقهی اشاره شده است

مقدمه

جنایت در لغت به معنی چیده میوه است. در اقرب الموارد آمده است : جنی الثمره : تناولها من شجرها یعنی میوه را از درخت چید در قرآن مجدی آمده است
و جنی الجنین ان چیده شده هر دو بهشت در دسترس است که کنایه از رسیدن میوه است
جنایت در اصلاح قوانین عرفی: در ماده 10 قانون مجازات مصر آمده است :جنایت آن جرم را می گویند که مجازات آن , اعدام , اعمال شاقه ابد یا موقت و یا زندان باشد.اگر مجازات غیر از اینها باشد آن جرم را جنحه یا خلاف گویند
در کتاب حقوق جزای عمومی آمده است مهم ترین طبقه بندی در حقوق فرانسه و ایران تقسیم جرائم به جنایت جنحه و خلاف است . ماده 2 قانون مجازات سال 52 چنین مقرر می دارد: (جرم از حیث و ضعف مجازات بر سه نوع است : 1 _ جنایت 2 _ جنحه 3 _ خلاف) مطابق ماده 8 مجازاتهای اصلی جنایت بقرار زیر است : 1 _ اعدام 2 _ حبس دائم 3 _ حبس جنایی درجه یک از سه سال تا 15 سال 4 _ حبس جنایی درجه دو از دو سال تا 10 سال
مطابق ماده 9 مجازاتهای اصلی جنحه به قرار زیر است
1 _ حبس جنحه از 61 روز تا سه سال
2 _ جزای نقدی از 5001 ریال به بالا
و مطابق ماده 12 مجازات خلاف , جزای نقدی از 200 ریال 5000 ریال است. جنایت در اصطلاح شرعی : در کتاب التشریع الجنائی آمده است : اما فی الشریعه فکل جریمه هی جنایه سوا عوقب علیها بالحبس و الغزامه ام باشد منها و علی ذلک فالمخالفه القانونیه تعتبر جنایه فی الشریعه و الجنحه تعتبر جنایه فی الشریعه ایضا
یعنی هر جرمی در شریعت جنایت شنخته شده است , خواه مجازاتش حبس و جریمه نقدی باشد و خواه شدیدتر از اینها؛ بنابراین خلاف در قانون در شریعت جنایت محسوب می شود و جنحه در قانون نیز, در شریعت جنایت به حساب می آید
صاحب کتاب الفقه الاسلامی و ادلته می گوید: برای جنایت در شریعت دوو معنی است : معنی عام : هر فعلی که شرعا حرام باشد خواه تعدی بر نفس باشد خواه بر مال و غیر آن چنانکه ماوردی آن را چنین تعریف کرده است : الجرائم محظورات شرعیه زجر الله تعالی عنها بحد و تعزیر
معنی خاص: در اصطلاح فقها جنایت بر تعدی به نقس انسان یا تعدی بر اعضای انسان اطلاق میشود و آن قتل و جرح ضرب است بعضی از فقها آن را با عنوان (جنایات) و بعضی دیگر با عنوان کتاب (الجراح) و برخی دیگر, با عنوان باب (الدما) بررسی کرده اند

انواع جنایات

جنایت بر دو نوع است


1 _ جنایت بر بهائم و جمادات. مباحث این نوع در باب غصب و اتلاف مورد مطالعه قرار می گیرد
2 _ جنایت بر انسان مباحث این نوع در ضمن سه گفتار مطالعه میشود: جنایت بر نفس, جنایت بر مادون نفس مانند ضرب و جرح و جنایت بر جنین

جنایت در فقه امامیه

در کتاب مجمع البحرین آمده است: و هی فی الشرع عباره عن ایصال الالم الی بدن الانسان کله او بعضه فالاول جنایه النفس و الثانی جنایه الطرف
از این عبارت مستفاد میشود که در شرع, موجب قصاص از قبیل قتل و جرح جنایت نامیده میشود
علاوه قده در ارشاد میگوید: الجنایه اما علی نفس او طرف
از کتاب ارشاد استفاده میشود که جنایت همان موجب قصاص است زیرا موجبات دیه را در کتاب دیگر با عنوان (کتاب الدیات) آورده است؛ بنابراین اسقاط جنین را نمی تواند از مصادیق جنایت شمرد. ولی در بعضی از کتب الفقهیه از اسقاط جنین به جنایت تعبیر شده است, چنانکه کتاب الفقه الاسلامی بر آن صراحت دارد و در کتاب تحریر الوسیله آمده است (دیه الجنین ان کان عمداً او شبهه فی مال الجانی) و در مبانی تکمله المنهاج نیز از اسقاط به جنایت تعبیر شده است آنجا که می گوید (الواسقط الجنین قبل و لوج الروح فلا کفاره علی الجانی)
در کتب فقهی امامیه جنایت بر حیوانات نیز از مصادیق جنایت خاص به حساب آمده و آن را با عنوان (الجنایه علی الحیوان) ذکر کرده اند. حتی خود الفقه الاسلامی تحت عنوان (جنایه الحیوان) مباحثی ذکر کرده است و این دلیل است بر اینکه جنایت بر بهائم تنها در باب غصب و اتلاف مورد بحث واقع نمیشود

گفتار نخست _ احکام تکلیفی سقط جنین

در این گفتار حکم تکلیفی در دو مرحله مطالعه میشود
1 _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح 2 _ اسقاط جنین بعد از پیدایش روح . اسقاط جنین گاهی برای نجات مادر است که اگر جنین سقط نشود جان مادر به خطر می افتد و گاهی چنین نیست ؛ بنابراین جنایت بر جنین اقسامی دارد
1 _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح برای نجات مادر
2 _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح بدون هیچ ضرری به مادر
3 _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح برای نجات مادر
4 _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح بدون اینکه بقایش ضرری به مادر برساند
قسم اول _ اگر کارشناسان تشخیص بدهند که وجود حمل باعث مرگ مادر یا حتی موجب ضرر بر او می شود در این فرض سقط جنین جایز است. در جلد دوم المسائل الشرعیه محقق خوئی قده آمده است: ماهی موارد جواز السقاط الجنین؟
الجواب : اذا کان قبل و لوج الروح و کان حمل الجنین ضرراً علیها بحیث لایکون قابلاً للحمل جاز اسقاطه
قسم دوم _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح بدون هیچ ضرری به مادر
در این فرض بین فقهای مذهب اربعه اختلاف نظر وجود دارد
مذهب حنفیه: اسقاط جنین قبل از چهار ماه بدون اذن شوهر بلامانع است
مذهب مالکیه : جایز نیست نطفه ای را که در رحم مادر قرار گرفته است اسقاط کرد , هر چند قبل از چهل روز باشد و بعضی از فقهای مالکیه گفته اند : اسقاط جنین قبل از چهل روز کراهت دارد
مذهب شافعیه : در این مذهب نیز اختلاف نظر وجود دارد
مذهب حنابله برکسی که اسقاط جنین کند علاوه بر دیه کفاره نیز واجب است نویسندگان موسوعه عبد الناصر می گویند: وجوب کفاره می رساند که اسقاط جنین مطلقاً ( در هر مرحله ای) حرام است و گرنه کفاره مورد نداشت
فقه امامیه
در کتب فقهیه در باب جنایت بر حمل مطلبی که دلالت بر حرمت اسقاط جنین کند نیامده است و یا من نیافته ام در موسوعه جمال عبد النصر عبارتی از شرح لمعه نقل شده است که از آن عبارت استظهار میشود که امامیه قائل به تحریم هستند. عبارت موسوعه چنین استک
مذهب الامامیه
(نص صاحب الروضه البهیه علی انه تجب الکفاره بقتل الجنین حین تلجه الروح کالمولود و قیل مطلقا سوا ل تلج فیه الروح مع المباشر لقتله الامع التسبب)
عبارت موسوعه از چند قابل مناقشه است : اولا اگر به جای (سوا) عبارت (وان) ذکر می شد بهتر بودو ثانیاً کلمه (الا) در اینجا درست نیست بلکه (لا) صحیح است و ثالثا استظهار حرمت از وجوب کفاره خالی از اشکال نیست و تنها علامه در تحریر به آن قائل است. مضافاً اینکه کفاره بر حرمت دلالت ندارد چنانکه خواهد آمد
ادله ای که برای اثبات حرمت اجهاض قبل از پیدایش روح می توان به آنها استناد کرد به قرار زیر است
1 _ عنوان جنایت 2 _ وجوب دیه 3 _ کفاره
4 _ روایت اسحاق عمار 5 _ صحیحه رفاعه بن موسی
1 _ عنوان جنایت
دلالت جنایت برحرمت به اثبات دو امر توقف دارد
اولاً : باید ثابت شود که اسقاط جنین قبل از پیدایش روح جنایت است؛ ثانیاً ثابت شود که جنایت با محظور مترادف است و جنایت به معنی جرم است بعد از ثبوت این دو مقدمه , حرمت اسقاط قطعی خواهد بود, اما اثبات این دو امر مشکل است
2 _ وجوب دیه
آنچه مسلم است و فقهای فریقین با اتفاق آرا به آن رای داده اند این است
هر کس اسقاط جنین کند, جنین در هر مرحله ای که باشد باید دیه آن را بپردازد آیا می توان دیه را مجازات به حساب آورد و به وسیله آن اثبات کرد که اسقاط جنین جرم و حرام است؟ از این راه نیز نمی توان حرمت آن را ثابت کرد, زیرا دیه را نمی توان جز کیفرها و مجازاتها به شمار آورد. گاهی ممکن است دیه واجب شود, اگر چه کار جرم و حرام نباشد؛ مانند کسی که قتل خطای محض مرتکب شده باشد. گاهی شخص مرتکب جنایت میشود ولی دیه بر او واجب نمی شود, مانند کسی که کافر معاهد را می کشد کار او حرام است ولی دیه بر او واجب نیست
3 _ کفاره
اگر ثابت شود که اسقاط جنین قبل از پیدایش روح موجب کفاره است و نیز کفاره در صورتی واجب می شود که جرمی در کار باشد, بعد از اثبات این دو امر حرمت اسقاط حتمی خواهد بود
ولکن این دلیل نیز قابل مناقشه است هیچکدام از دو امر فوق ثابت نیست زیرا اولا اثبات کفاره بر اسقاط جنین قبل از پیدایش روح مشکل بلکه ممنوع است چه دلیلی بر آن وجود ندارد. آنچه کفاره را بر قاتل تشریع کرده آیه (و من قتل مومنا خطا فتحریر رقبه مومنه و دیه مسلمه الی اهله) است در این آیه موضوع وجوب کفاره قتل مومن است. اسقاط جنین قبل از پیدایش روح نه قتل است و نه قتل مومن و ثانیا وجوب کفاره دلالت بر ثبوت جرم نمی کند؛ زیرا کفاره در قتل شبه عمد و خطا محض نیز ثابت است و در بعضی از موارد بر اسقاط جنین , قتل صدق می کند و از مصادیق جرم نیز محسوب می شود , مانند سقوط جنین بعد از پیدایش روح با این وصف بعضی از بزرگان کفاره را واجب نمی دانند
4 _ روایت اسحق بن عمار دراین روایت آمده است : (قلت لابی الحسن علیه السلام المراه تخاف الح فتشرب الدوا فتلقی ما فی بطنها فقال (لا) فقلت فانما هو نطفه قال (ع) ان اول یخلق نطقه)
ترجمه : اسحاق بن عمار می گوید : به امام موسی بن جعفر علیهما السلام گفتم زنی از حامله شدن می ترسد دارو می خورد و سقط جنین می کند. فرمود: (نه) (نکند این کار را ) گفتم آنچه سقط کرده نقطه است فرمود: اولین مخلوق نقطه است (باتدای هر انسانی نطفه است)
5 _ صحیحه رفاعه بن موسی نخاس
رفاعه می گوید به امام صادق علیه السلام گفتم کنیزی دارم که گاهی حیض نمی بیند و این قطع خون یا به سبب فاسد شدن خون یا وجود نوعی باد در رحم است او دارویی می خورد و همان روز حایض میشود آیا تهیه این دارو بر من جایز است؟ در حالی که نمی دانم این قطع خون از بار داری اوست یا چیز دیگر؟
امام علیه السلام فرمود: این کار را نکن
گفتم : مدت یک ماه است که حایض نشده است. اگر از بارداری باشد بار او نطفه ای خواهد بود همانند نطفه ای که مرد در حین جماع آن را بیرون میریزد امام (ع) فرمود: هرگاه نطفه را در رحم بریزد مراحلی را طی می کند و به علقه و مضغه تبدیل می شود و آن گاه به هر چیزی که خدا بخواهد می رسد اما اگر به غیر رحم بریزد از آن چیزی به وجود نمی آید پس اگر کنیز یک ماه حیض نبیند بر او داروئی که موجب سقط جنین شود نخوران
همچنین در صحیحه ابوعبیده آمده است از ابوجعفر علیه السلام سئوال شد زنی که بار دار بوده بدون اطلاع شوهر دارویی خورده و بچه خود را سقط کرده است امام (ع) فرمود: اگر حمل او بر مرحله استخوان بندی رسید گوشت بر آن روییده باشد بر زن واجب است دیه آن را به پدر آن بپردازد و اگر حمل علقه یا مضعه باشد دینار یا غره به پدرش بپردازد عرض کردم آیا زن دیه ای که به پدر می دهد خود ارث می برد؟ امام (ع) فرمود ( لا, لانها قتله فلاترثه)
از آنچه گفته شد نتیجه می گیریم: در حرمت سقط جنین تردید وجود ندارد حتی در هنگامی که نطفه باشد بلکه اگر زن احتمال بارداری به خود بدهد نمی تواند دارویی بخورد که موجب سقط جنین شود
در کتاب منهاج الصالحین آمده است لایجوز اسقاط الحمل و ان کان نطفه و فیه الدیه کما یاتی فی المواریث) و در مساله 42 از استفتائات می گوید: (هل یجوز الاجهاض بعد انعقاد النطفه) صدوق علیه الرحمه نیز به حرمت سقط جنین فتوی داده است
قسم سوم _ اسقاط جنین بعد از پیدایش روح برای نجات مدر در این قسم دو فرض تصور میشود
1 _ اگر جنین سقط نشود حمل و حامل هر دو تلف می شوند در این فرض بدون تردید اسقاط جنین جایز بلکه واجب است
2 _ امر دایر می شود بین نجات یکی از آنها یا باید حمل سقط شود و مادر نجات یابد و یا حمل زنده بماند و مادر بمیرد به عبارت دیگر می توان یکی از اینها را نجات داد. اگر حمل سقط نشود زنده می ماند ولی مادر می میرد و اگر سقط شود مادر از مرگ نجات پیدا می کند
در این فرض مادر می تواند حمل خود را سقط کند و خود را از مرگ نجات دهد اما باید دیه حمل را که دیه کامل است به سایر ورثه های حمل دهد این فرض از مصادیق باب تزاحم است . مادر دراینجا در برابر دو حرام قرار گرفته است که نمی تواند از هر دو اجتناب کند. یکی از آنها قهراً شدنی است یا باید مرتکب قتل نفس شود و بچه خود را ساقط کند و یا ترک واجب نماید و خود را در معرض هلاکت قرار دهد چون هر دو نفس (حمل و حامل) را نمی تواند حفظ کند یکی از آن دو برایش واجب می شود و می توند یکی را برای دیگری فدا کند و برای دیگران نیز که مسئول معالجه حامل هستند اگر تشخیص بدهند در این زمینه فتوایی از محقق خوئی قده به دست ما رسیده است
السئوال 38 : المراه الحامل اذا دار امرها بین ان یقتل حملها وتبقی هی سالمه و بین ان تموت و یبقی حملها حیا فماهو حکمها فهل یجوز لها قتل الحمل؟ و ما هو حکم غیرها من الذین یقومون بعلاجها و هل یکون الاطبا فی الدوران المذکور معتبرا و هل توجد دیه؟
الجواب : نهم یجوز ذالک و یعتبر کلام الاطبا مالم یوثق بخطاهم و تجب الدیه علی مباشر الامر
ترجمه آیا بر مادری که یا باید حمل را ساقط کند و خود سالم بماند و یا حمل را باقی بگذارد و خود بمیرد جایز است سقط جنین کند و حمل خود را بکشد؟ دیگران که مسئول معالجه او هستند می توانند مرتکب چنین عملی شوند؟ آیا کلام پزشکان در اینا امر اعتبار دارد؟ و در این اسقاط دیه نیز واجب میشود؟
جواب : بلی جایز است و رای پزشکان در این خصوص معتبر است , مادامی که به خطای آنان اطمینان حاصل نشده است و بر مباشر دیه حمل واجب میشود
قسم چهارم _ اسقاط جنین بعد از پیدایش روح بدون اینکه بقایش ضرر به حامل داشته باشد دراین فرض اسقاط جنین بدون اشکال حرام و در بعضی از فروض قصاص هم بر آن مترتب میشود برای اثبات این حکم به ادله ای که بر حرمت قتل دلالت دارند استناد می شود زیرا اسقاط جنین بعد از پیدا شدن روح قتل محسوب میشود.کفاره اسقاط در کفاره اسقاط دو فرض قابل تصور است
1 _ اسقاط جنین قبل از پیدایش روح در این فرض همه فقهای امامیه , غیر از علامه ر تحریر به عدم وجوب کفاره قائلند زیرا دلیلی بر وجوب کفاره نیست
2 _ اسقاط جنین بعد از پیدایش روح دراین فرض مشهور به وجوب کفاره رای داده اند و برای اثبات این نظریه به ادله وجوب کفاره بر قتل کرده اند. محقق اردبیلی قده در وجوب کفاره برای اسقاط حمل مناقشه می کند و محقق خوئی قده به عدم وجوب رای داده است
گفتار دوم _ اثبات دیه یا قصاص برمباشر جنایت
اگر در اثر جنایت سقط جنین شود چند فرع قابل تصور است
1 _ سقط جنین قبل از پیدایش روح 2 _ سقط جنین بعد از پیدایش روح در صورتی مرده ساقط شود
3 _ سقط جنین بعد از پیدایش روح که زنده ساقط شود و سپس در جنابت بمیرد و هر یک از فروع بالا ممکن است عمدی شبه عمدی و یا خطایی باشد از این رو تعداد فروعات فوق و به نه فرع را در باب مستقل مطالعه می کنیم
فرع 1 _ سقط جنین قبل از پیدایش روح
فقهای اسلام به اتفاق آرا قائل به وجوب دیه هستند در کتابهای انتصار و غنیه و مبسوط و سرائر بر آن ادعای اجماع کرده اند. در مقدار دیه جنین با اختلاف مراحل قبل اختلاف به وجود می آید. تا نطفه در رحم به حد جنین کامل برسد پنج مرحله ذکر شده است مرحله اول نطفه , دوم علقه , سوم مضعه , چهارم عظام و پنجم جنین است , در این مراحل مراحل پنجگانه کامل شده ولی روح در او پیدا نشده است دیه این حمل صد دینار است و فرقی میان مذکر و مونث نیست. حال باید دیه مراحل قبل مشخص شود
چون نسبت نطفه به جنین 5/1 است , دیه اش نیز 5/1 میشود و همچنین مراحل. بنابراین دیه مرحله اول 20دینار مرحله دوم 40 دینار سوم 60 دینار چهارم 80 دینار و پنجم که جنین کامل است 100 دینار است در این فرع فرقی میان جنایت عمدی و شبه عمدی و خطایی نیست در هر سه مورد دیه ها یکسان است و غیر از دیه هم چیزی بر جانی نیست. در هر سه مورد دیه ها یکسان است و غیر از دیه هم چیزی بر جانی واجب نمی ششود اما در جنایت عمدی چون مرتکب گناه شده لازم است استغفار کند
در اینجا یک سئوال مطرح است و آن اینکه در این فرع اگر جنایت خطایی باشد دیه جنین بر جانی واجب می شود یا بر عاقله . صاحب جواهر می گوید : (لولا التفاق لامکن الاشکال فی ضمان العاقله فی صوره عدم تحقق القتل کما فی الجنایه علیه قبل ولوج الروح فیه)
ترجمه: صاحب جواهر می گوید: اگر مساله اتفاقی نبود ضامن شدن عاقله در مواردی که قتل صدق نکند مشکل بود و اسقاط قبل از پیدایش روح , قتل محسوب نمی شود
در مبانی تکمله المنهاج آمده است : اخبار عاقله از مساله مورد نظر انصراف دارند. اتفاق هم تمام نیست زیرا قطعاً کاشف از قول معصوم نیست و ادله ای که دیه را بر جانی واجب می دانند اطلاق دارند و فرقی بین جنایت عمدی و خطایی نمی گذارند در خاتمه می گوید (فالنتیجه الاظهر هو ان الضمان علی الجانی دون العاقله)
به نظر می رسد که حق با صاحب مبانی است زیرا ثبوت دیه بر عاقله بر خلاف اصل است و به مورد نص که همان قتل است اختصاص پیدا می کند ومساله مورد نظر را نمی گیرد
فرع 2 _ سقط جنین بعد از پیدایش روح در صورتی که مرده ساقط شود
مراد از اینکه مرده ساقط شود این است که حمل در اثر جنایت در رحم مرده باشد ولی اگر معلوم شود که قبل از جنایت مرده بود دیه بر جانی واجب نمی شود و اگر در اثر جنایت زن حامل سقط جنین کند و جنین بمیرد جانی قاتل محسوب میشود
آیا برای چنین شخصی تنها دیه واجب می شود و یا چون قتل است قصاص می شود ؟ اگر جنایت عمدی باشد مشهور این است که قاتل قصاص می شود واین مطابق قاعده است : هر کسی عمداً کسی را بکشد قصاص میشود خواه مقتول کبیر باشد خواه صغیر . شهید ثانی در شرح لمعه به ابی الصلاح نسبت می دهد که بالغ در مقابل صغیر کشته نمی شود او فرقی بین صغیر و مجنون نمی گذارد. اگر چنین باشد در مساله مورد نظر جانی قصاص نمی شود و تنها دیه بر او واجب میشود محقق خوئی قده در مبانی نیز همین نظریه را تائید می کند و برای اثبات آن به حدیث شریف ابی بصیر استناد می کند که امام علیه السلام در این صحیحه می فرماید : فلاقود لمن لایقاد منه. این صحیحه هر چند در خصوص قتل مجنون است ولی از این تعلیل عموم هم استفاده می شود. اگر قتل شبه عمد باشد دیه بر جانی ثابت میشود, اگر خطای محض باشد بر عهده عاقله است
فرع 3 _ حمل در اثر جنایت زنده ساقط شود و سپس بمیرد
آنجه در فرع بالا گفته شده دراین فرع نیز جریان دارد یعنی قاتل بنابر مشهور قصاص می شود و بنابر رای ابی الصلاح و محقق خوئی قده ملزم به پرداخت دیه می شود در وجوب کفاره بر جانی نیز اختلاف نظر وجود دارد : مشهور را عقیده بر این است که کفاره بر قاتل واجب است ؛ اما صاحب مبانی در کفاره دو امر را لازم می داند: یکی قتل و دیگری اینکه مقتول مومن باشد . دراینجا قتل صدق می کند ولی معقول مومن نیست ؛ بنابراین کفاره بر جانی واجب نمی شود
مسائلی دراینجا مطرح است
1 _ اگر مردی از روی خطا اسقاط جنین کند, و ولی دم ادعا کند که سقط بعد از پیدایش روح بوده است و جانی بر آن اقرار نماید. در اینجا دیه بر عهده چه کسی خواهد بود؟ جانی یا عاقله؟
اگر قتل خطایی با قرار قاتل ثابت شود, عاقله محکوم به پرداخت دیه آن قتل نخواهند بود زیرا اقرار در حقوق دیگران نافذ نیست (اقرار العقلا علی انفسهم جایز) لا علی غیرهم. بنابراین در اینجا باید دیه را خود قاتل بپردازد . اگر به نظریه مشهور قائل شویم که دیه جنین قبل از پیدایش روح چنانکه جنایت خطای محض باشد بر عهده عاقله است در این صورت یک عش از دیه کامل که صد دینار است بر عهده عاقله و بقیه بر عهده شخص جانی است
به نظر می رسد که اقرار جانی و حتی در عشر دیه کامل هم در حق عاقله نافذ نباشد , زیرا همانطور که اقرار جانی بر دیه کامل در حق دیگران مسموع نیست بر عشر دیه نیز مسموع نخواهد بود
2 _ در فرض بالا اگر جانی پیدایش روح را در جنین سقط شده انکار قول او مقدم می شود مگر اینکه ولی دم اقامه بینه کند بر اینکه جنایت بعد از پیدایش روح بوده است. در این فرض بعد از اقامه بینه بر عاقله واجب می شود که دیه کامل را به ولی حمل رد کنند
3 _ اگر مردی زن حامل را بکشد و حمل نیز کشته شود برجانی واجب است دیه کامل زن و دیه حمل را بپردازد : اگر حمل مذکر باشد و اگر مونث باشد دیه مونث و اگر حمل در رحم بمیرد و مذکر بودن و مونث بودن آن معلوم نباشد در مقدار دیه آن اختلاف نظر وجود دارد : بعضی ها معتقدند که در اینجا قرعه کشیده می شود و به وسیله آن مذکر بودن و یا مونث بودن مشخص می شود, زیرا القرعه لکل امر مشتبه
محقق در شرایع و صاحب جواهر قده و حضرت امام قده در تحریر الوسیله و محقق خوئی در مبانی تکمله المنهاج عمل به قرعه را مشکل می دانند و معتقدند که جانی باید نصفی از دیه مذکور و نصفی از دیخه مونث را بدهد یعنی 4/3 دیه کامل مرد که هفتصد و پنجاه دینار میشود
برای اثبات نظریه به حدیث معتبر ظریف استناد شده است که علی امیر المومنین علیه السلام در آن حدیث می فرماید:( ان قلت امراه و هی حبلی متم ساقط ولدها ولم یعلم اذکر و انثی و لم یعلم ابعدها مات ام قلبها فدیته تصفین نصف دیه الذکر و نصف دیه الانثی و دیه المراه کامله ذالک
ترجمه : اگر زن حامل کشته شود و حمل در رحم بمیرد و ساقط نگردد و معلوم نشود که پسر است یا دختر و نیز بعد از مادر مرده است یا قبل از آن دیه جنین دو نصف است : نصفی از دیه مذکور ونصفی از دیه مونث و دیه کامل زن حامل. بنابراین دیه جنین مساوی است با مجموع دیه مذکر و مونث تقسیم بردو
گفتار سوم _ در بیان اینکه چه کسانی از دیه یا قصاص ارث می برند؟
اگر جنین در اثر جنایت سقط شود و جانی به پرداخت دیه ملزم گردد چه کسانی از دیه ارث می برند واگر جانی یکی از وراث جنین باشد او نیز از دیه ای که خود می پردازد ارث می برد؟ در اینجا چند فرض مورد توجه قرار می گیرد که حکم هر یک از جداگانه باید بررسی کرد
فرض 1 _ جنایت از جانب یکی جانی بیگانه بدون رضایت پدر و مادر جنین اتفاق بیفتد : مثلا اگر شخصی ضربه ای بر شکم زن بارداری وارد آورد و در نتیجه زن سقط جنین کند جانی باید دیه جنین را بپردازد: چه کسانی از این دیه ارث می برند؟ در بعضی از فروع مساله مشکلی پیش نمی آید , مثلا اگر در حین سقط جنین پدر و مادر یا یکی از آنها زنده باشد دیه به پدر یا مادر و یا هر دو می رسد, ولی در صورتی که پدر مرده باشد و مادر نیز در اثر جنایت ضربه بمیرد ومعلوم نشود کدام یک زودتر مرده ویا معلوم شود که مادر زودتر مرده است دیه ای که جانی می پردازد به چه کسی می رسد؟ فرض این است که مادر در طبقه اول وارثی ندارد
در کتاب شرایع آمده است (یرث الدیه کل مناسب و مسابب , عدامن یتقرب بالام فان فیهم خلاقاً)
هر صاحب نسبت و سبب از دیه ارث می برد مگر اقربای مادر که در آن اختلاف نظر وجود دارد. صاحب جواهر قده در شرح عبارت فوق می نویسد : فرقی بین دیه عمد و خطا نیست
عبارت فوق شامل دو قسمت است
1 _ (یرث الدیه کل مناسب و مسابب) برای اثبات این نظریه به اجماع نصوص مستفیض بلکه متواتر استناد شده است
2 _ (عدامن یتقرب بالام) اقربای مادر از دیه مقتول ارث نمی برند در این رای اختلاف نظر وجود دارد : مشهور بر آنند که آنها از دیه ارث نمی برند. و در کتاب خلاف بر آن ادعای اجماع شده است. در کتاب تحریر الوسیله آمده است: (یرث الدیه من یرث المال حتی الزوج و الزوجه)
کسانی که از مال ارث می برند از دیه ارث می برند حتی زوج و زوجه سپس برادران و خواهران امی استنثا می کند و می نویسد (نعم لا یرث منها الاخوه و الاخوات من قبل الام بل مطلق من یتقرب بها علی الاقوی) نظیر این عبارت در منهاج الصالحین نیز آمده است
بنابراین در فرض بالا دیه جنین و احداد پدری میرسد و اخوه و اجداد امی از آن محروم می شوند و در صورت فقدان طبقه دوم به طبقه سوم نوبت می رسد و اعمام و عمارت از آن ارث می برند, زیرا دیه جنین یا دیه قتل فرقی ندارد چنانکه در کتاب منهاج الصالحین آمده است : ( دیه الجنین یرثها من یرث الدیه)
برای اثبات این حکم به صحیح ابن سنان استناد شده است در آن حدیث آمده است:( قضی امیر المومنین علیه السلام ان الدیه یرثها الورثه الا الاخوه و الاخوات من الام فانهم لا یرثون من الدیه شیئاً)
ترجمه: از دیه همه وراث ارث می برند غیر از برادران و خواهران امی که آنها از دیه محرومند. اخبار دیگری نیز در این زمینه به دست ما رسیده است که همه آنها تنها خواهران و برادران امی را استثنا
کرده اند
صاحب جواهر قده می نویسد: هر چند در اخبار تنها اخوه امی استثنا شده است ,لکن اصحاب همه اقربای امی را از دیه محروم کرده اند شاید وجه آن قطع به مساوات یا اولویت باشد؛ (یمکن ان یکون ذالک للقطع بالمساوات او الاولویه)
زیرا اخوه که از سایر اقربای امی به متوفی نزدیکترند, اگر از دیه محروم شوند سایرین به طریق اولی محروم خواهند شد (ضروره اقربیتهم من غیرهم)
سئوالی در اینجا مطرح است و آن این است که اگر کسی با مازاد از ثلث وصیت کند و سپس کشته شود قاتل دیه قتل را بپردازد در نتیجه وصیت کمتر از ثلث مال می شود و نیازی به اجازه وراث نخواهد داشت ولی اگر ورثه های موصی به قرار زیر باشد 1 _ اخوه ابوینی
2 _ جد و جده ابوینی 3 – اخوه امی 4 _ جد و جد امی , در این فرض اقربای ابوینی حق رد مازاد از ثلث را ندارد زیرا وصیت نسبت به سهم آنها به مازاد ثلث نیست ولی اقربای امی که از دیه ارث نمی برند حق دارند وصیت را نسبت به مازاد رد کنند مگر اینکه وصیت به سهم مشاع باشد مانند نف و ثلثان در این صورت نفوذ وصیت نسبت به مازاد به اجازه همه آنها توقف دارد
فرض 2 _ جنایت از جانب یکی جانی با رضایت پدر و مادر حمل واقع شود مثلا پزشک یا قابله با رضایت طرفین قرصی را به زن باردار بخوراند و یا آمپولی بر و تزریق نماید که در نتیجه سقط جنین کند در این صورت آیا پزشک یا قابله محکوم به پرداخت دیه هستند؟ اگر جواب مثبت است چه کسانی از این دیه ارث می برند؟
ابتدا باید روشن شود که دیه جنایت به چه کسانی پرداخت میشود؟ مجنی علیه یا وراث او؟ اگر ثابت شود که دیه حق مجنی علیه است اوست که تملک می کند و از او به وراث منتقل می شود در این صورت پزشک یا قابله مسئول پرداخت دیه هستند و رضایت پدر و مادر نقشی در رفع مسئولیت آنها ندارد و اگر ثابت شود که اولیای مجن علیه مالک دیه جنایت می شوند در این صورت اگر جنایت با رضایت پدر و مادر واقع شود می توان گفت که رضایت آنها رافع مسئولیت از پزشک یا قابله می گردد, هر چند مسئولیت اخروی از آنها مرتفع نمی شود بلکه آنان همچنان مجرم و گناهکارند چنانکه اتلاف مال اگر به اذن مالک باشد ضمانی متوجه تلف کننده نخواهد بود
دیه را ابتدا مجنی علیه مالک می شود
آنچه از ادله و فتاوی مستفاد می شود این است که اعتبار ملکیت نخست بر مجنی علیه می شود و از آن به ورثه ها منتقل می شود در این زمینه اخباری به دست ما رسیده که نشان دهنده این است که دیه از ما ترک مقتول به حساب می آید و دیون و وصیت از آن نیز استخراج می شود

نظریه فقها درباره وصیت

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
  • علی محمدی
  • ۰
  • ۰

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه تحقیق اختلال شخصیت ضد اجتماعی میان نوجوانان والد دار و بدون والد تحت pdf دارای 46 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه تحقیق اختلال شخصیت ضد اجتماعی میان نوجوانان والد دار و بدون والد تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه تحقیق اختلال شخصیت ضد اجتماعی میان نوجوانان والد دار و بدون والد تحت pdf

مقدمه
اهداف تحقیق
تعریف اصطلاحات عمومی
چکیده پژوهش
تاریخچه نوجوانی
نوجوانی
نوجوان و خانواده
طبقه بندی مشکلات نوجوانان
بزهکاری
اختلالات شخصیت
اختلال شخصیت دوری گزین (اجتنابی)
همه‌گیر شناسی
اختلال شخصیت وابسته
اختلال شخصیت وسواسی- جبری
اختلال شخصیت انفعالی- پرخاشگر
خلاصه پژوهش
جدول نمرات نوجوانان دارای والد
جدول نمرات نوجوانان بدون والد
بحث در مورد یافته های به دست آمده
نتیجه‌گیری
پیشنهادات
محدودیت ها
منابع

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه تحقیق اختلال شخصیت ضد اجتماعی میان نوجوانان والد دار و بدون والد تحت pdf

1)      احمدی، سید احمد. (1382). روانشناسی نوجوانان و جوانان. تهران: انتشارات مشعل

2)     اکبرزاده، نسرین. (1376). گذر از نوجوانی به پیری. تهران: انتشارات آرین

3)     ستوده، هدایت الله. (1319). آسیب شناسی اجتماعی. تهران: انتشارات آوای نور

4)     پورافکاری، نصرت الله. (1321). فرهنگ جامع روانشناسی. روانپزشکی. تهران: انتشارات فرهنگ معاصر

5)     آزاد، حسین. (1378). آسیب شناسی روانی. تهران: انتشارات بعثت.13

مقدمه:

   منظور از اختلالات شخصیت، الگوهایی از رفتار غیر انطباقی است. به طوری که هنگامی ویژگیهای شخصیت چنان انعطاف ناپذیر و غیر انطباقی شوند که کارکرد فرد را به میزان چشمگیری مختل کنند، در این صورت به اختلالهای شخصیت تبدل می شوند

اختلالات شخصیت در واقع شیوه های نامناسب برای حل مسئله و کنار آمدن با فشار روانی هستند که اغلب در اوایل نوجوانی بروز می کنند و در سراسر بزرگسالی ادامه می یابند

 افراد مبتلا به اختلالات شخصیت معمولا ناراحتی یا اضطرابی احساس نمی کنند، انگیزشی برای تغییر رفتار خود نشان نمی دهند و برخلاف افراد اسکیزوفرنیایی تماس خود را با واقعیت از دست نمی دهند و نابسامانی چشمگیری در رفتارشان مشاهده نمی شود

در III DSM از 12 نوع اختلالات شخصیت یاد شده است که یکی ازآنها اختلال شخصیت ضد اجتماعی است که در این پژوهش مورد بررسی قرار خواهد گرفت

افرادی که به اختلال شخصیت ضد اجتماعی مبتلا هستند فاقد حس مسئولیت و درک اخلاقی هستند و توجهی به دیگران ندارند. رفتار آنها کم و بیش زیر سلطه نیازهای خود آنان است و به عبارت دیگر آنها فاقد وجدان هستند

اختلال شخصیت ضد اجتماعی الگوی رفتاری خاصی است مشخص با شرارت، اعمال ضد اجتماعی، جنایی که در کودکی و اوایل نوجوانی شروع می شود و منجر به اختلالات شدید در خیلی از زمینه های زندگی مثل روابط خانوادگی، تحصیل، شغل، خدمت سربازی و ازدواج می گردد

علام اساسی این اختلال عبارتند از: بی قراری، میدان توجه کوچک، نزاعهای مکرر که اغلب منجر به درگیری با افراد دیگر می شود، سابقه تحصیلی خراب، فرار از منزل، سابقه شغلی ناموفق، درگیری با پلیس، دروغگویی، هرزگی، بی مبالاتی در رفتار جنسی، همجنس خواهی، عدم احساس گناه، فقدان محبت، اضطراب، عدم وجود شرم و حیا و غیره

شیوع اختلال شخصیت ضد اجتماعی میان نوجوانان بسیار دیده می شود. زیرا دوره نوجوانی مرحله حساسی از رشد یک انسان است و دوره نوجوانی در میان دوران رشد انسان، یکی از حقایق قطعی و غیر قابل سوال می باشد

   همانطور که در هر دوره جبر تاریخ جوی بوجود می آورد که باعث ظهور بعضی افراد می گردد، حوادث فرهنگی و اجتماعی نیز نوجوانی را به عنوان یک مرحله قطعی و مشخص در رشد انسان بوجود آورده است که زمینه ای است برای مطالعات وسیع

 

 

 اهداف تحقیق

هدف از این تحقیق این است که بدانیم آیا از نظر زمینه های رفتاری و روانی وشخصیتی میان نوجوانان والد دار و بدون والد تفاوتی وجود دارد یا خیر؟

هدف دیگر این است که میزان شیوع اختلال شخصیت ضد اجتماعی را میان نوجوانان والد دار و بدون والد تعیین کنیم

هدف دیگر این است که در صورت مشخص شدن تفاوتها، نتایج در اختیار موسسات و کسانی که در کار تعلیم و تربیت و آموزش نوجوانان هستند، قرار بگیرد تا گامی موثر باشد در تدوین برنامه های منظم برای رفع مسائل و مشکلاتی که ممکن است در میان نوجوانان وجود داشته باشد

تعریف اصطلاحات عمومی

-   شخصیت: این اصطلاح را می توان تمامی سیستم تمایلات نسبتاً پایدار روانی و جسمی هر فرد تعریف نمود. تمایلاتی که نحوه تطابق وی را نسبت به محیط روانی- اجتماعی و مادی معین می سازد. (پورافکاری، 1321، ص 1106)

-   اختلالات شخصیت: این اختلالات به صورت الگوهای ناسازگارانه، انعطاف ناپذیر بسیار عمیق و با ثبات در درک و برخورد با محیط و خود فرد تظاهر می کنند. (همان منبع، ص 1107)

-   اختلال شخصیت ضد اجتماعی: این اختلال با اعمال جامعه ستیزانه و جنایی مستمر مشخص است اما معادل جنایتکاری نیست بلکه ناتوانی برای تطابق با موازین اجتماعی است که شامل بسیاری از وجوه رشد نوجوانی و جوانی بیمار می گردد. (همان منبع، ص 91)


چکیده پژوهش

موضوع این پژوهش بررسی اختلال شخصیت ضد اجتماعی میان نوجوانان والد دار و بدون والد است. همانطور که می دانیم نوجوانی یکی از مراحل حساس دوران زندگی هر فرد محسوب می شود که مهمترین و اثرگذارترین جریانات در این دوره حساس اتفاق می افتد که ممکن است زندگی یک فرد را تحت شعاع قرار دهد. در این پژوهش ابتدا به بررسی دوره حساس نوجوانی پرداخته شده است و رابطه میان نوجوان و خانواده بررسی شده و مشکلات دوره نوجوانی نیز بررسی شده است

بعد از بررسی دوره نوجوانی، بزهکاری، علل آن و دیدگاه هایی در مورد بزهکاری بررسی شده است و عواملی که می تواند نوجوان را به سوی بزهکاری بکشاند

اختلال شخصیت ضد اجتماعی، یکی از اساسی ترین مشکلاتی است که ممکن است یک نوجوان به آن مبتلا شود. اختلال شخصیت ضد اجتماعی، علائمی نظیر، بی احساسی مزمن، دروغگویی، دزدی، کلاهبرداری، انحرافات جنسی و غیره مشخص می شود که در این پژوهش به طور مفصل به آن پرداخته شده است

در این پژوهش دو فرضیه مطرح شده است که میزان اختلل شخصیت ضد اجتماعی را میان نوجوانان تعیین می کند. برای اثبات فرضیه ها از پرسشنامه 71 سوالی mmpi یا مینه سوتا استفاده شده است که سوالات مربوطه به آیتم اختلاف شخصیت ضد اجتماعی (pd) که شامل 19 سوال بوده است، انتخاب شده و در اختیار نوجوان دختر پایه اول دبیرستان گذاشته شده است که نیمی از آنها دارای والد و سرپرست و نیمی دیگر بدون والد و سرپرست بوده اند. داده های به دست آمده از پرسشنامه با روش t استیودنت محاسبه شده اند و با t جدول در سطح 05/0 و با درجه آزادی بی نهایت مقایسه شده است و نتیجه اینکه t به دست آمده از t جدول کوچکتر شده یعنی فرضیه ما در این پژوهش رد شده است یعنی تفاوت معنی داری میان میانگین های دو گروه وجود ندارد

تاریخچه نوجوانی:

برای قرن ها این تفکر وجود داشت که به محض اینکه کودکان به سنین 6 یا 7 سالگی می رسند می توانند مسئولیت های بزرگسالان را تقبل کنند و وارد بازار کار شوند. به غیر از قشر محدود ثروتمند، کودکان همراه بزرگسالان در مزارع و معادن کار می کردند و در میان جنگ حاضر می شدند. با صنعتی شدن جوامع از سپیده صبح تا شام در کارخانجات کار می کردند. تقریباً از 150 سال قبل دوران کودکی به رسمیت شناخته شد که توجه به حقوق کودک، روانشناسی کودک و اجباری شدن تحصیلات از نتایج آن است. شرایط اجتماعی و اقتصادی، پیشرفت تکنولوژی، پیدایش رشته های تعدد تحصیلی و تخصصهای جدید و طولانی شدن دوران تحصیلات در ابتدای قرن بیستم زمینه ای را ایجاد کرد که باعث شد به دوره نوجوانی توجه خاصی شود


برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
  • علی محمدی
  • ۰
  • ۰

پروژه تحقیق وقف تحت pdf


برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه تحقیق وقف تحت pdf دارای 90 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه تحقیق وقف تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه تحقیق وقف تحت pdf

1ـ ابن انبارى,محمدبن قاسم:الایضاح فى الوقف والابتداء,مجمع اللغه العربیه,دمشق1390 ق
2ـ ابن جزرى,محمدبن محمد:النشرفى القرائات العشر, مکتبه القاهره , قاهره (بى تا)
3ـ ابن هشام,جمال الدین:مغنى اللبیب,چاپ پنجم,سوق المسجدالجامع,تبریز1979م
4ـ ابوداود, سلیمان بن اشعث : سنن , دارالدعوه , استانبول 1981 م
5ـ ابوعبیه , محمد فهیم : معجم اعراب الفاظ القرآن , چاپ اول , بیروت 1995م
6ـ اشمونى,احمدبن محمد:منارالهدى فى الوقف والابتداء, المطبعه المصریه ,بولاق 1286 ق
7ـ انصارى,زکریابن محمد:المقصدلتلخیص مافى المرشد,المطبعه المصریه,بولاق(بى تا)
8ـ [امام]خمینى , روح اللّه : تحریر الوسیله , مکتبه العلمیه الاسلامیه , تهران (بى تا)
9ـ [امام]خمینى,روح اللّه:رساله توضیح المسائل, انتشارات راه امام , تهران1359 ش
10ـ بیگلرى,حسن:سرالبیان فى علم القرآن,چاپ هفتم,کتابخانه سنائى,تهران(بى تا)
11ـ ترمذى,محمد بن عیسى : الجامع الصحیح , چاپ اول , دارالکتب العلمیه ,بیروت 1408 ق
12ـ حـاج اسـمـاعـیـلـى , مـحمدرضا: پژوهشى در قرآن و فنون قرائت , چاپ اول ,صندوق قرض الحسنه , ابوتراب , اصفهان 1408 ق
13ـ حـاجى خلیفه , مولى مصطفى بن عبداللّه : کشف الظنون عن اسامى الکتب والفنون , دارالکتب العلمیه , بیروت 1413 ق
14ـ حـر عاملى , محمد بن حسن : وسائل الشیعه الى تحصیل مسائل الشریعه ,چاپ پنجم , داراحیاء التراث العربى , بیروت 1403 ق
15ـ حصرى , محمود: معالم الاهتداء الى معرفه الوقف والابتداء, ترجمه محمدعبدى خسروشاهى , چاپ اول , اسوه , تهران 1370 ش
16ـ دانى , عثمان بن سعید: المکتفى فى الوقف والابتداء فى کتاب اللّه , چاپ دوم , موسسه الرساله , بیروت 1407 ق
17ـ زرکشى , بدرالدین : البرهان فى علوم القرآن , چاپ اول , دارالفکر, بیروت 1408 ق
18ـ سخاوى , على بن محمد: جمال القراء و کمال الاقراء, چاپ اول , مکتبه التراث , مکه 1408 ق
19ـ سیوطى,جلال الدین:الاتقان فى علوم القرآن,چاپ اول,دارالکتب العلمیه , بیروت 1407 ق
20ـ صـافـى,محمود:الجدول فى اعراب القرآن وصرفه وبیانه,چاپ اول,دارالرشید,بیروت1411 ق
21 ـ قـسطلانى , شهاب الدین : لطائف الاشارات لفنون القرائات , احیاءالتراث الاسلامى , قاهره 1392 ق
22 ـ مـحـیـسن , محمد سالم : الکشف عن احکام الوقف والوصل فى العربیه , چاپ اول , دارالرشید, بیروت 1411 ق .

مقدمه

وقـف و ابـتـدا از فنون مهم در قرائت قرآن است , قارى قرآن باید بتواند جمله ها وعبارتها را از هم بازشناسد, تا بر جاى نیکو وقف کند و از جاى نیکو مجددا قرائت را آغاز کند, ندانستن مواضع وقف و ابـتـدا, سـبـب مـى شـود که آیات قرآن به طورنادرست تقطیع شده , معانى نادرستى به گوش شـنونده القا شود, على (ع ) درروایتى , رعایت محلهاى وقف در قرآن را یکى از دو رکن اساسى در ترتیل قرآن دانسته اند.عـلـمـاى قرائت در گذشته به این فن توجه کافى مبذول داشته , به طورى که بسیارى از قاریان مشهور, از جمله بعضى از قراى سبعه , در این زمینه داراى تاءلیف بوده اند. نوشته هاى مربوط به وقف و ابتدا را مى توان به چهار دسته تقسیم کرد

1 ـ کتب مستقل

مـراد از کـتـب مـستقل , کتبى است که موضوع آنها وقف و ابتداست , دکتر یوسف عبدالرحمن در مـقـدمه اى که بر کتاب المکتفى , اثر عثمان بن سعید دانى نوشته ,78 کتاب را نام برده است که با عـنوان وقف و ابتدا در قرآن به رشته تحریردرآمده است , مشهورترین این کتب , به ترتیب تاریخى , عبارتند از

الف)المقاطع والمبادى,ازابوحاتم , سهل بن محمد بن عثمان سجستانى (متوفاى 248 ه ق )

ب) الایضاح فى الوقف والابتداء, از محمد بن قاسم بن بشار انبارى (متوفاى328 ه ق )

پ)القطع والائتناف,ازابوجعفراحمدبن محمدبن اسماعیل,معروف به ابن نحاس(متوفاى338ه ق

ت) المکتفى فى الوقف والاهتداء, از ابوعمرو, عثمان بن سعید دانى (متوفاى444 ه ق )

ث) الاهتداء فى الوقف والابتداء, از دانى

ج) المرشد, از حسن بن على بن سعید عمانى (متوفاى بعد از 500 ه ق )

چ) وقوف القرآن , از محمد بن طیفور سجاوندى (متوفاى 560 هق )

ح) الایضاح فى الوقف والابتداء, از سجاوندى

خ) المقصد لتلخیص ما فى المرشد, از شیخ زکریا انصارى (متوفاى 926 ه ق )

د) منار الهدى فى الوقف والابتداء, از احمد بن عبدالکریم بن محمد اشمونى , ازاعیان قرن 11

2ـ کتب علم قرائت

بـرخـى درضـمن کتب مربوط به علم قرائت,به این بحث پرداخته اند,مانند:ابن جزرى درکتاب النشرفى القرائات العشر,قسطلانى درلطائف الاشارات وسخاوى درجمال القراء و کمال الاقراء

3ـ کتب علوم قرآنى

بـعضى در ضمن مباحث علوم قرآنى , به این بحث پرداخته اند, مانند: بدرالدین زرکشى در البرهان فى علوم القرآن و جلال الدین سیوطى در الاتقان فى علوم القرآن

4ـ کتب تجوید

تـقریبا در همه کتب مربوط به تجوید, به طور مختصر به مساله وقف و ابتدا واقسام آن اشاره شده است , متاءسفانه در کشور ما این فن شریف قرآنى , موردتوجه لازم قرار نگرفته و تاءلیفى مستقل در ایـن زمینه به انجام نرسیده است ,اکنون که به برکت انقلاب شکوهمند اسلامى , قرائت قرآن کریم به طورروزافزون مورد توجه نوجوانان و جوانان ما قرار گرفته است , شایسته است که متصدیان امر قـرائت , قـاریـان قـرآن را به آموختن فنون مربوط به قرائت و از جمله وقف و ابتدا تشویق کنند, تا قـرائت ریـشـه دار و حرفه اى در کشور رونق گیردنگارنده بعد از چندین بار تدریس وقف و ابتدا, مـنـاسـب دید که نتایج تحقیق وتدریس خود را در اختیار دوستداران قرآن و قرائت آن قرار دهد, امیدوارم که آموزش این فن در دستور کار مؤسساتى که به امر آموزش قرآن مى پردازند قرارگیرد, در اینجا توجه مدرسان و دانش پژوهان را به نکات زیر جلب مى کنم : 1) این کتاب جهت آموزش در یک ترم تحصیلى دانشگاهى تدوین شده است ,از آنجا که معمولا ترم تـحصیلى با یکى دو هفته تعطیلى مواجه مى شود, این کتاب در پانزده درس تدوین شده , تا امکان تدریس تمام آن باشد

2) بـه جهت جلوگیرى از حجیم شدن کتاب , از ترجمه اکثر آیات اجتناب کردیم ,انتظار این است کـه دانـش پـژوهان , خود به قرآن مترجم رجوع کنند, تا با درک معانى آیات , بر کیفیت یادگیرى خودبیفزایند
3)ازآنـجـاکـه سوره هاى آغازین قرآن داراى آیات طولانى است وطبیعتامواضع وقف آنها بیشتر اسـت,لذامثالهارا بیشتر از حزب اول قرآن آورده ایم , ودر پایان ضمیمه اى حاوى تجزیه و ترکیب کـلـمات حزب اول , همراه با بیان حکم وقف و ابتداى آنها آورده ایم , پیشنهاد مى شود که مدرسان گـرامـى بـعـد از تـدریـس اقـسام وقف , بخشى از وقت هر جلسه را به تمرین این آیات بپردازند, تادانش پژوهان در زمینه شناخت عبارتهاى قرآنى , مهارت کافى به دست آورند. 4)سـوره هـاى پـایانى قرآن داراى آیاتى کوتاه وبافواصل زیاد است,جهت آشنایى دانش پژوهان با نحوه وقف و ابتدا در این سورها, جهت تمرینات رابیشتر به این سوره ها معطوف داشته ایم .5) عـلامـت سـتـاره (#) در بـین آیات , به عنوان نشانه (وقف ) گذاشته شده است , درپایان , ضمن آرزوى توفیق براى همه کسانى که در جهت تعمیق آموزش قرآن تلاش مى کنند, از همه دانشوران و دانش پژوهان علوم قرآنى و به ویژه قرائت قرآن , درخواست مى شود که معایب کتاب را به نگارنده تذکر دهند و نظرهاى اصلاحى خود را از ما دریغ نفرمایند
وما توفیقى الا باللّه علیه توکلت والیه انیب .(محمدکاظم شاکر. 15/5/1375)

درس اول : کلیات

تعریف وقف و ابتدا

وقـف و ابـتدا, فن باارزشى است که با شناخت آن , کیفیت اداى قرائت معلوم مى شود, از این جهت که قارى در چه محلهایى باید وقف کند که معنا تمام باشد,و از چه جاهایى باید شروع کند که معنا را مختل نسازد

اهمیت وقف و ابتدا

در بیان اهمیت این بحث , همین بس است که بگوییم : خداوند, پیامبر اکرم (ص )را ماءمور کرده که آیات قرآن کریم را با (ترتیل ) بخواند: (ورتل القرآن ترتیلا)), على (ع ) در بیان مراد خداوند در این آیه , فرمود: (الـتـرتـیـل مـعرفه الوقوف وتجوید الحروف , ترتیل , شناخت محلهاى وقف و نیکو ادا کردن حروف است ).همچنین از ابن عباس نقل شده است که گفت : (الـوقـوف مـنازل القرآن, محلهاى وقف , منزلهاى قرآن است ), توضیح اینکه : در گذشته در بـیـن راهـهـا, مـنـزلـهایى براى توقف کوتاه مدت مسافران تعبیه شده بود که مسافران در آنجا به استراحت و تجدید قوا مى پرداختند, تا بتوانندبهتر به راه خود ادامه دهند, اگر مسافرى در یکى از ایـن منزلها متوقف نمى شد,چه بسا توان آن را نداشت که تا منزل بعدى راه را ادامه دهد و مجبور مى شد که بین دو منزل در جاى نامناسبى توقف کند, ابن عباس در این سخن خود, قرآن رابه راه , و قارى را به مسافر, و موارد وقف را به منزلهاى بین راه تشبیه کرده است , به این معنا که در قرآن مـحـلـهـایى مناسب وجود دارد که قارى مى تواند درآنها وقف کند و با تجدید نفس , به نیکویى به قـرائت خـود ادامـه دهـد, اگر قارى این محلها را به خوبى نشناسد و یا در آنها وقف نکند, چه بسا مجبور مى شود درجاهایى وقف کند که محل مناسبى نیستند و موجب اخلال در معنا مى شود.سلف صالح نیز به وقف و ابتدا اهمیت مى دادند, سیوطى در این باره مى گوید:اخبار صحیح , بلکه متواتر, حاکى از آن است که سلف صالح , از قبیل : ابوجعفریزید بن قعقاع, یکى از شخصیتهاى بـرجـسـته تابعین , امام نافع,ابوعمرو, یعقوب , عاصمو پیشوایان دیگر, به آموختن وآموزش این فن , اهتمام زیادى داشته اند.ابن انبارىمى گوید: (شناخت قرآن , آنگاه به کمال رسد که شناخت وقف و ابتدایش حاصل شود).زکریا انصارىمى گوید: مـحـلـهـاى وقف , مانند منازلى است که مسافر در آن فرود مى آید, همانطور که منازل بین راه از جـهت خوش آب و هوا بودن و داشتن امکانات متفاوت است ,منازل قرآن نیز متفاوت است , بعضى تام و بعضى کافى و برخى حسن است

و بـالاخـره آنکه , این فن نزد بزرگان دانش قرائت تا این اندازه از اهمیت برخورداربوده است , که بـسیارى از آنها شرط کرده اند که تنها به کسى اجازه آموزش وتعلیم قرآن دهند که وقف و ابتدا را شناخته باشد, و ابوحاتم سجستانىگفته است : (من لم یعرف الوقف لم یعلم القرآن , هرکس وقف را نشناسد, قرآن رانشناخته است )

ضرورت وقف و ابتدا

ضرورت توجه قارى قرآن به وقف و ابتدا را مى توان اینگونه تبیین کرد: اولا: بـراى قـارى ممکن نیست مقدار قابل توجهى از قرآن را با یک نفس و بدون وقف بخواند, پس لازم است براى تنفس و استراحت هم که شده , جاهایى راانتخاب کند تا بر آنها وقف نماید

ثانیا: بر فرض که کسى بتواند مقدار معینى از قرآن را با یک نفس بخواند, این امر, یعنى وصل همه کـلـمات به یکدیگر, گاهى ایجاد خلل در معنا مى کند ومعنایى را به ذهن شنونده مى آورد که به طور حتم , مقصود خداوند نیست , مانندوصل (اصحاب النار) به (الذین یحملون العرش ), در سوره غافر (40) آیه 6 و7: (وکـذلک حقت کلمت ربک على الذین کفروا انهم اصحاب النار, الذین یحملون العرش ومن حوله یسبحون بحمد ربهم ;)
که این توهم را ایجاد مى کند که دوزخیان , عرش خدا را به دوش مى کشند

از دو امـر فوق , اینگونه نتیجه مى گیریم که اولا: در یک قرائت طولانى , وصل همه کلمات ممکن نـیست , و ثانیا: بر فرض امکان , در همه جا وصل صحیح نیست , پس وقف بر بعضى از کلمات قرآن , امرى اجتناب ناپذیر است . حـال اگـر وقف بر هر کلمه اى از قرآن جایز باشد, هیچ مشکلى وجود ندارد و قارى مى تواند هرجا نفسش به انتها رسید, بدون هیچ واهمه اى وقف کند, و در این صورت شناخت آنچه در علم وقف و ابـتدا آمده , ضرورتى نمى یابد, اما چنین نیست , زیرا در بسیارى از موارد, وقف بر کلمه اى و یا ابتدا به کلمه اى , موجب فساد معنا مى شود, شما تصور کنید کسى بر (ان اللّه لا یهدى ), (ان اللّه لا یـستحیى ) , (لا اله ), (ما من اله )وقف کند و یا از(انى اله ), (نحن ابناؤا للّه ) , (ان اللّه هو المسیح ),(ان الل ه فقیر ونحن اغنیاء)  , (اتخذ اللّه ولدا) شـروع کـنـد, ایـن همه فساد معنا که در موارد بالا و موارد مشابه مشاهده مى شود, ناشى از وقف وابـتـداى نـادرسـت است , پس نتیجه مى گیریم که بر هر محلى نمى توان وقف کرد واز هر جایى نـمى توان قرائت را آغاز کرد, لذا مى گوییم : نه تنها وقف بر کلمات ,امرى اجتناب ناپذیر است , بلکه انتخاب موارد خاصى به عنوان وقف یا ابتداضرورى است . حـال اگـر کـسى بگوید: باز هم بر قارى لازم نیست که علم وقف و ابتدا را بیاموزد,بلکه بر راءس آیـات وقـف مـى کند که سنت نیز مى باشد, و همانطور که به اثبات رسیده , وقف بر رؤوس آیات , بیشتر از نوع تام یا کافى است , در جواب مى گوییم : اولا: بـسیارى از آیات , طولانى است و نوعا قارى نمى تواند آنها را با یک نفس بخواند, به ویژه وقتى بخواهد آن را به صورت لحن و تحقیق , قرائت کند. پس در بسیارى از موارد, قارى ناچار مى شود جهت تنفس , بین آیات توقف کند.حال اگر در جایى نامناسب توقف کند, باعث خلل و فساد در معناى آیه مى شود. فرض کنید کسى در سوره شورى (42) آیه 8: (ولو شاء اللّه لجعلهم امه واحده ولکن یدخل من یشاء فـى رحـمـتـه والظالمون ما لهم من ولى ولا نصیر), بر(الظالمون ) وقف کند, در این صورت , این تـوهم ایجاد مى شود که خداوند,ظالمان را نیز در رحمت خویش وارد مى کند, و یا کسى در سوره رعـد (13) آیـه35 : (مـثـل الـجـنـه التى وعد المتقون تجرى من تحتها الانهار اکلها دائم وظلها تـلـک عـقـبى الذین اتقوا وعقبى الکافرین النار), بر (عقبى الکافرین ) وقف کند, با این وقف , توهم مى شود که جایگاه کافران نیز مانند پرهیزکاران , در بهشت است . ثـانـیا: بر فرض که قارى بتواند هریک از آیات را با یک نفس بخواند, در بعضى ازآیات , نکاتى وجود دارد کـه مـسـتـلـزم وقف در بین آیات است و حداقل , وقف آنهانیکوتر از وصل آنهاست , پس نیکو خواندن قرآن اقتضا مى کند که بر آن مواردوقف شود, مانند موارد زیر: نـسـبت چند فعل متوالى به موارد مختلف , با یکسان بودن ظاهر آنها, مانند سوره فتح (48) آیه 9: (لتؤمنوا باللّه ورسوله وتعزروه وتوقروه وتسبحوه بکره واصیلا), که مرجع ضمیر غایب در (تعزروه ) و (تـوقـروه ), پـیـامبر است , در حالى که مرجع ضمیر غایب در (تسبحوه ), خداوند است , پس براى اینکه کسى نپنداردکه آن نیز به پیامبر برمى گردد, بهتر است بر (توقروه ) وقف شود.خـطـاب بـه دو نـفر در یک آیه , مانند سوره یوسف (12) آیه 29: (یوسف اعرض عن هذا واستغفرى لـذنـبـک انـک کـنت من الخاطئین ), که (اعرض عن هذا) خطاب به یوسف و (استغفرى لذنبک ) خـطاب به زلیخاست , پس براى اینکه توهم نشودکه هر دو, خطاب به یوسف است , نیکوست که بر کلمه (هذا) وقف شود. نـسـبـت دو چیز مختلف به دو موضوع , مانند سوره تحریم (66) آیه 4: (فان اللّه هو مولیه وجبریل وصـالـح الـمؤمنین والملئکه بعد ذلک ظهیر), که (مولا) بودن به خدا نسبت داده شده و (ظهیر) بـودن بـه (جـبـرئیـل ) و (صـالح المومنین ) و (ملائکه )نسبت داده شده است , حال اگر بر کلمه (مولیه ) وقف نشود, ممکن است توهم شود که (جبریل ) یا (صالح المؤمنین ) یا (ملائکه ) نیز مولاى او هستند. بـا این توضیحات , روشن شد که اولا: وقف بین آیات , امرى اجتناب ناپذیر است ,و ثانیا: در هر جایى نـمـى تـوان وقف کرد, بلکه باید موارد لازم را شناخت و بر آنهاوقف کرد, تا نه تنها خللى به معناى آیات وارد نشود, بلکه مقصود خداوند به بهترین وجه , گوش شنوندگان آیات نور را نوازش دهد و بر قلب آنان بنشیند. نـکـته آخر در باب ضرورت وقف و ابتدا آنکه , قرآن کریم به دلیل ایفاى نقش تربیتى و هدایتى , در هریک از سور آن , موضوعات مختلفى مطرح مى شود,گاهى از عذاب و آتش دوزخ سخن مى رود, گاهى از بهشت و پاداش , گاهى تبشیر است و گاهى انذار, گاهى تشویق است و گاهى ترهیب , گـاهـى از سـرنـوشـت هـلاکـت بـار اقوام گذشته سخن گفته است و گاهى از عاقبت نیکوى پـرهـیـزکـاران ,اگـر بـیـن ایـن موارد, با وقف فاصله به وجود نیاید, تداخل بین موارد مختلف و گاه متضاد پیش مى آید, در این زمینه , روایاتى نیز وجود دارد که پیامبر اکرم (ص ) ازقول جبرئیل , بـه مـردم ایـنگونه تعلیم مى دهد که : (سزاوار است بر آیه اى که در آن از آتش و عقاب سخن رفته , وقـف شود تا از مابعدش که درباره بهشت و ثواب است , فاصله افتد), مانند سوره بقره (2) آیه 81 و 82: (بلى من کسب سیئه واحاطت به خطیئته فاولئک اصحاب النار هم فیها خالدون , والذین امنوا وعملواالصالحات اولئک اصحاب الجنه هم فیها خالدون ), که اولى درباره عذاب اهل جهنم و دومى درباره اهل بهشت و پاداش آنهاست . هـمـچـنین مانند سوره شورى (42) آیه 8: (لو شاء اللّه لجعلهم امه واحده ولکن یدخل من یشء فى رحمته والظالمون ما لهم من ولى ولا نصیر), که قسمت اول آیه درباره رحمت و قسمت پایانى آیه درباره عذاب است , که نیکوست بر کلمه (فى رحمته ) وقف شود

عوامل مؤثر در شناخت وقف و ابتدا

عـوامـلـى چـنـد در شناخت دقیق و درست محلهاى وقف و ابتدا مؤثر است , که به ترتیب اهمیت عبارتند از: 1 – لغت , 2 ـ نحو, 3 ـ قرائت , 4 ـ تفسیر

دانستن (معانى لغات قرآن ), اولین شرط براى فهم موارد وقف و ابتداست , کسى که معناى الفاظ و آیـات قـرآن را نـمـى دانـد, نمى تواند اجزاى مختلف یک آیه را ازهمدیگر بازشناسد, به طور مثال , مـمـکن است کسى در سوره یونس (10) آیه65 : (ولا یحزنک قولهم ان العزه للّه جمیعا هو السمیع الـعـلـیم ) و در سوره یس (36) آیه 76: (فلا یحزنک قولهم انا نعلم ما یسرون وما یعلنون ) را بدون وقـف بـرکـلمه (قولهم ) بخواند, در حالى که وقف نکردن بر آن , این توهم را در ذهن شنونده پدید مى آورد که (ان العزه للّه جمیعا) و (انا نعلم ما یسرون وما یعلنون ),قول مشرکان است , و حال آنکه ایـن دو عـبـارت , قـول خداوند است و در واقع ,بیان علت براى حکم قبلى است , یعنى خداوند به پیامبرش مى فرماید: سخنان پوچ و بیهوده آنان تو را اندوهگین نسازد, زیرا که عزت ویژه خداونداست و هرکه را بخواهد عزیز مى کند و نیز بدیهاى آنها در حق تو از چشم مامخفى نمى ماند. (نـحـو) نـیز نقش بسیار مؤثرى در شناخت موارد وقف و ابتدا دارد, زیرا بدون شناخت اجزاى یک جـمـلـه و نـقش هریک در آن , نمى توان وقف و ابتداى درست را از نادرست تشخیص داد, به طور مثال , کسى که نداند در آیه (واذ ابتلى ابراهیم ربه بکلمات ) کلمه (ربه ) فاعل (ابتلى ) است , مـمکن است بپندارد که (واذ ابتلى ابراهیم ) یک جمله کامل , داراى فعل و فاعل و مفعول است و بر آن وقف کند, در حالى که با این وقف , بین فعل و فاعل فاصله انداخته است که وقفى قبیح است . عـلاوه بـر ایـن , گاهى اختلاف در ترکیب نحوى یک آیه , موجب اختلاف در وقف و ابتداى آن نیز مـى شـود, بـه طور مثال , (الذى ) در سوره ناس (114) آیه 4 و 5:(من شر الوسواس الخناس , الذى یـوسـوس فـى صدور الناس ) مى تواند یکى ازاین دو نقش را داشته باشد: یا صفت براى (الخناس ) بـاشد, و یا خبر براى مبتداى محذوف (هو الذى ) در صورت نخست , وقف بر آن حسن و در صورت دوم , ازنوع کافى است. (اختلاف قرائات ) نیز گاهى در وقف و ابتدا مؤثر است , به طور مثال , در سوره ابراهیم (14) آیه 1 و 2: (کتاب انزلناه الیک لتخرج الناس من الظلمات الى النورباذن ربهم الى صراط العزیز الحمید, اللّه الـذى لـه مـا فى السموات وما فى الارض ), اگر کسى بر لفظ (حمید) وقف کند, بنابر قرائت رفع (اللّه ) کـه قـرائت نافع و ابن عامر است , این وقف , تام است و بنابر قرائت بقیه قرا که (اللّه ) رامجرور خوانده اند, وقف حسن است . (اخـتـلافات تفسیرى ) نیز بر وقف و ابتدا بى تاءثیر نبوده و نیست , به طور مثال , درمورد سوره آل عـمران (3) آیه 7: (وما یعلم تاءویله الا اللّه والراسخون فى العلم یقولون آمنا به ), به نظر کسانى که معتقدند که راسخان در علم , آگاه به تاءویل نیستند, وقف بر اللّه , تام و لازم است , و به نظر کسانى که آنها را نیز آگاه به تاءویل مى دانند, چنین نیست

بنابراین , شناخت کامل معانى لغات و نقش کلمات در جمله , از نظر نحوى وآشنایى با علوم قرائت و تفسیر, از عوامل مهم در تشخیص موارد وقف وابتداست . ابن مجاهدمى گوید: کـسـى بـه طور کامل از عهده شناخت وقفها برنمى آید, مگر اینکه نحوى و دانا به قرائات باشد و از تـفـسـیـر و قـصـه هـا و جدا کردن آنها از یکدیگر و زبانى که قرآن به آن نازل شده آگاهى داشته باشد


برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
  • علی محمدی
  • ۰
  • ۰

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه پایان نامه تجلی اوصاف امام علی (ع) در ادب فارسی تحت pdf دارای 251 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه پایان نامه تجلی اوصاف امام علی (ع) در ادب فارسی تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه پایان نامه تجلی اوصاف امام علی (ع) در ادب فارسی تحت pdf

تجلی اوصاف امام علی (ع) در ادب فارسی  
پیش درآمد طرح: مثنوی علی‌نامه  
پیش درآمد:  
علی  
زندگی نامه  
آرامش دلها  
آسمان آفتاب  
آسمان لافتی  
آسمان عدل پرور  
آسمان آفتاب  
آفتاب کبریا  
آفتاب شرع  
آفتاب عالم آسمان  
آفتاب فروزان  
آگاه اسرار  
آمر به معروف  
آیت پروردگار  
آیت اجدال خدا  
آیت فضیلت  
آیت محکم  
آیت رازگوی قرآن  
آیت وحدت  
آیینه‌ی جمال توحید  
آیینه‌ی جمال یزدان  
آیینه‌ی خدانما  
آینه‌ی ذات کردگار  
آینه‌ی سکندر  
آینه‌ی عبرت  
آینه‌ی غیب نما  
آیه اکبر  
الف  
اب الائمه المؤمنین  
ابوالحسن  
استاد طریقت  
اسم اعظم  
اصل شجاعت  
افتخار عالم و آدم  
اکسیر اعظم  
امام بر حق  
امام شیعیان  
امام انس و جان  
امام انام  
امام بردباران  
امام هُدی  
امام المتقین  
امام العارفین  
امیرالمؤمنین  
امیر عاشقان  
امیر عرب  
امیر قائد و قائم  
امیر شوکت  
امیر دوسرا  
امیر لوکشف  
امیر عشق  
امیر مُلک ولایت  
امیر یثرب  
امیر عدوبند  
امیر دریادل  
امیر عرش  
امیر جمله‌ی مردان  
انسان کامل  
ب  
باب علم و دانش  
باب نجات  
باب شبیر و شَبر  
باب مجتبی  
باعث ایجاد خلق  
باب رسالت  
بت شکن  
بحر کرامت  
بحر علوم  
بحر حلم  
بحر امان  
بحر حیا  
بدرالدجی  
برگزیده خدا  
برج مه هل اتی  
برادر پیامبر  
بسم الله مطلق  
بلبل گویای اسرار  
بنده‌ی بی‌نظیر  
بوتراب  
بهترین دارو  
پ  
پادشاه اتقیا  
پادشاه لوکشف  
پادشاه ذوالکرم  
پادشاه آسمان  
پادشاه باوقار  
پادشاه لامکان  
پادشاه ذوالنعم  
پادشاه دین  
پادشه ارض و سما  
پادشه دادگر  
پادشه بنده نواز  
پدر امت  
پدر عرفان  
پدر عالم هستی  
پرده گشا  
پرورده نور خدا  
پیشگام مؤمنان  
پیشوای دین  
پیر استاد  
پیر مردان  
پیر مغان  
پیشوای خلق  
پهلوان عرشه‌ی منبر  
ت  
تاج دار خیل اعطاء  
تاج بخش شهر یاران  
تکیه گاه انبیا  
تأویل وحی  
تکرار آفرینش خدا  
ترازوی عدل  
ج  
جام مصفا  
جامع قرآن  
جان یزدان  
جان جاودان  
جان بخش  
جان پیمبر  
جانشین محمّد (ص)  
جمال بی نشان  
جلوه ذات خدایی  
ح  
حافظ قرآن  
حافظ احکام دین  
حاکم بر حق  
حاکم یوم‌الحساب  
حامی یتیمان  
حامی قرآن  
حامی ستمدیدگان  
حامی دین  
حبل‌المتین  
حجت عصر  
حجت کردگار  
حقیقت حق  
حصن حصین  
حضرت مهر  
حلال مشکلات  
حیدر  
حیدر صفدر  
حیدر دلال سوار  
حیدر خیبرگشا  
حیدر لشکرشکن  
حیدر کرار  
خادم دین نبی  
خاصف‌النعل  
خاضع مهربان  
خانه‌زاد خدا  
خانقاه عشق  
خازن سبحان  
خدیو ملک هستی  
خدیو عدل و داد  
خداوند نعمت  
خسرو دنیا و دین  
خسرو ملک هُدی  
خسرو دلدل سوار  
خسرو یوم الغدیر  
خضر خجسته پی  
خط امان  
خواجه قنبر  
خورشید حیات  
خواجه‌ی بر حبین  
خورشید صفا  
خیر البریه  
چراغ وحدت  
چراغ جان  
چشمه نور ازلی  
چشم حق  
د  
دافع‌البلایا  
دائم الذکر  
در مدینه علم  
دُر دریای حقیقت  
دُر دریای فتوت  
دُر دریای سرمد  
دُر بحر لافتی  
دُر شهامت  
دستگیر درماندگان  
دست خدا  
دریای بی ساحل  
دریای وفا  
دریای کرم  
دلیر میدان  
دیباچه مروت  
ر  
راز خدا  
راز خلقت  
رایت دین  
رایح آل محمّد  
رحمت مطلق  
رمز هستی  
رکن ایمان  
روح ایمان  
روح قرآن  
روح ولایت  
روح سخاوت  
روشنایی بخش  
رهبر راه حقیقت  
رهنمای آوارگان  
رهنمای عالم  
ز  
زاده کعبه  
زاهد زاهد  
زبده‌ی عالم  
زبده‌ی حق  
زوج زهرای بتول  
س  
ساقی کوثر  
ساقی شیرگیر  
سالار اهل ملت  
سالار دین  
صحاب رحمت  
سرّ بی‌همتا  
سرالله اعظم  
سرحلقه عارفان  
سرحلقه اهل تعیین  
سرلوحه‌ی حقایق  
سریله ایمان  
سرور آزادگان  
سرور روحانیون  
سریر آرای بزم دل  
سرو بستان ولایت  
سرّ خدا  
سردار اتقیا  
سرّ انبیاء  
سر غیب الغیب  
سید الوصیّن  
سید عابدین  
سفیه الساکین  
سلطان دین  
سلطان سریر  
ش  
شافع محشر  
شاه عادل  
شاه شیراوژن  
شاه ولایت  
شاه نجف  
شاه مردان  
شاه غدیریه  
شاه لوکشف  
شاه جهان  
شاه سرافراز  
شاه مکه  
شاه اولیا  
شاه دین  
شاه انس و جان  
شاهکار آفرینش  
شاهباز فلک  
شاه اژدر در  
شاه عرب  
شاهد کل  
شفابخش دل ایمان  
شمع ولایت  
شیر خدا  
شمس حکیت  
شمع هدایت  
شجر طور ولایت  
شمع جمع  
شهسوار عرصه امکان  
شه مشکل‌گشا  
شه اتقیا  
شه ملک لافتی  
شیر خدا  
صاحب تقوی  
صاحب منبر  
صاحب تیغ دوسر  
صاحب جود و سخا  
صاحب امر  
صدف اسرار  
صراط‌المستقیم  
صفدر غترفکن  
صفدر مرحب شکن  
صورتگر مکان  
صهر نبی  
ط  
طبیب حاذق  
ظ  
ظلل خدا  
ع  
عارف سجاد  
عاشق پیامبر  
عاشق حق  
عالم ربانی  
عالم آرای دین  
عالم علم لدنی  
عارف مطلق  
عروه الوثقای دین  
عقل دوم  
علم الله  
غ  
غائد غرّالمحجلین  
غایت مقصود  
غواص بحر دل  
غایب اسرار  
فاتح جنگ جمل  
ف  
فاتح خیبر  
فارس بدر و نهروان  
فخر آل مصطفی  
فخر انبیاء  
فصاحت گوی  
فخر زمین  
فخر جهان  
ق  
قائل قول سلونی  
قاسم الارزاق  
قائد غرالمحجلین  
قاسم فردوس  
قاتل غتر  
قاری قرآن  
قاضی دین  
قاسم جحیم و جنان  
قبله روح  
قبله اهل ولا  
قبله اهل ادب  
قبله دلها  
قبله‌گاه رحمت  
قبله‌گاه قدسیان  
قبله‌گاه زمین و زمان  
قدرت الله  
قروه‌ی خاندان  
قرآن ناطق  
قلزم بحر کرم  
قطب دین  
قهرمان خیبر  
قهرمان غزوه خندق  
ک  
کاشف  قرآن  
کاشف اسرار حق  
کان جود  
کان علم  
کتاب ناطق  
کدخدای دوسرا  
کشتی بحر نجات  
کهف‌الانام  
کعبه آمال  
کعبه جان  
کلام الله ناطق  
کلید گنج سعادت  
کوه حلم  
گ  
گل توحید محمّد  
گل بی‌خار  
گل گلزار  
گل کرامت  
گنج عشق  
گوهر بحر فضل  
گوهر مخزن ولایت  
لوح محفوظ  
لیل المبیت  
م  
ماه یثرب  
مالک رقاب  
ماه تابان  
مبدأ خلقت  
محرم اسرار  
محور هفت آسمان  
محبوب رب‌العالمین  
محبوب پیامبر  
سجود ملائک  
هجری عدل  
مخزن علوم  
مخصوص نص هل اتی  
مرد دین  
مرد اخلاص  
مرزبان فلک  
مرآت قرآن  
مرشد جبرئیل  
مرآت خدا  
مرد عابد  
مرد زاهد  
مشرق انوار قدسی  
مفخر کان کرامت  
مفخر زمان  
مفّر قرآن  
مظهر کل عجایب  
مظهر قدرت حق  
مظهر اسرار حق  
مظهر عدل  
مظلومیت علی  
مصلح دین  
مظهر فضیلت  
معیار حکومت اسلامی  
مظهر اوصاف خدا  
منادی حق  
مه هدایت  
مه سپهر امامت  
مهبط روح‌الامین  
مولای درویشان  
مولی‌الموحدین  
ن  
ناطق قرآن  
ناشر احکام نبی  
نایب مناب  
ناظم یوم‌الورود  
نسخه‌ی اسرار وحدت  
نقطه عشق  
نقطه بسم الله  
نقطه‌ی ام‌الکتاب  
نقطه اولی  
نص نبی  
نفس اول  
نفس مصطفی  
نور ولایت  
نور امامت  
نور حقیقت  
نشانه حق  
نور خدا  
نور چشم پیمبر  
نور پیامبر  
و  
وارث پیامبر  
واقف اسرار  
وجه الله  
وحی پیمبر  
ولد کعبه  
ولی مطلق  
هادی گمگشتگان  
هادی دین  
همسر زهرا  
همای رحمت  
همدم چاه  
یاور یتیمان  
یار پیمبر  
یار ایمان  
یعسوب دین  
یداله  
فهرست آیات و احادیث  
فهرست منابع و مآخذ  

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه پایان نامه تجلی اوصاف امام علی (ع) در ادب فارسی تحت pdf

1 آفتاب لایزال، توانا، امیر، نشر میعاد، چاپ اول

2 امام امیرالمؤمنین از دیدگاه خلفا، فقیه ایمانی، مهدی، نشر عطر عترت، چاپ چهارم 1380

3 از زلال زمزم غدیر، موحد ابطحی، سید علی، نشر مدرسه الامام مهدی 1380

4 امام علی پیشوای صدیقین، مدرسی، آیت ا; محمد تقی، مترجم حسن خاکرند، نشر محبان الحسین، ج پنجم 1384

5 بحارالانوار، مجلسی، محمد باقر، دارالکتب اسلامی

6 تجلی اوصاف امیرالمؤمنین، طالشی، یدالله، نشر امیرکبیر 1382

7 تجلی امامت، ناظم زاده قمی، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم 1378

8 . جلوه‌ی ولایت، انصاری، عذرا، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول 1376

9 حیله الاولیا و طبقات الاصفیا، اصفهانی، ابونعیم، نشر دارالکتب العلمیه بیروت، 1409 هـ.ق

در پرتو ولایت، مصباح یزدی، محمد تقی، نشر موسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی 1383

10 در سایه‌ی آفتاب، التسری، محمد تقی، چاپ اول 1383

11 دانشنامه‌ی امام علی، رشاد، علی اکبر، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلای، چ اول

12 دمی با غدیر، جمعی از نویسندگان لبنان، نشر حضور، چاپ اول 1381

13 . زندگانی چهارده معصوم، عمادزاده، حسین، نشر طلوع، چاپ اول 1373

14 زندگانی چهارده معصوم، مدرسی، آیت ا; محمدتقی، نشر محبان الحسین، چاپ سوم 1380

15 زندگانی امیرالمؤمنین، رسولی محلاتی، سید هاشم، نشر دفتر فرهنگ اسلامی، چاپ دوازدهم 1383

16 زندگانی امام علی، جمعی از نویسندگان لبنان، ترجمه حمیدرضا کفاش، نشر عابد 1379

17 سیاست‌نامه امام علی، محمدی ری شهری، سازمان چاپ و نشر، چاپ دوم 1381

18 سیری در تاریخ معصومین، طالب شهرستانی، محمد اسماعیل، نشر

19 سیری در زندگی حضرت علی (ع) ، سید محمد صالحی، نشر معیار علم، چاپ دهم 1385

20 سیمای پرفروغ، ناظرزاده قمی، سید اصغر، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، 1379

21 شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، دار احیاء الکتب العربیه، 1378 هـ.ق

22 شرح نهج البلاغه، هاشمی، میرزا حبیب، مکتب الاسلامیه، 1348 هـ. ش

23 علی شاهکار خلقت، پیشگاهی شبستری، عباسعلی، نشر اعرابی 1379و

24 علی از زبان علی، شهیدی، سید جعفر، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ سیزدهم 1379

25 علی اسوی تقوی و عدالت، احمدی بیرجندی، احمد، نشر اسوه، چاپ اول 1376

26 علی از زبان استاد مطهری، نشر سلسله، چاپ دوم 1379

27 علی آیینه‌ی عرفان، ناظم زاده‌ی قمی، سید اصغر، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم 1379

28 علی (ع) (تاریخ تحلیلی نیم قرن اول اسلام)، جعفری، سید محمد مهدی، چاپ نشر شرکت سهامی، چاپ هشتم 1376

29 قصص امیرالمؤمنین، خلف زاده، احمد، نشری مهدی یار، چاپ سوم 1379

30 فرزند قبله‌، ذوالقدر، عنایت الله، نشر میراث ماندگار، چاپ اول 1384

31 صدوده داستان از زندگی علی، علیان نژادی، ابوالقاسم، نشر آل طه، چاپ اول 1380

32 کلیات منتهی الآمال، قمی، شیخ عباس، نشر بهزاد، چاپ اول 1377

33 مولود کعبه، اردوباری، شیخ محمد علی، نشر رسالت، چاپ اول 1379

34 مناقب ابن شهر آشوب، شهر آشوب مازندرانی، ابوجعفر، نشر مصطفوی

35 نشانه‌های روشن، نصرالهی، احمد، نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ دوم 1380

36 نشریه‌ی بینات (ویژه‌نامه‌ی امام علی (ع))، سال هفتم شماره 4

پیش درآمد

در بین اقسام هنر، هنر شعر در تمام زمینه‌های خود آگنده از مضامین نغز و لطیفی در تجلی اندیشه‌های مختلف بشری است. به خصوص در تجلی اندیشه‌های دینی و مذهبی، اسلامی و قرآنی. این اندیشه‌ها در وجود شاعران متعهدی که به مدح و منقبت اهل بیت نبوت و ولایت زبان گشوده اند، آثار ارزشمند و ماندگاری از خود به یادگار گذاشته اند که در این آثار لطافت‌های روح بشری، منزلت انسان، سیر و سلوک، عشق و عرفان و ; موج می زند

از افتخارات ادبیات خصوصاً نظم (شعر) تجلی، اندیشه، افکار، رفتار، حوادث، حماسه و انقلاب حضرت علی 7 است که بدون شک و تردید باید گفت حضرت علی 7 به ادبیات نوعی روح معنوی داده است، چرا که هر جا صحبت از ادبیات حماسی و انقلابی است، بیش و کم نام حضرت علی 7 هم می باشد. شاعران برای کوبیدن فساد و ستم، ریا و توجه به عدالت، مردانگی، شجاعت و ایمان از روح و مرام و مسلک باشکوه و انقلابی حضرت علی 7الهام می‌گیرند

حضرت علی 7با ایمان به وفاداری، عدالت، قضاوت، شجاعت، بردباری، تواضع، علم، زهد، تقوا، فضیلت، طریقت، شهادت، کرامت و ; چنان تأثیری در ادبیات گذاشته که دیوان کمتر شاعر متعهد شیعی را می توان از آغاز ادب فارسی تاکنون سراغ گرفت که غزل، قصیده، دوبیتی، رباعی و مثنوی و ; مزین به این اوصاف نباشد. راستی رمز و راز این عظمت را باید در چه چیزی جست؟ در یک چیز و آن این که علی 7 حقیقت است و بس

شرح مناقب بیان، مدایح، مصائب، مراثی و بیان سرگذشت، و تجلی اوصاف از خمیرهای اصلی شعر مذهبی و اعتقادی می باشند. بر شمردن خصلت‌های نیک و هنر ائمه دین از همان ابتدا به وسیله‌ی مناقب جوانان از جایگاه گسترده‌ای در ادب فارسی برخوردار بوده است و ذبیح الله صفا در این زمینه می نویسد: «منقبت عمو ستایش اهل دین از دیرباز در بین شعرای شیعه مذهب و دیگران معمول بوده است، زیرا آنان برای تبلیغ عقاید خویش شیوه‌هایی اختیار می کردند که علاوه بر نتیجه‌ی نهایی به حفظ مدایح و مناقب هم کمک شایانی می کردند و یکی از راههایی که اهل شیعه پس از کسب قدرت برای نشر مذهب خود انتخاب کرده بودند، استفاده از مناقب بوده است.»[1]

نتیجه سخن اینکه جزیی‌ترین تا کلی‌ترین هنر پیشوایان دینی چه به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم جهت بهره‌های مختلف در اندیشه و زبان شعرا، گذشته و بیان شده است. علت گسترش این مسأله

1 شناخت سرایندگان از حقیقت و جوهر دین

2 شناخت رسالت و پیام دین

3 شناخت شخصیتی و حقیقی پیام آوران دین

این نوع شناخت سبب می شد که نور ایمان بر دل و جانان شعرا تعادل و در نتیجه‌ی آن ارادت خالصانه ای به دست آورند، یقیناً اگر چنین شناختی حاصل نمی شد، هیچ وقت امکان نداشت شعرا بتوانند به این زیبایی و پرمحتوایی حقیقت و جوهره قلبی و اعتقادی خویش بروز دهند

با تأمل در چنین اشعاری می بینیم که

1 از نظر ترکیب و بافت سخن بسیار قوی می باشند

2 از نظر بلاغت و دیوایی در اوج و بسیار تأثیرگزار هستند

3 از نظر معانی، تعبیرات بسیار نغز و لطیف هستند

بنابراین با توجه به موارد فوق نیجه سخن این می شود که هدف شعرا از پرداختن به چنین اندیشه‌هایی فقط مدح محض جهت تخلیه‌ی احساس درون به معنای متعارف نمی باشد، بلکه هدف علاوه بر آن ها احیای حقایق دین و زنده کردن جان‌ها و جاری ساختن خون حماسی در رگهای عاشقان، عارفان و بیدار دلان است

بعد از آشنایی ایرانیان ـ بخصوص شعراـ با فرهنگ اسلامی و قرآنی ـ از قرن پنجم هجری و پرداختن به اوصاف شخصیت های مذهبی دوشاش دیگر مسائل مربوط به آنها از جمله به تجلی مصائب، مراثی، تاریخ زندگی، حوادث و ; در قالب های مختلف شغر گاه با فشرده و موجز کردن اشارات به صورت اضافه‌های تشبیهی و یا سمبلیک به صورت مضاف و مضاف‌الیه و گاه پرداختن به کل مسائل متجلی می گردد

بازتاب این گونه مسائل در سبک خراسانی یعنی در دوره‌های: طاهریان، صفاریان، سامانیان و غزنویان نسبت به دوره‌های بعدی چندان وسیع نیست، اما خالی کم نمی باشد، در آثار شعرایی چون: رودکی، شهید بلخی، دقیقی، کسایی مروزی، فردوسی، فرخی و ; رگه های اندیشه های مذهبی و عرفانی به صورت تعلیمی بیان می گردد. برای نمونه از اشعار منسوب به رودکی ابیاتی هست که تلمیح دارد به بوی پیراهن یوسف و بینایی یعقوب

نگار نیا شنیدستم که گاه راحت و محنت

سر پیراهن سلب بوده است یوسف را به عمر اندر

یکی از کید شد پرخون، دوم شد چاک از تهمت

سوم یعقوب را از بوش روشن گشت چشم تر

رُخم ماند بدان اول، دلم ماند بدان شانی

نصیب من شود در وصل آن پیراهن دیگر[2]

اما در دوره‌ی عراقی از قرن ششم به بعد، تأثیر علوم اسلامی در رواج شعر و شیوع عرفان و تأمین خانقاها تحول بزرگی در ادبیات دینی ایجاد کرد؛ در این دوره کثرت شگفتی برانگیز مفاهیم و مصادیق مذهبی و همچنین استناد به آیات و مفاهیم قرآنی در اکثر آثار شاعران امری معمول بود؛ چرا که شاعران و نویسندگان در تمام شئون زندگی خود به  کتاب خدا و رسالت نبوی استناد می‌جستند و در مسیر حرکت به سوی الله از این منابع به خوبی استفاده می‌کردند. این امر ناشی از معلومات و آشنایی با معارف و مصادیق اسلامی است. چه زیبا سرود مولوی در مدح مولای متقیان

تا صورت و پیوند جهان بود علی بود

تا نقش زمین بود و زمان بود علی بود

آن قلعه گشایی که در قلعه خیبر

برکند به یک حمله و بگشود علی بود

آن گرد سرافراز که اندر ره اسلام

تا کار نشد راست، نیاسود علی بود

آن شیر دلاور که برای طمع نفس

بر خوان جهان پنجه نیالود علی بود

این کفر نباشد سخن کفر نه ایست

تا هست علی باشد و تا بود علی بود[3]

تجلی این گونه مسائل در دوره های بعدی تا امروز در آثار شاعران به اشکال مختلف دیده می شود، البته در این دوره ها با شدت و ضعف همراه می‌باشد، به طور مثال در دوره صفویه بعد از اینکه شاه اسماعیل صفوی مذهب شیعه اثنی عشری را مذهب رسمی قرار داد مصادیق و مسائل مذهبی گسترش خاصی پیدا کرد و شاعران در آثار خود بسیاری از عقاید اسلامی و قرآنی را باور ساختند

بنابراین نظم حماسه‌های دینی و مذهبی در بیان مناقب به ستایش یکی از مایه‌های اصلی شعر فارسی بوده و می باشد

علی

اینکه نام آن حضرت از اعلی آمده است که از نام‌های خدا می باشد، روایت زیاد است

روایت اول: فاطمه بنت اسد گوید: چون خواستم از کعبه بیرون آیم هاتفی ندا داد: «یا فاطمه سمیّه علیاً فهو علیٌ[4]، ای فاطمه نام این مولود را علی بگذار که خدا می فرماید

«من نام او را از نام خود جدا کردم و به ادب خود ادب آموختم و بر مشکلات علم خویش او را واقف ساختم

روایت دوم: این شهر آشوب در کتاب مناقب می نویسد: چون علی 7 به دنیا آمد ابوطالب دست فاطمه را در حالی که علی در نعلش بود گرفت و به سوی وادی ابطح بیرون آمد و گفت: پروردگارا، ای خدای شب و ماه تابناک از فرمان مسلم و حکم قطعی خود برای ما در مورد نام این نوزاد پسر آنچه را می پسندی بیان فرما. گوید در این وقت چیزی همچون پاره‌ای ابر از زمین برخاست و به سینه‌ی ابوطالب چسبید، دید لوح سبزی است که در آن نوشته بود: شما به فرزندی پارک مخصوص گشته ‌اید و نام او از جایگاهی بلند انتخاب گشته و آن نام علی است که نام اعلی جدا گردیده است

علی 7 در ماه رجب سال 35 میلاد محمّدی متولد شد از فاطمه بنت اسد مادر و از عمران مکنی به ابوطالب و ملقب به شیخ بطحا. 63 سال و 2 ماه و 7 روز عمر کرد و در 21 رمضان سال چهلم هجرت به شهادت رسید. 32 سال در مکتب نبوب فیض برد

در کتب اخبار بیش از هزار نام برای علی 7 نوشته اند که مشهورترین آنها علی است و این نامی است که شناسنامه آن از عرش آمده است

در معنای علی 7 جمعی گفته اند: این نام به عنوان (علم) تا زمان آن حضرت سابقه نداشت و کسی فرزندش را به این نام نام گذاری ننموده بود.[5]

 

زندگی نامه

نام: علی

پدر: ابوطالب

مادر: فاطمه بنت اسد

شهرت: امیر مؤمنان

کنیه: ابوالحسن

لقب: مرتضی

زمان و محل تولد: سیزدهم رجب، ده سال قبل از بعثت در درون کعبه

مدت امامت: 30 سال

دوران خلافت: 36 تا 40 هـ.ق

زمان و محل شهادت: 19 رمضان ضربت خورد و 21 رمضان در سن 63 سالگی در کوفه به شهادت رسید

مرقد شریف: نجف اشرف

دوران عمر: دوران کودکی (ده سال اول)

دوران ملازمت با پیامبر (حدود 23 سال)

دوران کنارگیری از خلافت‌ (حدود 25 سال)

دوران خلافت: (4 سال و 9 ماه)

آ

آرامش دلها

علی حلال مشکل‌ها، علی آرامش دل‌ها

کند تا مشکلم آسان علی گویم، علی جویم

صفات ا; جمالی

* الّا بذکر الله تَطمئن القلوب[6]: مگر نه این است که نام حضرت علی 7 از اعلی، از اسماء الله است؛ مگر نه این است که علی 7 پرورده‌ی مکتب نبوی است؛ مگر نه این است که علی 7همدم و یاور مظلومان است؛ مگر نه این است که علی 7مظهر عدالت و امامت است، بنابراین به یاد علی 7بودن، همراه علی 7بودن، یار علی 7بودن مایه آرامش دلهای عاشقان می باشد

آسمان آفتاب

لطف حقی، نور رحمت در دلت جا یافته

آسمان آفتابی، آفتابی در دلت پیدا شده

سلمان ساوجی

آسمان مظهر بزرگی و عظمت است و آفتاب مظهر درخشندگی و زیبایی. بنابراین شاعر علی 7 در بیت فوق مشبه به قرار داده که وجه شبه آن بزرگی و درخشندگی است

آسمان لافتی

ای علی! ای آسمان لافتی، بحر نجا

عشق تو در این فلک غوغا و محشر کرده است

نامعلوم

مصداق این وصف در غزوه اُحد می باشد. وقتی پیامبر (ص) و سربازانش برای مقابله با دشمن به سوی کوه اُحُد حرکت کردند و به آنجا رسیدند، پیامبر (ص) عده ای را مأمور کرد که از گردنه اُحد پاسداری کنند و به هیچ عنوان حتی در صورت پیروزی سپاه اسلام آنجا را ترک نکنند. جنگ آغاز شد و سپاه اسلام پیروز گردید، وقتی سپاهیان وارد میدان شدند جهت جمع‌آوری غنایم، علی‌رغم دستور پیامبر (ص) آن عده ای که در گردنه بودند، وارد میدان شدند که ناگهان دشمن از فرصت استفاده کرد و از پشت به سربازان اسلام حمله‌ور شد. در آن زمان وقتی دوباره آتش جنگ شعله ور شد، سپاه دشمن به دروغ اعلام کردند که پیامبر (ص) کشته شد و همین امر سبب شد گروهی از مسلمین فرار کنند. وقتی دشمن فرصت را مناسب دیدند به پیامبر (ص) حمله ور شدند. حضرت علی 7 که در کنار پیامبر (ص) بود. از پیامبر دفاع می کرد و پروانه‌وار اطراف رسول خدا (ص) می گشت و از او محافظت می نمود. در این جنگ حضرت علی 7 آن قدر با کفّار جنگید و آن قدر با شمشیرش به دشمن ضربه زد تا اینکه شمشیرش شکست و پیامبر (ص) وقتی وضع را بدین گونه دید شمشیر خود را ذوالفقار نام داشت، آن را به حضرت علی 7 داد و با آن حضرت به مقابله پرداخت. در همین زمان بود که جبرئیل در زمین و آسمان ندا کرد: «لا فتی الّا علی لا سَیف اِلّا ذوالفقار». جوانمردی چون علی 7نیست و شمشیری چون ذوالفقارش

آسمان عدل پرور

خصم جهل و بت پرستی، ضد بیداد و فساد

آسمان عدل پرور یا امیرالمؤمنین

حبیب الله خبّاز

رسول خدا (ص) درباره عدل علی 7 می فرمودند: «کفّی و کفُّ علیّ فی العدلِ سواءٌ و یدی علیّ بن ابی طالبٍ فی العدل سواءُ » دست من و علی بن ابی‌طالب در اجرای عدالت یکسان سات. سپس فرمودند: «با وفاترین شما در تعهدات الهی نسبت به رعیت و در تقسیم اموال و بالاترین شما در نزد پروردگار علی 7 است.[7]

علی 7قانون فطرت است؛ منبع فیاضی است که تمامی ندارد وی شخصی است که پیش از عمر خود به دنیا آمد. سراسر وجود 7، تاریخ، سیرت، خلق و خوی، و عدل ; او درس است و بس

«علی 7 پیش از آنکه امام عادل برای دیگران باشد و درباره دیگران به عدل رفتار کند، خود شخصاً موجودی متعادل و متوازن بود، آنقدر بزرگ بودند که روزها چشم انسانها مواسات و از خود گذشتگیهای او را می‌دید

آسمان آفتاب

لطف حقی، نور رحمت، در دلت جا یافته

آسمان آفتابی، نور عزت در دلت پیدا شده

سلمان ساوجی

آسمان همان فضای لایتناهی که مظهر عظمت و بزرگی است و‌ آفتاب در شعر و ادب فارسی مظهر درخشندگی و زیبایی. این دو صفت یعنی بزرگی و درخشندگی از اوصاف بارز و آشکاری است که در تمام زندگی مولا امیرالمؤمنین مورد اقرار همه کس حتی دشمن اوست. پیغمبر (ص) و علی

از یک نور عظیم و زیبا خلق شدند

حسین بن علی 7 فرمودند: از جدّم رسول الله شنیدم که فرمود: در شب معراج در عرش الهی فرشته‌ای دیدم که در دستش شمشیری از نور همانند ذوالفقار علی 7 بود. فرشتگان آسمانی هر وقت مشتاق دیدار علی 7 می‌شدند به آن فرشته نگاه می کردند. به پیشگاه پروردگار عرض کردم، پروردگارا این برادرم علی‌بن‌ابی‌طالب و پسر عم من است؟ خداوند تبارک و تعالی فرمود: ای محمّد! این فرشته را شبیه علی 7 خلق کردم تا مرا عبادت کند و آنچه تا روز قیامت حسنه و تسبیح و تقدیس من می نماید ثوابش متعلق به علی‌بن‌ابی‌طالب است.[8] عظمت علی 7 ، صفا و درخشندگی علی 7  آنقدر زیاد است، چه از زبان قرآن، چه از زبان پیامبر (ص) و ائمه و بزرگان که حدّی برای آن وجود ندارد

در کتاب احقاق الحق نوشته علامه عبدالله حنفی آمده است که: ابی هریره روایت کرد و گفت: روزی نزد رسول خدا نشسته بودیم که علی 7 وارد شد و رسول خدا (ص) گفت: برادر و عموزاده‌ام خوش آمد و من و  او از یک نورآفریده شده‌ایم.[9]

و علامه گنجی در کتاب کفایه الطالب می نویسد: ابن عباس از رسول خدا (ص) روایت کرد که فرمود: خداوند چهل هزار سال پیش از آنکه دنیا را بیافریند، عمودی از نور آفرید و او را در برابر عرش خود قرار داد تا چون آغاز بعثت من شد، آن را دو نیم کرد از نصف آن پیغمبر شما را آفرید و نیم دیگر علی‌بن‌ابی‌طالب است.[10]

 

آفتاب کبریا

آفتاب کبریایی، دُر بحر لافتی

فخر آل مصطفی مخصوص نص هل اتی

سلمان ساوجی

آفتاب شرع

آفتاب شرع و مهر دین و سلطان امم

مِهر پاک مصطفی یعنی امیرالمؤمنین

آصف تهرانی

آفتاب عالم آسمان

آفتاب عالم اسلام و خورشید صفا

نور یزدان، روشنایی بخش بر لیل و نهار

امین میرهادی

آفتاب فروزان

شمع جمع است چو در گوشه‌ی محراب دعاست

آفتابیست فروزنده چو در پیش صف است

بابا فغانی

آگاه اسرار

تو ای آگاه از اسرار علی جانم، علی جان

سروجانم فدای تو علی جانم، علی جانم

نامعلوم

- حضرت علی 7 خبر داد که ابن‌ملجم فرق من را با تیغ می شکافد و محاسنم را از خون سرم خضاب خواهد کرد.[11]

- امیرالمؤمنین از شهادت امام حسن 7 به زهر و شهادت امام حسین 7 خبر داده بود.[12]

- امیرالمؤمنین از خوارج و نهروان و عبور نکردن ایشان از نهر و کشته شدنشان، شهادت میثم تمار، قنبر، کمیل و حجر بن عدّی خبر داده بود.[13]

- حضرت علی 7 خبر داده بود از وقوع فتنه‌ها در کوفه و کشته شدن سرکردگان ظلم و چنین هم شد که وی خبر داده بود وقتی که زیادبن‌ابیه و یوسف‌بن‌عمر و دیگران در کوفه بنای لقدی و ظلم نهادند به هلاکت رسیدند و همچنین خبر داده بود مردم را از عرض کردن معاویه بر ایشان سب و دشنام دادن وی را.[14]

خبری غیبی حضرت علی 7 درباره کشف راز مجدی که با هر بار ساختن خراب می شد، خبر غیبی حضرت مانع از ازدواج پسر و مادر، خبر غیبی درباره احوالات جوان مقدسی در سفر حج، خبر غیبی از کردار دشمنان، خبر غیبی از مقدار صحیح دینارها، خبر غیبی حضرت درباره پرچم دار کفر یعنی حبیب بن حمار، خبر غیبی حضرت بر هلاکت لشکر نهروان، هلاکت معاویه و ; بیانگر آگاهی و ارتباط آن حضرت با عالم غیب می باشد و بس

آمر به معروف

علی آمر به معروف است، علی مردان مردان است

علی ناهی ز منکر هست علی مردان مردان است

نامعلوم

از نگاه سیره علمی و ملی امیرالمؤمنین یکی از عوامل اصلی تداوم حکومت اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر است، چونکه اقامه‌ی تمامی ارزشهای اسلامی و اشانی ارتباط مستقیم با این فرضیه‌ی الهی دارد؛ از نگاهی اگر این فریضه فراموش گردد، حکومت اسلامی و محمّدی با شکست روبرو خواهد شد. در اشارات پیامبر (ص) و حضرت علی 7 و دیگر ائمه سفارش و تأکید به این مسئله بسیار آمده است. حضرت امیر در آخرین لحظات زندگانی پربرکت خود در وصیت نامه‌اش می گوید: «لا تترکوا لِامر بالمعروف و النهی عَن المُنکر[15]» امر به معروف و نهی از منکر را رها نکنید تا پلیدان بر شما مسلط گردند، آنگاه دعا کنید و مستجاب نشود

آیت پروردگار

شاه مردان، شیر یزدان، آیت پروردگار

رمز هستی، نور حق، صُنع خدا را آشکار

نظام الملکی

آیت یزدانی و مِهر تو شد ما را پناه

ای تو ما را اتکا پیوسته گویم یا علی

حسین مظلومی

کدخدای دوسرا، مِهر نبی آیت حق

نور مصباح هُدی یاور پیغامبر!

محمد جعفر اسلامی

آنچه از حضرت علی 7 برحسب ضرورت درباره‌ی خودش نقل شد همگی به طور مستقیم یا غیرمستقیم حالی از همتایی وی با قرآن و رسول خدا (ص) به استثنای مقام منیع نبوت شرعی و مزایای شریعت است، مانند: اَنا القرآن الناطق، اَن کلام الله الناطق، ما للله بناء اَعظم مینی، ما لله آیه الکبرُ منی[16]. یعنی بزرگترین خبری که در جهان آفرینش الهی مطرح است و نیز بزرگترین نشان خدایی منم و در جهان امکان از من بزرگ‌تر موجودی آفریده نشده و می‌گوید به من هفت چیز عطا شد که هیچ کس پیش از من به آنها نرسید: 1- آموزش اسماء 2- حکومت بین بندگان 3- تفسیر قرآن 4- تقسیم غنایم بین فرزندان آدم 5- دانش 6- حرف 7- به همسرم مصحفی عطا شد که علمی در آن است و هیچ کس پیش از وی به آن نرسیده، این عطای ویژه‌ای از طرف خدا و رسول او بود.[17]

آیت اجدال خدا

حشمت الله مهین، آیت اجلال خدای

که سلیمان به درش خدمت دربان کند!

عبدالکریم انواری

آیت فضیلت

کیست علی، آیت فضیلت و تقوا

کیست علی مظهر حقیقت دلور

امیر بختیاری

آیت محکم

آیت محکم تویی، احکم و احکم تویی

جام تویی، جسم تویی، شاه سلام علیک

قاسم انوار تبریزی

آیت رازگوی قرآن

ای آیت رازگوی قرآن                    وی رایت عرش بوی قرآن

مهرداد اوستا

حضرت علی 7  در علوم مختلف قرآن، چون قرائت، تفسیر، ناسخ، منسوخ، خاص و عامه، کلی و مدنی و ; یدی بسیار طولانی دارند، بدون گزاف باید یادآور شد که آبشخور تمام کتاب‌هایی که در علوم قرآنی پدید آمده است. مستقیم یا غیرمستقیم عبارت از بیاناتی است که از علی 7 در منابع کهن و جدید این بیانات منعکس شده اند، این است که راز قرآن در کدام علی نهفته است. علی 7 نخستین کسی است که علوم مختلف قرآنی را رده‌بندی نموده است و آنها را بیان داشته است. از جمله، محکم و متشابه، کلی و مدنی، اسباب التنزیل، آیات قضا و قدر، تقدیر و تأخیر، ظاهر و باطن، ابتدا و انتها و; حضرت علی 7 سئوالاتی که شیعیان در ارتباط با قرآن مطرح می کردند با نمونه‌های قرآنی پاسخ می دادند

آیت وحدت

ای آیت وحدت که بود مهر تو منظور                    از مصحف و از حکم الی ا;

آقا محمد یزدی

آیینه‌ی جمال توحید

ا‌ی آیینه‌ی جمال توحید         وی آیینه‌ی کمال تمجید

حبیب خراسانی

زیبایی و جمال حضرت علی 7 نماد و پرتوی از زیبایی ذات اقدس الهی بود. این است که شناخت چنین زیبایی یعنی شناخت زیبایی خدا. پیامبر (ص) فرمودند: «هر کس بخواهد حضرت ابراهیم 7 را بنگرد به حلم او و حضرت علی 7 را به حکمت او و حضرت یوسف 7  را به جمال به صورت بی‌مانند علی 7 نظر کند.»[18] در وصف جهان آن حضرت نوشته اند: «کان شدید الادمه – ظاهرهُ السمره – عظیم العینین – مائلاً الی القصر – کان اَحسن الناس وجهاً ;[19]

به همین دلیل است که گفته‌اند: «النَظر اِلی وجه علی عباده»: نگاه به صورت علی 7 عبادت است

آیینه‌ی جمال یزدان

ای آینه‌ی جمال یزدان                    پیدا ز رُخت کمال یزدان

مهرداد اوستا

آینه همان سطح صیقلی از شیشه‌ی صاف که تصویر اشیاء را منعکس می‌کند و جمال در لغت به معنی زیبایی است. امیرالمؤمنین 7 چون آینه‌ی صاف و درخشنده‌ای است که جمال و زیبایی حق در آن متجلی است

آیینه‌ی خدانما

تو آینه‌ی خدانمایی               مرآت جمال کبریایی

رفتم به درگه شد مشگل گشاعلی      دانی کیست! آینه‌ی حق نما علی

فصیحی شیرازی

آینه‌ی ذات کردگار

آینه‌ی ذات کردگار است علی           مجموعه نفس هفت و چهار است علی

نافذ همدانی

تو همان آینه‌ی ذات خدایی بی‌شک     که در آن آینه حق شد به جهان جلوه‌گرا

محمد جعفر اسلامی

 

 

آینه‌ی سکندر

علی آن آینه‌ی سرّ خدا                   مظهر ذات خدای یکتا

سید حسین محقق

روایات متعددی از پیامبر اکرم (ص) نقل شده که فرموده‌اند من و علی قبل از خلقت آدم 7 از یک نور بودیم، خداوند آن نور را در صلب آدم 7 قرار داد، سپس آن نور نسل به نسل در صلب ها و راحله‌های پاک انتقال یافت تا اینکه در صلب عبدالمطلب قرار گرفت و از آنجا دو نیمه شد، نیمی در صلب عبداله قرار گرفت که من از آن به وجودم آمدم و نیمی دیگر در صلب ابوطالب قرار گرفت و علی وصی من به وجود آمد. این مسأله بیانگر این است که محرم اسرار حقیقت کسانی می توانند باشند که پیامبر یا پیامبرگون باشند که علی 7 دارای چنان صفای می باشند تا اینکه بتواند حامل اسرار خداوندی باشند

آینه‌ی عبرت

ظاهر چو در کسوت شدی، آینه‌ی عبرت شدی

ای مالک ارض و سماء، مولا علی مولا علی

محمد کاغذچی

آینه‌ی غیب نما

جز حُبّ علی حیدر کرار نداریم         ما عاشق آن آینه‌ی غیب نماییم

عباس شهری

علی آن آینه‌ی غیب نماست              علی آن محرم اسرار خداست

حسین حسینی تهرانی

آیه اکبر

آن قادر اول، شهر منصور و مظفر    آن آیه اکبر نبأ اعظم دلور

قدوسی تبریزی

الف

اب الائمه المؤمنین

این لقب مناسب آن است که تمامی ائمه معصومین از نسل حضرت علی 7 و حضرت زهرا (س) می باشند؛ یعنی هر یازده امام از نسل ایشان هستند و هر خدمتی که ائمه معصومین برای عالم بشریت انجام دادند، سرمنشاء آنها امیرالمؤمنین است. پیامبر (ص) فرمودند: «هر کس دارای سه پدر می باشد: اَب زوجک، اب علمک و اب ولدک؛‌پدری که دخترش را به همسر انسانی در می‌آورد، پدری که علم به انسان می آموزد، پدری که انسان از او پا به عرصه‌ی گیتی نهاده است، و چون امیرالمؤمنین باب علم است، چنانچه پیامبر (ص) می فرمایند: «انّا مدینه العلم و علی بابها»: من شهر علم هستم و علی در آن است. از این رو امیرالمؤمنین پدر تمامی مؤمنین به حساب می آیند

ابوالائمه یعنی پدر امامان – جابربن عبدالله انصار می گوید: «روزی در بستان‌های مدینه می گشتیم و در حالی که دست علی 7 در دست پیامبر (ص) بود از کنار نخلی گذشتیم. درخت فریاد کرد: هذا محمّد سید الانبیاء و هذا علی سید الاوصیا و ابوالائمه الطاهرین[20]. در بسیاری از روایات آمده است که پیامبر (ص) به علی 7 می‌فرمود: و انت الامام و ابوالائمه

ابوالحسن

ای گنج عشق و حسن و هنر ای ابوالحسن

ای من عذابم آنکه به عشق تو مبتلاست

عماد خراسانی

مشهورترین کنیه‌ی حضرت علی 7 ابوالحسن است. مستند این کینه این است که امام حسن مجتبی در زمان حیات حضرت رسول پدر را ابوالحسن می‌خواند یعنی پدر نیکی. یا اینکه پدر امام حسن

اختر برج امامت

اختر برج امامت، شافع یوم نشور      سروبستان ولاین، ماه ایمان، مهر دین

آصف تهرانی

استاد طریقت

استاد به معنی ماهر، دانا و عالم در علم، ادب و هنر، طریقت به معنی راه و روش است. در اصطلاح سیر خاص سالکان راه حق است، مانند ترک دنیا، دوام ذکر، توجه به مبدأ و معاد، دوام طهارت، صدق، اخلاص و غیرآن. حضرت علی 7 در علوم عصر و علوم مختلفه در پرداختن به کار وا دارد، ادعیه، قرآن، نماز، ترک تعلقات، توجه به معاد، صداقت، پاکی و ; از برترین و داناترین‌ها بودند

اسداله

آمد اسداله به هواداری احمد           خورشید جهان نبوی را قمر آمد

حُسام تهرانی

ما غیر علی در دو جهان یار نداریم   غیر از اسدالله مددکار نداریم

جمال الدین اسدآبادی

اسدالله سرور غالب              شاه مردان علی ابوطالب

هلالی جُغتایی

اسد در لغت به معنی شیر است. امیرالمؤمنین چه در زمان پیامبر (ص) و چه در زمان خود همیشه در جنگ ها، امیر، سردار و فرمانده‌ی لشکر بودند و همچنین به دلیل اینکه از صفات بارز شیر، شجاعت و ایستادگی در مقابل سختی‌ها است، آن حضرت به این لقب ملقب شدند، در اصل اسدالله به معنی شیرخدا و این بدان معنی است که حضرت علی 7 همیشه به مانند شیری در راه خدا با دشمنان و مخالفان مبارزه و ایستادگی می کردند تا حقیقت ثابت شود

این لقب نماد شجاعت و دلیری حضرت است چون در برابر دشمنان قوی و با شهامت بودند

به همین دلیل بود که در جنگ بدر، اُحد، خیبر، احزاب و فتح مکه پرچم به دست حضرت علی 7 بود

اسم اعظم

یا شفیع المذنبین ای اولین روح معظم

قبله گاه عارفان ای وجه هوای اسم اعظم

جمالی اسد آبادی

او اسم جامع است که گویند اعظمش

تکبیر گو که اعظمش مرتضی علیست

درویش شیرازی

گویند خداوند نود و نُه یا هزار و یک اسم دارد که بزرگترین نام خدا را اسم اعظم گویند.[21] بعضی گویند تمامی اسماء الله اعظم هستند و بعضی هم عقیده دارند که اسم اعظم در غایت خفاء است و اطلاع بر آن موقوف بر صفا است بعضی هم عقیده دارند اسم اعظم، الله است. به هر حال اسم اعظم تجلی لوج ایمان، عشق، صفا، وارستگی، بخشندگی، تواضع، مقاومت، ایثار و ; می باشد

اصل شجاعت

باب رسالت که بود، نور امامت که بود

روح سخاوت که بود، اصل شجاعت که بود

محمد حسن هندی

افتخار عالم و آدم

افتخار عالم و آدم تویی                  جامع علم و شجاعت هم تویی

حکیمه دبیران

اکسیر اعظم

این ولی الله علی اکسیر اعظم این امام

خاک شو تا زر شوی این کُشتن آن برداشتن

ملک الشعرای بهار

اکسیر به معنی جوهری که ماهیت اجسام را تغییر می دهد و کامل تر می کند، مثلاً مس را تبدیل به طلا می کند که به آن اکسیر اعظم گویند، مجازاً به معنی هر چیز کمیاب و مفید را گویند. در اصطلاح تصوف، اکسیر نظر مربی و مرشد کامل است که ماهیت اشخاص را تغییر می دهند. آری امیرالمؤمنین همان جوهر کمیاب و مفیدی هستند که ماهیت درونی افراد و عاشقان را با آن جذبه‌ای که دارند، می تواند متحول سازد و انقلاب درونی در آنها ایجاد کنند که هر کدام از آن افراد بعدها احیاگر و برپا دارنده‌ی همان پرچمی شدند که امام 7 آن را در دلشان ایجاد کرده بود

امام بر حق

[1] – تاریخ ادبیات در ایران، ج 2، ص 194

[2] – دیوان اشعار رودکی، ص تصحیح

[3] – مثنوی مولوی

[4] – زندگانی امیرالمؤمنین، ص 25، به نقل از شیخ صدوق

[5] – بحارالانوار، ج 35، ص 48

[6] – سوره ; آیه‌ی ;

[7] – الامام علی بن ابی‌طالب، ص 494

[8] – بحارالانوار، ج 39 ، ص 109

[9] – زندگانی امیرالمؤمنین، ص 31 ، به نقل از احقاق الحق

[10] – همان، ص 32، به نقل از کتاب کفایه الطالب

[11] – منتهی‌الآمال، ص 213

[12] – همان، ص 214-213

[13] – همان، ص 215

[14] – بحارالانوار، ج   ، ص

[15] – سیاست‌نامه امام علی 7، ص

[16] – دانشنامه‌ی علی 7 ، ج 4 ، ص 68

[17] . همان، ص 69

[18] – حدیث نبوی، به نقل از زندگانی چهارده معصوم، ص 366

[19] – همان، ص 366

[20] – دانشنامه‌ی امام علی 7 ج 13، ص 338

[21] – فرهنگ اصطلاحات عرفانی، ذیل اسم اعظم


برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
  • علی محمدی
  • ۰
  • ۰

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه مقاله رای داوری و نحوه صدور و اجرای آن تحت pdf دارای 23 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه مقاله رای داوری و نحوه صدور و اجرای آن تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه مقاله رای داوری و نحوه صدور و اجرای آن تحت pdf

مبحث اول – کلیات  
مبحث ششم – نحوه رسیدگی داوران :  
مبحث هفتم – صلاحیت متقابل دادگاه و داوران :  
مبحث هشتم – تصحیح ، اعتراض و اجرای رای داوری :  
مبحث نهم – نکات مربوط به زوال داوری  
اختیارات داوری :  
منابع و ماخذ :  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه مقاله رای داوری و نحوه صدور و اجرای آن تحت pdf

کتاب نامه

1)دکتر عبدالله شمس:جلد دوم و سوم آیین دادرسی مدنی

2)نعمت احمدی: آیین دادرسی مدنی

3)مرحوم میرزا محمد بروجردی(عبده)اصول محاکمات صوقی

4)آیین دادرسی دادگاهای عمومی و انقلاب در امور هدفی

5)محمد حسین ساکت:دادرسی در حقوق اسلامی

6)مرحوم محمد سنگ دجی:آیین دادرسی در اسلام

7)سید محمد علی کشاورز:آیین و رویه دادرسی مدنی

8)مرحوم دکتر احمد متین دفتری:آیین دادرسی مدنی و بازرگانی

9)دکتر سید محسن صدر زاده افشار:آیین دادرسی مدنی و بازرگانی

10)دکتر کاظم فاطمی شریعت پناهی:آیین دادرسی مدنی

11)دکتر سید جلال ادین مدنی:آیین دادرسی مدنی

12)دکتر نادر مردانی و دکتر محمد جواد بهشتی:آیین دادرسی مدنی

13)دکتر قدرت الله واحد:بایسته های آیین دادرسی مدنی

مبحث اول – کلیات

یک طریق خصوصی حل اختلاف است یعنی حل اختلاف را به شخص ثالثی واگذار می کنند که منتخب خودشان است

در داوری به جای اینکه دادگاه بین دو نفر قضاوت کند یک شخص عادی این کار را انجام می دهد . مبنای داوری قرارداد است . در حقوق و تجارت بین الملل داوری بسیار حائر اهمیت است و تجار به جای مراجعه به دادگاه مسائل خویش را با داوری حل و فصل می نمایند چرا که به دادگاههای دولتی اعتماد نمی کنند چرا که دادگاهها بیشتر به نفع تبعه خودشان رای می دهند و همچنین زمان و هزینه کمتری در بردارد و تخصصی تر است

داوری دارای دو ویژگی قضایی و قراردادی است

قراردادی : چون ارجاع به داوری با توافق بوده و دارای ماهیت قضایی است و چون دوران اقدام به رسیدگی می کنند و پای بند تشریفات آدم نیستند ولی باید اصول دادرسی و مقررات داوری را رعایت کنند و داوران اقدام به رسیدگی  و کار قضایی انجام می دهند و آثاری بر هر دو جنبه بار می شود دارای جنبه قراردادی است علی الاصول تراضی طرفین بر آن حاکم است

اصل بر این است که هر شخصی را می توانند انتخاب می کنند زمان داوری و نحوه ابلاغ رای را تعیین کنن و تراضی در تمام مراحل حاکم است ولی محدودیت های در مورد داوری از قبل پیش بینی شده است اولین بحث بررسی این محدودیت هاست

انواع داوری

1 – تقسیم داوری بر اساس مبنای آن

-       پیش بینی شرط داوری در خود قرارداد

-       شرط داوری به صورت مستقل و جداگانه ( در این حالت فقط میگویند در صورت اختلاف به داوری مراجعه می نماییم )

2 – داوری بر مبنای موضوع

-       شرط داوری بدون تعیین داور

-       شرط داوری با تعیین داور

هر دو مورد بالا مزایا و معاینی دارد ، وقتی شخص معین را انتخاب می کنیم مزیتش روشن است ، لازم نیست دنبال تشریفات تعیین داور برویم ولی یک عیب بزرگ دارد که اگر شخص فوت کند یا قبول نکند ( نخواهد یا نتواند داوری را انجام دهد ) در این صورت داوری زایل می شود و منتهی به زوال داوری می شود یعنی موضوع در صلاحیت دادگاه قرار می گیرد ، داوری قابل انتقال به غیر نیست . عیب شرط داوری بدون تعیین داور در این است که بعدا باید داور تعیین گردد که زمانبر است و مزیت آن این است که تشریفات تعیین داور انجام می شود و اگر بعدا داور فوت کند یا نپذیرد داوری از بین نرفته و دادگاه داور دیگری تعیین می کند

کدام دادگاه تعیین داور می کند ؟

اگر ارجاع امربه داوری از طریق دادگاه باشد همان دادگاه رسیدگی کننده تعیین داور می کند و اگر ارجاع امر به داوری از سوی دادگاه نباشد و طرفین در ارجاع به داوری اختلاف داشته باشند دادگاهی صالح به رسیدگی به داوری است که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد

اگر از راه دوم استفاده کنیم یعنی شرط داوری صرف ، قانون گذار تشریفات را در صورت فرض سکوت تعیین می کند مثلا در صورت سکوت مدت 3 ماه است تعداد مشخص نباشد 3 نفر اگر نحوه ابلاغ مشخص نباشد توسط دادگاه ابلاغ می شود ( دادگاهی که در روند داوری مداخله می کند ) همین که شرط داوری باشد کافی است وقتی داوری صرف شرط شده است و هر کدام از اینها ( طرفین دعوا )انتخاب می شود

داور A داور B                A,B=C

مبحث دوم – محدودیت های داوری

1 – قبل از حدوث اختلاف طرف ایرانی نمی تواند داوری را ارجاع دهد به شخصی که هم تابعیت طرق مقابلش است ( اگر با یک فرانسوی قرارداد ببندیم نمی توان توافق نمود که یک فرانسوی داوری کند داور نمی تواند هم تابعیت طرف مقابل باشد ) به نفع ایرانیان حکم قانون گذار محدودیت ناظر به منع ارجاع به داوری قبل حدوث اختلاف معمولاً افراد درست فکر نمی کنند و حساسیت به خرج نمی دهند یعنی قبل اختلاف هر شرطی قبول می شود ولی بعد از اختلاف چون موضوع آن روشن است با علم به حدوث اختلاف به داور هم تابعیت مراجعه می کنیم

2 – اصل 139 ق اساسی : به موجب این اصل و م 457 ق آدم در مواردی که ارجاع به داوری مربوط باشد به اموال عمومی یا دولتی

الف – در موارد عادی : باید ارجاع داوری به تصویب هیات وزیران و اطلاع مجلس برسد

 ب – وای در موارد خاص یعنی

1 – جایی که طرف دعوا خارجی باشد یا

2 – جایی که قانون موضوع را مهم تشخیص داده تصویب مجلس نیز ضروری است یعنی ارجاع به داوری باید به تصویب مجلس برسد

3 – استثنائات موضوعی : برخی موضوعات را نمی توان به داوری ارجاع کرد نظیر رسیدگی به جرایم ، ورشکستگی ، اصل نکاح و نسب حتماً دادگاه باید این موضوعات را تحت رسیدگی قرار دهد ، در عمل در صحنه تجارت بین الملل به هیچ عنوان دادگاه به این استثنائات توجه نمی کنند یعنی در مواردی که ایران شرط داوری تعیین کرده استناد دولت ایران به اصل 139 رد شده است . ( نمی تواند استناد کند که مجلس ما تصویب نکرده است )

مبحث سوم – تشریفات و نحوه انجام داوری


برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
  • علی محمدی
  • ۰
  • ۰

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه پایان نامه بررسی رابطه ی بین خلاقیت و ویژگی های شخصیتی (درونگرایی و برونگرایی) بین دانش آموزان تحت pdf دارای 83 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه پایان نامه بررسی رابطه ی بین خلاقیت و ویژگی های شخصیتی (درونگرایی و برونگرایی) بین دانش آموزان تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه پایان نامه بررسی رابطه ی بین خلاقیت و ویژگی های شخصیتی (درونگرایی و برونگرایی) بین دانش آموزان تحت pdf

چکیده
مقدمه
بیان مسئله
اهداف تحقیق
اهمیت و ضرورت تحقیق
فرضیه تحقیق
سوالات تحقیق
تعریف عملیاتی
یشینه ی تحقیق
خلاقیت چیست؟
تفکر خلاق
عوامل موثر در خلاقیت
ویژگی های افراد خلاق
ویژگی های دانش آموزان خلاق
چگونه می توان خلاقیت را دردانش آموزان پرورش داد؟
هوش و خلاقیت
خلاقیت و پیشرت تحصیلی
شخصیت چیست؟
فرآیندهای اصلی در رشد شخصیت
نظریه فروید در مورد شخصیت
ساختار شخصیت از نظر یونگ
سخن های شخصیتی در نظریه یونگ
نظریه آیزنگ درباره شخصیت
روش های سنجش شخصیت
جامعه آماری
حجم نمونه
روش اجرای آزمون
ابزار نمونه گیری
نمونه آماری و رو ش نمونه گیری
روش آماری و تجزیه تحلیل داده ها
روش جمع آوری اطلاعات
توزیع فراوانی شخصیت بر حسب خلاقیت
نتیجه
بحث و نتیجه گیری
محدودیت ها
پیشنهادات
منابع
پیوست

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه پایان نامه بررسی رابطه ی بین خلاقیت و ویژگی های شخصیتی (درونگرایی و برونگرایی) بین دانش آموزان تحت pdf

1)    افروز، غلامعلی (1371)، مباحثی در روانشناس تربیت کودکان و نوجوانان، (تهران انجمن اولیاء و مربیان) ص 103

2)    افروز، غلامعلی (1365)، دانش آموزان تیزهوش و خلاق، مجله پیوند، شماره 18، دی ماه

3)    افروز، غلامعلی (1376)، روانشناسی تربیتی کاربردی، تهران، انجمن اولیاء و مربیان.

4)    افروز، غلامعلی (1380)، ویژگی های شخصیتی و خلاقیتهای ذهنی، نشریه آموزشی بزرگسالان.

5)    افروز، غلامعلی (1370)، دانش آموزان تیزهوش و خلاق نشریه پیوند، شماره 88، انجمن اولیاء و مربیان.

6)    کریمی، یوسف (1380)، روانشناس شخصیت، موسسه منتشر و ویرایش، تهران.

7)    قرائنی مقدم، امام اله (1375)، مدیریت آموزشی، انتشارات ابجد، تهران.

8)    سیف، علی اکبر (1379)، روانشناسی پرورش، انتشارات آگاه، تهران.

9)    شریعتمداری، علی (1372)، روانشناسی تربیتی، موسسه انتشارات امیر کبیر، تعران.

10)                        شالچیان، طاهره (1365)، چگونه می توان نسلی متفکر و خلاق را تربیت کرد، مجله ماهنامه، تربیت، شماره 2، ص 61-59

11)                        مفاخری، نیره (1365)، رابطه خلاقیت با پیشرفت تحصیلی، انتشارات دانشگاه تهران.

12)                        مفیدی، فرخنده (1372)، آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی، انتشارات دانشگاه پیام نور.

چکیده

ما دراین پ‍ژوهش به دنبال بررسی رابطه ی بین خلاقیت و ویژگیهای شخصیتی (برونگرا، درونگرا) بین دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان ابهر هستیم.و فرض ما در این پژوهش این است که بین خلاقیت و شخصیت افراد رابطه ی معنی داری وجود دارد

برای بررسی فرضیه مورد نظر و آزمون متغیرهای پژوهش که شامل خلاقیت و شخصیت برونگرا و درونگرا است از آزمون شخصیت آیزنگ (بزرگسالان) که شامل 57 سؤال است و بر روی 120 دانش اموز دختر شهرستان ابهر اجرا شده و برای خلاقیت نیز از آزمون خلاقیت عابدی استفاده شد.همچنین برای آزمون فرضیه از روش   استفاده شده است که   محاسبه شده (14/9) بزرگتر از   جدول در سطح معنی دار 001 (63/6) است بنابراین فرض صفر رد می شود و نتیجه می گیریم که بین خلاقیت و وی‍ژگی های شخصیتی رابطه معناداری وجود دارد

مقدمه

بررسی اهداف آموزش و پرورش در سطح جهان و در ایران، به خوص در پنج سال دوم (طرح کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران) اراده و تعقل خویش منطقی و خلاق بیندیسد و به جای وابستگی و استفاده از دست آوردهای اقتصادی و فرهنگی دیگران، مولد دانش، تکنولوژ‍ی و فرهنگ مناسب برای زندگی مستقل، فعال و خلاق در عصر دانایی باشند.این موضوع اخیراً توجه بسیاری از دانشمندان و مسئولان کشورهای مختلف به ویژه ممالک در حال توسععه را به خود جلب کرده است به نحوی که تغییر نظام آموزش و پرورش از نظری صرف به نظری توام با عمل پرورش افراد پویا و خلاق به جای افراد ایستا مورد توجه خاص قرار گرفته است.شناسایی و به عرصه ظهور رسانیدن برخی از استعدادهای انسانی که تاثیرات عمیقی بر جامعه می گذارد از جمله خالاقیت تفکر، مساله یابی از مهم ترین اهداف آموزش و پرورش این قرن خلاقیت است که یکی از ویژگی های ممتاز انسان به شمار می رود و همین وی‍گی است که انسان را از ماشین و حیوان متمایز می سازد و یکی از عوامل پویایی و تکامل فرهنگی و صنعتی است.پیشرفت های سریع در عرصه ی تکنولوژی و وابستگی انسان به تکنولوژی خودکار توجه به نظام آموزشی را بیشتر می کند. در چنین وضعیتی نظام آموزشی زمانی می تواند در رسالتش موفق گردد که قادر به تربیت دانش آموزان خلاق اشد.گرچه برای آموزش خلاقت راهکار ثابتی وجود ندارد اما شناسای عومال موثر بر آن محیط هایی را که خلاقیت را بهتر رشد و شکوفا می سازد می تواند برنامه ریزان نظام آموزشی را طراحی فعالیت ها به ان ویژگی انسان یاری دهد.و با توجه به این که خلاقیت امری اکتسابی است و به شخصیت فرد بستگی دارد بنابراین آگاهی از تفاوت های شخصیتی می تواند ما را در شناخت و ژرورش افراد خلاق یاری دهد وقتی قبول کردیم انسان ها در ویژگی ها و خصوصیات ذاتی و اکتسابی با هم تفاوت دارند در پی آن نخواهیم بود که از همه انتظارات یکسان داشته باشم و با توجه به این که تفاوعت های فردی و شخصیتی، جوامع و به خصوص متخصصین و صاحبان امر باید تلاش کنند تا افراد خلاق و خصوصیات بارز آن ها را شناسایی کنند و در پروررش این گونه استعداد ها بکوشند تا در آینده شکوفایی این افراد، به سوی پیشرفت و ترقی سوق دهند

بیان مسئله

یکی از مسائلی که از دیرباز ذهن اندیشمندان، روانشناسان و دانشمندان علوم انسانی را به خود مشغول نموده، چگونگی رشد و پرورش خلاقیت و ابتکار عمل در دانش آموزان، نوجوانان و جوانان می باشد.اصولا یکی از شاخه های رشد و ابتکار هر کشوری شکوفایی و تجلی خلاقیت و ابتکار عمل به عنوان زیر ساخت آن جامعه می باشد.جوامعی که بتوانند خلاقیت نسل جوان را احیا و شکوفا سازند از میزان قابل توجه توسعه، رشد و شکوفایی عمل برخوردار خواهند شد و بالعکس به هر میزان که خلاقیت، پرورش  و تعالی و شکوفا نشود رکورد عملی، صنعتی و فرهنگی را باید برا ی آن جامعه انتظار داشت

یکی از مهم ترین هدف های آموزش و پرورش ، تربیت دانش آموزان خلاق است زیرا خلاقیت عامل کلیدی کلیه پیشرفت های بشری بو.ده و خواهد بود بنابراین در سیاست گزاری های آموزشی خلاقیت پرورش افراد خلاق از اولویت خاصی برخوردار می گردد.خلاقیت از موضوعاتی است که در تحقیقات عملی کمتر مورد توجه قرار گرفته است دلایل این غفلت را می توان در موارد زیر

1      وجود عقاید سنتی مبتنی بر ارثی بودن و بی تاثیر بودن تربیت بر آن

2      کم بودن افرادی که دارای قوه خلاقیت هستند در سطح جامعه

3      اعتقاد به این که افراد باهوش در زندگی موفق تر از افراد خلاق هستند و در نتیجه نبودن رغبت به پرورش افراد خلاق

اهداف تحقیق

بیان اهداف تحقیق جزء لاینفک در هر تحقیقی است برا یان که اهداف تحقیق به صورت عینی تر بیان شوند به دو دسته تقسم می شوند

1-   اهداف کلی: که به صورت کلی و آرمانی بیان می شوند

2-   اهداف فرعی: که به صورت عینی بیان می شوند

اهداف کلی این تحقیق عبارتند از

هدف کلی بررسیی روابط بین خلاقیت و و یژگی های شخصیتی (درون گرایی – برون گرایی) دانش آموزان دختران مقطع متوسطه

همچنین اهداف فرعی عبارتنداز

بررسی رابطه خلاقیت با برون گرایی دانش آموزان

برسی رابطه خلاقیت با درون گرایی دانش آمزان

بررسی میزان خلاقیت در دانش آموزان

اهمیت و ضرورت تحقیق

محیط های آموزشی وظیفه دارند شرایط لازم برای پرورش و ایجاد فکر خلاق و رشد تواناییهای دانش آموزان را فراهم می کنند، روش های سنتی آموزش و یادگیری به رشد و توانایی ها و ایجاد تفکر خلاق کمک نمی کند

دانش آموزان برای یادگیری نیاز به محیط مناسبی دارند که با آن در تعامل باشند و با کمک گرفتن از آن به ابداع، نوآوری دست بزنند وو توانایی های بالقوه خود را به بالفعل تبدیل کنند در طول دوره ابتدایی رکورد و کاهش قابل توجهی توانایی های خلاقیت کاملا محسوس است.بخشی از این مشکل مربوط به عوامل ساختاری مدرسه یعنی مدیر و معلمان که تعامل مابین آن ها جوی را در مدرسه حاکم می کند که خیلی از مسایل را تحت الشعاع می گیرد

بی توجهی قابل چشم گیری به جو مدرسه انجام می گیرد، از طرفی دیگر خلاقیت ممتاز ترین توانایی های شناختی انسان است

خلاقیت سبب می شود افراد قادر باشند خودررا با تغییرات در آینده وفق دهند

شرایط متغییر زندگی هر لحظه فرد را در برابر مساله ای قرار می دهد که داشتن آفرینندگی نوآور و قدرت حل مسئله می تواند او را در سازگاری با محیط یاری دهد نگاه واقع بینانه به آینده در زمینه شتاب تغییرات تکنولوژی و اجتماعی ایجاب می کند که آموزش و پرورش در روش های آموزشی و اهداف خود تجدید نظر نمایند و مسایلی نظیر تفکر خلاق، کارگروهی تلفیق مواد درسی جایگزین

فرضیه تحقیق

دانش آموزان برون گرا نسبت به دانش آموزان درون گرا خلاق تر هستند

سوالات تحقیق

1-   آیا بین خلاقیت و ویژگی های شخصیتی (درون گرایی) رابطه وجود دارد؟

2-   آیا بین خلاقیت و ویژگی های شخصیتی (برون گرایی) رابطه وجود دارد؟

تعریف عملیاتی

خلاقیت: نمره ای که فرد در آزمون خلاقیت می گیرد

فرد خلاق: فردی که در آزمون خلاقیت عابدی از [85] پایین تر است

برون گرا: فردی که در آزمون شخصیت آیزنگ نمره بالاتر از [50] کسب نماید

درون گرا: فردی که در آزمون شخصیتی آیزنگ نمره کمتر از [50] کسب نماید


برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
  • علی محمدی
  • ۰
  • ۰

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه پایان نامه بررسی مبانی فقهی و حقوقی امور ورزشی تحت pdf دارای 145 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه پایان نامه بررسی مبانی فقهی و حقوقی امور ورزشی تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه پایان نامه بررسی مبانی فقهی و حقوقی امور ورزشی تحت pdf

طرح تحقیق
بخش اول – حقوق ورزشی در قوانین موضوعه ایران
فصل اوّل : حقوق ورزشی
گفتار اول : منابع حقوق ورزشی ;
مبحث اول : قانون 
بند اول : قانون اساسی 
مبحث دوم : قوانین عادی
مبحث سوم : عرف ورزشی
مبحث چهارم : آیین نامه ها
فصل دوم : حقوق ورزشی کیفری
گفتار نخست : مبانی نظری مسؤلیت کیفری ناشی از عملیات ورزشی 
مبحث اوّل : مسؤولیت مدیران ورزشی به معنای خاص
مبحث دوم : مسئولیت داوران ;
مبحث سوم : مسئولیت پزشک در عملیات ورزشی 
مبحث چهارم : مسئولیت مدیران ورزشی و باشگاهها به جهت نقض ایمنی ورزشگاهها ;
فصل سوم : حقوق ورزشی خصوصی
گفتار اول : مسئولیت مدنی ناشی از عملیات ورزشی
مبحث اول : رابطه ورزشکاران به هنگام بازیها ;
مبحث دوم : رابطه ورزشکاران و برگزار کنندگان مسابقه ها با تماشاگران .. 28 مبحث سوم : نقش رسانه ها در ورزش
(بخش دوم – ورزش در فقه اسلامی
فصل اول : ورزش در فقه اسلامی ;
گفتار اول : سوابق فقهی ورزش ;
مبحث اول : خرید و فروش عکسهای ورزشکاران
مبحث دوم : نظر کردن خانم ها به فیلم های ورزشی
مبحث سوم : شرکت زنان در ورزشگاه ها از نظر شرعی 
مبحث چهارم : اظهارنظرهای نامناسب در مورد حجاب و ورزش بانوان
گفتار دوم : دوپینگ 
مبحث اول : جنبه ی اخلاقی دوپینگ ;
مبحث دوم : بیمه ورزشی
مبحث سوم : اسپانسر و تبلیغات
فصل دوم : احکام فقهی مسابقه ها
مبحث اول : مسابقه برای تواناسازی
فصل سوم : سبق و رمای 
گفتار اول : مسابقه های سرگرم کننده و تفریحی
مبحث اول : فرق عقد و وعده ;
مبحث دوم : پژوهشی درباره ی حدیث لاسبق ;
مبحث سوم : مسابقه با ابزار قمار ;
گفتار اول : مفهوم قمار در اصطلاح فقها
مبحث اول : ادله ی حرمت قمار ;
بند اول : آیات
بند دوم : روایات ;
گفتار اول : شرط بندی در مسابقات
فصل چهارم : مبانی فقهی بازی با شطرنج ;
گفتار اول : مبانی حرمت بازی با شطرنج
گفتار دوم : مبانی حلیّت بازی با شطرنج ;
گفتار سوم : دیدگاه اهل سنّت درباره شطرنج ;
گفتار چهارم : نظر مراجع درباره ی بازی با شطرنج و پاسور 
فصل پنجم : چهل حدیث در ورزش 
جمع بندی و پیشنهاد 
پیوستها
منابع و مآخذ ;

کتابنامه

الف) کتب :

* قرآن کریم ، مترجم : مهدی الهی قمشه ای

1- ابن قدامه، المغنی علی مختصر الخرقی، جلد7 ، بیروت–لبنان، دارالکتب العلمیه، 2004=1424 ه..ق

2- ابن منظور، لسان العرب ، 15 جلدی، جلدهای 5 و 10 و 12 ، بی جا، نشر ادب الحوزه، 1405 ه . ق

3- احسانی فر ، محمّد ، قوانین و مقرّرات فوتبال (فدراسیون بین المللی فوتبال ، فیفا ) ، چاپ اوّل ، مؤسسه نشر علم و حرکت ، تهران

4- اردبیلی ، شیخ احمد (مقدس اردبیلی ) ، مجمع الفائد و البرهان ، جلدهای : 8 ، 10 ، قم ، مؤسسه نشر اسلامی التابع لجماعه للمدرسین ، جمادی الآخر : 1416 ه . ق

5- اصفهانی ، ابی القاسم الحسین بن محمّد راغب ، المفردات فی غریب القرآن ، بی جا ، نشر : مرتضوی ، چاپخانه : خورشید ، پاییز 1362 ه . ش

6- آقائی نیا ، حسین، حقوق ورزشی ، چاپ پنجم ، انتشارات نشر میزان ، بی جا، تابستان 1381 ه . ش

7- حقوق ورزشی (ورزش و مسؤولیتهای قانونی آن ) ، چاپ اوّل ، تهران 1369 ه.ش

8- آمدی ، عبدالواحد ، غُررالحکم و دُررالکلم (مجموعه کلمات قصار حضرت علی (ع) ) ، جلدهای 1 و 2 ، بی جا ، بی تا ، ترجمه : محمّد علی انصاری القمی

9-  شرح غُررالحکم و دُررالکلم (مجموعه کلمات قصار حضرت علی (ع) ) ، جلدهای 1 و 2 ، ترجمه و شرح : احمد خوانساری ، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، اسفند 1360 ه.ش

10- اندلسی ، ابن خرم ، المحلّی بالآثار ، جلد 7 ، بیروت ، دارالکتب العلمیه ، 1408 ه = 1988 م

11- انصاری ، مرتضی ، المکاسب ، جلد 1 ، ناشر : مطبوعات دینی ، قم ، چاپ دوّم قدس ، تابستان 1382 ه.ش

12- رسائل ، جلد 2 ، بی جا ، بی تا ، چاپ مؤسسه نشر اسلامی

13- امامی ، حسن ، ، حقوق مدنی ، جلد 2 ، ناشر کتابفروشی اسلامیه ، چاپ سیزدهم ، بی تا ، 1376 ه.ش

14- بحرانی توابلی الکتکافی ، سلیمان سید اسماعیل بن سید عبدالجواد ، البرهان فی تفسیر القرآن ، چاپخانه آفتاب ، بی تا ، تهران

15- بُستانی ، فؤاد افرام ، مُنجد الطُّلاب ، ، چاپ الثامن بیروت – لبنان ، دارالمشرق ، 1956 م

16- پاک نژاد ، رضا ، اوّلین دانشگاه و آخرین پیامبر ، جلد 14 ، انتشارات کتاب فروشی اسلامیه ، 1360 ه.ش

17- پرتو بیضایی کاشانی ، حسین ، تاریخ ورزش باستانی ایران ، چاپ دایره ی سفید ، چاپ اوّل ، 1382 ه.ش

18- توحیدی ، محمّد علی ، مصباح الفقاهه ، جلد اوّل ، تقریرات درس ابوالقاسم خویی ، چاپ چهارم، مؤسسه : انصاریان لِتعابع و النشر ، قم ، 1417 ق

19- جزیری ، عبدالرحمن ، الفقه علی المذاهب الاربعه ، جلّد 2 ، داراحیاء التراث العربی ، بیروت – لبنان ، چاپ هفتم ، 1406 ه=1986 م

20- جعفری پارسا ، عبدالعظیم ، فرهنگ لغات و اصطلاحات ورزشی ، انگلیسی به فارسی ، انتشارات : دفتر برنامه ریزی تربیت بدنی و ورزش ، بی جا ، چاپ اوّل : شهریور 1364 ه.ش

21- چامپیون ، جونیور ، والتر ، مبانی حقوقی ورزشها (مسؤولیت مدنی) ، مترجم : حسین ، آقائی نیا، ، چاپ اوّل ، بی جا ، انتشارات کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران ، بهار 1374 ه.ش

22- حاجی نوری ، مستدرک الوسائل ، جلّد سوّم ، چاپ تهران ، 1382 ق

23- حلّی (ابن ادریس ) محمّد بن ادریس ، السرائر ، جلّد 2 و 3 ، بی جا ، مطبع مؤسس النشر السلامی ، چاپ هشتم ، 1411 ه.ق ،

24- حبیب نیا ، اباذر ، دوپینگ و داروهای محرک در ورزش ، چاپ اوّل ، بی تا ، نشر تدبیر ، تهران

25- حجّتی ، محمّد باقر ، مسائل تربیتی اسلام ، چاپ : دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، بی جا ، اسفند 1359 ه.ش

26- حرّانی ، ابومحمّد الحسن بن علی بن الحسین بن شعبه ، تحف العقول عَن آل الرسول ، ترجمه: احمد جنّتی ، چاپ اوّل ، مؤسسه انتشارات امیرکبیر ، تهران ، 1367 ه.ش

27- حر عاملی ، محمّد بن الحسین ، وسائل الشّیع إلی تحصیل مسائل الشّریع ، جلّدهای : 12 و 13، مکتب الاسلامی بطهران ، الطبع السادس 1403 ه.ق

28- حکیمی ، محمّدرضا ، محمّد ، علی ، الحیا ، جلّد 4 ، مترجم : احمد آرام ، چاپ اوّل  ، چاپخانه دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، تهران 1376 ه.ش

29- حلبی ، ابوصلاح ، الکافی فی الفقه ، کتابخانه ی عمومی امام امیرالمؤمنین علی (ع) اصفهان ، ایران ، 1400 ق

30- حلّی ، جمال الدین الحسن بن یوسف بن علی بن مطهر ، تذکر الفقهاء ، جلّد اوّل ، بی تا ، بی جا، منشورات : المکتبه المرتَضویه ، لاِحیاء آثار الجعفریه ،

31- حلّی (محقّق حلّی ) ، شرائع الاسلام فی مسائل حلال و حرام ، المکتب دارالهدی ، قم : گذرخان ، بی تا ، جلدهای 1 و

32- حلّی (علامه حلّی ) ، قواعد الاحکام ، منشورات الرَّضی ، قم – ایران ، 648 ه=726 م

33- خوانساری ، احمد ، جامع المدارک فی شرح المختصر النّافع ، جلّد 3 ، مؤسسه : اسماعیلیان ، قم ، چاپ دوّم ، 1364 ه.ش=1405 ه.ق

34- دهخدا ، علی اکبر ، لغت نامه دهخدا ، جلّدهای : 27 ، 51 ، 38 ، ، چاپ افست گلشن ، تهران . 1340 ه.ش

35- رشید رضا ، تفسیر المنار ، بی جا ، بی تا ، دارالفکر

36- ری شهری ، محمّد ، میزان الحکم ، جلّدهای 4 ، 7 ، بی جا ، مکتب الاعلام الاسلامی حوزه علمیه قم ، 1404 ه.ق=1362 ه.ش

37- زحیلی ، وهبه ، الفقه الاسلامی وأدلته ، دارالفکر ، دمشق ، جلّد 5 ، 1418 ه = 1997 م

38- زمخشری ، جارُ الله محمّدبن عمر ، کشّاف عن حقائق غوامض التَّنزیلِ وَ عیُونُ الاتاویل فی وجوه التاویل ، بی تا ، بی جا ، جلّد اوّل

39- سبزواری ، محمّد باقر بن محمّد بن مؤمن (محقّق سبزواری ) کفای الاحکام ، بی جا ، بی تا ، چاپ سنگی

40- سمرقندی ، النّضر محمّد بن مسعود بن عیّاش السَّلمی ، (ابنّ عیاش ) : تفسیر عیَاشی ، جلّد اوّل ، بی جا ، انتشارات العّلمیه الاسلامیّه ، تهران ،

41- سیُوریّ ، جمال الدین مقداد بن عبدالله ، کنز العرفان فی فقه القرآن ، المکتب المرتضویّه لاِحیاء آلاثار الجعفریه ، بی تا ، تهران

42- شامبیاتی ، هوشنگ ، حقوق جزای عمومی (مسؤولیت کیفری) ، جلّد سوّم ، چاپ اوّل ، کتابخانه گنج دانش ، تهران 1376 ه.ش

43- شانه چی ، کاظم ، آیات الاحکام ، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) ، قم ، تابستان 1378 ه.ش

44- شیرازی ، محمّد ، الفقه ، کتاب سبق و رمای ، جلّد 3 ، مطبع سید شهداء ، بی تا ، قم ،

45- صدری ، ابوالفضل ، تاریخ ورزش ، چاپ اوّل ، نشر اداره کل تربیت بدنی ، تهران ، 1377 ه.ش

46- طباطبایی ، محسن (محسن حکیم ) منهاج الصالحین ، جلّد 2 ، المطبع العلمیّ ، نجف  

47- طباطبایی ، علی ، ریاض المسائل فی بیان احکام الشرع بِالدلائل ، جلّد 2 ، مؤسسه النشر الاسلامی لتابع للجماعِ المدرسین ، قم 1415 ق

48- طبرسی ، حسن ( شیخ ابی علی الفضل ابن الحسن) ، تفسیر مجمع البیان فی تفسیر القرآن ، جلّد 2 ، مکتب العلمیّه الاسلامی ، بی تا ، تهران ،

49- طَّرابلسّی ، عبدالعزیز بن البراج ، المهذب ، جلّد اوّل ، مؤسسه نشر الاسلامی التابع لجماع المدرسین ، قم ، 400-481 ه.ش

50- طِّریحی ، فخرالدّین ، مجمع البحرین ، جلّد 3 ، مکتب المرتضویّه لاحیاء آلاثار الجعفریّه ، بی تا ، تهران

51- طوسی ، النّهای فی مجرد الفقه و الفتاوی ، چاپ دوّم ، دارالکتاب العربی ، بیروت-لبنان ، 1400 ه=1980 م

52- طوسی ، المبسوط  فی فقه امامیّه ، جلّد 7 ، المکتب المرتضوی ، بی تا ، لاحیاء آثار الجعفریّه ،

53- طوسی ، ابی جعفر محمّد ابن الحسن ، تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه للشّیخ المفید ، جلّد6 ، دارالکتب الاسلامی ، چایخانه خورشید ، چاپ چهارم ، تهران ، 1365 ه.ش

54- عاملی ، زین الدین بین الجبعی (شهید ثانی ) ، مسالک الافهام إلی تنقیح شرائع الاسلام ، جلدهای 4 و 3 و 6 ، مؤسسه المعارف الاسلامی طبقه الاولی ، 1415 ه.ق ، ج4=1414 ه =1993 م

55-      ، الروض البهیه فی شرح اللمعه الدمشقی ، جلّد 2 و 4 ، ناشر : مکتب الاعلام الاسلامی ، الطبع چهارم ، قم ، 1410 ه.ق،

56- عاملی ، شمس الدین محمّد بن مکّی ، (شهید اوّل ) ، الدروس شرعی فی فقه امامیّه ، جلّد 3 ، (شهید اوّل) ، مؤسسه نشر اسلامی ، وابسته به جامعه مدرسین ، قم ، 1412 ه. شوال المکرم

57-     ، اللمع الدمشقی فی فقه امامیّه ، بی جا ، 734 -786 ه.ق

58- عاملی ، محمّد جواد حسینی ، مفتاح الکرام فی شرح قواعد العلام ، کتاب دیات ، بی تا، چاپ لبنان – بیروت

59- عبدالواحِد ، شرح فتح القدیر للعاجز الفقیر ، جلّد 8 ، بی تا ، داراحیاءِ التراث العربی ، بیروت- لبنان

60- عسکری ، ابوهلال ، الفروق فی اللغ ، ترجمه علوی مقدم ، نشر : امور فرهنگی آستان قدس رضوی ، چاپخانه دانشگاه مشهد ، مهر 1363 ه.ش

61- فخر رازی ، التفسیر الکبیر ، جلّد 6 ، بی تا ، داراحیاء التراث العربی

62- فیض ، علیرضا ، مبادی فقه و اصول ، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، چاپ هفتم ، اسفند

63- فیض اسلام ، نهج البلاغه ، انتشارات : فیض الاسلام ، بی جا ، چاپ هشتم ، 1378  ه.ش

64- فیض کاشانی ، محمّد محسن ، مفاتیح الشرایع ، جلّد3 ، نشر : مجمع الذخائر الاسلامیه ، قم ، 1401 ه  ق

65- فیومی ، المصباح المنیر ، جلّد 2 ، مؤسسه دارالهجر ، بی جا ، الطبع الاولی فی ایران 1405 ه

66- قمی ، محمّد بن علی بن الحسین بن بابویه (شیخ صدوق) ، المقنع ، مؤسسه امام هادی (ع) ، قم، 1415 ه .ق

67- کاتوزیان ، ناصر ، مسؤولیت مدنی الزام های خارج از قرارداد (ضمان قهری ) ، جلّد 1 ، چاپ دوّم ، انتشارات دانشگاه تهران ، تهران 1376 ه .ش

68- مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظم حقوق ایران ، ناشر شرکت سهامی انتشار ، چاپخانه حیدری ، 1385 ه .ش

69- کرکی ، علی بن الحسین ، (محقّق ثانی) ، جامع المقاصد فی شرح القواعد ، چاپ اوّل ، مؤسسه آل البیت ، لاحیاء التراث ، بیروت ، 1411 ه= 1991 م

70- گاستون استفانی ، ژرژلو سوروبرنابولوک ، حقوق جزای عمومی (جرم و مجرم) ، جلّد اوّل ، ترجمه دادبان ، حسن ، انتشارات : دانشگاه علامه طباطبایی ، تهران 1383 ه .ش

71- گلدوزیان ، ایرج ، بایسته های حقوق جزای عمومی ، چاپ سیزدهم ، نشر میزان ،               بی جا،تابستان 1385 ه .ش

72- لاهیجی، بهاء الدین محمّد بن شیخعلی، تفسیر لاهیجی ، شرکت چاپ و انتشارات علمی، 1393 م

73- مالک بن انس ، الموطاء ، تحقیق و تصحیح ، محمّد فؤاد ، جلّد 2 ، بی تا ، احیاء التراث العربی ، بیروت- لبنان

74- مجلّسی ، محمّد باقر ، مرآ العقول ، جلّد 18 ، ناشر : دارالکتب الاسلامی ، تهران ، 1376 ه . ش

75-   بحارالانوار ، جلّدهای 78 ، 77 ، 103 ، 72 ، 70 ، 64 ، 76 ، چاپ دریا ، چاپ چهارم ، ناشر کتابچی ، 1415 ه . ق =

76- مجموعه کلمات قصار حضرت رسول (ص) ، منهاج الصالحین ، مترجم و فراهم آورنده ابوالقاسم پاینده ، چاپخانه آسمان ، سازمان انتشارات جاویدان ، چاپ بیستم ، 1366 ه . ش

77- محسنی ، مرتضی ، دوره حقوق جزای عمومی ( مسؤولیت کیفری) ، جلّد سوم ، چاپ اوّل ، کتابخانه گنج دانش ، تهران 1376 ه . ش

78- محمودی ، محسن ، مسائل جدید از دیدگاه مراجع تقلید ، ناشر قم ، انتشارات ناصر ، 1379 ه . ش

79- مرتضی ، رسائل ، جلّد اوّل ، دارالقرآن الکریم ، مطبع سیّد الشهداء ، قم ، 1405 ه . ق

80- مطّهری ، مرتضی ، مجموعه آثار استاد شهید مطّهری ، چاپ اوّل ، جلّد 3 ، ناشر : انتشارات صدرا ، چاپخانه سپهر ، تهران ، قم

81- مغنیه ، محمّد جواد ، فقه الامام جعفر الصادق عَرض وَ استدلال ، جلّد 4 ، انتشارات قدس محمّدی ، بی تا ، قم

82- مفید ، (شیخ مفید)، المقنعه ، مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدّرسین قم ، بی جا ، 1410 ه .ق

83- موسوی خمینی ، روح الله ، (امام خمینی) ، مکاسب محرمه ، جلّد دوّم ، قم ، محرم الحرام ، المطبع العلمیّه ، 1381 ه . ش

84-  صحیفه امام (مجموعه آثار امام خمینی) ، جلّدهای 21، 2 ، 19 ، 18 ، بی جا ، مؤسسه تنظیم و نشر : آثار امام خمینی ، چاپ اوّل ، 1378 ه . ش

85- نجفی ، محمّد حسن ، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام ، جلّدهای : 9 ، 8 ، 28 ، 10 ، 15، مؤسسه : المرتضی العالمیّه ، چاپ اوّل ، بیروت – لبنان ، 1992م=1412 ه .ق

86- نراقی ، احمدبن مهدی ، مستندالشیعه فی احکام الشریع ، چاپ اوّل ، مؤسسه آل البیت للاحیاء التراث ، مشهد ، 1416 ه . ق

87- نوربها ، رضا ، زمینه حقوق جزای عمومی ، چاپ دوّم ، نشر کانون وکلای دادگستری ، چاپ دوّم ، زمستان 1375 ه . ش

88- ولیدی ، محمّد صالح ، حقوق جزای عمومی ، جلّد دوّم ، چاپ اوّل ، مرکز نشر داد ، تهران 1372 ه . ش

ب) مقالات

1- ارشادی فرد ، رسول ، « حقوق ورزشی » ، نشریه : حمایت 5/3/

2- آقائی نیا ، حسین، « حقوق ورزشی مسؤولیتهای قانونی ورزشکاران ، داوران ، مربیان » ، نشریه : هنرهای رزمی ، فروردین –

3- خوشبختی ، جعفر ، « اصول اخلاقی فردی ، حقوق و مسؤولیتها در ورزش » ، نشریه :ورزش دانشگاه انقلاب

4- رحمانی ، محمّد ، « مبانی فقهی بازی با شطرنج از نگاه آیت الله احمد خوانساری » ، سال 5/شماره 17 و

5- ساریخانی ، عادل « حقوق و تکالیف ورزشی » ، نشریه : بصیرت 30 و

6- کاتوزیان ، ناصر ، « خطای ورزشی و مسؤولیت ورزشی » ، مجلّه ی دانشکده ی حقوق دانشگاه تهران ، سال 1378 ، شماره ی

7- نجفی توانا ، علی « قوانین و مقرّرات و جرایم ورزشی » ، نشریه : ورزش دانشگاه انقلاب – 180

مقدمّه : طرح تحقیق

در جهان کنونی ، ورزش یکی از راههای مؤثر تربیتی و اخلاقی بویژه برای جوانان است ، وسیله ای که روز به روز چهره ی علمی بیشتری پیدا می کند. ورزش همزاد بشر و همراه او در گذر روزها بوده است . برای ورزش آغاز ی نمی توان دانست زیرا بشر از آغاز آفرینش ، برای ماندن و زیستن نیاز به جنبش ماهیچه های خویش داشته و تا فرجام زندگی ، ورزش همسفر او خواهد ماند . در یک سخن ورزش پاکزاده نیاز زندگی بشر است که با چرخش گیتی به پختگی امروز رسیده است

توصیه های فراوانی هم در راستای پرداختن به ورزش در کلام پیشوایان دین ملاحظه می شود از جمله پیامبر گرامی (ص) فرموده اند : «عَلِّمُوا أَبناءَ کُمُ السِّباحَهَ وَ الرِّمایََ » به فرزندانتان شنا و تیر اندازی را یاد بدهید[1]

و همین طور در دعا معروف کمیل بن زیاد آمده است : «قَوِّ علی خدمتک جوارحی» [2]

آیت الله خمینی نیز فرموده اند : اِن شاء الله ورزشکاران به همان صورتی که ورزش جسمی دارند ورزش روحی هم داشته باشند ، از قدیم ورزشکاران ایران به یاد خدا و علی (ع) بوده اند و این از برجستگیهای آنان بوده است[3]

امروزه ورزش دیگر بازی و سرگرمی نیست ، بلکه ، ورزش پیشه ، تجارت و صنعت است . ورزش ، اکنون ، دارای ارزش و اهمیت فراوانی در جامعه است و دارای ابعاد گوناگون اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی و فردی است

از بعد سیاسی چه در درون مرزها و چه برون مرزها ، ورزش دارای جایگاه والائی است . و پیروزی در میدان های ورزشی وسیله ی مفیدی برای تبلیغ و اثبات اعتبار ملی است و به  همین جهت بودجه های کلان و نیروهای انسانی فراوان برای پیشرفت ورزش و توفیق در میدان ها صرف می شود . دولت های گوناگون با سرمایه گذاری در ورزش می کوشند ، اقتدار خویش را به جهانیان اثبات کنند . گاه ورزش صحنه کنشهای سیاسی دول متخاصم است . کناره گیری ورزشکاران ایرانی از رقابت با ورزشکاران اسرائیلی تبار نمونه ای از چنین کنشهایی است . انحراف افکار عمومی از مسائل جاری به وسیله تبلیغات گسترده در ورزش و استفاده ابزاری از ورزشکاران در جریان انتخابات از دیگر ابعاد اهمیت ورزش در سیاست است . ورزشکاران نمایندگان غرور ملی و ارزشهای مردم ملل خویش هستند . این اهمیت روز افزون باعث شده است که اندیشمندان حقوقی متمایل به تأسیس رشته ی خاصی با عنوان «حقوق ورزشی» [4] شوند و شرط بندی بر روی پیش بینی نتیجه بازی ها و ترویج مدهای مو و خالکوبی ها از آثار و اهمیت ورزش در مسائل اجتماعی است . ورزش ابزار سلامت اجتماعی و سعادت نوع بشر می تواند نقش مؤثری در پیشگیری از ناهنجار اعتیاد و درمان آن دارد و دول با کفایت و مدبّر با سرمایه گذاری بر روی ورزش تکلیف خود را در برابر مردمان خود به انجام می رسانند .اهمیتی که ورزش در جهان کنونی دارد موجب گردیده است تا موضوع علوم گوناگون مانند : جامعه شناسی ، پزشکی ، مدیریت و; قرار گیرد . حقوق نیز همپای دیگر علوم به بررسی این پدیده اجتماعی پرداخته است . در کشور ما در زمینه حقوق ورزشی نو پا است و رویه ی قضایی ، چندان که باید به این پدیده ی مفید اجتماعی و مبارزه با خطر های ورزش نپرداخته است

بر این اساس به لحاظ فرا گیر بودن مسائل ورزشی در دنیا و به دلیل تبلیغات جهانی مبنی بر عدم توجه کافی اسلام به ورزش ضرورت دیده شد که مشخصات و سیمای کلی ورزش در اسلام از لحاظ فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گیرد و تنظیم و عرضه شود

هر چند که در خصوص مقرّرات مربوط به مسائل ورزشی به ویژه حقوق ورزشی در کشور ما متأسفانه کار نشده است و این رشته ، رشته بسیار جوانی است که البته در مورد ضوابط حاکم و آیین نامه هایی که تعیین شده است عمدتاً از کشور های صاحب نظر خارجی استفاده شده است . حتی در ورزش کشتی که ورزش اصلی ما به حساب می آید[5]

به هر حال در رابطه با ورزش ، به هر صورت و نوعی که باشد ، مقرّراتی حاکم است که رعایت آن مقرّرات و ضوابط موجب خواهد شد که اولاً : ورزش جنبه ی پرورش جسمی و روحی و ثانیاً جاذبیّت لازم و ثالثاً : سلامت افراد ورزشکار و محیط ورزشی را ایجاب کند . این مقرّرات در رابطه با هر رشته ی ورزشی متفاوت است و تحت ضوابط خاصّی است که بعضاً جنبه ی بین المللی دارد . روی آوردن به ورزش و خودداری از سستی و تنبلی در کلام شعرای فارسی زبان نیز دارای سابقه است از جمله وحشی بافقی یزدی ، نظامی ، خواجوی کرمانی ، سعدی ، حافظ و…

و شعر معروف ابوالقاسم فردوسی زینت بخش تمام محافل ورزشی است

زنیرو بود مرد را راستی                                                 زسستی کژی آید و کاستی

طرح تحقیق :

1- عنوان تحقیق : بررسی مبانی فقهی و حقوقیِ امور ورزشی

2- بیان مسأله تحقیق : هر روزه از روزنامه ها ، پایگاه های خبری ، و رسانه های گروهی از بازیهای ورزشی آگاه می شویم که : در مسابقات ورزشی فلان کشور مغلوب یا پیروز شد نگارنده هر روز در فضای ذهن خویش سؤالاتی برای او مطرح بود که آیا این ورزشها دارای مقرّرات و قوانینی هستند ؟ آیا در فقه اسلامی از ورزش سخن به میان آمده است ؟ آیا کشور ایران در وضع قوانین بین المللی دخیل است ؟ آیا تمام افرادی که به نوعی با ورزش در ارتباط هستند دارای مسؤلیت مدنی و کیفری هستند ؟ چرا شطرنج را بعضی فقها حرام و برخی آنرا جایز می دانند ؟ چرا حضرت امام اوّل به حرام بودن شطرنج و بعد نظر خود را تغییر داده و به جایز بودن آن فتوا داده اند ؟ در این پایان نامه سعی شده است که به پاسخ این مسأله که آیا مبانی فقهی که عبارتند از قرآن ، سنّت ، اجماع ، عقل و همچنین مستندات حقوقی و آیا در قانون اساسی از ورزش به صراحت نام برده شده است یا اینکه مشروعیّت خود را به طور غیر مستقیم از قانون اساسی به دست می آورد که به بررسی این سؤالات می پردازیم

3- روش تحقیق : کتابخانه ای است

به لحاظ گردآوری اطلاعات ، از طریق کتابخانه ای ، اسناد گوناگونی مورد استفاده ی پژوهشگر قرار می گیرد که عبارت از : کتاب ها یا نوشته های خطی و دستنویس یا تایپی که به عنوان سند مادر شناخته می شوند و با یک یا چند نقل قول به آنها استناد داده می شود ، اسناد اصل نامیده می شوند

این اسناد معمولاً به امانت داده نمی شوند ، پژوهشگر می تواند در داخل کتابخانه با مراجعه ی مستقیم به سند یا کپی برداری و عکسبرداری از آن استفاده کنند

مهمترین ابزار گردآوری اطّلاعات ، فیش برداری ، حفاظت فیش ها و انتظام آنها و قرار دادن در جای مخصوص و دسته بندی و طبقه بندی فیش ها بوده است

منابع در روش میدانی عبارت از : 1- مصاحبه ، 2- مشاهده ، 3- پرسشنامه می باشد

در این پایان نامه ، از کتاب ها و اسناد اصل ، کتاب های رایانه ای ، سیستم های اطّلاع رسانی ، مقاله ها و مجلّه ها بهره برداری شده است

4- هدف تحقیق :

الف- هدف کلی

آشنایی با قوانین و مقرّرات ورزش و مبانی و مستندات فقهی و حقوقی آن

ب- اهداف جزئی

1- خطای ورزشی و مسؤلیتها در ورزش

2- مبانی فقهی اسپانسر و تبلیغات و نقش رسانه ها در این خصوص

3- ورزش در فقه اسلامی

4- مبانی فقهی و حقوقی مسابقه ها و بازی با شطرنج

5- ضرورت و اهمیّت انجام تحقیق :

علّت اصلی تدوین این پایان نامه ، افزایش معلومات نگارنده در مباحث حقوقی و به خصوص مبانی فقهی در امور ورزشی می باشد . و با اینکه ورزش همیشه در زندگی بشر دخیل است ولی به این موضوع کمتر توجّه شده است . شاید این اثر قدمی باشد جهت افزایش بصیرت افراد جامعه اسلامی در این خصوص ، فایده ی دیگر خدمتی ناچیز به جامعه ی علمی مخصوصاً علوم انسانی شاخه ی الهیّات باشد

6- فرضیه و سؤالات تحقیق :

1- منظور از مسؤلیت مدنی و کیفری در امور ورزشی چیست ؟

2- نگاه کردن خانمها به فیلم های ورزشی و شرکت آنان در ورزشگاهها از نظر فقهی چه حکمی دارد و مبنای آن چیست ؟

3- سبق و رمای چیست ؟

4- مفهوم قمار و ادله های حرمت قمار کدام است ؟

5- مبانی فقهی شطرنج و دیدگاه شیعه و اهل سنّت در این خصوص کدام است ؟

7- پیشینه ی تحقیق :

یکی از مسائل مهم در امر تحقیق ، پیشینه ی آن است ، لذا لازم است تا در مورد پیشینه ی موضوع پایان نامه مطالعه شود

برخی از آثار نوشتاری عبارتند از

الف- کتابهای نگارش یافته

1- حقوق ورزشی (ورزش و مسئولیتهای قانونی آن ) / نوشته ی حسین آقائی نیا ، چاپ اوّل ، تهران 1369 ه .ش

در این کتاب به حقوق ورزشی و قواعد عمومی حقوقی جزا و همچنین در مورد حوادث ناشی از عملیات ورزشی و مسئولیتهای مدنی در ورزش می پردازد و به نتیجه ای که این نویسنده رسیده است : موضوع علم حقوق نهایتاً جرم ، شبه جرم ، خطا ، مسئولیت ، مجازات ، محکومیت با جبران خسارت و مسائلی از این قبیل می باشد و ;

مدیریتهای ورزشی با وقوف به واقعیتهای حقوقی با بینشی گسترده تر انجام وظیفه نمایند نهایتاً جامعه ورزشی از ضایعه و تعرض مصون بماند

2- الزامهای خارج از قرارداد ، ضمان قهری ، ج 1 / نوشته ی ناصر کاتوزیان ، انتشارات دانشگاه تهران ،

در قسمتی از این کتاب به مسئولیت های مدنی ناشی در ورزش و به خطای ورزشی و اثر آن در روابط حقوقی مطرح می کند و اینکه اجرای قواعد عمومی در ورزش ممکن نیست ، زیرا پاره ای از جرائم مانند ضرب و جرح، در این زمینه مباح و گاه ممدوح است . و معیار تعیین خطای ورزشی « رفتار ورزشکاری آگاه و محتاط در شرایطی است که فعل زیانبار واقع می شود و به مسئولیت کیفری هم اشاره دارند

3- مبانی حقوقی ورزشها ، نویسنده : چامپیون ، جونیور ، مترجم : حسین آقائی نیا ، چاپ اوّل ، انتشارات کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران

در این کتاب به مسئولیتهای مدنی از جمله مسئولیت پزشک تیم که متعهد به ارائه خدمات حرفه ای طبی به ورزشکاران و دستمزد وی که توسط مؤسسه یا یک شخص حقوقی و ; تأمین می گردد و به مسئولیت مدیران باشگاهها که مالکین و متصرفین اماکن ورزشی در قبال تقصیر در طراحی ساختار نگهداری ، تعمیر امکانات ورزشی نیز مسئولند و به مسئولیتهای داور و ; می پردازد

4- دوپینگ و داروهای محرک / اباذر حبیبی نیا ، نشر تدبیر ، تهران

در این کتاب به مسائلی از جمله : دوپینگ چیست و انواع دوپینگ و خطرات و عوارض آن پرداخته است و مطالب پزشکی را به زبان ساده و قابل فهم بیان کرده است و هشداری به مصرف کنندگان داروهای محرک داده اند از این کتاب در مورد دوپینگ و انواع آن در این رساله مورد استفاده قرار گرفته است

5- حقوق ورزش / نویسنده : حسین آقائی نیا ، چاپ پنجم ، انتشارات نشر میزان ، تابستان

در این کتاب به نظریه مبتنی بر جرم نبودن حوادث ناشی از عملیات ورزشی و حمایتهای قانونی از مدیریتهای ورزشی پرداخته و اینکه در اصل سوم قانون اساسی بند دوّم : تربیت بدنی رایگان و ایجاد امکانات و تسهیلات آن را از وظایف دولت شمرده و این نشانه ی جایگاه مهمّ ورزش در میان اساسی ترین نهادهای ورزشی است

مقالات چاپ شده : که در این قسمت برای خودداری از اطناب سخن به برخی از مقالات اشاره       می شود

1- خطای ورزشی و مسئولیت ورزشی / دکتر ناصر کاتوزیان ، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، دانشگاه تهران ، 1378 ، شماره ی

در این مقاله به حقوق ورزشی و اقسام قوانین آن و به خطای ورزشی و مسئولیتهای ناشی از آن که در سه زمینه قابل بررسی است : 1) در رابطه ی ورزشکاران به هنگام بازی های ورزشی ، 2) در رابطه ی ورزشکاران و مربیان با اشخاص ثالث و بویژه تماشاگران ، 3) در رابطه با ورزشکاران و مربیان و مؤسسه های ورزشی پرداخته است و نتیجه ای که نویسنده گرفته است : معیار تعیین خطای ورزشی رفتار ورزشکاری آگاه و محتاط در شرایطی است که فعل زیانبار واقع شود . و مسئولیت خساراتی که تماشاگران مسابقه های ورزشی می بینند ، اصولاً بر عهده ی برگزار کنندگان آن است ، مگر اینکه ناشی از خطای بازیکنان یا اقدام تماشاگران باشد . مبنای این مسئولیت بر پایه ی تقصیر است که باید آن را کوتاهی در تأمین امنیت تماشاگران دانست

2- قوانین و مقرّرات و جرایم ورزشی از منظر دکتر علی نجفی توانا / نشریه : ورزش دانشگاه انقلاب

در این مقاله به مقرّراتی که در رابطه با ورزش در غالب آیین نامه ها و ضوابط خاصی که بعضاً جنبه ی بین المللی دارد

و همچنین در مورد حوادث ورزشی را به هر گونه صدمات جسمی ، مالی یا روانی در محیط ورزشی در حین ورزش اعم از مسابقه یا تمرینات که به طرف دیگر وارد شود تلقی کنیم . این عملیات ورزشی و حوادث ورزشی طبق قانون اگر همراه با مقرّرات یا رعایت ضوابط باشد مجرم نیست و جرم نبودن حوادث ناشی از عملیات ورزشی منوط به چند شرط است ;

3- اصول اخلاق فردی ، حقوقی و مسئولیتها در ورزش / مترجم : جعفر خوشبختی ، نشریه : ورزش دانشگاه انقلاب

در این نشریه وظایف اخلاقی کسانی که در حوزه ی مدیریت ورزشی ، سرپرستان ورزشی ورزشکاران ، مربیان و رسانه ها فعالیت می کنند می پردازد

و در این نشریه در رابطه با مسئولیت مدیر ورزشی ، ورزشکاران مربیان می پردازد و همچنین نقش رسانه ها را در ترقی و تقویت منفی رفتار قالبی در خصوص اقلیت های نژادی و خانمها اشاره کرده است و همچنین از دوپینگ و شرط بندی کردن در ورزش و به نقش قمار در ورزش پرداخته است

4- حقوق و تکالیف ورزشی / نویسنده : عادل ساریخانی ، نشریه : بصیرت 30 و

در این نشریه به نقش ورزش در تمام ابعاد زندگی بشر ، اجتماعی و سیاسی و ; پرداخته است و از دیدگاه حقوقی قوانین ورزشی را مورد بررسی قرار داده اند و همچنین خطای ورزشی و مسئولیتهای ناشی از آن را که در 3 زمینه قابل مطالعه است

1- در رابطه با ورزشکاران به هنگام بازی های ورزشی

2- در رابطه با ورزشکاران و مربیان با اشخاص ثالث و به ویژه تماشاگران

3- در رابطه ی ورزشکاران و مربیان و مؤسسه های ورزشی

نتیجه ای که این نویسنده گرفته است : اجرای قواعد عمومی مسئولیت در حقوق ورزشی ممکن نیست ، زیرا پاره ای از جرائم مانند ضرب و جرح در این زمینه مباح و گاه ممدوح است و معیار تعیین خطای ورزشی را رفتار ورزشکاری آگاه و محتاط در شرایطی است که فعل زیان بار واقع می شود و عامل اضطرار و دفاع مشروع را در این شرایط به حساب آورده اند

5- حقوق ورزشی / نویسنده : رسول ارشادی فرد ، نشریه : حمایت 5/3/

در این نشریه به مسئولیتهای قانونی در ورزش و به تعریف حقوق ورزشی و رابطه ورزش و علم حقوق و در پایان به موقعیت و مقام ورزش در قانون اساسی پرداخته است

و به نتیجه ای که نویسنده رسیده است : اگر ورزش را تنها وسیله سرگرمی و یا وسیله ای برای پر کردن اوقات فراغت بدانیم ، در حقیقت از هدف ورزش که نهایتاً برومندی نسل است دور افتاده ایم و طبیعی است که بدون نسلی سالم ، قوی و با نشاط نمی توان در هیچیک از امور زندگی اجتماعی و حتی فردی چندان امید به آینده تابناک و نزدیک شدن به اهداف نهایی هر ملّتی داشت

6- شطرنج / محمد حسین واثقی راد ، مجلّه فقه و کاوشی نو در فقه اسلامی ، شماره یازدهم و دوازدهم

که در این مقاله به بررسی مبانی فقهی شطرنج پرداخته است و همچنین به نقد و بررسی دیدگاههای شیخ انصاری در مورد شطرنج پرداخته است

فصل اوّل : حقوق ورزشی

حقوق ورزشی شاخه ای جدید از حقوق است که به بررسی آثار حقوقی ناشی از عملیات ورزشی       می پردازد. ورزش به عنوان یک پدیده اجتماعی ، با توجه به توسعه روز افزون آن در ملل مختلف اکنون به عنوان موضوع بسیاری از علوم ، مورد بررسی قرار می گیرد . حقوق نیز به موازات رشد اجتماعی ورزشی به نظام مند کردن این پدیده اجتماعی همت گمارده است . بحث مسئولیت مدنی ورزشکاران ، معلمین ، مربیان ، مدیران ورزشی ، تماشاگران ، سازندگان و تولید کنندگان لوازم ورزشی یا مباحث جزائی در خصوص عملیات ورزشی; از مباحث مهم حقوق ورزشی است

حقوق ورزشی به مجموعه مطالبی اطلاق می شود که وظایف ، اختیارات و مسئولیتهای قانونی همه کسانی را که به نحوی با فعالیتهای ورزش درگیر هستند ، روشن می سازد . به عبارت دیگر مطالعه حقوق ورزش، به جامعه ورزش می آموزد که چگونه باید در فعالیتهای ورزشی مشارکت نمود تا حوادث ناشی از آن ، مسئولیتهای قانونی را که نهایتاً به مجازات ، محرومیت از حقوق اجتماعی و جبران ضرر و زیان منتهی می شود ، متوجه آنها نسازد[6]

از دیدگاه حقوقی ، قوانین ورزشی را می توان به دو گروه اصلی تقسیم کرد

1- گروهی از قواعد که ساختمان اصلی بازی های ورزشی را احاطه و اداره می کند در واقع قوانین بازی و اجرای درست هر شاخه ای از فعالیت های بدنی است ، مانند این که در بازی فوتبال جز دروازه بان ، بازی کنان دیگر حقّ ندارند با دست توپ را هدایت کنند ، بازی باید در محدوده ی معین زمین ورزشی جریان یابد ، حمله به دروازه بان ممنوع است و مانند اینها . تخلف از این قواعد « خطای ورزشی » است و ضمانت اجرای ویژه ای به عنوان مجازات متخلف را به همراه دارد

2- گروه دیگر قواعد ، که بعضی مراقبت ها و احتیاط های ویژه را بر بازیکنان تحمیل می کند و هدف آنها تأمین ایمنی بازیکنان به هنگام مسابقه و پرهیز از خشونت و انتقام جویی و سالم سازی محیط ورزشی است[7]

حقوق ورزشی ، در اصل ، یک شاخه حقوقی مختلط است . که در یک مفهوم عام به دو بخش تقسیم می شود

1- حقوق ورزشی کیفری

2- حقوق ورزشی خصوصی

قبل از بحث ، لازم است منابع حقوقی ورزشی مورد بررسی قرار گیرد

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه پایان نامه بررسی مبانی فقهی و حقوقی امور ورزشی تحت pdf

قواعد حقوقی ، فرآیند نیرو ها و قدرت های مختلفی است که در هر جامعه وجود دارد که به این نیرو ها اصطلاح منابع حقوق گفته می شود . نقش هر یک از این نیرو ها در هر کشور متفاوت است

منابع حقوق عبارتند از قانون اساسی ، عرف ، رویه قضایی ، دکترین . [8]

حالا این سؤال مطرح می شود که آیا در قانون اساسی از ورزش به صراحت نام برده شده است یا این که مشروعیت خود را به طور غیر مستقیم از قانون اساسی بدست می آورد ؟ که در یک گفتار به بررسی این سؤال  می پردازیم


مبحث اول : قانون 

در کشور ما ، قانون مهمترین مبنع حقوق است و قدرت آن را با سایر منابع نباید برابر دانست ، ولی همه متونی که به نام قانون مشهور است از حیث اعتبار برابر نیست ، و سلسله مراتبی بین آنها وجود دارد که در    مرحله ی نخست باید مورد توجّه قرار گیرد . [9]

بند اول : قانون اساسی

قانون اساسی به مجموعه قواعدی اطلاق می شود که مبین نهاد های فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی جامعه ایران براساس اصول و ضوابط اسلامی است و به بیان دیگر مجموعه قواعدی که شکل حکومت، اختیارات قوای مملکت ، حقوق افراد جامعه و آزادیهای آنها و بطور کلی خطوط کلی یک کشور را تعیین و ترسیم می نماید

در اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تربیت بدنی رایگان و ایجاد امکانات و تسهیلات آن از وظایف دولت بر شمرده شده است[10]

با دقت در مفاد این اصل نکات ذیل قابل درک است

اول : تربیت بدنی یا ورزش به صراحت یاد شده است و این نشانه جایگاه بسیار مهم ورزش در میان اساسی ترین نهاد های کشور هاست به عبارت دیگر ورزش به آن درجه دارای اهمیت است که در قانون اساسی یعنی مهمترین سند حقوقی کشور یا جایگاه اساسی ترین نهاد های کشور قرار گرفته است [11]

دوم : قرار دادن ورزش در ردیف آموزش و پرورش و آموزش عالی نشان می دهد که از دیدگاه قانون اساسی ، ورزش یک نهاد فرهنگی برای نیل به هدف تربیت انسان مورد نظر نظام است و نه یک نهاد مادی و مجموعه ای از حرکات بدنی

سوم : ورزش در عرض آموزش و پرورش قرار دارد و نه در بطن و یا طول آن و این بدان معناست که ورزش از نظر اهمیت در نیل به اهداف نظام نقشی مستقل و حیاتی دارد و بخشی از آموزش و پرورش نیست[12]. قوانین و مقررات مربوط به حقوق ورزشی باید همگام و همسو با قانون اساسی باشند و قوانین و آیین نامه  های مخالف قانون اساسی ممکن است توسط شورای نگهبان و دیوان عدالت اداری رد و باطل شوند

مبحث دوم : قوانین عادی

در تقسیم بندی که از حقوق ورزشی خواهد شد چه گرایش کیفری آن ، چه گرایش خصوصی ، آن به قوانین عادی رجوع می شود . در بخش جزایی به قانون مجازات اسلامی و علی الخصوص بند 3 ماده 59 قانون مجازات اسلامی استناد می شود . در بخش مسئولیت مدنی در ورزش قواعد عمومی مسئولیت و قانون مدنی و قانون مسئولیت مدنی و سایر قوانین مرتبط مورد بررسی و استفاده قرار می گیرد

مبحث سوم : عرف ورزشی

عرف ورزشی نیز از جمله منابع حقوق ورزشی است . در مسئولیت مدنی این که چه عملی تقصیر [13] است عرف ورزشی معین می کند . قصد و عمد و خطا را در ورزشها عرف ورزش تعیین می کند . سیستمهای نقل و انتقال بازیکن نیز تا حد فراوانی از عرف و عادت میان باشگاهها و بازیکن سرچشمه گرفته است . شاید بهترین دلیل این ادعا تقلید دیگر کشور ها از عرفهای حاکم بر سیستمهای نقل و انتقالات بازیکن از همدیگر باشد

مبحث چهارم : آیین نامه ها

منظور از آیین نامه ، مقرراتی است که از سوی مقامات ذیصلاح ورزشی وضع شده اند و این آیین نامه ها به ساختار سازمان ورزشی کشور ، چگونگی انجام بازیها و رقابت های ورزشی و مقررات مربوط به نقل و انتقالات بازیکنان هستند . این آیین نامه ها باید از لحاظ قواعد ماهوی مطابق و موافق قوانین اساسی و عادی مملکتی باشند در صورت مخالفت آن با موازین ، هر کس می تواند ابطال آنها را از دیوان عدالت اداری بخواهد

فصل دوّم : حقوق ورزشی کیفری

حقوق ورزشی کیفری یکی از گرایشهای علم حقوق است که به بررسی حقوقی حوادث در ورزش            می پردازد . منظور از حوادث ورزشی جرائمی و شبه جرائمی است که توسط ورزشکاران معلمین ، مربیان ، مدیران ، تماشاگران و سایر سازندگان وسایل ورزشی; انجام می گیرد . موضوع این وقایع ممکن است سلامتی، جان ، اموال ، حیثیت ، شرافت و سایر حقوق قانونی اشخاص می باشد که در محدوده ی ورزش به نحوی حضور دارند از لحاظ حقوق ورزشی در کشور ما متأسفانه کار نشده است و این رشته ، رشته بسیار جوانی است که البته در مورد ضوابط حاکم و آیین نامه هایی که تعیین شده است عمدتاً از کشور های صاحب نظر خارجی استفاده شده است . حتی در ورزش کشتی که ورزش اصلی ما به حساب می آید [14]

گفتار نخست : مبانی نظری مسؤلیت کیفری ناشی از عملیات ورزشی

به علت طبیعت تند و خشن برخی از ورزشها ، گاه به یک یا چند نفر از بازیکنان آسیب وارد می شود و حتی ممکن است به فوت شخص مصدوم بیانجامد . آیا می توان مرتکب را مجازات کرد ؟

در این خصوص اقوال مختلفی وجود دارد از آن جمله

نظریه اوّل : نظریه مبتنی بر عدم وجود قصد مجرمانه [15] : عده ای کوشش کرده اند حوادث ناشی از این گونه ورزشها را به لحاظ فقدان قصد مجرمانه غیر قابل مجازات بدانند

در سال 1912 رأیی از یکی از دادگا ههای استانهای فرانسه صادر شده که طبق آن «جرایم معمولی ضرب و جرح به لحاظ احساس کینه ای است که مهاجم نسبت به طرف مقابل دارد ، در حالی که این احساس کینه برای یک بازیکن فوتبال; وجود ندارد و این بازیکن فقط کار و وظیفه ی خود را انجام می دهد[16]

نظریه دوم : نظریه مبتنی بر اجازه قانون و عرف و عادت : «رویه قضایی جراحات ناشی از ورزشها را به شرط مطابقت با مقررات بازی; با اجازه سنت توجیه می کنند[17]. »

دلیل حقیقی و واقعی عدم مجازات ورزشکاران این است که در واقع قوانین و عرف و عادت اجازه چنین اعمالی را در موقع بازی داده و به علت ورود ضربات ، بازیکن قابل تعقیب نیست . قوانین و عرف و عادت هم اگر اجازه ی چنین ورزشهایی را داده و حتّی تشویق هم می کند ، به علّت حفظ دفاع ملّی است که آنها را مشروع شناخته است;

امّا اگر بازیکنی در هنگام بازی ، قواعد و مقررات را نادیده گرفته باشد به علّت ضربات وارده خطا کار است و چون بی احتیاطی و بی مبالاتی کرده قابل تعقیب بوده و در اینجا نمی توان به قوانین و عرف و عادت استناد جست[18]

نظریه سوم : نظریه مبتنی بر اجازه ی قانون و آداب و رسوم اجتماعی : بعضی حقوقدانان معتقدند : «تصویب بند 3 ماده 59 قانون راجع به مجازات اسلامی از نظر قضایی رافع بسیاری از معضلات و نابسامانیها و در عین حال یک بیمه کامل است . به عبارت دیگر این ماده یک مصونیت قضایی به ورزشکار اعطاء کرده است و این امتیاز کوچکی نیست [19]. »

به همین دلیل و با توجه به هدف ورزش که همانا پرورش جسمانی و تقویت روحیه سالم در افراد کشور است که آن هم با فراهم ساختن امکانات ورزشی و جلب توجّه نسل جوان به ورزش میسر است . بنابراین عده ای از حقوقدانان معتقدند که نفع اجتماعی ایجاب می کند که صدمات استثنایی ناشی از عملیات ورزشی وقتی ضمن رعایت موازین و مقررات ورزشی حادث شود از شمول مقررات جزائی خارج اند[20]

نظر چهارم : نظریه مبتنی بر رضایت مجنی علیه : در توجیه صدمات ناشی از عملیات ورزشی بر این نظریه مبتنی بر رضایت مجنی علیه تکیه کرده اند . از جمله این که چون جامعه این ورزشها را به رسمیت شناخته است . در صورتیکه با رضایت طرفین انجام گیرد و در اثنای آن صدمات و جراحاتی به طرفین وارد آید و یا حتی منجر به فوت یکی از مسابقه دهندگان شود طرف دیگر فاقد مسؤلیت جزائی خواهد بود [21] . برخی دیگر معتقدند که بدون تردید شرکت اختیاری صدمه دیده در مسابقات ورزشی ، دلیل بر قبول ضمنی خطرات ناشی از حوادث ورزشی تلقی خواهد شد . بنابر این احراز رضایت ضمنی مجنی علیه از طرف مراجع کیفری ، غیر مسؤول شناختن مقصر در عملیات ورزشی ضروری است . در غیر این صورت هر گاه معلوم شود که شخص تحت تأثیر خدعه و نیرنگ دیگری و بر خلاف میل و رضای خویش به انجام عملیات ورزشی کشیده شده و صدمه ای دیده باشد ، از شمول حکم این بند خارج است [22]

نگارنده با نظر دوم موافق است ، اگر بازیکن در حدی که قانون و عرف و عادت اجازه داده باشد آسیبی به طرف مقابل وارد کند مورد تعقیب قرار نمی گیرد ولی اگر عمداً آسیب رساند مورد تعقیب است

مبحث اوّل : مسؤولیت مدیران ورزشی به معنای خاص

1- مجموعه کلمات قصار حضرت رسول اکرم (ص) ، مترجم : پاینده ، ابوالقاسم ، نهج الفصاح ، ص

 2-  قمی ، عباس ، مفاتیح الجنان ، فرازی از دعای کمیل ، ص

3- آیت ا; خمینی ، صحیفه ی امام ، 18/

1- درباره ی « حقوق ورزشی » در بخش اول توضیح خواهیم داد

1- نجفی توانا ، علی ، « قوانین و مقررات و جرایم ورزشی ، نشریّه : ورزش دانشگاه انقلاب : 18 ص 2 . »

1- ارشادی فر ، رسول ، حقوق ورزشی ، نشریه حمایت ، ص

1- ساریخانی ، عادل ، حقوق و تکالیف ورزشی ، نشریه : بصیرت 30 و

 2- آقائی نیا ، حسین ، حقوق ورزشی ، ص

 1- کاتوزیان ، ناصر ، مقدمه ی علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران ، ص

2- بند 2 اصل سوم قانون اساسی

3- آقایی نیا ، حسین ، حقوق ورزشی ، ص

1- پیشین

2- تقصیر در ص 26 تعریف خواهد شد

1- نجفی ، توانا ، علی ، قوانین مقررات و جرایم ورزشی ، نشریّه : ورزش دانشگاه انقلاب –

2- نوربهاء ، رضا ، زمینه حقوق جزای عمومی ، ص

3- پیشین

1- گاستون استفانی ، ژرژلواسورو برنار بولوک ، حقوق جزایی عمومی ترجمه : دادبان ، حسن ، 1/

2- شامبیانی ، هوشنگ ، حقوق جزای عمومی ، 1/

3- آقایی نیا ، حسین ، حقوق ورزشی و مسؤلیتهای قانونی آن ، حقوق ورزشی ، ص

4- گلدوزیان ، ایرج ، بایسته های حقوق جزای عمومی ، ص

1- محسنی ، مرتضی ، دوره حقوق جزای عمومی ، 3/

2- صالح ولیدی ، محمد ، حقوق جزای عمومی ، 2/


برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
  • علی محمدی
  • ۰
  • ۰

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه پایان نامه کیفیت ادراک وجود نزد پارمنیدس و هراکلیتوس تحت pdf دارای 225 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه پایان نامه کیفیت ادراک وجود نزد پارمنیدس و هراکلیتوس تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه پایان نامه کیفیت ادراک وجود نزد پارمنیدس و هراکلیتوس تحت pdf

مقدمه  
11 تاریخ وجود قبل از هراکلیتوس و پارمنیدس  
1 1 1 هومر- هسیود- سولون  
2 .1 وجود نزد پارمنیدس  
2 . 2 لوگوس نزد هراکلیت  
1 .3  چیستی ادراک  
1 .4  ملاحظات اسطوره ای درباره تعریف وجود از خودش  
2 4 کیفیت ادراک وجود نزد پارمنیدس  
3 4 کیفیت ادراک لوگوس نزد هراکلیت .  
الف- رابطه حواس و روح  
ب- رابطه روح و بدن  
ج- مسئله خواب و بیداری  
5 3 4 خدا و درک او در اندیشه هراکلیت  
1 5 تقابل اندیشه پارمنیدس و هراکلیتوس  
2 . 5 رابطه وحدت و کثرت نزد پارمیندس  
3 . 5 رابطه وحدت و کثرت : چیستی کثرت نزد هراکلیتوس  
کلام آخر  
فهرست منابع  

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه پایان نامه کیفیت ادراک وجود نزد پارمنیدس و هراکلیتوس تحت pdf

منابع به ترتیب بیشترین این استفاده در این رساله فهرست شده اند

1-David Gallop : Parmenides  of  Eelea : University of Toronto Press 1984 ___

2-Kathleen Freeman : Ancilla to the Pre -Socratic Philosophers Oxford Basil Blackwell 1947  ___

3-Philip Wheelwright : The Presocratics : The Odysse Press 1966 ___

4- G.S.Kirk & J.E.Raven : The Presocratic Philosophers Cambridge University Press : 1957 ___

 5- شادوالت : سر آغازهای فلسفه نزد یونانیان : ترجمه دکتر محمد رضا بهشتی (این ترجمه هنوز چاپ نشده است)

6- Werner Jager : The Theology of The Early Greek philosopers : Oxford at The Clarendon Press. 1947__

7-G.S.Kirk : Heraclitus . The Comic Fragments : Cambridge at the Uneversity Press : 1954__

8- دبلیو . کی . سی. گاتری : تاریخ فلسفه یونان ج 5و6 ترجمه دکتر مهدی قوام صفری : انتشارات فکر روز

9- روح الله الموسوی الخمینی : مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه : موسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی 1372ـــــــ

10- Martin Heidegger : Parmenides : Translated by Andre Schuwer and Richard Rojcewicz : Indiana University Press : 1982__

11- شهرام پازوکی : دکارت و مدرنیته : فصلنامه فلسفی دانشگاه تهران (دوره جدید شماره اول پائیز 1379)

12- George Pattison : The Later Heidegger: Routledge

13- شرف الدین خراسانی : نخستین فیلسوفان یونان : انتشارات عملی فرهنگی : 1350ــ

14- آغاز فلسفه : هانس گئورگ گادامر : ترجمه عزت الله فولادوند : نشرهرمس

15- فریدریش نیجه : فلسفه در عصر تراژیک یونانیان : ترجمه دکتر مجید شریف : انتشارات جام

16- فردریک کاپلستون : تاریخی فلسفه یونان و روم : انتشارات سروش : 1362ـــ

17-Martin Heidegger and Eugen Fink : Heraclitus Seminar Translated by : Charles H.Seibert. Northwestern University Press. 1994______

18-Scott Austin : Parmenides : Being Bpunds and logic Yale University Press : 1950__

19- Martin Heidegger : Early Greek Thinking : Translated by : David Farrell Krell and Frank A. Capuzzi Harper & Row . Publishers : 1950___

20-Edwerd Hassey : The Presocratics : Chales Scribners Sons

21- Alexander P.D.Mourelatos : The Presocratics : Anchor Press

مقدمه

موضوع این رساله چگونگی ادراک وجود نزد پارمنیدس و هراکلیتوس است . اهمیت این مسئله ازآن جا ناشی می شود که پس از پدیدآمدن شکاف معرفت شناسی میان فاعل شناسا و متعلق شناسایی که در دوره جدید مورد تأکید قرار گرفت ، عده ای از متفکرین که منتقد انحصار روش شناخت در این نوع خاص شاخت مبتنی بر شکاف معرف شناختی بودند کوشیدند در اندیشه های موجود در جریان تاریخی اندیشه غرب در پی متفکرینی بگردند که به گمان ایشان در آن ها ما با شناختی از نوعی دیگر مواجه هستیم . دو تن از این اندیشمندان بی شک پارمنیدس وهراکلیتوس هستند . در این رساله تلاشی شده است در جهت درک درست کیفیت شناخت عالی ترین حقیقتی که هر یک از این دو متفکر در منظومه فکری خود از آن خبر داده اند . روشن است که انتخاب عنوان کیفیت ادراک وجود نزد پارمنیدس وهراکلیتوس به ما این معنی را انتقال می دهد که گویی این هر دو از وجود سخن گفته اند لذا در مورد این عنوان توضیح زیر لازم است : لغت وجود در اصطلاح سنت فلسفی کشور ما ، پس از ملاصدرا قرین نوعی خارجیت اصالت ، وحدت و فراگیری است . جستجوی از چگونگی درک شدن وجود به معنایی که ما امروز از ان در سنت فلسفی خود می فهمیم ، در واقع پرسیدن سوالی است از دو اندیشمندی که در فضایی اندیشیده اند که از رنج های معرفت شناسانه دنیای معاصر فارغ بوده است . در واقع پرسیدن این سوال است که عالی ترین حقیقتی که شما در اندیشه خود آن را درک می کردید چگونه درک می شود . برای مثال عنوان این رساله را می شد کیفیت ادراک عالی ترین حقیقت نزد پارمنیدس و هراکلیتوس گذاشت . البته در آن صورت ممکن بود کسی انتقاد کند که مثلاً مگر در پارمنیدس حقایق متعدد وجود دارد که شما از عالی ترین آن ها سخن می گوئید و قص علی هذا ; ، هنگامی که موضوع این رساله به هیئت داوری موضوع تقدیم شد ، به صورتی کاملاً عادی من از بستر فکری خویش که فضای فلسفی کشور ماست این سوال را از پارمنیدس و هراکلیت پرسیدم و پس از تصویب این موضوع و پس از کاربر روی آن دریافتم که عناوین دقیق تری نیز برای آن ممکن بود . به هر حال امیدوارم اکنون مقصود روشن باشد

ناگزیر می باید تحقیقی می شد در مورد تاریخ لفظ وجود و لفظ لوگوس تا معلوم شود پیش از پارمنیدس وهراکلیت این کلمات به چه معنایی استفاده شده اند این کار در   1 . 1 و 1 . 2 انجام شده است . سپس با مراجعه به متن قطعات این دو، به بررسی وجود و لوگوس در منظومه فکری آن ها پرداخته شده است . این کار را به این صورت ارائه شده که برخی از اهم صفات وجود و لوگوس بر اساس نظر این دو به صورت مجزا استخراج و تبیین شده است . ( در 2 . 1 به بعد و 2 . 2 به بعد )

در فصل سوم به دلیل این که سروکار این رساله از یک طرف با مسئله ادراک بوده است اقسام مختلف درک کردن تا حد امکان ، در اندیشه یونانیان باستان استقصا شده است و 8 نوع مختلف درک کردن مورد اشاره قرار گرفته است

در فصل چهارم در واقع اندیشه اصلی این رساله ارائه شده است که وجود برای پارمنیدس و لوگوس برای هراکلیت خود معرف خود میباشد. در ارائه این مطلب کار از برخی ملاحظات تاریخی و اسطوره ای آغاز شده  و سپس به تبیین نظرات این دو پرداخته شده است

در فصل پنجم ، با فرض درستی تلقی این رساله از کیفیت ادراک وجود نزد پارمنیدس و هراکلیتوس به بررسی حل مسئله رابطه کثرت و وحدت نزد این دو پرداخته شده است . چرا که اگر چه هم پارمنیدس و هم هراکلیتوس قائلند عالی ترین حقیقتی که می شناسند خود معرف خود است ولی در تبیین رابطه این حقیقت اعلی باکثرات هر یک تبیینی خاص ارائه کرده اند . در بخش آخر نیز که تحت عنوان کلام آخر آمده است تلاشی شده است در جهت تبیین این مطلب که تفاوت آن چه این دو اندیشمند بدان قائل بودند با دستگاه های فکری که پس از آن ها آمده است چیست ؟ روشن است که در حین تحقیق نتایجی نیز حاصل شده است ـ که اگر چه از جریان موضوع اصلی این رساله خارج است ولی به نوعی تفسیر نویی است البته تقریباً نو ! ـ از برخی بحث های موجود در تفسیر پارمنیدس و هراکلیتوس . از آن جمله تلقی خاص این رساله  از okestin و estin نزد پارمنیدس ، و تفسیر ویژه از کروی بودن وجود نزد او ـ که در فصل های یک و چهار به آن ها اشاره شده است ـ هم چنین تبیین خاص این رساله از «راه گمان» که بر خلاف تفسیر رایج است و چگونگی ارتباط وحدت و کثرت در پارمنیدس که در فصل پنجم مورد بحث قرار گرفته است . در هراکلیت نیز دو نکته نسبتاً جدید وجود دارد : یکی کیفیت خاص ادراک وجود نزد هراکلیت است که به شکلی که این جا مورد بحث قرار گرفته است ـ در فصل چهارم ـ در سایر منابع مشاهده نشد و دیگری تبیینی است که به لحاظ معرفت شناختی از کیفیت ادراک وجود نزد هراکلیت ارائه شده است ـ در فصل پنجم ـ که تقریباً جدید است

در کار تحقیق دریافتم که پر ثمر ترین روش مطالعه مراجعه به متن فیلسوف است . با بدست آوردن چند ترجمه انگلیسی کوشیده ام ابتدا معنای خود متن را به درستی دریابم. (نباید پنهان کنم که در مواجهه با متن ذهن انسان دچار فوران معنا می شود) سپس به شرح مراجعه کرده ام . در فهرست منابع ، کتاب ها را به ترتیب کثرت استفاده فهرست کرده ام

فصل اول

 11 تاریخ وجود قبل از هراکلیتوس و پارمنیدس[1]

معروف است که سیسرون گفته است: “نشان یک ذهن کندوکودن این است که تنها به دنبال جویها روان می شود و سرچشمه ها را نمی بیند”. واقعیت فعلی فلسفه در کشور ما این است که اگر کسی به خوبی با میراث فلسفی رایج ما آشنا باشد نمی تواند از اندیشه راجع به وجود فارغ باشد. اگر ما نخواهیم بنا به حکم سیسرون انسانی کندوکودن باشیم لازم است در پی سرچشمه هایی باشیم که این جریان فکری از آنها سیراب می شود. لزومی ندارد در یک نوشته تخصصی اشاره شود که این سرچشمه ها را باید در یونان جست- یا لااقل یکی از جاهایی که باید مورد کاوش قرار داد یونان است- و ایضاً ضرورتی ندارد که بگوئیم وجود در یونان باستان با نام پارمنیدس گره خورده است. در هر اکلیت نیز ما با ایده هایی مواجه هستیم که رابطه ای تنگاتنگ با این مسئله دارد و از آن رو که بخش های آتی این رساله اساساً به همین دو خواهد پرداخت ضروری است. که در آغاز در ما بازای لفظ وجود پیش از این دو کاوشی انجام شود، هدف از این جستجو روشن‌کردن فضایی است که هراکلتیوس و پارمنیدس در آنها تنفس می‌کرده‌اند. و ارائه تلقی است از وجود که ایشان میراث دار آن بوده اند و اندیشه خویش را بر آن بنا کرده اند

1 1 1 هومر- هسیود- سولون

از این سه باید نامی به میان آورد چون فلسفه پیش از سقراط و دقیق تر کل فلسفه از دامن اسطوره بر می خیزد و در میان اسطوره ها به نگاه‌ها و تلقی هایی بر می‌خوریم که به شدت برای فردای تاریخ آبستن اندیشه های فلسفی است. در اسطوره ها نباید در پی آن باشیم که آن چه بعدها فیلسوفان ارائه کرده اند مستقیماً و به وضوح وجود داشته باشد چرا که در آن صورت فلسفه داشتیم و نه اسطوره- بلکه آن چه در پی اش هستیم مثل هاله ای گنگ در خلال سطرها و متن ها آرمیده است. وجود و مباحث مربوط به آن در آراء این سه نفر نیز چنین جلوه گر است. خطی از اندیشه فلسفی که به وجود منجر می شود درآرخه آغاز می گیرد. طالس، آناکسیمندر، آناکسیمنس و… لااقل چنان که ارسطو تفسیر می کند و در عین حال آراء آنها این مسئله را تصدیق می کند در پی آرخه هستند

این اندیشه در هراکلیت به نقطه ای از شکوفایی می رسد که به یک سیستم پیچیده چند وجهی شامل لولگوس- آتش- جمع اضداد- سیلان و… در می آید و نهایتاً در  پارمنیدس در یک حرکت شگفت انگیز و جسورانه در فروغ ابدی وجود ذوب می‌شود[2]و ما خود را با وجود محض رویاروی می بینیم. بنابراین بی مناسبت نیست اگر آرخه را سرآغاز اندیشه ای بدانیم که به وجود محض می انجامد و آنگاه با شگفتی و جاذبه محو این دریافت شویم که در هومر، در منظومه های بی پایانی از تصاویر قهرمانانی که سوار بر اسبهای پولادین این با دهان های کف کرده و فریادهای هراس انگیز صدای چکاچک شمشیرهایشان را از خلال صفحات ایلیا ( و ادیسه در تاریخ طنین انداز کرده اند ردپای آرخه را چون جویباری کوچک که در میان جنگلی انبوه در جریان باشد در میان اقیانوس بی پایان تصاویر پیاپی ناگاه کشف می کنیم. در میان نقش‌های بی پایان هومر با اندکی توجه در می یابیم که هومر دائماً در پی تصویر منشا و چگونگی صیروت اشیاء است وقتی می خواهد یک ارابه را توصیف کند یا از نوشابه ای سخن بگوید خود را وا می دارد که توضیح دهد چگونه آن چیز از اشیاء سازنده خود شکل گرفته است. در مورد عصای آگاممنون قبل از توصیف آن توضیح می دهد که چگونه پس از بارها وبارها انتقال- شاید هفت یا هشت بار دست به دست شدن را به تفصیل تصویر می کند- این عصا به دست زئوس می رسد. اگر این نگاه را بپذیریم نتیجه ای که بلافاصله حاصل می شود آن است که هراکلیتوس و پارمنیدس حتی اگر آثار هومر را نخوانده باشند در فضایی تنفس می کنند و می اندیشند که سینه مردمان از اسطوره‌هایی پر است- این اسطوره ها بر اندیشه و نگاه آدمیان حکومت می‌کند- فضایی که در آن اسطوره‌ها فکر را برای جستجو از آرخه- مفهومی که ناگزیر در سیر خود به وجود منجر شد- تیز می کنند و پرورش می دهند

اساساً اگر بناست ردپای وجود را جستجو کنیم بهتراست به خود تصویرگری و روایتگری هومر اشاره کنیم. حقیقت تصویرسازی شاعران در اسطوره پردازی چیست؟ به اسطوره ها نگاه کنیم! چیزی به عنوان یک کل خود را در داستانهایی پیاپی که از نیروی فروزنده خیال شعله می گیرند جلوه‌گر می سازد. اگر به اصول تفسیر هایدگر از تاریخ پایبند باشیم- چنان که شادوالت در کتاب خود در بخش مربوطه به هومر به این اصول متلزم است- برداشت ما این خواهد بود که “خصوصیت اصلی اشعار هومر قانون مندی و التزام و نوعی رابطه خاص با وجود می باشد: هومر در توصیف سپرآخیلوس[3]وهمچنین در سایر جاها متاثر از نگرش‌های بزرگ و در عین‌حال بی‌نهایت ساده ای از وجود است. این در واقع شعری است منطبق با وجود! خواندن این شعر در واقع بازشناسی صورتهای معینی از تجربه هستی است. در این جا با روش خاصی از هستی شناسی مواجه هستیم، که در آن یک کل تصویر می شود با تقابل هایی در آن و قطب بندی هایی که به نحو دیالکتیکی به هم مربوطند و هر کدام از تقابل ها یک کلیت جامع را می سازند”. و در جای دیگر می نویسد “وجود خود را در اشعار هومر به صورت تصویر در لفظ جلوه گر می سازد مثلاً در توصیف سپر آشیل گویی نقش تمام عالم روی سپر هست. سپر او ابزاری می شود که فراتر از غایت طبیعی خود، نمایانگر امری والاتر است” که عبارتست از درک وجود از هومر و به اصطلاح هایدگر کیفیت خاص جلوه گر شدن وجود براو

در این فضا خوب است نگاهی هم به هسیرد بیندازیم مقصود بخصوص تئوگونی است. مجموعه ای بی پایان از تبارشناسی و زایش خدایان، هسیرد با این ادعا که آنچه می گوید تعلیمی آسمانی است پیش روی خوانندگان خود تسب نامه ای بسیار طولانی از کیفیت ارتباط خدایان و پیدایش آنها ارائه می کند. اگرخوب دقت کنیم “خدایان به یک معنی قدرتهای حاکم در این عالمند، تمامی چیزهایی که قدرتمند هستند، اقتدار دارند، حاصلخیز و عظیم اند، در زندگی ما جایگاهی دارند و قدرت آنها می تواند خطرناک باشد، خدایان هستند”[4]. و تئوگونی بیان نظام قدرتهای حاکم بر عالم است و این تلاش است که بعدها در پیش سقراطیان برای پیدا کردن آرخه عالم به شکل دیگری انجام شد و پیشتر از این به نسبت آرخه و وجود اشاره شد

در آثار هسیود علاوه بر آن چه گذشت یک نکته دیگر نیز قابل توجه است که شادوالت با فطانت خاص خود به آن اشاره می کند، در بیت 112 به بعد تئوگونی بحثی مطرح شده است که طی آن معلوم می شود خدایان برای تقسیم ثروت و افتخارات در میان خود باید به موزه ها مراجعه کنند. هر خدا میدان عمل معینی دارد که مخصوص اوست، او از این حیطه قدرت می گیرد و در عین حال درباره آن مسئول است. در پس این تقسیم مناصب و افتخارات تقسیم بندی اصولی و تعیین کننده دیگری نیز وجود دارد و آن تقسیم موجودات است به قلمروهای معین. بدین ترتیب ما با مفهوم هستی شناختی و تعیین کننده تقسیم یا «قسمت» بر می خوریم که به یونانی مویرا (Moira) گفته می شود. مویرا الهه تقدیر نیست بلکه مبدا و منشاء این تقسیم بزرگ و جهانی است. جالب است که مویرا در مرتبه ای بالاتر از خدایان قرار دارد. روشن است که باید چنین باشد چرا که یک موجود برای این که بتواند به عنوان موجود ظاهر گردد، باید به نحوی متمایز از چیزهای دیگر باشد. جایی که همه چیز در یک چیز باشد (آن چنان که بعداً آناکساگوراس خواهد گفت) گویی هستی نیست. لازمه هستی، متقسم بودن و وجود تمایزات و تفاوت هاست. مغایرت یکی از مقولات بنیادین موجود بودن است و این اندیشه است که تأثیر آن برای مثال در افلاطون و نظریه او درباره تقسیم ثنایی (Diairesis) مشهود است. نظریه ای که در آن، این تقسیم با به منصه ظهور کشاندن هرچه بیشتر تفاوتها تا رسیدن به چیزی که دیگر تقسیم ناپذیر است- یعنی همان آتومون آیدوس- به معنی فرد ادامه می یابد[5]

برای آشنایان با لوگوس نزد هراکلیت و رابطه آن با اندازه هرچیز اشاره فوق کافی است که ذهنشان بی اختیار از این بحث به هراکلیت نیز منتقل شود. به هر حال چنان که گذشت هسیود نیز به سهم خود نقشی را در فرهنگ و اندیشه یونانیان باقی گذاشت که آبستن ادراک وجود ( به عنوان یک امر مستقل ) و اوصاف آن بود

نکته دیگری که هم در هومروهم در هسیود به بحث این رساله مربوط است نوعی ارجاع کثرت به وحدت است. از معنامین اساسی فلسفه هراکلیت وحدت در عین کثرت است و نزد پارمنیدس به یک معنا فنای مطلق کثرت در وحدت بلکه نفی کثرت. این اندیشه نیز در هومر و هسیود به نحو نهفته قابل پی گیری است

در هسیود تمام خدایان به نحوی به مویرا سر می نهند و از آن بالاتر به دیکه الاهه عدالت. همین مفهوم بعدها در تک گفتارهای هراکلیتوس و اشعار پارمنیدس ظاهر می‌شود. برای مثال پارمنیدس برای عبور از دری که به دیدار الاهه واصل می شود باید از دیکه اجازه بگیرد. آنچه به این بخش از بحث مربوط است البته مسئله رجوع کثرت خدایان به یک امر واحد است. دیکه مفهوم انتقام و مکافات را نیز با خود دارد البته نه عدالتی که هدفش عقاب کردن است بلکه عدالتی که دوباره تعادل را برقرار می کند. می دانیم که در تصور یونانی وضعیت سلامت یک شی حالت تعادل است. دیکه به عنوان عامل مصححی بزرگ و با مراقبت بر این که الاهه های انتقام عامل تخطی و تجاوز را تحت تعقیب قرار بدهند[6]، تعادل های از دست رفته به حالت طبیعی خود باز می گرداند. اگرچه چنان که ذکر شد خود مسئله عدالت و حکومت آن بر سایر اشیاء از اموری است که به انحاء مختلف در هراکلیتوس و پارمنیدس آمده است اما با عنایت به عنوان این بخش نکته ای که اکنون در مرکز توجه است این است که این سلطنت عدالت در اندیشه هسیود به لحاظ ساختار ارتباط های معنایی، ذهن را برای درک ارجاع کثرت به وحدت آماده می سازد، کاری که دیکه انجام می دهد به نحوی دادن «حق» اشیاء است و مفهوم حق در این فضا مفهومی تعیین کننده برای هستی می شود. نزد هسیود عمل خدایان به شکلی، فعلیت این اصل بنیادین است. زئوس به عنوان بالاترین خدایان نماینده این تصور است. حتی نزد هومر اسم عدالت خدایی در کنار خدایان دیگر نیست حتی در آن جا هم می توان سخن از نوعی اندیشه تک خدایی به میان آورد. عدالت تا این اندازه برتر و بالاتر از خدایان دیگر است. در این فضا زئوس ناگزیر تجسم تصور کلی هستی یعنی عدالت است[7]. آن چه برای کار ما مهم است همین وجود امر واحدی است که به نحوی بر کثرات دیگر حاکم است در سولون نیز با این تصویر تفوق دیکه مواجهیم در اشعار سولون دیکه صامت است ولی همه چیز را می داند[8] این مفهوم در خلال داستان ها و اسطوره ها و کلمات و زبان در ذهن و جان یونانیان نقش بسته است و جایی ناگهان از چشمه جوشان اندیشه متفکرانی به پایه هراکلتیوس و پارمنیدس سر بر می آورد

2 1 1 onta

در یک تقسیم بزرگ دو نوع ادبی مهم نزد پیش سقراطیان وجود دارد. شعر حماسی و تراژدی. شادوالت در فصل آغازین کتاب خود به دقت بر تفاوت این دو نوع اشاره می کند، در این اشاره نکته ای هست که می تواند آغاز بحث درباره onta باشد، او می نویسد: “ در شعر حماسی پیش از سقراطیان ملاحظاتی درباره فوسیس ( طبیعت) و ملاحظاتی درباره آرته ( کارآمدی، فضیلت، بهترین بودن ) آمده است یعنی هم ناظر به عالم طبیعت یا عالم onta است و هم ناظر به حیات انسانی، ولی در تراژدی بحث غالب این است که انسان چگونه، هنگامی که در چنگال سرنوشت گرفتار می شود آرته یا بهترین بودن خود را به ثبوت می رساند” [9] از این تقسیم چند نکته معلوم می
شود: اول این که onta به عالم طبیعت و فوسیس اطلاق می شود. دیگر این که برای درک onta انسان به نحوه ای خاص از نگاه محتاج است نگاهی که متوجه خودش نیست، معطوف فضلیت و کارآمدی و بهترین بودن خود نیست. نگاهی است به چیزهای متکثر طبیعی چنان که هست بدون عنایتی به فائق آمدن انسان بر محیط

ورنریگر در کتاب « الهیات نزد فیلسوفان یونان باستان » تذکر می دهد که فیلسوفان طبیعت، چنان که ارسطو آن ها را خوانده است، از جهان اشیاء سخن می گفتند جهانی که از بستر مقدماتی [ که هر انسانی با ان مواجه می شود ] بر می خاست آن ها به این جهان با لفظ ta onta  اشاره می کردند، چیزهایی که حاضرند یا به ما ارائه می شوند.[10]» شادوالت در فصل 18 کتاب خود تذکر می دهد که onta متعلق اداراک حسی ماست برای مثال عبارت «aleta onta یعنی] من می بینم که[ همه چیز حقیقی است، من همه چیز را حقیقت دارنده می بینم.[11]» از این ملاحظات معلوم می شود که این لفظ به اشیائی اطلاق می شده است که بوسیله حواس ما درک می شده اند.  در توضیح یگر آمده است که این کلمه به چیزهایی اشاره می کرده که حضور دارند و با دو نقل قولی که از شادوالت نقل شد معلوم می شود که این حضور معنایی کاملاً محسوس  دارد یعنی حاضر بودن به نوعی قرینِ مدرَک حواس بودن است، و البته به نوعی پیرامون انسان بودن.« این کلمه که در یونانی آن دوره وجود دارد کلمه ای محاوره ای است و کاملاً معمولی، نه یک کلمه فلسفی … ارلسیتوفانس در یکی از نمایشنامه هایش می نویسد: به برده ای امر می کنیم تا اُنتا – ta onta – را بیاور!» و مقصود این است که اسباب و لوازم منزل را بیاور … آن چه نزد ما یک مفهوم فلسفی است در ابتدا معنایش همان چیزی است که دم دست و پیرامون انسان هاست … همان طور که هایدگر فهمیده است مفهوم وجود نزد یونانیان در وهله نخست با خصوصیت دم دست بودن – Vorhandenheit   نمایان شده است.[12]» خلاصه آن چه از این بحث با خود همراه می کنیم این است که

1- onta به عالم طبیعت و فوسیس اطلاق می شود

2- برای درک onta انسان به نگاهی محتاج است که معطوف به شیی است نه به خودش و فائق آمدن خودش بر محیط و شرایط

3- onta به چیزهایی اشاره می کند که حاضرند و به اصطلاح دم دست ما

4- مدلولات لفظ onta بوسیله حواس درک می شوند

این خصوصیات onta بستری است که در آن هراکتیوس  و پارمنیدس در اطراف عالی ترین  حقایقی که در آثار خود به آن اشاره کرده اند، تنفس کرده اند و هر چه گفته اند را با این تلقی ها – لااقل می توان اداعا کرد قسمتی از تلقی آن ها چنین بوده -گفته‌اند

3 .1 . 1 مدلول لفظ « است » و بودن ( einai) و حقیقت ( aletheia )

[1] . به منظور ارائه صحیح برداشتی که در فصل 4و5 این رساله مورد نظر بوده است پیش کشیدن پاره‌ای مقدمات ضروری به نظر می رسید بنابراین سه فصل اول این نوشته به ارائه این مقدمات می پردازد. روشن است که در هر تفسیری، مفسر مقدماتی را اخذ می کند که به گمان او صحیح است. نگاهی که در سه فصل آغازین کتاب برگزیده شده است نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای روشن تر شدن مطلب باید اضافه کنم که بخش مهمی از مقدمات بسیار سازگار با تفسیر نهایی این رساله از دو کتاب سرآ‎غازهای فلسفه نزد یونانیان و الاهیات فیلسوفان یونان باستان اخذ شده است (بخش های 11 و 21 و 31) نویسنده کتاب اول زبان شناسی آلمانی است (که به گمان من البته بیش از یک زبان شناس است) به نام “شادوالت” که بسیار متاثر از هایدگراست و دیگری “ورنریگر” متخصص کم نظیر فلسفه یونان باستان است که ایده اصلی اش در این کتاب- بخصوص نزد هراکلتیوس و پارمنیدس- رنگ دینی داشتن این بخش از تاریخ فلسفه است. اگرچه من از منابع متعدد دیگری استفاده کرده ام ولی باید اذعان کنم که در اخذ مقدمات کارمن جهت گیری خاصی دارد که امیدوارم ذکر کردن دو نام بالا آن را برای آشنایان با فلسفه روشن ساخته باشد در پایان باید تذکر دهم که آن چه در بخش 11 آمده است گزینشی است از بخش های مختلف کتاب شادوالت که به آن برداشت ها و تفسیرهای خود را افزوده ام. لذا ارجاعات آن شماره فصلهای مختلف این کتاب است مگر خلاف آن را تصریح کنم. اضافه این که اگرچه در تمام کار از راهنمایی های استادم جناب آقای دکتر بهشتی استفاده کرده ام اما به طور خاص در مورد کتاب شادوالت یک سپاسگزاری مضاعف نیز به ایشان بدهکارم. چرا که قبل از چاپ ترجمه بسیار مفصل این کتاب که توسط ایشان و همکارانشان در حال تهیه است این لطف را نسبت به من داشتند که بتوانم از کل این در حدود هفتصد صفحه استفاده کنم. این کتاب منبع بی نظیری است از نکات نغز و فکر برانگیز فلسفی و من گمان می کنم جزو اولین فارسی زبانانی باشم که به لطف ترجمه سلیس و روان آقای دکتر بهشتی و دست و دلبازی ایشان در قرار دادن این ترجمه در دسترس من می توانم از نکات کارساز آن به عنوان مقدمات بحث خود استفاده کنم. از این بابت از ایشان سپاسگزارم

[2] . گاتری (در صفحه 22 و 23 ج 5 ترجمه فارسی) تاریخ فلسفه خود تصریح می کند که پارمنیدس در 40 سالگی هراکلتیوس 25 ساله بوده است و به فهرستی از قطعاتی در پارمنیدس اشاره می کند که بنا بر رای مفسرین مختلف مستقیماً به هراکلیت اشاره دارد

[3] . شادوالت در فصلی که در بخش اول کتاب خود به هومر اختصاص می دهد از قول او به تفصیل از نقش و نگاری که هنرمندان و صنعتگران روی سپر آشیل ترسیم کرده اند یاد می کند و تمام این نقاشی را در چندین صفحه متوالی نقل می کند. این نقاشی جهانی است از تصاویر تضادها و تقابل‌ها، و سپس برداشت خود را چنان که در بالا آمده است ارائه نماید


برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
  • علی محمدی
  • ۰
  • ۰

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه پایان نامه وظایف دال و معیارهای گزینش مسئولین طبقات مختلف اجتماع از دیدگاه نهج البلاغه تحت pdf دارای 137 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه پایان نامه وظایف دال و معیارهای گزینش مسئولین طبقات مختلف اجتماع از دیدگاه نهج البلاغه تحت pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه پایان نامه وظایف دال و معیارهای گزینش مسئولین طبقات مختلف اجتماع از دیدگاه نهج البلاغه تحت pdf

چکیده:  
مقدمه :  
بخش اول :  
کلیات بخش  
الف : توضیح واژه های کلیدی  
فصل دوم  
معرفی نهج البلاغه فیض الاسلام  
بخش دوم :  
فصل اول : اساسی ترین اهداف و وظایف حکومت اسلامی‌  
فصل دوم : صفات و مشخصات والیان  
فصل سوم : وظایف کلی والیان در برابر مردم  
خطوط اصلی وظایف :  
بخش دوم  
خواص و مشخصات ایشان و وظایف والی در ارتباط با آنان  
وظایف والیان در قبال عیوب مردم :  
فصل چهارم : وزرا و مشاوران حکومت  
فصل پنجم : حقوق ملت  
اصول کلی :  
شناخت طبقات جامعه :   
اهداف و مأموریت های ارتش اسلامی‌:  
نیاز طبقات جامعه به یکدیگر :  
وظایف والی در ادای حقوق طبقات جامعه :  
فصل ششم – ارتش اسلامی‌و انتخاب فرماندهان  
انتخاب فرماندهان ارتش :  
وظایف والی نسبت به ارتش و فرماندهان :  
مشخصات عالی ترین فرماندهان ارتش :  
فصل هفتم : وظایف متقابل والی و مردم  
فصل هشتم : مرجع اصلی حل اختلافات  
فصل نهم : قاضیان عدالت  
نحوه تعیین و صفات قاضیات :  
وظایف والی نسبت به قاضیان :  
فصل دهم : کارمندان و کارگزاران دولت   
طریقه انتخاب و صفات کارمندان و کارگزاران دولت :  
وظیفه والی نسبت به کارمندان و کارگزاران :  
فصل یازدهم : بازرسی و بازرسان کشور  
فصل دوازدهم : مالیات ، بیت المال و مالیات دهندگان  
طریقه گرفتن بیت المال  
حفظ و نگهداری بیت المال  
موارد مصرف بیت المال  
تقسیم عادلانه بیت المال  
خیانت در بیت المال  
فصل سیزدهم : دبیران و نویسندگان امور دولتی و کشوری ( وزیران و مشاوران عالی رتبه )   
مجریان امور اقتصادی :  
نظارت مستقیم دولت بر حسن جریان اقتصاد کشور :  
محرومان جامعه :  
وظایف والی نسبت به محرومان :  
فصل شانزدهم : دادرسی مستقیم مردم در مقابل والی  
فصل هفدهم : وظایفی که والی شخصاً عهده دار آنهاست  
فصل هجدهم : نظارت مستقیم والی و زمامدار بر مسائل جاری مملکت  
فصل نوزدهم : والی وخاندان و نزدیکان او  
فصل بیستم : وظیفه والی در قبال اتهاماتی که به او نسبت می‌دهند  
فصل بیست و یکم : قراردادها و پیمانهای صلح  
خطوط اصلی پیمانها :  
پیمانهای صلح :  
فصل بیست و دوم : خطوط اصلی وظایف فردی و اجتماعی والی  
فصل بیست و سوم : دعا و طلب عدالت و شهادت  
بخش سوم :  
فصل اول : معیارهای گزینش قرآنی  
فصل دوم: چهارده ویژگی عمده مدیران و فرماندهان  
1 – ایمان به هدف  
2  و 3 – « علم » و « قدرت »  
4 – امانت و درستکاری  
5 – صداقت و راستی  
6 – حسن سابقه  
7 – وراثت صالحه  
8 – سعه صدر  
9 – دلسوزی و عشق به کار  
10 – تجربه و آزمودگی  
11 -  شجاعت و قاطعیت  
12 – عدالت و دادگری  
13 – پایگاه مردمی‌  
14 – پای بند بودن به اصول و ضوابط  
فصل سوم : ویژگیهای پنجگانه فرمانده بزرگ اسلام  
نتیجه گیری :  
فهرست منابع :  

چکیده

از آنجا که بعد از رسول خدا (ص) از جمع ائمه معصومین (ع) تنها حضرت علی (ع) موفق به تشکیل حکومت اسلامی‌شده است لذا این حکومت نمونه و سرمشق خوب برای همه عدالت خواهان و مدعیان حکومت دینی است تا با اقتدا به آن امام همام بتوانند حداقل در راه آن حضرت هر چند اندک حرکت کنند چرا که ایشان خود فرموده اند « که عمل کردن مانند من ممکن نیست » اما حرکت در مسیر ایشان آرزوی است که بر دل هر عدالت خواهی نقش بسته است لذا در این مقاله تلاش شده است با بهره برداری اندک از آیات کریم قرآن و با اتکای بیشتر بر فرمایشات مولا و اشاره کوتاهی به اساسی ترین اهداف و وظایف حکومت اسلامی‌شامل

1 – جمع آوری مالیات‌های کشور

2 – جهاد و مبارزه پیگیر با کلیه دشمنان ( ائم از داخلی و خارجی )

3 – تنظیم برنامه و اقدام جدی برای ایجاد جامعه صالح

4 – تنظیم برنامه و اقدام برای عمران و آبادانی شهرها

اشاره برای رسیدن به این اهداف به مشخصات افرادی که باید این مهم را به انجام برسانند شامل 9 صفت از جمله: پروا پیشه بودن در برابر خداوند، مقدم داشتن اطاعت خداوند برهرطاعتی، تسلط برهوای نفس و پیروی از اوامر خداوند که در قرآن آمده است. پیروی کند آنچه را که خداوند در کتابش قرآن به آن امر کرده است. بر هوای نفس مسلط باشد و …. بیان شده است و سپس وظایف والیان در برابر مردم شامل

خطوط اصلی وظایف از جمله : قلب خود را برای مردم سرشار از رحمت کند .در مورد ایشان ، دوستی و لطف داشته باشد و …

و سپس وظایف والیان در قبال عیوب مردم از جمله: عدم تلاش برای کشف عیوب و رازهای مردم که پنهان است، دورکردن کینه دشمنی نسبت به مردم از قلب خود، و …. در ادامه درخصوص شناخت طبقات اجتماع شامل

لشکریان ، امیران و نویسندگان ، قاضیان ، کارمندان ، مالیات دهندگان ، بازرگانان ، طبقه محروم و سپس وظایف والی نسبت به هر یک از طبقات ذکر شده و مشخصات و صفات هر یک از طبقات به طور مشروح ارائه شده ست و سپس به وظایفی که والی شخصاً عهده دار آنهاست به همراه مواردی که لازم است والی مستقیماً نظارت کند و در پایان این بخش وظایف فردی و اجتماعی والی ارائه شده است در بخش دوم با استفاده از قرآن مجید معیارهای گزینش مدیران و فرماندهان در قرآن مجید شامل ایمان به هدف ، علم و قدرت ، امانت داری و درستکاری ، صداقت و راستی ،‌ وراثت صالحه ، سعه صدر ، دلسوزی و عشق به کار ،‌ تجربه و آزمودگی ، شجاعت  و قاطعیت عدالت و دادگری ، پایگاه مردمی‌، پای بند بودن به اصول و ضوابط و انتها ویژگیهای پنجگانه فرمانده بزرگ اسلام حضرت ختمی‌مرتبت پیامبر اکرم ( ص) که درآیه 128 سوره توبه آمده است ارائه شده و در پایان نتیجه گیری مبنی بر اینکه مهمترین عامل و موثرترین عامل کارگزاران نظام می‌باشند زیرا احکام الهی فاقد نقص و عیب بوده لذا در صورت اجر سعادت بشری تأمین خواهد شد، لیکن اجرا کنندگان این احکام هستند که می‌توانند در اجرای آن اگر از شرایط لازم برخوردار باشند موفق شده و در غیر اینصورت باید شاهد رخت بر بستن عدالت و برقراری ظلم و تبعیض در جامعه بود . زیرا بی عدالتی نتیجه ای جز دوری مردم از نظام و عدم موفقیت نظام اسلامی‌چیزی به همراه نخواهد داشت با این تفاوت که عدم موفقیت نظام را در این مرحله دیگر به کارگزاران نسبت نداده بلکه ریشه عدم موفقیت ( را با توجه به تبلیغات فعل حاکم بر جهان ) را در ناکارآمدی نظام اسلامی‌خواهند داشت. ضمناً کلید واژه های این بحث شامل

والیان ـ صفات ـ وظایف اهداف ـ فرماندهان ـ مدیران می‌باشد


مقدمه

یکی از چالشهای اصلی فرا روی ادیان، موضوع کار آمدی آن دین در عصر حاضر است

امروزه شیوه متخذه در سطح جهان مخصوصاً جوامع غیر اسلامی‌و آن دسته از جوامعی که اسلام را نیز در قالب برداشت های مسیحی پروتستان در آورده و نقش فردی برای دین قائل شده اند اکثراً معتقدند دین قادر به ارائه الگوی مناسب برای اداره جامعه نیست لیکن در مقابل اسلام مدعی است با بیان کردن دستورات اسلام جوامع به تعالی رسیده و قادرند زمینه رشد و کمال انسانها را در عین بهره برداری از رفاه و آسایش فراهم نمایند اما برای پیاده کردن این دستورات نیاز به مجریانی است که بتواند این احکام را بخوبی پیاده کنند در غیر اینصور ت مشکلات جوامع دیگر بروز خواهد کرد که در این راستا بهترین راهنما کُتب آسمانی و دستورات حیات بخش پیامبران الهی و ائمه معصومین (ع) می‌باشد که دراین خصوص فرمایشات مولا امیرالمومنین در انتخاب کارگزاران و بیان صفات و ویژگیهای آنها به تفکیک اقشار و متناسب با مسئولیتها می‌تواند راهنمای مناسبی برای کارگزاران نظام اسلامی‌باشد و چنانچه در انتخاب افراد ملاکهای مربوطه رعایت نشود و روابط بر ضوابط مطروحه حاکم شود دیگر نمی‌توان انتظار داشت افرادی که شایسته انجام کاری نیستند از عهده آن کارها به نحو شایسته برآیند و در نتیجه متأسفانه شاهد ناکارآمدی نظام به جای ناکارآمدی کارگزاران حاکم خواهد شد لذا به دلیل اهمیت این موضع که به کلیت و تمامیت هر نظامی‌بر می‌گردد و مخصوصاً در زمان فعلی که تلاش دشمن بر تبلیغ ناکارآمدی نظام های اسلامی‌است پرداختن به این موضع می‌تواند مشکلات ریشه ای فراروی نظام را دفع کند

بیانات مولا امیرالمومنین در همه زمینه ها هادی و کارگشاست اما با استفاده تخصصی از آن در موارد مختلف می‌توان این فرمایشات را در جامعه کنونی کاربردی کرده و با خارج کردن آنها از حالت توصیه ، سفارش وصیت بعنوان دستورالعمل زندگی و قانون اجرایی جامعه تبدیل کرد و با استعانت از این فرمایشات مانع از پیروزی دشمن در این نبرد تبلیغاتی شد

تاکنون نویسندگان زیادی به تفسیر فرمایشات مولا پرداخته و جزوات و مقالات فراوانی مخصوصاً درباره عهدنامه مالک اشتر به رشته تحریر درآمده است اما کمتر مقاله ای اقدام به تفکیک موضوعات و ارائه آن به عنوان فرامینی که هم اکنون لازم الاجرا است  پرداخته لذا این تحقیق در تلاش است با تفکیک مطالب ذیل به طور مشروح به آن بپردازد

1- صفات و مشخصات والیان در نظام اسلامی‌چه می‌باشد

2- ملاکهای گزینش والیان ، فرماندهان و مدیران در نظام اسلامی‌چیست

3- وظایف کلی والیان در برابر مردم و متقابلاً وظایف مردم در برابر والیان چیست

4- وظایف والی نسبت به طبقات مختلف اجتماع چه می‌باشد؟


بخش اول

کلیات بخش

الف : توضیح واژه های کلیدی

صفات ، منظور از صفات : ویژگیهای که هر فرد برای احراز شغل باید داشته باشد این ویژگیها به گونه ای است که ممکن است فرد از ویژگیهایی زیادی برخوردار باشد و انسان خوبی بوده اما نداشتن یک صفت خاص می‌تواند دلیل عدم صراحت فرد برای احراز آن شغل خاص باشد بعنوان مثال شجاعت برای فرماندهان عالی ارتش و یا امانت داری و صداقت برای عناصر اطلاعاتی

والیان : منظور تمامی‌مسئولینی که از طرف حاکم مسئولیتی به آنها واگذار شده و خوب و بد اعمال آنها به رهبر منتسب می‌شود

وظایف : آن دسته از کارهای که پس از انتصاب فرد به مسئولیتی بر عهده او گذارده شده و برای انجام آن اختیاراتی نیز به او داده می‌شود اگر مسئولی به کارهای متعددی به پردازد اما آنچه به او محول شده انجام ندهد در اصل وظیفه خود را انجام نداده اگر چه در سایر بخشها مفید و موثر باشد

اهداف : نتیجه و عافیتی که برای انجام اعمال در نظر گرفته شده است ، اهداف مسیر حرکت و سرانجام کار را مشخص می‌کند در اینجا با بیان هدف منظور تعیین مسیر نیز مد نظر است و فقط رسیدن به هدف بدون در نظر گرفتن نوع وسیله ای که در راه رسیدن به آن استفاده شده منظور نیست

ب : اختصارات

خ : خطبه

ح : کلمات قصار و حکمت های امام علیه السلام است

دعا ؛ اشاره به دعاهای حضرت

ک : اشاره به « و من کلام له علیه اسلام »

ر : نامه ها که به عنوان « کتب و رسائل » ضبط شده است

وص : وصیتنامه با عبارت « و من وصیّه له علیه السلام است .»


فصل دوم

معرفی نهج البلاغه فیض الاسلام

اگر اعجاز قرآن را در حاصل جمع دو جنبه « محدویت ظرفیت کلمات » و « عمق محتوی و وسعت معانی با ابعاد نامتناهی » بدانیم بی شک کلام امیرالمومنین علی علیه السلام مقام نخست را پس از کلام وحی بخود اختصاص خواهد داد

در کلام امام (ع ) عمیق ترین و گسترده ترین مفاهیم حیاتی انسان در ابعاد وسیعی در قالبهای محدود لفظی گنجانیده شده و معانی نامحدودی در زمینه ناشناخته ترین مسائل انسانی با کوتاهترین و کمترین کلمات و الفاظ بیان شده است و با نگاه دیگر کلام امام قالب لفظی موجود شخصیت نامتناهی اوست؛ اندیشه نامتناهی و صفات و کمالات فوق بشری و ابعاد روح بزرگ و منبسط علی (ع) وقتی دریک تصویر لفظی و کلامی‌منعکس شود به شک عالی‌ترین جلوه اعجاز متجلی خواهد شد بالاخص اگر به این نکته نیز توجه شود که کلام امیرالمؤمنین (ع) در خطبه‌ها و کلمات قصار در حقیقت تطبیق آیات و مقاصد وحی بر زوایا و اعماق زندگی بشر و حوادث تاریخ گذشته و حال و آینده انسانی است و سخنان علی ( ع ) چندی جز گسترش فروغ وحی و تابش نور قرآن بر ایده ها و آمالی که در زندگی او جامه عمل می‌پوشد و روشنگری موضع حوادث تاریخ از نظر وحی و اسلام نیست

این ویژگی را در ارتباط پیچیده گفتار امام با حوادث ربع اول نخستین قرن تاریخ اسلام باید جستجو کرد آنگاه که امت همزمان با از دست دادن پیامبر (ص) از مسیر صحیحی که وحی مقرر کره بود خارج می‌شود و جامعه اسلامی‌بجای اینکه تصویر زنده خواسته وحی باشد منعکس کننده زشت ترین امیال پست بشری و تصادم منحط ترین خواسته‌های شیطانی می‌گردد کلام امام چون مشعل فروزان فرا راه آغاز و انجام مسیر این خواسته ها و تصادمها تا اعماق تاریخ را روشن می‌کند و برای همه نسلها هدف و مسیر صحیح را از مقاصد شوم و راههای پلیدی متمایز می‌سازد و در حقیقت با این شاهکار با عجاز وحی تجلی دیگری می‌بخشد

اسلوب دلنشین و حماسه آفرین کلام امام و سبک شیوا و شورانگیز بیان آن حضرت (ع) حاوی امتیاز بزرگ دیگری است که همراه جاذبه معنوی آن دلهای دوست و دشمن را شیفته خود کرده و آنرا جاوید و در مقامی‌برتر پس از کلام خالق قرار داده است

از همان روز نخست شیفتگان حقیقت به شنیدین و ضبط و ثبت سخنان امام همت گماردند و تعداد زیادی از بزرگان محدثین و مؤرخین در نقل کلام امام اهتمام وافر از خود نشان دادند از جمله  نصربن مزاحم و ابوالمنذر ابن هشام ابن محمد ابن سائب کلبی ، ابولحسن علی بن الحین مسعودی، عبدالله عبدالواحد تیمیعی و رشید الدینی محمد معروف به وطواط و … و سرانجام ابوالحسن محمد بن الحسین الموسوی معروف به سید رضی از جمله کسانی بودند که در نقل کلام امام شهرت بیشتری یافته اند

در میان کتب و رسائلی که در این زمینه تالیف شده کتاب نهج البلاغه بخاطر مقام و الای عملی و ادبی مؤلف عالیقدر آن ، و همچنین به جهت حسن انتخابی که در گردآوری خطب و رسائل و وصایا و کلمات قصار در آن بعمل آمده بیش از دیگر کتب شهرت یافته است سید رضی ( ره ) در مقدمه نهج البلاغه که در حقیقت فصل اول از کتاب نفس خصائص الائمه اوست می‌باشد می‌گوید . این کتاب منتخبی از کلام مولا امیرالمومنین علیه السلام در زمینه های مختلف است که قسمتی از خطبه ها و نامه ها و مواعظ و آداب آن حضرت را در بر می‌گیرد من می‌دانم که این کتاب محتوی شگفتیهای بلاغت و فصاحت و زیبائیهای زبان عرب و ستارگان درخشان سخنان دینی و دنیوی خواهد بود آنچنانکه در هیچ کتابی و مجموعه ای به چنین جامع الاطرافی، سخنی پیدا نتوان کرد

بسیاری از متفکرین و علمای اسلام در مقام شرح نهج البلاغه بر آمده و کتب مبسوطی در این زمینه برشته تحریر درآورده اند و نخستین شرح در زمان خود سیر رضی بنام اعلام نهج البلاغه نوشته شده و بجز علمای شیعه دانشمندان بنامی‌چون امام بیهقی و امام فخر رازی و ابن ابی الحدید شروحی تالیف نموده اند علامه این در جلد چهارم کتاب الغدیر هشتاد و یک شرح برای نهج البلاغه یاد کرده است


بخش دوم

فرامین و دستوراتی که بنده خدا، علی امیرمؤمنان، درعهد و پیمانش با مالک پسرحارث درمیان می‌گذارد هنگامی‌که ولایت مصر را بدو می‌سپارد

فصل اول : اساسی ترین اهداف و وظایف حکومت اسلامی‌

1 – جمع آوری مالیات های کشور

2 – جهاد و مبارزه پیگیر با کلیه دشمنان ( اعم از داخلی و خارجی )‌

3 – تنظیم برنامه و اقدام جدی برای ایجاد جامعه صالح

4 – تنظیم برنامه و اقدام برای عمران و آبادانی شهرها

خ 3 سوگند بخدائی که هسته را شکافت و انسان را آفرید که اگر آنان ( بیعت کنندگان) به سوی من نمی‌شتافتند و برای بیعت کردن با من یکدیگر را یاری نمی‌کردند تا حجت بر من تمام گردد و پیمان خدا با دانشوران و دانایان نبود که بر سیری ستمگر و گرسنگی ستمدیده راضی باشند، هر آینه مهار شتر خلافت را بر دوش آن می‌انداختم و پایان مزرعه خلافت را با کاسه نخستین آن آب می‌دادم  آنگاه شما می‌دیدید که این دنیای شما در نظر من از عطسه بزی خوارتر و ناچیزتر است

خ 33 عبدالله بن عباس که خدای از او خشنود باد گفته است : روزی در « ذی قار » بر امیر مؤمنان علی‌( ع ) وارد شدم و حضرتش مشغول تعمیر کفش خویش بود ، چون چشمش به من افتاد ، فرمود : این کفش کهنه چند ارزش دارد ؟ گفتم : هیچ ارزشی ندارد . فرمود ، بخدا سوگند این کفش را بیش از حکومت بر شما دوست دارم ، جز این که می‌خواهم حقی را برقرار کنم یا باطلی را براندازم

ک 131 ( امام علیه السلام به یاران سست رأی و بی اراده خویش فرمود )‌: هیهات ، چه دور است این آرزو که من بتوانم به دستیاری شما عدالت پنهان را آشکار کنم یا آن حقیقتی را که کج منحرف کرده اند راست گردانم ! بار خدایا ، تو نیک می‌دانی که آنچه تاکنون از ما سرزده است بخاطر تسلط بر مردم و یا بدست آوردن مال و منال دنیا نبوده است . بلکه همواره می‌کوشیدم تا آثار دین راستینت را باز گردانیم و صلح و آرامش را در مزر و بوم تو برقرار کنیم تا بندگان ستمدیده ات در امنیت و آسایش بسر برند و حدود و احکام تو که در آنها سهل انگاری شده است دوباره پابر جا و احیا شود . خداوندا من نخستین کسی هستم که بر حق رسیده و به آن گوش فرا داده و آنرا پذیرفته‌ام و هیچکس جز رسول خدا ( ص ) بر من در نماز پیشی نگرفته است

خ 167  از خدای بزرگ در مورد بندگان و او بترسید و تقوا پیشه کنید که شما در پیشگاه خداوند مسئولیت و ( از همه چیز ) حتی از خانه ها و حیوانات بازخواست خواهید شد


فصل دوم : صفات و مشخصات والیان

1– امر می‌کند او را که

الف . در برابر خدا پروا پیشه باشد

ب  . اطاعت خدا را مقدم بر هر اطلاعتی قرار دهد

ج . پیروی کند آنچه را که خدا در کتابش ، قرآن ،‌ به آن امر کرده است ، اعم از واجبات و سنن الهی . زیرا هیچ کس سعادتمند و پیروز نخواهد شد مگر به پیروی از اوامر که در قرآن آمده است ، و هیچ کس شقاوتمند و نگون بخت نمی‌شود مگر آنگاه که نسبت به آن اوامر انکار ورزد و بی اعتنائی کند

د . و باید یا دست و قلب و زبان ، خدا را نصرت و یاری دهد

زیرا خداوند متعهد شده که یاری کند هر کس را که او را یاری دهد ، و عزت و ارجمندی بخشد هر کس را که به او ارج نهد

هـ . و امر می‌کند او را که هوی ها و شهوات نفسانی خود را در هم کوبد و آنها را بشکند

و . و آنگاه که نفس او طریق طغیان در پیش گیرد ، باید عنان آن را در کف گیرد ؛ چون « چون نفس انسانی بسیار امر کننده به پلیدی و انحراف است ، مگر اینکه خداوند عزوجل رحم و عنایت نماید »

2– ای مالک ،‌ آگاه باشد که تو را به سوی دیاری روانه می‌کنم که قبل از او حاکمان بسیار ،‌ چه عادل و چه ظالم ،‌ در آن دیار حکومت کرده اند و مردم ، تو را آنگونه در نظر می‌آورند که تو امور و مسائل زمامداران قبل از خود را مورد مطالعه قرار می‌دهی، و سرانجام درباره تو همان مطالبی را خواهند گفت که تو درباره آن زمامداران بگویی . براستی که بندگان صالح را به آنچه که خدواند بر زبان بندگان خود در مورد آنان جاری می‌سازد می‌توان شناخت

3– باید محبوب ترین اندوخته ها و گرانبهاترین ذخایر نزد تو ، اندوختن عمل صالح باشد

4– بر هوای نفس خود مسلط باش

5– در مورد آنچه که تو را حلال نیست بر نفس خود بخل بورز و به ‌آن سخت گیر ؛ چون بخل ورزیدن به نفس و سخت گیری درباره آن ،‌ انصاف و عدالت در مورد نفس است ، خواه نفس انسانی آن را دوست بدارد و خواه نسبت به آن نارضایتی و کراهت داشته باشد

فصل سوم : وظایف کلی والیان در برابر مردم

خطوط اصلی وظایف

قلب خود را برای مردم سرشار از رحمت کن

نسبت به آنان در قلبت عطوفت و محبت ایجاد نما

برای آنان مانند حیوان درنده و وحشی مباش که خوردن و چپاولشان را غنیمت شماری ، زیرا مردم دو صنف و گروهند

الف . یا مسلمانند و برادر دینی تو محسوب می‌شوند

ب . و یا همچون تو انسانند و با تو درخلقت یکسان

این مردم (چون انسانند) در معرض لغزش قرار دارند و یا سستی عارض آنان می‌گردد و عمداً یا سهواً از آنان خطاهائی سر می‌زند . پس در این موقع ، با عفو و اغماض خویش از آنان درگذر و به همان میزان آنان را عفو کن که دوست داری خداوند تو را مورد لطف و عفو خود قرار دهد

زیرا تو والی و بالادست آنان هستی – و ولی امر و امام تو مافوق تو است و خداوند نیز مافوق ولی امر و امام تو می‌باشد – و خداوند  کار آنان را به تو سپرده است که قیام به مصالح آنان کنی و کارشان را اصلاح نمائی ، و تو را به وسیله ایشان مورد آزمایش و امتحان قرار داده است

مبادا به جنگ و مبارزه با خداوند متعادل برخیزی ! هرگز چنین مکن ، که تاب انتقام الهی را نداری و از رحمت و عفو الهی نیز بی نیاز نیستی

هیچ گاه از عفو و بخششی که در مورد خلافکاران اعمال کرده ای پشیمان مباش

بر کیفر و عقوبتی که نسبت به خطاکاران روا داشته ای بر خود مبال و بدان خرسند مباش

نسبت به کاری که راه گریز از آن داری ، با عجله به سوی انجامش مشتاب

مگو من فرمانده ام و فرمان می‌دهم ، پس باید فرمانم اطلاعات شود و اجرا گردد . زیرا این خوی و خُلق ،‌ قلب انسان را تباه و فاسد می‌سازد و در دین و ایمان او خلل و سستی وارد می‌کند و حکومت را در معرض آشوب قرار می‌دهد

آن زمان که از ملاحظه قدرت و نیروی حکومت خویش تکبر و غروری به تو دست داد، خود را متوجه قدرت لایزال الهی کن و بدان بنگر که فوق قدرت توست و همه نیروی تو از قدرت اوست و قدرت تو در مقابل نیروی عظیم الهی هیچ است . چنین توجهی تو را به خود می‌آورد و کبر و خوبینی ات را در هم می‌شکند و طغیانگری را از تو دور می‌کند و عقلت را که به سبب تکبر و خودبینی از تو پنهان شده به سویت باز می‌گرداند

مبادا با خداوند متعال ، در عظمت و قدرت ، روی در روی قرار بگیری ! از این عمل بپرهیز ، که به خداوند متعال هر جبار گردن کشی را ذلیل و هر متکبر خودخواهی را پست و خوار می‌گرداند

الف . شخص خودت ،

ب . خاندان و نزدیکانت ،

ج . و آن دسته از مردم که مورد علاقه و توجه تو هستند ، همگی موظف به رعایت عدل و انصاف در این مواردند

1 – در مورد خدا ( یعنی در انجام اوامر و ترک نواهی او )

2 – نسبت به عموم مردم

اگر این عدالت و انصاف را رعایت و اجراء نکنی ، حتماً ستم روا داشته ای ؛ و کسی که به بندگان خدا ستم کند ، خداوند از طرف بندگانش داشمن او خواهد بود و خداوند با کسی که چنین کند از راه جنگ و مبارزه درآید و تمام دلائل و براهین او را باطل خواهد کرد و ( چنان کسی ) تا زمانی که دست از این اعمال برندارد و یا توبه نکند با خداوند در حال جنگ به سر می‌برد

هیچ عاملی در زایل ساختن نعمات الهی و تعجیل در انتقام خدا و تبدیل نعمت به عذاب ، مؤثرتر از بیداگری و اقامه ظلم یست . زیرا خدا شنواترین شنوایان نسبت به ناله و فریاد ستمدیدگان است و اوست که همیشه در کمین ستمکاران است

باید از میان همه امور کاری را بیشتر دوست داشته باشی که چنین شرائطی را داشته باشد

الف . معتدل ترین کاری که حق باشد

ب . عدلی که عمومیت داشته باشد و شامل همه چیز و همه کس گردد

ج . و خشنودی و رضایت عموم مردم در آن ( جلب و ) گنجانیده شده باشد

27 – زیرا خشم اکثریت مردم ، رضایت و خشنودی خواص را در هم می‌کوبد ، ولی خشنودی و رضایت عموم مردم ، خشم خواص معدود را در خود حل می‌کند

ر 19 ] امام ( ع ) به یکی از کارگزاران خویش نوشت [ : اما بعد ، دهقانان قلمرو تو از درشتخویی و سنگدلی و تحقیر و ستم تو بر آنان شکایت کرده اند و چون به حال آنان نظر کردم دیدم آن شایستگی را ندارند که به تو نزدیک شوند زیرا آنان مشرکند اما شایسته تبعید و ستم نیز نیستند زیرا پیمان بسته و به پناه مسلمان در آمده اند پس در برابر آنان جامه ای به پوش که تار و پودش از نرمی‌و درشتی باشد و تندی و مهر را در هم آمیز و نزدیکی و نزدیک گردانیدن آنان را به خویش با دور کردن و راندن آنان از خود با هم بکاربند .و ان شاء الله

ر 27 ] امام ( ع ) به محمد بن ابوبکر مرقوم فرمود [ : با مردم مصر فروتن باش و با آنان گشاده روئی کن و دیدار خویش را برای آنان آسان ساز و همه را با یک چشم بنگر و یکسان توجه کن تا قدرتمندان گمان نکنند که بخاطر آنان بر مردم ستم رو می‌داری و ناتوانان از عدل و داد تو نسبت به خویش ناامید نشوند

ر 46 [امام (ع ) به یکی از کارگران خوبش نوشت]: اما بعد تو از کسانی هستی که من برای بر پا نگهداشتن دین از آنان یاری می‌جویم و گردنکشی گناهکاران را به نیروی آنان درهم می‌شکنم و زبان کوچک ( مرز ) ترسناک راه دشمن را به یاری آنان فرو می‌بندم . پس در هر کاری که در نظرت بزرگ جلوه کند از خدای برزگ یاری جوی و سختی و درشتی را با اندکی نرمی‌و خوشخویی در هم آمیز و هر جا که رفق و مدارا شایسته تر است ، مدارا کن و آنجا که جز سختی گره از کار نمی‌گشاید به سختی و درشتی پردازد . و بالهای (مهر و محبت) خویش را در مردم فرود آور و با آنان گشاده روی باشد و پهلوی خویش را به آنان نرم گردان و در نظر کردن به گوشه چشم و یا به رویاروئی و در اشاره کردن و دورد گفتن به آنان ،‌ یکسان باش تا قدرتمندان در ستم کردن تو (به نفع خویش) طمع نکنند و فرودستان از عدل و داد تو نومید نشوند. والسلام

5 [امام علیه السلام به کارگزاران خویش در آذربایجان نوشت]: کاری که در دست تست چون طعمه ای نیست که وسیله عیش و نوش تو باشد بلکه امانتی است بر گردن تو . و تو از سوی کسی که فرا دست تست نگهبان آن امانت هستی و نباید که در کار مردم با میل خویش رفتار کنی یا به کار بزرگی اقدام کنی که به آن فرمان نیافته ای

و در دست توست از اموال الله و تو از خزانه داران آن هستی تا اینکه اموال را به ما تسلیم کنی و ان شاء الله من هم به فرماندهی برای تو نیستم

بخش دوم

خواص و مشخصات ایشان و وظایف والی در ارتباط با آنان


برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
  • علی محمدی
بی پیپر | دانشجو یار | مرکز پایان نامه های فردوسی | نشر ایلیا | پی سی دانلود | مرکز پروژه های دانشجویی | دانشجو | مرکز دانلود | پایانامه دانشجویی | جزوه های درسی | دانلود فایل ورد و پاورپوینت | پایان نامه ها | ایران پروژه | پروژه دات کام | دانلود رایگان فایل |